Ένας καθηγητής πανεπιστημίου συνηθίζει να είναι κλεισμένος στο γραφείο του γράφοντας, αξιολογώντας μελέτες και άρθρα, απαντώντας σε email και αναλύοντας δεδομένα. Πριν το καταλάβει δεν έχει μιλήσει σε κανέναν για ώρες. Όταν τελικά βγαίνει από το γραφείο του έχει δύο επιλογές: να συνεχίσει αφοσιωμένος στη δουλειά του αγνοώντας τους συναδέλφους και τους φοιτητές γύρω του ή να περάσει από το γραφείο ενός συναδέλφου για να δει πως είναι και να πει ένα γρήγορο «γεια» σε όσους συναντά.
Γιατί να επιλέξουμε τη δεύτερη επιλογή και πώς ξεκλειδώνουμε τα οφέλη της κοινωνικής ζωής; Διαπιστώνεται ότι οι άνθρωποι που είχαν περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων παρουσίασαν υψηλότερο επίπεδο ευεξίας. Μία ποιοτική συζήτηση με έναν φίλο μπορεί να βελτιώσει την ψυχική υγεία.
Αυτές οι συνήθειες βοηθούν στη διαμόρφωση αυτού που ο Τζέφρι Χολ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κάνσας και συν-συγγραφέας του “The Social Biome: How Everyday Communication Connects and Shapes Us – Ο Κοινωνικός Βιότοπος: Πώς η Καθημερινή Επικοινωνία μας Συνδέει και μας Διαμορφώνει” μαζί με τον Άντι Μερόλα, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, αποκαλούν «κοινωνικό βιότοπο» — έναν τρόπο να σκεφτόμαστε το πλήρες φάσμα των κοινωνικών μας αλληλεπιδράσεων. Ένας υγιής κοινωνικός βιότοπος περιλαμβάνει ποικιλία — τόσο στους τύπους ανθρώπων με τους οποίους μιλάμε όσο και στα είδη συζητήσεων που έχουμε — καθώς και χρόνο με τον εαυτό μας.
Eπτά απλές στρατηγικές προτάσεις που προτείνουν ο Χολ και ο Μερόλα για να ξεφύγουμε από την απομόνωση, να βελτιώσουμε τις αλληλεπιδράσεις μας και να ενισχύσουμε τον κοινωνικό μας “βιότοπο”.
Μιλήστε σε αγνώστους
Η επαφή με κοντινούς φίλους και οικογένεια δεν είναι ο μόνος τρόπος να αυξήσουμε την ευτυχία μας — η συνομιλία με αγνώστους μπορεί να βοηθήσει κι αυτή ως έναν βαθμό. Όχι μόνο είναι μία πιο ευχάριστη εμπειρία απ’ ό,τι φανταζόμαστε, αλλά και το άλλο άτομο απολαμβάνει τη συζήτηση. «Το να δείχνουμε σεβασμό και αξιοπρέπεια σε ένα άλλο άτομο στην κοινότητά μας, ειδικά αν είναι διαφορετικό από εμάς και το να βγαίνουμε έξω από τον κύκλο των γνωστών μας χτίζει ένα πιο υγιές περιβάλλον για όλους μας».
Εστιάστε σε μία ποιοτική αλληλεπίδραση κάθε μέρα
Όσον αφορά τους τύπους συζητήσεων που επηρεάζουν θετικά την ευημερία μας, διαπιστώνεται ότι οι ποιοτικές συζητήσεις είναι καθοριστικές. Υπάρχουν τέσσερα είδη ποιοτικών συζητήσεων: ουσιαστική κουβέντα (όπως μια εξομολόγηση από καρδιάς), το να μαθαίνουμε τα νέα κάποιου, η έκφραση τρυφερότητας και το χιούμορ.
