Ο Covid δεν έχει φύγει ποτέ πραγματικά. Απλώς μάθαμε να ζούμε μαζί του, να τον ξεχνάμε όταν τα κρούσματα υποχωρούν, να θυμόμαστε ξανά την παρουσία του όταν τα γραφήματα παίρνουν ανηφορική πορεία. Κάθε καλοκαίρι, εδώ και τέσσερα χρόνια η ιστορία επαναλαμβάνεται. Σαν να μας υπενθυμίζει ότι οι εποχές δεν ανήκουν μόνο στον ήλιο και στη θάλασσα, αλλά και σε έναν ιό που συνεχίζει να μεταλλάσσεται, να παραμονεύει, να βρίσκει ευκαιρίες. 

Το καλοκαίρι του 2025 δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα δεδομένα από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων σε όλον τον κόσμο δείχνουν ότι τα κρούσματα αυξάνονται σχεδόν σε όλα τα σημεία του χάρτη. Οι συγκεντρώσεις του ιού στα λύματα επιβεβαιώνουν τα παραπάνω. Οι επισκέψεις στα τμήματα επειγόντων περιστατικών αυξάνονται, θυμίζοντας ότι πίσω από τα νούμερα υπάρχουν άνθρωποι που αρρωσταίνουν. 

Η πιο διαδεδομένη παραλλαγή αυτή την περίοδο είναι η NB.1.8.1., γνωστή με το “παρατσούκλι” Nimbus. Δεν φαίνεται να προκαλεί βαρύτερη ασθένεια από τα προηγούμενα στελέχη, όμως φέρει μεταλλάξεις που την καθιστούν πιθανώς πιο μεταδοτική και πιο ικανή να ξεφεύγει από τις άμυνες του ανοσοποιητικού. Είναι σαν ένα κλειδί που με μικρές τροποποιήσεις βρίσκει νέους τρόπους να ανοίγει την ίδια πόρτα. 

Ο επιδημιολόγος Ζιγιάντ Αλ-Άλι από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον το λέει ξεκάθαρα: «Οι αριθμοί ανεβαίνουν. Είναι εδώ». Δεν μιλάμε για μια ανεξέλεγκτη έκρηξη, αλλά για ένα κύμα που θυμίζει πως ο ιός δεν παύει να είναι παρών. 

Η πρώτη εξήγηση κρύβεται στον τρόπο που ζούμε. Το καλοκαίρι δεν είναι μόνο παραλίες και ανοιχτοί χώροι. Είναι επίσης κλειστά, κλιματιζόμενα δωμάτια χωρίς ανοιχτά παράθυρα και με φτωχό εξαερισμό. Η ζέστη μας οδηγεί να κλειστούμε μέσα, και εκεί ο ιός βρίσκει το ιδανικό περιβάλλον: δροσιά, υγρασία και ανθρώπους σε κοντινή απόσταση. «Όσο πιο κρύος ο χώρος, τόσο περισσότερο επιβιώνει ο ιός», εξηγεί ο Αλ-Άλι. 

Η δεύτερη εξήγηση βρίσκεται στα ταξίδια και τον συνωστισμό. Το καλοκαίρι είναι η εποχή των διακοπών, των γεμάτων αεροδρομίων, των τρένων που δεν πέφτει καρφίτσα. Ένα φεστιβάλ, μια συναυλία, μια υπαίθρια εκδήλωση αρκούν. Σταγονίδια και μικροσωματίδια γεμίζουν τον αέρα και όταν οι άνθρωποι στέκονται πλάι-πλάι ο ιός βρίσκει τον δρόμο του. 

Η τρίτη εξήγηση αφορά την ίδια μας την ανοσία. Όσοι νόσησαν τον χειμώνα έχουν για λίγους μήνες μια σχετική προστασία, αλλά ως το καλοκαίρι αυτή ξεθωριάζει. Το ίδιο ισχύει και για όσους εμβολιάστηκαν το φθινόπωρο ή τον χειμώνα: οι άμυνές τους φθίνουν αφήνοντας χώρο για νέες μολύνσεις. Η φυσική και η εμβολιαστική ανοσία είναι σαν ασπίδες που με τον χρόνο ραγίζουν κι όπως είναι λογικό χρειάζονται ενίσχυση. 

