Υπάρχει μια αλληγορική ιστορία που έχει ως εξής: Ένας θρύλος του 19ου αιώνα λέει ότι η Αλήθεια και το Ψέμα συναντήθηκαν κάποτε. Το Ψέμα καλημέρισε την Αλήθεια της είπε «Ωραία μέρα σήμερα». Η Αλήθεια για να βεβαιωθεί κοίταξε γύρω και τον ουρανό και όντως η μέρα ήταν ωραία. Περπάτησαν για λίγο ώσπου έφτασαν σε ένα μεγάλο πηγάδι γεμάτο νερό. Το Ψέμα βούτηξε το χέρι του στο νερό και γυρίζοντας στην Αλήθεια της είπε «Ωραίο και ζεστό το νερό. Θες να κολυμπήσουμε μαζί;» Και πάλι η Αλήθεια ήταν καχύποπτη. Δοκίμασε όμως με το χέρι της το νερό και πράγματι ήταν ζεστό. Μπήκαν λοιπόν και οι δυο τους στο νερό και κολυμπούσαν για αρκετή ώρα, όταν ξαφνικά το Ψέμα, βγήκε από το πηγάδι, φόρεσε τα ρούχα της Αλήθειας και εξαφανίστηκε. Η Αλήθεια θυμωμένη βγήκε γυμνή τρέχοντας παντού ψάχνοντας για το Ψέμα να πάρει τα ρούχα της. Ο κόσμος που την έβλεπε γυμνή, γύριζε το βλέμμα του αλλού είτε από ντροπή είτε από θυμό. Η φτωχή Αλήθεια ντροπιασμένη γύρισε στο πηγάδι και χώθηκε εκεί για πάντα. Έκτοτε το Ψέμα γυρίζει ανενόχλητο ντυμένο σαν Αλήθεια ικανοποιώντας τα τερτίπια του κόσμου, ο οποίος με κανένα τρόπο δεν θέλει να δει τη γυμνή Αλήθεια.

Η Αλήθεια να βγαίνει από το πηγάδι – πίνακας του Γάλλου Jean-Léon Gérôme, 1896.

Το να τολμάμε να ακούμε την αλήθεια μας επιτρέπει την προσωπική μας ανάπτυξη. Κανείς δεν είναι τέλειος και όλοι έχουμε ο καθένας τις δικές του ελλείψεις και ατέλειες. Για να βελτιωθούμε πραγματικά, πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να ακούσουμε την αλήθεια, να εντοπίσουμε τις αδυναμίες μας μέσω ειλικρινούς ανατροφοδότησης και να προσπαθούμε για συνεχή πρόοδο.

Οι άνθρωποι που συχνά σας επαινούν και σας κάνουν κομπλιμέντα δεν είναι συχνά οι πραγματικοί σας φίλοι, αλλά άτομα που προσπαθούν να σας ευχαριστήσουν. Ο Διογένης έλεγε, «οι φιλοφρονήσεις είναι θηλιά από μέλι».

Αυτοί που διακινδυνεύουν να σας προσβάλουν επισημαίνοντας με ειλικρίνεια τα ελαττώματά σας είναι οι πραγματικοί σας φίλοι. Το γεγονός ότι αντιστεκόμαστε στην αναγνώριση των ελαττωμάτων μας, είναι κάτι που οφείλεται καθαρά στην αδυναμία της ανθρώπινής μας φύσης. Έχουμε την τάση να αναδεικνύουμε μόνο τη φωτεινή μας πλευρά. Ωστόσο, για να αναπτυχθούμε και να ωριμάσουμε, πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να βελτιώσουμε τα αδύναμά μας σημεία.

Η αλήθεια μπορεί να είναι αποκαρδιωτική, λυπηρή και άβολη, αλλά συχνά ευθυγραμμίζεται περισσότερο με την πραγματικότητα. Μπορεί να κάνει τον παραλήπτη να αισθάνεται άβολα, επειδή όλοι έχουν μια αίσθηση περηφάνειας και εγωισμού και επιθυμούν οι άλλοι να βλέπουν, να εκτιμούν και να αναγνωρίζουν τα δυνατά τους σημεία. Όταν η αλήθεια ευθυγραμμίζεται με τις προσδοκίες κάποιου, μπορεί να φέρει χαρά και μια αίσθηση ικανοποίησης.

Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ είπε κάποτε: «Ένας άνθρωπος προτιμά εκατό ψέματά από μία απλή αλήθεια», κι ακόμα, «Η αλήθεια κάνει τον διάβολο να κοκκινίζει». Αυτή η δήλωση ισχύει. Φαίνεται ότι εμείς οι άνθρωποι προτιμούμε να ακούμε ψέματα παρά την αλήθεια. Είναι ευρέως γνωστό ότι ένα καλό φάρμακο έχει πικρή γεύση και ότι τις ειλικρινείς συμβουλές μπορεί να είναι δύσκολο να τις καταπιείς. Η αλήθεια μπορεί να μην διαθέτει την ίδια ομορφιά με τα ψέματα και μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση το άτομο.

Σε όλη την ιστορία, υπήρχε ένα ρητό σχετικά με τους καλούς δασκάλους και τους ειλικρινείς φίλους.

Ωστόσο, όταν οι φίλοι είναι ειλικρινείς μαζί μας ή όταν εμείς είμαστε ειλικρινείς με τους φίλους μας, συχνά πληγωνόμαστε και θυμώνουμε. Ακόμη και αν το άλλο άτομο έχει δίκιο, μπορεί να μην είμαστε σε θέση να το αναγνωρίσουμε.

Ακόμα και αν αναγνωρίσουμε τις αδυναμίες μας, μπορεί να εξακολουθούμε να είμαστε αναστατωμένοι που ο φίλος μας δεν κράτησε τα προσχήματα.

Ενώ τα ψέματα μπορεί να ακούγονται ευχάριστα στα αυτιά μας, η αλήθεια είναι κάτι δυσεύρετο. Ας δούμε μια ιστορία: Σε ένα σπίτι γεννήθηκε ένα αγοράκι, που έφερε χαρά σε όλη την οικογένεια. Στα πρώτα του γενέθλια, γείτονες και συγγενείς ήρθαν να συγχαρούν την οικογένεια. Κάποιοι άρχισαν τους επαίνους για την ομορφιά την του παιδιού, αρχίζοντας τις προβλέψεις για το μέλλον ότι θα πάει μπροστά και θα γίνει σπουδαίος. Άλλοι σχολίασαν τα λαμπερά και ζωηρά μάτια του, προβλέποντας τη μελλοντική του επιτυχία και τον πλούτο. Η οικογένεια ένιωθε περηφάνια και χαρά μαζί.

Ωστόσο, υπήρχε ένα άτομο που είπε ότι το παιδί φαινόταν υγιές και ζωηρό, αλλά ότι δυστυχώς γεννήθηκε σε μια φτωχή οικογένεια, συμβουλεύοντας τους γονείς ότι η καλή μόρφωση ήταν απαραίτητη για να πάει «μπροστά» και να ξεφύγει από τη μοίρα των ιδίων, όπου θα μοχθεί μόνο και μόνο για να τα βγάλει πέρα. Μόλις ειπώθηκαν αυτά τα λόγια, όχι μόνο οι γονείς θύμωσαν, αλλά και τον έδιωξαν από το σπίτι.

Σε ένα σπίτι, χωρίς κατάλληλη ανατροφή και εκπαίδευση, ένα παιδί πιθανότατα θα καταλήξει σαν τους ενήλικες, προσπαθώντας μόνο για τη βασική επιβίωση.

Τέτοιες αλήθειες, αν και δυσάρεστες, δεν φέρνουν χαρά. Από την άλλη πλευρά, οι φιλοφρονήσεις για τη μελλοντική επιτυχία και τον πλούτο του παιδιού είναι προφανής κολακεία, αλλά κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται όμορφα.

Οι άνθρωποι προτιμούν να ακούνε κολακευτικά ψέματα παρά απλές αλήθειες, εξαιτίας της αδυναμίας της ανθρώπινης φύσης.

Ο λόγος για αυτό έγκειται στο γεγονός ότι τα ψέματα ακούγονται ωραία και κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται άνετα. Τα ψέματα ακούγονται ευχάριστα στα αυτιά και δεν προσβάλλουν.

Αντιθέτως, η αλήθεια είναι συχνά πολύ άμεση, σαν αγκάθι που τσιμπάει τα εύθραυστα σημεία της καρδιάς μας, εκθέτοντας δημόσια τα ελαττώματα και τις αδυναμίες μας, με αποτέλεσμα να χάνουμε την ψυχραιμία μας.

Συνοψίζοντας, πιστεύω ότι το να πεις την αλήθεια δεν απαιτεί μόνο θάρρος αλλά και σοφία, και χωρίς σοφία, το άτομο που λέει την αλήθεια δεν θα έχει ποτέ ξανά κάτι να πει.