Μπορείτε να έχετε μια ποιοτική αλληλεπίδραση με οποιονδήποτε — από έναν συνάδελφο μέχρι έναν σύντροφο ή τον καλύτερό σας φίλο. Και το μόνο που χρειάζεστε είναι μία τέτοια αλληλεπίδραση την ημέρα. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το αν θα φανείτε πνευματώδεις ή αστείοι. Αντίθετα επικεντρωθείτε στο να είστε καλοί ακροατές και να συζητάτε θέματα που ενδιαφέρουν το άλλο άτομο. «Μια ποιοτική συζήτηση μπορεί απλώς να σημαίνει να επιβραδύνετε λίγο την ημέρα σας και να αφιερώσετε χρόνο για να επικοινωνήσετε με τα άτομα που είναι μέρος της ζωής σας».
Μην υποτιμάτε τις σύντομες κοινωνικές συζητήσεις
Δεν χρειάζεται κάθε συζήτηση να είναι βαθυστόχαστη. Όπως οι ποιοτικές συζητήσεις συνδέουν τους ανθρώπους, το ίδιο κάνουν και οι σύντομες, καθημερινές κουβέντες, όπως η φιλική ανταλλαγή αστείων με συναδέλφους. Αυτές οι συζητήσεις απαιτούν χαμηλή ενέργεια, αλλά ενισχύουν τη σύνδεση. «Η σύντομη κουβέντα με γνωστούς απαιτεί ελάχιστη κοινωνική ενέργεια και μπορεί να συμβάλει στο αίσθημα του ανήκειν στην κοινότητα».
Συζητήστε ποικίλα θέματα με διαφορετικούς ανθρώπους
Ένα σύνολο μελετών διαχρονικά έχει δείξει με σαφήνεια ότι όσο μεγαλύτερη ποικιλία ανθρώπων είχαν στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις οι συμμετέχοντες — συμπεριλαμβανομένων αγνώστων, γνωστών, στενών φίλων και οικογένειας — τόσο μεγαλύτερη ήταν η “ψυχική ευημερία” τους. Είναι επίσης σημαντικό να συναναστρεφόμαστε με άτομα που έχουν διαφορετικές απόψεις από εμάς. Δεν χρειάζεται να μπαίνουμε σε αμφιλεγόμενες συζητήσεις ή να δίνουμε χώρο σε τοξικές απόψεις, αλλά η έκθεση σε διαφορετικές εμπειρίες μπορεί να διευρύνει την κοσμοθεωρία μας.
Η σημασία του να κάνουμε — και να τηρούμε — σχέδια
Επειδή ορισμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις δεν είναι στο χέρι μας (π.χ. να μιλήσουμε με τον προϊστάμενό μας), το να επιλέγουμε συνειδητά να περάσουμε χρόνο με έναν φίλο είναι ένα δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας. Η απόφαση να κοινωνικοποιηθούμε είναι ιδιαίτερα δύσκολη μετά από μια κουραστική μέρα όταν το μόνο που θέλουμε είναι να χαλαρώσουμε στον καναπέ. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να έχουμε προγραμματισμένες συναντήσεις και να τις τηρούμε. Διατηρήστε το κοινωνικό σας ημερολόγιο γεμάτο με ραντεβού με φίλους και αποφύγετε να τα ακυρώνετε (ακόμα κι αν θέλετε).
Κατανοήστε τα όρια της τεχνολογίας
Σε έναν κόσμο όπου πολλές από τις επαφές μας γίνονται μέσω οθονών είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιες μορφές τεχνολογίας μας κάνουν να νιώθουμε πιο κοινωνικά ολοκληρωμένοι.
Ο Χολ προτείνει να σκεφτόμαστε τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σαν μια σκάλα με τα χαμηλότερα σκαλοπάτια να προσφέρουν τα λιγότερα οφέλη. Στο κάτω μέρος βρίσκεται η παθητική κατανάλωση περιεχομένου φίλων στα social media. Αμέσως μετά τα ομαδικά chats και τα μηνύματα ένας-προς-έναν. Αν και τα μηνύματα είναι καλύτερα από την πλήρη απουσία επαφής, δεν πρέπει να είναι η μόνη μας μορφή επικοινωνίας.
