Μια κάμερα κινητού τηλεφώνου κινείται γύρω γύρω στην κρεβατοκάμαρα της Abegael Milot. Το πάτωμα είναι ως επί το πλείστον… αόρατο, κρυμμένο από σωρούς διαφόρων ρούχων. Τέσσερα μεγάλα πλαστικά καλάθια στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο, μερικά γεμάτα με ρούχα, άλλα με ηλεκτρονικές συσκευές. Υπάρχουν οκτώ εγκαταλελειμμένα φλιτζάνια καφέ στο γραφείο και στο κομοδίνο στην άκρη του δωματίου. Στο πάτωμα βρίσκονται επίσης δύο μισοάδεια μπουκάλια νερού, ένα μπουκάλι τεκίλα και μια θήκη τροφών για κατοικίδια ζώα.

«Σήμερα θα καθαρίσουμε το “δωμάτιο κατάθλιψης”», λέει στην κάμερα η 24χρονη σταρ του YouTube, η οποία δημοσιεύει βίντεο ως «Abbe Lucia». «Φοβάμαι ότι ο μόνος τρόπος για να καθαρίσω αυτό το δωμάτιο είναι αν το κάνω, κινηματογραφώντας το».

Όπως αναφέρει το σχετικό άρθρο των New York Times, ο όρος «δωμάτιο κατάθλιψης» είναι σχετικά νέος και έγινε δημοφιλής από βίντεο στο TikTok και στο YouTube που έχουν συγκεντρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια προβολές. «Αλλά οι ειδικοί έχουν αναγνωρίσει εδώ και καιρό τη σχέση μεταξύ ακαταστασίας και ψυχικής υγείας. Η ακαταστασία που μπορεί να συσσωρευτεί σε έναν χώρο ή ένα δωμάτιο όταν οι άνθρωποι βιώνουν μια κρίση ψυχικής υγείας δεν είναι αποτέλεσμα τεμπελιάς ή βαρεμάρας. Ο “ένοχος” είναι η υπερβολική ψυχική κόπωση», είπε στην εφημερίδα ο N. Brad Schmidt, διακεκριμένος ερευνητής και καθηγητής ψυχολογίας στο Florida State University.

Οι άνθρωποι είναι «συχνά τόσο εξαντλημένοι ψυχικά και σωματικά που δεν νιώθουν ότι έχουν την ενέργεια να φροντίσουν τον εαυτό τους ή το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούνε», είπε ο Δρ Σμιντ. «Απλώς δεν έχουν την διάθεση να ασχοληθούν με την καθαριότητα και τη συντήρηση του σπιτιού τους, με τον τρόπο και την συχνότητα που το έκαναν κάποτε».

Ένα ακατάστατο σπίτι μπορεί επίσης να επιτείνει τα συναισθήματα κατάθλιψης, άγχους και ντροπής, κάνοντάς σας να αισθάνεστε χειρότερα από ό,τι είστε ήδη. Και ενώ το συμμάζεμα αυτό δεν θα θεραπεύσει την κατάθλιψή σας, μπορεί όντως να σας τονώσει τη διάθεση.

Αν πάντως δυσκολεύεστε και νιώθετε ακατόρθωτο και αδύνατο να διατηρήσετε το περιβάλλον σας τακτοποιημένο, ακολουθούν μερικές συμβουλές για το πώς να καθαρίσετε στρατηγικά για να βελτιστοποιήσετε την ενέργεια και τον χώρο σας:

Λόγου χάρη, για την KC Davis, επαγγελματία σύμβουλο ψυχικής υγείας και συγγραφέα του βιβλίου «How to Keep House while Drowning», το πρόβλημα της οικιακής ακαταστασίας της μειώθηκε όταν γεννήθηκε το δεύτερο παιδί της στις αρχές του 2020. «Ήμουν πάντα ένα ακατάστατο άτομο», λέει η ίδια, «αλλά ήμουν πάντα λειτουργική». Και όταν ήρθε ξαφνικά αντιμέτωπη με ένα νέο μωρό, μια επιλόχεια κατάθλιψη και την πανδημία, η Ντέιβις συνειδητοποίησε ότι αν δεν τακτοποιούσε το σπίτι της, θα τρελαινόταν.

Ετσι, η Ντέιβις άρχισε να δημοσιεύει βίντεο με την πρόοδό της στο TikTok, όπου έχει πλέον 1,5 εκατομμύριο ακόλουθους. Η ίδια επέλεξε μια πιο ήπια και πιο ρεαλιστική προσέγγιση. Τα «συστήματα» καθαρισμού και συμμαζέματός της είναι πολύ πιο ρεαλιστικά όσον αφορά στις πραγματικές δυνατότητές της και επικεντρώνονται στο να έχει έναν ζωτικό και βιώσιμο χώρο ζωής, ακόμη και αν αυτός δεν είναι τόσο… πεντακάθαρος.

Μια από τις πιο δημοφιλείς στρατηγικές της είναι η λεγόμενη «τακτοποίηση των πέντε πραγμάτων», δηλαδή η ιδέα ότι υπάρχουν μόνο πέντε πράγματα σε κάθε δωμάτιο: σκουπίδια, πιάτα, πλυντήριο, πράγματα με χώρο και πράγματα που δεν έχουν καμία θέση μέσα σε αυτό. Το να εστιάζει σε μία κατηγορία κάθε φορά την εμποδίζει να «πνίγεται» όταν της φαίνεται ότι υπάρχουν εκατό διαφορετικά αντικείμενα που πρέπει απαραιτήτως να συμμαζευτούν.

