Οι άνθρωποι αναφέρουν ότι νιώθουν περισσότερη πείνα αφού καταναλώσουν το τεχνητό γλυκαντικό σουκραλόζη και παρουσιάζουν αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα σε περιοχές που σχετίζονται με την όρεξη. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να ενθαρρύνουν την υπερκατανάλωση τροφής αντί να ικανοποιούν την ανάγκη μας για γλυκό. Πρόκειται όμως για μία επικίνδυνη “συνήθεια” κι οι συνέπειές της πρέπει να αποσαφηνιστούν πριν να είναι αργά. 

Τα τεχνητά γλυκαντικά έχουν γίνει όλο και πιο δημοφιλή παγκοσμίως, καθώς αυξάνεται η ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους της ζάχαρης στην υγεία. Σε αντίθεση με τη ζάχαρη αυτά τα πρόσθετα γλυκαίνουν τρόφιμα και ποτά χωρίς να προσθέτουν σημαντικό αριθμό θερμίδων, ωστόσο φαίνεται να συνοδεύονται και από δικά τους προβλήματα που τελικά έχουν το ίδιο αποτέλεσμα στην ουσία της συζήτησης. Έρευνες σε τρωκτικά (in vivo πλέον κι όχι σε εργαστήρια), αλλά και σε μικρό αριθμό ανθρώπων έχουν δείξει ότι μπορεί να ενισχύουν το αίσθημα της πείνας αντί να το μειώνουν. Αυτό οδηγεί σε ένα γεύμα και σε ένα ακόμα με αποτέλεσμα ο οργανισμός να καταναλώνει τελικά μεγαλύτερο θερμιδικό αριθμό. 

Η Kathleen Page από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια και οι συνεργάτες της ανέλυσαν την εγκεφαλική δραστηριότητα 75 ενηλίκων πριν και μετά την κατανάλωση ενός ροφήματος που περιείχε σουκραλόζη, ζάχαρη ή σκέτο νερό. Οι συμμετέχοντες, ηλικίας 18 έως 35 ετών κατανάλωσαν κάθε ρόφημα σε ξεχωριστές ημέρες έπειτα από νηστεία όλη τη νύχτα και αξιολόγησαν το αίσθημα της πείνας πριν και μετά. Οι ερευνητές παρακολούθησαν επίσης τη ροή αίματος στον εγκέφαλο των συμμετεχόντων – έναν δείκτη νευρωνικής δραστηριότητας – για 35 λεπτά μετά από κάθε ρόφημα. 

Κατά μέσο όρο η ροή αίματος στον υποθάλαμο – μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την πείνα – αυξήθηκε κατά περίπου 3% μετά την κατανάλωση της σουκραλόζης. Αντιθέτως μετά την κατανάλωση νερού ή ζαχαρούχου ροφήματος, η ροή αίματος στον υποθάλαμο μειώθηκε περίπου κατά 6%. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης ότι ένιωσαν τρεις φορές πιο πεινασμένοι μετά το ρόφημα με σουκραλόζη σε σχέση με το ρόφημα με ζάχαρη. 

Αυτό ενδέχεται να συμβαίνει επειδή σε αντίθεση με τη ζάχαρη, η σουκραλόζη δεν ενεργοποίησε την έκκριση των ορμονών ινσουλίνης και GLP-1, οι οποίες στέλνουν σήμα στον εγκέφαλο ότι έχει καταναλωθεί τροφή. «Αν δεν πάρεις αυτό το σήμα, τότε θα συνεχίσεις να πεινάς» λέει η Page. Πιστεύει ότι η σουκραλόζη προκαλεί μια διαταραχή στον εγκέφαλο, επειδή αντιλαμβάνεται τη γλυκιά γεύση, αλλά δεν λαμβάνει τα άλλα σήματα κορεσμού. «Αυτό με την πάροδο του χρόνου μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να επιθυμούν περισσότερο τέτοια [γλυκά] τρόφιμα». Όσον αφορά τη συνέχεια λίγο πολύ τη φανταζόμαστε όλοι … 

Με βάση αυτά τα ευρήματα οι ρυθμιστικές αρχές τροφίμων θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο επανεκτίμησης της ασφάλειας των τεχνητών γλυκαντικών λέει ο Pradeep Bhide από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Φλόριντα. «Αντί να μειώνεται η κατανάλωση τροφής, [η σουκραλόζη] μπορεί να την ενθαρρύνει – το αντίθετο απ’ ό,τι πιστεύαμε». Βρισκόμαστε επομένως σε ένα καθοριστικό σταυροδρόμι που ο καταναλωτής πρέπει να γνωρίζει τι ακριβώς καταναλώνει και τι κινδύνους κρύβει η κάθε “διαδρομή”. 

*Με στοιχεία από το New Scientist. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.