Πολλοί από εμάς όταν νιώθουμε βήχα ή καταρροή το καλοκαίρι υποθέτουμε ότι πρόκειται για μια απλή ίωση ή αλλεργία. Οι ειδικοί όμως προειδοποιούν: είναι πιο πιθανό να είναι Covid παρά γρίπη ή RSV αυτή την εποχή. Η συμβουλή είναι σαφής: αν αρρωστήσεις, κάνε τεστ. Όχι από εμμονή, αλλά για να γνωρίζεις, να προστατεύσεις τους γύρω σου, να μη συνεχίσεις άθελά σου την αλυσίδα μετάδοσης. 

Η μικρή αυτή άνοδος υπενθυμίζει την αξία του εμβολιασμού. Ο Αλ-Άλι επιμένει: «Η καλοκαιρινή αύξηση δείχνει πόσο σημαντικό είναι να εμβολιαζόμαστε». Το πρόβλημα είναι ότι παραμένει άγνωστο πόσο διαθέσιμα θα είναι τα επικαιροποιημένα εμβόλια φέτος και η αβεβαιότητα αυτή αφήνει ένα κενό, μια αίσθηση ότι το εργαλείο που μας προστατεύει ίσως να μην είναι έτοιμο όταν το χρειαστούμε. 

Πέντε καλοκαίρια μετά την αρχή της πανδημίας, ο Covid δεν είναι πια ο εχθρός που μας τρομοκρατεί, αλλά ούτε και ένας ιός που μπορούμε να αγνοήσουμε. Είναι κομμάτι της καθημερινότητας. Όπως το καύσωνας, όπως η κίνηση στους δρόμους τον Αύγουστο. Ένα φαινόμενο που πρέπει να μάθουμε να το αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία, αλλά και με υπευθυνότητα. 

Δεν υπάρχει λόγος πανικού, αλλά υπάρχουν λόγοι επαγρύπνισης. Οι αριθμοί δεν είναι αυτοί της μεγάλης κρίσης, αλλά δείχνουν μια πραγματικότητα: ο ιός κινείται πιο γρήγορα από τη μνήμη μας και αν κάτι μας δίδαξε η πανδημία, είναι ότι η άγνοια δεν προστατεύει. Το ερώτημα δεν είναι αν θα εξαφανιστεί ο Covid. Δεν θα εξαφανιστεί. Το ερώτημα είναι πως θα ζούμε μαζί του χωρίς να τον αφήσουμε να μας αιφνιδιάσει ξανά. Η απάντηση ίσως βρίσκεται σε μικρές κινήσεις: τεστ όταν νιώθουμε άρρωστοι, μάσκες σε πολυσύχναστους χώρους όταν τα κρούσματα ανεβαίνουν, εμβολιασμός όταν μας δοθεί η δυνατότητα. 

Το καλοκαίρι κουβαλάει μαζί του ήλιο, διακοπές, ταξίδια. Κουβαλάει όμως και τον Covid, που επιμένει να εμφανίζεται με νέες μορφές, σε νέες συνθήκες. Δεν είναι λόγος να σταματήσουμε να ζούμε. Είναι λόγος να θυμόμαστε ότι η υγεία μας είναι εύθραυστη, ότι η κανονικότητα χτίζεται με προσοχή, όχι με αδιαφορία. 

Ο Covid εξαπλώνεται ξανά αυτό το καλοκαίρι και μας θυμίσει ότι η ιστορία δεν έχει τελειώσει. Εξαρτάται από εμάς αν θα την επαναλάβουμε σαν τραγωδία ή αν θα τη ζήσουμε σαν μάθημα. 

*Mε πληροφορίες από τους New York Times.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.