Μία κουραστική μέρα στη δουλειά μόλις τελείωσε. Μέχρι και πριν λίγο νιώθατε μηδενική ενέργεια, για να βγάλετε οτιδήποτε εις πέρας. Τώρα, που έχετε βάλει την τσάντα στον ώμο και είσαστε έτοιμοι να φύγετε από το γραφείο, ξαφνικά νιώθετε μία ψυχική ανάταση. Μία ψυχική ανάταση η οποία προέρχεται από τη σκέψη του καναπέ σας και του αγαπημένου σας τηλεοπτικού προγράμματος που θα ξαναδείτε για 12η φορά, ίσως και παραπάνω. Ξέρετε τα λόγια απ’ έξω, η ροή των σκηνών είναι πιο οικεία και από το καρπούζι το καλοκαίρι, ενώ οι φωνές των χαρακτηρών πάντα έχουν στα αυτιά σου έναν καθησυχαστικό τόνο.

Μία νέα σειρά ή ταινία μπορεί να είναι, πράγματι, μία συναρπαστική διαδικασία. Η αγωνία αναδύεται όσο προχωρά η πλοκή, γνωρίζεις τη συμπεριφορά και τις συνήθειες των νέων χαρακτήρων, ενώ παράλληλα μαθαίνεις τις μεταξύ τους σχέσεις και περιπλανιέσαι και εσύ μαζί τους σε νέες τοποθεσίες. Αυτή η περιγραφή δεν είναι πολύ δελεαστική για κάποιους. Η επιστροφή στις αγαπημένες σειρές ή ταινίες ξανά και ξανά είναι μία αγαπημένη συνήθεια. Σχεδόν εθιστική. Γιατί, όμως, σπαταλάμε τόσες ώρες από τη ζωή σε συνεχόμενες επαναπροβολές;

Καμία έκπληξη!  

Οι άνθρωποι έχουν μια έμφυτη ανάγκη να ανήκουν σε μεγαλύτερες ομάδες για την επιβίωσή τους και είναι βιολογικά προγραμματισμένοι να βρίσκουν παρηγοριά στις ιστορίες. Η αίσθηση του οικείου είναι αυτή που αποζητάται, βλέποντας ξανά και ξανά το ίδιο πρόγραμμα. Τα συναισθήματα που θα προκληθούν, θα είναι πάντα τα ίδια, αφού γνωρίζουμε την πλοκή από πριν, καθώς και τα συναισθήματα που μας έχει προκαλέσει. Αυτός είναι και ένας λόγος που οι περισσότεροι διαλέγουν να ξαναβλέπουν συνήθως κωμωδίες και όχι κάποια δραματική σειρά. Αυτός είναι και ο λόγος που “Τα Φιλαράκια”, είναι συχνά μέσα στη δεκάδα δημοφιλίας του Netflix. Δεν απέκτησαν, ξαφνικά, τόσο μεγάλο κοινό μετά από 30 χρόνια, ώστε να εμπεριέχεται στις πιο δημοφιλείς σειρές. Πρόκειται για το αίσθημα οικειότητας που έχουν δημιουργήσει στο κοινό τους. Σύμφωνα με έναν ψυχολόγο, ο λόγος που το κοινό δεν μπορεί να σταματήσει να παρακολουθεί επαναλαμβανόμενα τη συγκεκριμένη σειρά, είναι επειδή “ηρεμεί τον εγκέφαλό”.

Το άγχος θα είναι πάντα μακριά

Ποτέ δεν θα αγχωθείς για την εξέλιξη της πλοκής. Μερικές φορές βάζουμε τηλεόραση ή μπαίνουμε σε κάποια online streaming πλατφόρμα, μόνο για να ακούμε, ενώ παράλληλα κάνουμε δουλειές. Πολλοί δεν μπορούν να αντέξουν την ησυχία του σπιτιού και αυτός είναι ο λόγος που βάζουν μουσική. Υπάρχει, όμως, και η άλλη πλευρά που επιθυμεί την αίσθηση της παρέας. Οι διάλογοι, που έχουν ξαναειπωθεί, προκαλούν αυτή την οικειότητα της παρέας. Σε γενικά πλαίσια σε μία παρέα γνωρίζεις απόψεις των συνομιλητών σου και αυτός είναι και ένας από τους λόγους που υπάρχει η συναναστροφή με συγκεκριμένα άτομα. Η ευεργετική επίδραση, αυτών των διαλόγων λοιπόν, είναι άμεση, αφού το αίσθημα της μοναξιάς απομακρύνεται και ο εγκέφαλος πιστεύει ότι αυτή η ηχητική κινητικότητα εντάσσεται σε κάποιο κοινωνικό πλαίσιο, το οποίο του παρέχει ασφάλεια.