Επόμενο βήμα είναι οι βιντεοκλήσεις και τα τηλεφωνήματα. Στην κορυφή βρίσκεται η δια ζώσης επικοινωνία. «Το να βρίσκεσαι κοντά σε κάποιον που νοιάζεσαι είναι αυτό που πραγματικά χτίζει μακροπρόθεσμες σχέσεις». Αν και οι διαδικτυακές κοινότητες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για άτομα από περιθωριοποιημένες ομάδες ή με αναπηρίες, ο Χολ επισημαίνει ότι η δια ζώσης επαφή είναι εξίσου απαραίτητη. «Η αποκλειστικά διαδικτυακή ζωή δεν προάγει την ανθρώπινη άνθηση. Είναι καλύτερο από το τίποτα, αλλά πιθανότατα δεν είναι αρκετό».
Αφιερώστε χρόνο και δουλέψτε με τον εαυτό σας
Μια ισορροπημένη κοινωνική ζωή περιλαμβάνει και χρόνο μοναχικότητας. Η αξιοποίηση του χρόνου μόνων μας για χαλάρωση και θετικές αναμνήσεις από κοινωνικές αλληλεπιδράσεις βοηθά στην επαναφόρτιση των «κοινωνικών μας μπαταριών». «Σκέφτεστε τις σχέσεις σας, τα πράγματα που σας κάνουν χαρούμενους.μ Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να αξιοποιήσετε τον χρόνο μόνοι σας — για να αναζωογονηθείτε και να προετοιμαστείτε για μελλοντικές συνδέσεις».
Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι οι Αμερικανοί περνούν περισσότερο χρόνο μόνοι τους από ποτέ. Η μοναξιά και η κοινωνικότητα δεν είναι αντίθετες έννοιες: χρειαζόμαστε τη μία για να εκτιμήσουμε την άλλη. Ο ήσυχος χρόνος μας προετοιμάζει για τη σύνδεση, ενώ η θετική κοινωνική αλληλεπίδραση μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε τη μοναξιά. Μια ολοκληρωμένη κοινωνική ζωή βασίζεται στην ισορροπία.
*Με στοιχεία από το Vox.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
Ένας καθηγητής πανεπιστημίου συνηθίζει να είναι κλεισμένος στο γραφείο του γράφοντας, αξιολογώντας μελέτες και άρθρα, απαντώντας σε email και αναλύοντας δεδομένα. Πριν το καταλάβει δεν έχει μιλήσει σε κανέναν για ώρες. Όταν τελικά βγαίνει από το γραφείο του έχει δύο επιλογές: να συνεχίσει αφοσιωμένος στη δουλειά του αγνοώντας τους συναδέλφους και τους φοιτητές γύρω του ή να περάσει από το γραφείο ενός συναδέλφου για να δει πως είναι και να πει ένα γρήγορο «γεια» σε όσους συναντά.
Γιατί να επιλέξουμε τη δεύτερη επιλογή και πώς ξεκλειδώνουμε τα οφέλη της κοινωνικής ζωής; Διαπιστώνεται ότι οι άνθρωποι που είχαν περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων παρουσίασαν υψηλότερο επίπεδο ευεξίας. Μία ποιοτική συζήτηση με έναν φίλο μπορεί να βελτιώσει την ψυχική υγεία.
Αυτές οι συνήθειες βοηθούν στη διαμόρφωση αυτού που ο Τζέφρι Χολ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κάνσας και συν-συγγραφέας του “The Social Biome: How Everyday Communication Connects and Shapes Us – Ο Κοινωνικός Βιότοπος: Πώς η Καθημερινή Επικοινωνία μας Συνδέει και μας Διαμορφώνει” μαζί με τον Άντι Μερόλα, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, αποκαλούν «κοινωνικό βιότοπο» — έναν τρόπο να σκεφτόμαστε το πλήρες φάσμα των κοινωνικών μας αλληλεπιδράσεων. Ένας υγιής κοινωνικός βιότοπος περιλαμβάνει ποικιλία — τόσο στους τύπους ανθρώπων με τους οποίους μιλάμε όσο και στα είδη συζητήσεων που έχουμε — καθώς και χρόνο με τον εαυτό μας.
