Το καλοκαίρι πάντα ήταν μια εποχή με δύο όψεις. Από τη μια είναι η περίοδος των πεζοποριών, του ποδηλάτου, των κολυμβητικών εξορμήσεων, της παραμονής στο πάρκο, των απογευμάτων στην παραλία. Από την άλλη, είναι και η περίοδος του καύσωνα, με τον ιδρώτα να διαπερνά ακόμη και τα πιο ελαφριά βαμβακερά ρούχα όταν μπαίνεις σε ένα αυτοκίνητο που μοιάζει με φούρνο από την ηλιακή ακτινοβολία, όταν οι θερμοκρασίες φτάνουν σε τριψήφιους αριθμούς και σε αφήνουν να αισθάνεσαι καταπονημένος, καμένος, εκνευρισμένος και χωρίς διάθεση για οτιδήποτε. Σχεδόν κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας επηρεάζεται όταν οι θερμόμετρα “σπάνε” τα όριά τους και αυτό περιλαμβάνει φυσικά και τη διατροφή μας. Το τι τρώμε ή ακόμη και αν θα φάμε συνδέεται στενά με τις θερμοκρασίες των ημερών.  

Τι κάνει η ζέστη στην όρεξή μας 

Η ζέστη είναι γνωστός παράγοντας καταστολής της όρεξης, καθώς το σώμα προσπαθεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του περιορίζοντας την επιπλέον θερμότητα που παράγεται από την πέψη. Οι πρωτεΐνες που εντοπίζουν τη θερμότητα στον εγκέφαλο ενεργοποιούνται όταν οι θερμοκρασίες αυξάνονται, προκαλώντας το αίσθημα του κορεσμού, ακόμη και αν δεν έχουμε φάει. Παρόλα αυτά η ανάγκη για θρεπτικά συστατικά παραμένει εξίσου μεγάλη όταν έχει ζέστη, όσο και όταν κάνει κρύο. Το κλειδί δεν είναι μόνο το να βρούμε χρόνο για να φάμε, αλλά και να επιλέξουμε τα κατάλληλα τρόφιμα, δηλαδή εκείνα που θα επαναφέρουν τα υγρά, τους ηλεκτρολύτες και τα θρεπτικά συστατικά που χάνουμε κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα. 

Τι πρέπει να αποφεύγουμε 

Αρχικά το καλύτερο βήμα για να καταλάβουμε τι να φάμε στη ζέστη είναι να ξέρουμε τι να αποφύγουμε. Τα βαριά, λιπαρά φαγητά γενικά πρέπει να αποφεύγονται. Ένα τηγανητό κοτόπουλο ή ένα μπάρμπεκιου με παϊδάκια μπορεί να φαίνονται δελεαστικά, αλλά αυτά τα τρόφιμα πλούσια σε λίπη και θερμίδες είναι πιο δύσκολα στην πέψη, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του σώματος και αφήνοντάς μας να νιώθουμε τη θερμοκρασία να ανεβαίνει και τις δυνάμεις μας να πέφτουν. «Επιλέξτε μικρότερα, ελαφρύτερα γεύματα για να κρατήσετε το σώμα σας γεμάτο ενέργεια και δροσερό», επισημαίνει η Λένα Μπιλ, διαιτολόγος και εκπρόσωπος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας. 

Τα σνακ μπορεί επίσης να δημιουργήσουν άλλα προβλήματα. «Τα αλμυρά επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα τσιπς και τα αλλαντικά μπορούν να επιδεινώσουν την αφυδάτωση αυξάνοντας την κατανάλωση νατρίου ειδικά αν δεν πίνετε αρκετά υγρά», τονίζει η Μάρθα ΜακΚίττρικ, διαιτολόγος στη Νέα Υόρκη. Ορισμένα βασικά ποτά του καλοκαιριού, όπως η παγωμένη μπύρα και το παγωμένο τσάι μπορεί επίσης να μην είναι τόσο ωφέλιμα για το σώμα σας. Το αλκοόλ και η καφεΐνη είναι διουρητικά, δηλαδή διεγείρουν το ουροποιητικό σύστημα και προκαλούν αποβολή νερού τη στιγμή που το χρειαζόμαστε περισσότερο. «Eίναι καλύτερο να αποφύγετε τα διουρητικά, γιατί μακροπρόθεσμα θα σας κάνουν να αφυδατωθείτε περισσότερο», εξηγεί η Θηρεσία Τζεντίλε, πιστοποιημένη διαιτολόγος και εκπρόσωπος της Αμερικανικής Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας. 