Το τελευταίο διάστημα έχω ακούσει πολλές περιπτώσεις ανθρώπων, οι οποίοι έχουν την αγαπημένη τους σειρά, συνήθως, αντί για μουσική, είτε όταν οδηγούν, είτε όταν έχουν πάει για τρέξιμο, είτε πριν κοιμηθούν. Χρησιμοποιούν, δηλαδή, την αγαπημένη τους σειρά ως podcast, αφού δεν έχουν πρόσβαση σε κάποια οθόνη, ωστέ να μπορούν να έχουν εικόνα. Η αγχολυτική δράση που έχει αυτή η συνήθεια μπορεί να οφείλετε και στην εκάστοτε συνθήκη που είναι ο καθένας για μία χρονική περίοδο. Μπορεί κάποιος να νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει τη ζωή του για οποιοδήποτε λόγο. Η επαναπροβολή της ίδιας σειράς, του χαρίζει έναν πλασματικό έλεγχο στα γεγονότα της σειράς, αφού τα γνωρίζει a priori. Το να γνωρίζουμε τι θα συμβεί, μας χαρίζει το αίσθημα της τάξης και της ασφάλειας, που ίσως δεν υπάρχει στη ζωή μας.

Αναβίωση συναισθημάτων

Μας δίνεται η ευκαιρία να ξαναζήσουμε μία εποχή που θυμόμαστε με αγάπη. Κάνεις μπάνιο και ξαφνικά σε κατακλύζουν σκέψεις, τις οποίες είχες καιρό να ανακαλέσεις. Απορείς με τον εγκέφαλό σου, αλλά παράλληλα χαίρεσαι, γιατί αναδύθηκε μία γλυκιά νοσταλγία. Δεν θέλεις να φύγουν αυτές είναι αναμνήσεις τόσο γρήγορα. Θέλεις να σκαλίσεις λίγο περισσότερο αυτές τις αναμνήσεις, προκειμένου να νιώσεις ξανά κάποια από τα συναισθήματα εκείνης της εποχής. Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Με την επαναπροβολή μίας ταινίας ή μίας σειράς που έχουμε συνδέσει άρρηκτα με το συγκεκριμένο γεγονός. Με αυτόν τον τρόπο μπαίνουμε στον κόσμο της ταινίας ή της σειράς και γινόμαστε μέρος της, όχι μόνο μέσα στην ιστορία που έχει τεθεί σε ισχύ, αλλά και έξω από αυτήν, στην ιστορία της δικής μας ζωής. Συμμετέχουμε στην ιστορία, ενώ την ίδια ώρα, θυμόμαστε την ιστορία καθώς και τις αναμνήσεις που περιλαμβάνονται σε αυτή. Αυτή η σύνδεση μυθοπλαστικής ιστορίας με την πραγματική, δική μας, ιστορία, μπορεί να φέρει αρκετές συναισθηματικές εκρήξεις. Με την επαναπροβολή, λοιπόν, θα γίνει σύνδεση με το πρόσωπο της παρελθοντικής μας ιστορίας και ταυτόχρονα η ενθύμηση συζητήσεων και όμορφων στιγμών.

Η ανάγκη της επαναπροβολής 

Η επαναπροβολή νιώθουμε ότι λειτουργεί θεραπευτικά, είναι όμως έτσι; Το πάτημα ενός κουμπιού μας δίνει τη δυνατότητα της άμεσης πρόσβασης σε οποιδήποτε περιεχόμενο επιθυμούμε. Είναι, όμως, αυτή η λύση στη διαχείριση των δυσμενών συνθηκών που βιώνει ο καθένας; Σίγουρα δεν είναι. Είναι μία προσωρινή λύση, ωστέ να κρύψουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί ή μάλλον πίσω από την οθόνη. Μία εύκολη λύση που πολλοί κάνουν και μερικές φορές βιώνουν μία μεγαλύτερη συναισθηματική πτώση, εξαιτίας αυτής. Πιθανοί τρόποι επίλυσης είναι η πραγματική επικοινωνία και όχι η εσωστρέφεια, γιατί πρόκειται για ένα είδος εσωστρέφειας. Το μοίρασμα τονώνει την ψυχολογία με έναν διαφορετικό τρόπο, που ακόμα και αν δεν δώσει κάποια επίλυση, σίγουρα θα λειτουργήσει λυτρωτικά. Μην βάζετε τον εαυτό σας σε μία συνθήκη αυτοεγκλωβισμού. Λειτουργείστε αντίθετα, απεγκλωβίστε τα συναισθήματά σας και τις σκέψεις σας.