Eπτά απλές στρατηγικές προτάσεις που προτείνουν ο Χολ και ο Μερόλα για να ξεφύγουμε από την απομόνωση, να βελτιώσουμε τις αλληλεπιδράσεις μας και να ενισχύσουμε τον κοινωνικό μας “βιότοπο”.
Μιλήστε σε αγνώστους
Η επαφή με κοντινούς φίλους και οικογένεια δεν είναι ο μόνος τρόπος να αυξήσουμε την ευτυχία μας — η συνομιλία με αγνώστους μπορεί να βοηθήσει κι αυτή ως έναν βαθμό. Όχι μόνο είναι μία πιο ευχάριστη εμπειρία απ’ ό,τι φανταζόμαστε, αλλά και το άλλο άτομο απολαμβάνει τη συζήτηση. «Το να δείχνουμε σεβασμό και αξιοπρέπεια σε ένα άλλο άτομο στην κοινότητά μας, ειδικά αν είναι διαφορετικό από εμάς και το να βγαίνουμε έξω από τον κύκλο των γνωστών μας χτίζει ένα πιο υγιές περιβάλλον για όλους μας».
Εστιάστε σε μία ποιοτική αλληλεπίδραση κάθε μέρα
Όσον αφορά τους τύπους συζητήσεων που επηρεάζουν θετικά την ευημερία μας, διαπιστώνεται ότι οι ποιοτικές συζητήσεις είναι καθοριστικές. Υπάρχουν τέσσερα είδη ποιοτικών συζητήσεων: ουσιαστική κουβέντα (όπως μια εξομολόγηση από καρδιάς), το να μαθαίνουμε τα νέα κάποιου, η έκφραση τρυφερότητας και το χιούμορ.
Μπορείτε να έχετε μια ποιοτική αλληλεπίδραση με οποιονδήποτε — από έναν συνάδελφο μέχρι έναν σύντροφο ή τον καλύτερό σας φίλο. Και το μόνο που χρειάζεστε είναι μία τέτοια αλληλεπίδραση την ημέρα. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το αν θα φανείτε πνευματώδεις ή αστείοι. Αντίθετα επικεντρωθείτε στο να είστε καλοί ακροατές και να συζητάτε θέματα που ενδιαφέρουν το άλλο άτομο. «Μια ποιοτική συζήτηση μπορεί απλώς να σημαίνει να επιβραδύνετε λίγο την ημέρα σας και να αφιερώσετε χρόνο για να επικοινωνήσετε με τα άτομα που είναι μέρος της ζωής σας».
Μην υποτιμάτε τις σύντομες κοινωνικές συζητήσεις
Δεν χρειάζεται κάθε συζήτηση να είναι βαθυστόχαστη. Όπως οι ποιοτικές συζητήσεις συνδέουν τους ανθρώπους, το ίδιο κάνουν και οι σύντομες, καθημερινές κουβέντες, όπως η φιλική ανταλλαγή αστείων με συναδέλφους. Αυτές οι συζητήσεις απαιτούν χαμηλή ενέργεια, αλλά ενισχύουν τη σύνδεση. «Η σύντομη κουβέντα με γνωστούς απαιτεί ελάχιστη κοινωνική ενέργεια και μπορεί να συμβάλει στο αίσθημα του ανήκειν στην κοινότητα».
Συζητήστε ποικίλα θέματα με διαφορετικούς ανθρώπους
Ένα σύνολο μελετών διαχρονικά έχει δείξει με σαφήνεια ότι όσο μεγαλύτερη ποικιλία ανθρώπων είχαν στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις οι συμμετέχοντες — συμπεριλαμβανομένων αγνώστων, γνωστών, στενών φίλων και οικογένειας — τόσο μεγαλύτερη ήταν η “ψυχική ευημερία” τους. Είναι επίσης σημαντικό να συναναστρεφόμαστε με άτομα που έχουν διαφορετικές απόψεις από εμάς. Δεν χρειάζεται να μπαίνουμε σε αμφιλεγόμενες συζητήσεις ή να δίνουμε χώρο σε τοξικές απόψεις, αλλά η έκθεση σε διαφορετικές εμπειρίες μπορεί να διευρύνει την κοσμοθεωρία μας.
