Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από ιστορίες επιτυχίας, αψεγάδιαστες εικόνες και τέλειες ζωές. Το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν συμβάλει σημαντικά στην κουλτούρα της τοξικής θετικότητας, καλλιεργώντας ένα περιβάλλον όπου συχνά οι χρήστες μοιράζονται μόνο τις εξιδανικευμένες πλευρές της ζωής τους. Αυτό οδηγεί σε μη ρεαλιστικές κοινωνικές προσδοκίες και μπορεί να επιδεινώσει τα προβλήματα ψυχικής υγείας, καθώς τα άτομα αισθάνονται ότι πιέζονται να συμμορφωθούν με αυτά τα εξιδανικευμένα πρότυπα. Το κυνήγι των likes και των followers στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης συχνά επισκιάζει την αυθεντική μας προσωπικότητα και ενθαρρύνει μια επιφανειακή παρουσίαση του εαυτού μας.
Αυτό το ψηφιακό τοπίο διαμορφώνει μια μονόπλευρη αφήγηση της ζωής, παραβλέποντας τις πολυπλοκότητες και τις δυσκολίες που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη εμπειρία. Μια στροφή προς μια πιο ισορροπημένη και αυθεντική απεικόνιση σε αυτές τις πλατφόρμες θα μπορούσε να προωθήσει υγιέστερες αλληλεπιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενθαρρύνοντας τους χρήστες να ενστερνιστούν μια πιο ρεαλιστική όψη της ζωής, αυτήν της τραγικής αισιοδοξίας.
Τι υποστηρίζει η τραγική αισιοδοξία;
Αντίθετα, μια άλλη νοοτροπία διαθέτει μια πιο ρεαλιστική πλαισίωση. Η «τραγική αισιοδοξία» υποστηρίζει ότι υπάρχει ελπίδα και νόημα στη ζωή, ενώ αναγνωρίζει επίσης την ύπαρξη απώλειας, του πόνου και της δυστυχίας. Ο Αυστριακός ψυχολόγος και επιζών του Ολοκαυτώματος Viktor Frankl, το 1985 διατύπωσε για πρώτη φορά την έννοια της τραγικής αισιοδοξίας, υποστηρίζοντας ότι χρειαζόμαστε χώρο για να βιώσουμε τόσο το καλό όσο και το κακό και ότι μπορούμε να αναπτυχθούμε, τόσο από τις χαρές όσο κι από τις κατραπακιές της ζωής. Να μάθουμε και να εξελιχθούμε μέσα από όλες τις αντιφατικές εμπειρίες της ζωής. Η τραγική αισιοδοξία αναγνωρίζει τις δυσκολίες, τον πόνο και τη δυστυχία που επιφέρει μια κατάσταση, και ταυτόχρονα μας επιτρέπει να διατηρούμε την ελπίδα.
Αποτελεί τη χρυσή τομή, όπου αντί να συντρίβουν το πνεύμα μας, οι δυσκολίες και οι απογοητεύσεις μας προσφέρουν μια στιγμή μάθησης
Ακρογωνιαίος λίθος της φιλοσοφίας είναι η ικανότητα να βρίσκουμε νόημα και σκοπό εν μέσω δοκιμασιών και αποτυχιών. Η δυστυχία είναι μέρος της ζωής και το ερώτημα είναι πώς θα την αντιμετωπίσεις. Πολλοί άνθρωποι πρόκειται να αρνηθούν ή να αγνοήσουν τον πόνο τους, και πολλοί άλλοι άνθρωποι πρόκειται να καταπλακωθούν εντελώς από αυτόν. Το να είμαστε τραγικά αισιόδοξοι είναι μια χρυσή τομή όπου αντί να συντρίβουν το πνεύμα μας, οι δυσκολίες και οι προκλήσεις μας προσφέρουν μια στιγμή μάθησης, όπως το να επαναπροσδιορίσουμε το άγχος μιας δημόσιας ομιλίας ως πρόκληση και όχι ως απειλή.