Τα πλήρη λιπαρά γαλακτοκομικά και τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη μπορούν να προκαλέσουν άλλα προβλήματα. Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων επιβραδύνει τη διαδικασία πέψης, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του σώματος. Η ζάχαρη από την άλλη διαταράσσει την ενυδάτωση. «Αν καταναλώνετε υπερβολική ζάχαρη, μπορεί να επιδεινώσει την αφυδάτωση επειδή τραβάει υγρά στο έντερο», λέει η Τζεντίλε. «Είναι καλύτερο να προτιμήσετε αρωματισμένο νερό. Επίσης, προτείνω στους ανθρώπους να φτιάχνουν τα δικά τους φρέσκα παγωτά φρούτων». 

Οι καλύτερες επιλογές τροφίμων για τις δύσκολες ημέρες του καύσωνα 

Τα τρόφιμα που πρέπει να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας κατά τη διάρκεια της ζέστης είναι πολύ περισσότερα από εκείνα που πρέπει να αποφύγετε. Αντί για βαριά κρέατα επιλέξτε ελαφρές πηγές πρωτεϊνών που καταναλώνονται κρύες, όπως σφιχτά βραστά αυγά, σαλάτες τόνου, σαλάτες σολομού και σαλάτες γαρίδας, λέει η Τζεντίλε. Οι σαλάτες από όσπρια είναι επίσης πλούσιες σε πρωτεΐνη και εύκολες στην πέψη. Να θυμάστε ότι αυτά τα τρόφιμα είναι ευαίσθητα και πρέπει να τα χειριστείτε σωστά στη ζέστη. «Η ζέστη αυξάνει τον κίνδυνο για τροφικές ασθένειες», θυμίζει η Μπιλ. «Κρατήστε τα κρύα τρόφιμα κρύα, κάτω από 4°C  και μην αφήνετε τα ευπαθή προϊόντα έξω για πάνω από μία ώρα σε υψηλές θερμοκρασίες». 

Αυτό που είναι πιο σημαντικό από το τι τρώτε, είναι το τι πίνετε. Το σώμα σας χάνει νερό γρήγορα στη ζέστη και η πλήρης αναπλήρωσή του απαιτεί συνεχείς προσπάθειες. Πίνετε από οκτώ έως δώδεκα ποτήρια νερό την ημέρα. «Όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, οι ανάγκες για νερό αυξάνονται” λέει η Μπιλ. “Ειδικά αν ιδρώνετε περισσότερο. Μην περιμένετε να διψάσετε. Πιείτε νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας».

Ένας τρόπος για να διαπιστώσετε αν αφυδατώνεστε είναι να ελέγξετε το χρώμα των ούρων σας. Αν είναι σκούρο κίτρινο είναι ένδειξη ότι χρειάζεστε περισσότερη ενυδάτωση. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι επίσης εξαιρετικές πηγές τόσο νερού όσο και ηλεκτρολυτών. Το μέσο κομμάτι φρούτου περιέχει περίπου 80% νερό, με το καρπούζι να φτάνει το 90% και τα αγγούρια σχεδόν 97%. 

Τα καλοκαιρινά φρούτα και λαχανικά, είναι ιδανικά για την ανανέωση των υγρών και των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό. Ο συνδυασμός τους σε σαλάτες ή smoothies αποτελεί μια δροσερή και υγιεινή λύση για το καλοκαίρι. 

Το καλοκαίρι είναι μια εποχή γεμάτη αντιφάσεις, αλλά με τις σωστές διατροφικές επιλογές μπορεί να μετατραπεί σε μια ευχάριστη και υγιεινή εμπειρία. Εστιάζοντας σε ελαφριά, δροσερά γεύματα και τροφές πλούσιες σε νερό και ηλεκτρολύτες, μπορούμε να αντισταθμίσουμε τις επιπτώσεις του καύσωνα και να παραμείνουμε υγιείς και ενυδατωμένοι. 

*Με στοιχεία από το TIME.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.