Η Ντέιβις είναι επίσης υποστηρικτής της έννοιας που λέγεται «καθήκοντα κλεισίματος ή τελειώματος», εμπνευσμένη από το καιρό εκείνο που εργαζόταν ως σερβιτόρα. Συχνά δεν έχει την ενέργεια να καθαρίζει όλη την κουζίνα της κάθε βράδυ, γι’ αυτό άρχισε να κάνει μόνο μερικές μικρές εργασίες και όχι τα «χοντρά».

«Παράτησα μέσα μου την ιδέα ότι έπρεπε να είναι καθαρά και συμμαζεμένα είτε όλα είτε τίποτα. Όταν σκέφτομαι “τι χρειάζομαι το πρωί για το πρωινό μου;”, τότε μπορώ να γίνω συγκεκριμένη και να καθαρίσω από το προηγούενο βράδυ αυτά που πρέπει». Έτσι, φροντίζει να έχει αρκετά καθαρά πιάτα και χώρο πάγκου για να μπορεί να ετοιμάζει πρωινό, να αδειάζει τα σκουπίδια και να σκουπίζει τυχόν ψίχουλα.

Για τους ανθρώπους που «ταλαιπωρούνται» πραγματικά από την θέα ενός ακατάστατου χώρου, η Ντέιβις τόνισε ότι τα πράγματα μπορεί να είναι αντιαισθητικά, αλλά δεν πρέπει να είναι ανθυγιεινά γιατί σε όλους «αξίζουν να είναι καθαροί». Εάν δεν έχετε την ενέργεια να πλύνετε όλα τα πιάτα σας, καθαρίστε μόνο ένα ή δύο για το επόμενο γεύμα σας ή χρησιμοποιήστε χάρτινα πιάτα, προτείνει.

Και μετά υπάρχουν και τα άτομα που πάσχουν από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (A.D.H.D.), αυτισμό ή άλλα προβλήματα εκτελεστικής λειτουργικότητας, τα οποία επίσης συχνά «παλεύουν» μέσα τους με την θέα της υπερβολικής ακαταστασίας. Γ’ αυτά τα άτομα υπάρχει ένας άλλος όρος, ο λεγόμενος «σωρός καταστροφής» [doom pile], ο οποιός έχει γίνει δημοφιλής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να περιγράψει τα τυχαία πράγματα που συσσωρεύονται σε ένα συγκεκριμένο σημείο και δεν ξέρετε τι να τα κάνετε. Σχεδόν όλοι έχουν ένα ή δύο συρτάρια στο σπίτι τους που λειτουργούν σαν… σκουπιδοφάγοι, αλλά αυτοί οι «σωροί καταστροφής ή ακαταστασίας» τείνουν να είναι πιο συχνοί σε σπίτια και χώρους ατόμων που πάσχουν από όλα τα ανωτέρω προβλήματα.

Η Lenore Brooks είναι μια σχεδιάστρια εσωτερικών χώρων που ειδικεύεται στην εργασία με άτομα που πάσχουν από τέτοιες διαταραχές και ασθένειες. Όταν η αδερφή της, η οποία πάσχει από A.D.H.D., έζησε μαζί της για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, η Brooks ανακάλυψε ότι υπήρχαν πολλοί τρόποι βοήθειας για παιδιά με A.D.H.D. ή αυτισμό προκειμένου να παραμείνουν οργανωμένοι και «focused», αλλά ουσιαστικά κανένας για ενήλικες.

Το πρώτο βήμα, είπε η Μπρουκς, είναι να προσέχετε πραγματικά τα αντικείμενα που καθαρίζετε συχνά. «Να τα βάλετε σε καλύτερα μέρη σε σχέση με πριν», τονίζει η ίδια. «Αυτό το οποίο συμβουλεύω τους πελάτες μου είναι να έχουν ένα συγκεκριμένο σύστημα. Να καταλάβουν γιατί τα πράγματα είναι εκεί που είναι, γιατί η ακαταστασία συσσωρεύεται εκεί που είναι και στη συνέχεια να αλλάξουν τον σχεδιασμό ή την οργάνωση γύρω από τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν πραγματικά το σπίτι τους».

Αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι απλές. Για παράδειγμα, αν βρίσκεστε να αφαιρείτε συνεχώς μολύβια ή στυλό από τα μαξιλάρια του καναπέ και το τραπεζάκι του σαλονιού σας, σκεφτείτε να ορίσετε ένα σημείο για να κρατάτε τα μολύβια και τα στυλό αυτά στο δωμάτιο όπου πραγματικά τα χρησιμοποιείτε. Και να θυμάστε: είναι φυσιολογικό να έχετε έστω λίγη ακαταστασία στο σπίτι σας. Το τηλεχειριστήριο της τηλεόρασης πρέπει να είναι κάπου πεταμένο ή τα γυαλιά σας ξεχασμένα σε έναν πάγκο κουζίνας. «Είναι τα σημάδια ότι το σπίτι σας είναι “ζωντανό”», καταλήγει εμφατικά η Μπρουκς.