Η σημασία του να κάνουμε — και να τηρούμε — σχέδια
Επειδή ορισμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις δεν είναι στο χέρι μας (π.χ. να μιλήσουμε με τον προϊστάμενό μας), το να επιλέγουμε συνειδητά να περάσουμε χρόνο με έναν φίλο είναι ένα δώρο που κάνουμε στον εαυτό μας. Η απόφαση να κοινωνικοποιηθούμε είναι ιδιαίτερα δύσκολη μετά από μια κουραστική μέρα όταν το μόνο που θέλουμε είναι να χαλαρώσουμε στον καναπέ. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να έχουμε προγραμματισμένες συναντήσεις και να τις τηρούμε. Διατηρήστε το κοινωνικό σας ημερολόγιο γεμάτο με ραντεβού με φίλους και αποφύγετε να τα ακυρώνετε (ακόμα κι αν θέλετε).
Κατανοήστε τα όρια της τεχνολογίας
Σε έναν κόσμο όπου πολλές από τις επαφές μας γίνονται μέσω οθονών είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιες μορφές τεχνολογίας μας κάνουν να νιώθουμε πιο κοινωνικά ολοκληρωμένοι.
Ο Χολ προτείνει να σκεφτόμαστε τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις σαν μια σκάλα με τα χαμηλότερα σκαλοπάτια να προσφέρουν τα λιγότερα οφέλη. Στο κάτω μέρος βρίσκεται η παθητική κατανάλωση περιεχομένου φίλων στα social media. Αμέσως μετά τα ομαδικά chats και τα μηνύματα ένας-προς-έναν. Αν και τα μηνύματα είναι καλύτερα από την πλήρη απουσία επαφής, δεν πρέπει να είναι η μόνη μας μορφή επικοινωνίας.
Επόμενο βήμα είναι οι βιντεοκλήσεις και τα τηλεφωνήματα. Στην κορυφή βρίσκεται η δια ζώσης επικοινωνία. «Το να βρίσκεσαι κοντά σε κάποιον που νοιάζεσαι είναι αυτό που πραγματικά χτίζει μακροπρόθεσμες σχέσεις». Αν και οι διαδικτυακές κοινότητες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για άτομα από περιθωριοποιημένες ομάδες ή με αναπηρίες, ο Χολ επισημαίνει ότι η δια ζώσης επαφή είναι εξίσου απαραίτητη. «Η αποκλειστικά διαδικτυακή ζωή δεν προάγει την ανθρώπινη άνθηση. Είναι καλύτερο από το τίποτα, αλλά πιθανότατα δεν είναι αρκετό».
Αφιερώστε χρόνο και δουλέψτε με τον εαυτό σας
Μια ισορροπημένη κοινωνική ζωή περιλαμβάνει και χρόνο μοναχικότητας. Η αξιοποίηση του χρόνου μόνων μας για χαλάρωση και θετικές αναμνήσεις από κοινωνικές αλληλεπιδράσεις βοηθά στην επαναφόρτιση των «κοινωνικών μας μπαταριών». «Σκέφτεστε τις σχέσεις σας, τα πράγματα που σας κάνουν χαρούμενους.μ Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να αξιοποιήσετε τον χρόνο μόνοι σας — για να αναζωογονηθείτε και να προετοιμαστείτε για μελλοντικές συνδέσεις».
Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι οι Αμερικανοί περνούν περισσότερο χρόνο μόνοι τους από ποτέ. Η μοναξιά και η κοινωνικότητα δεν είναι αντίθετες έννοιες: χρειαζόμαστε τη μία για να εκτιμήσουμε την άλλη. Ο ήσυχος χρόνος μας προετοιμάζει για τη σύνδεση, ενώ η θετική κοινωνική αλληλεπίδραση μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε τη μοναξιά. Μια ολοκληρωμένη κοινωνική ζωή βασίζεται στην ισορροπία.
*Με στοιχεία από το Vox.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