Όπως αναφέρει το Psychology Today, «Η τραγική αισιοδοξία είναι ο τέλειος τρόπος να ανακτήσουμε τον έλεγχο στο πώς προσεγγίζουμε τη ζωή μας». Ως όρος φαίνεται αρκετά οξύμωρος, αλλά ουσιαστικά φέρνει σε ισορροπία δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα που πρωταγωνιστούν στο μυαλό μας: την τραγωδία με την ελπίδα. Με λίγα λόγια, δεν προσπαθεί να μας κάνει να καταπνίξουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα και όλη την τραγωδία που θέλουμε να ζήσουμε. Μας κάνει να τα αποδεχτούμε όλα αυτά μέχρι να βρούμε ηρεμία, γαλήνη και κυρίως αισιοδοξία για το μέλλον.
Στην περίπτωση της τοξικής θετικότητας, δεν επιτρέπουμε να εκδηλωθεί κανένα αρνητικό συναίσθημα γιατί το θεωρούμε αποτυχία ή αδυναμία και όλο αυτό έχει άμεση επιρροή στην ψυχολογία μας. Το να μένουμε αισιόδοξοι και να νιώθουμε ευγνωμοσύνη ωστόσο, είναι κάτι πολύ διαφορετικό και δεν σημαίνει ότι υιοθετείται αδιάκοπα.
Στους ζοφερούς καιρούς, το να φοράτε στα χείλη το πιο πλατύ σας χαμόγελο, μπορεί να φαντάζει ως ο καλύτερος μηχανισμός αντιμετώπισης των δυσκολιών της ζωής. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση μπορεί να αποβεί και επιβλαβής, – αλλά ευτυχώς, υπάρχει και άλλος τρόπος.
Βρίσκοντας νόημα μέσα στο χάος
Όταν προσπαθούμε όμως να εξαλείψουμε κάθε συναίσθημα που μας τρομάζει, τότε αυτό επιστρέφει σε καταπιεσμένη μορφή με αποτέλεσμα να μας κάνει να αισθανόμαστε χειρότερα, σύμφωνα με τους ειδικούς. Η «τραγική αισιοδοξία» βοηθάει σε αυτή ακριβώς την αποφυγή.
Μέσα από αυτή, το άτομο μπορεί να βρει την ελπίδα και το νόημα στη ζωή του, έχοντας πρώτα αναγνωρίσει και βιώσει τον πόνο, τη θλίψη, την απώλεια.
Η τραγική αισιοδοξία, που διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον Αυστριακό ψυχολόγο Viktor Frankl το 1985, μάς βοηθάει να αντιμετωπίζουμε κάθε πρόβλημα με περισσότερη ανθεκτικότητα και να εξελισσόμαστε. Αντί να κατηγορούμε τον εαυτό μας για όσα του συμβαίνουν, τα «αγκαλιάζουμε» και συνειδητοποιούμε ότι κάθε πρόκληση και δυσκολία τελικά ήταν μια ευκαιρία να μάθουμε κάτι ακόμα.
Πώς να υιοθετήσετε την «τραγική αισιοδοξία»:
1. Αν όλα πάνε λάθος, μην προσπαθήσετε να εγκλωβίσετε μέσα σας τα αρνητικά συναισθήματα που ακολουθούν. Μιλήστε σε άτομα που εμπιστεύεστε για το πώς νιώθετε. Θα βοηθήσει πολύ.
2. Αρχίστε να σημειώνετε πότε νιώθετε χαρούμενοι και ευγνώμονες. Τίποτα δεν είναι σταθερό στη ζωή, όλα μεταβάλλονται οπότε όταν γεμίζετε με θετικότητα, απολαύστε το και κυρίως καταγράψτε το.
3. Σκεφτείτε με ποιον τρόπο έχει λειτουργήσει μέχρι σήμερα κάθε επιτυχία αλλά και αποτυχία στη ζωή σας. Ποια είναι τα κατορθώματά σας για τα οποία νιώθετε περηφάνια και αντίστοιχα ποιες αρνητικές εμπειρίες σας βοήθησαν να εξελιχθείτε.
4. Δοκιμάστε τον διαλογισμό. Θα σας βοηθήσει να ζήσετε στο τώρα και να αποδεχτείτε τα καλά και τα κακά που σας φέρνει η ζωή.
