Καθώςη Οικία των Vettii της Πομπηίας ανοίγει επιτέλους ξανά μετά από μια μακρά διαδικασία αποκατάστασης, τα ειδησεογραφικά πρακτορεία φαίνεται να παλεύουν με το πώς να αναφερθούν στην ποικιλόμορφη ρωμαϊκή σεξουαλική κουλτούρα που τόσο καλά καταγράφεται στα ερείπια της πόλης.
Το Metro άνοιξε με τον τίτλο «Το πολυτελές σπίτι της Πομπηίας που λειτουργούσε και ως οίκος ανοχής παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα τέχνη στους τοίχους του», ενώ η Guardian έδωσε μεγαλύτερη σημασία στην τοιχογραφία του Πρίαπου, του θεού της γονιμότητας (που απεικονίζεται να ζυγίζει το υπερμεγέθες πέος του σε μια ζυγαριά με σακούλες με νομίσματα), καθώς και τις ερωτικές τοιχογραφίες που βρέθηκαν δίπλα στην κουζίνα.
Όπως όλα δείχνουν οι σεξουαλικές εικόνες στα ερείπια της Πομπηίας φαίνεται να μπερδεύουν όσους γράφουν γι’ αυτήν.
Επανεξετάζοντας τη ρωμαϊκή σεξουαλικότητα
Ως κοινωνιολόγος, γνωρίζω πολύ καλά τους τρόπους με τους οποίους οι σύγχρονοι ομοφυλόφιλοι άνδρες αναζητούν στην αρχαία Ρώμη αποδείξεις ότι πάντα υπήρχε ομοφυλοφιλία.
Είναι πλέον σαφές στην ερευνητική κοινότητα ότι τέτοιες απλές αναγνώσεις της ομοφυλοφιλίας στην κλασική ιστορία είναι λανθασμένες. Αυτό συμβαίνει επειδή οι σχέσεις του ίδιου φύλου μεταξύ των Ρωμαίων ζούσαν και σκέφτονταν με πολύ διαφορετικούς τρόπους από τον δικό μας.
Η ρωμαϊκή σεξουαλικότητα δεν διαμορφωνόταν με βάση το φύλο των συντρόφων, αλλά με βάση την εξουσία. Το φύλο του σεξουαλικού συντρόφου ενός ελεύθερου άνδρα ήταν λιγότερο σημαντικό από την κοινωνική του θέση.
Τοιχογραφίες από την οικία των Vettii
Η κοινωνικά αποδεκτή ρωμαϊκή σεξουαλικότητα αφορούσε την εξουσία, η εξουσία αφορούσε τον ανδρισμό – και η ρωμαϊκή πατριαρχική σεξουαλικές κουλτούρα ήταν η επιβεβαίωση και των δύο. Ένας ενήλικος ελεύθερος άνδρας μπορούσε να κάνει σεξ ως ενεργητικός σύντροφος με οποιονδήποτε με χαμηλότερη κοινωνική θέση – συμπεριλαμβανομένων των γυναικών ή των σκλάβων και των σεξεργατών και των δύο φύλων.
Παρ’ όλα αυτά, ήταν στρατηγικής πολιτικής σημασίας για το πρώιμο ομοφυλοφιλικό κίνημα να επινοήσει έναν δικό του μύθο προέλευσης και να αφηγηθεί την ιστορία με μορφές του παρελθόντος που όπως πίστευαν υπήρξαν ακριβώς σαν αυτούς.
Η άλλη όψη των σύγχρονων αντιλήψεων για την ομοφυλοφιλία που διαβάζονται στη ρωμαϊκή ιστορία, είναι ο τρόπος με τον οποίο η εκτεταμένη παρουσία του σεξ στην αρχαία Ρώμη (συμπεριλαμβανομένων των γκράφιτι και της οπτικής κουλτούρας που σώζονται στην Πομπηία) έχει αποκηρυχθεί ή – τουλάχιστον – αποσιωποιηθεί από την κυρίαρχη σύγχρονη κουλτούρα.
Η πορνογραφία στην Πομπηία
Το φαινόμενο αυτό ξεκίνησε όταν ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στην Πομπηία αντικείμενα με σεξουαλικό περιεχόμενο, ωθώντας τους αρχαιολόγους να τα διατηρήσουν λόγω της ιστορικής τους αξίας, αλλά να τα κρατήσουν κρυμμένα από το ευρύ κοινό σε «μυστικά μουσεία» λόγω του άσεμνου περιεχομένου τους.
Τοιχογραφίες από την οικία των Vettii
Πράγματι, η επινόηση της λέξης «πορνογραφία» ήταν αποτέλεσμα της αρχειακής ανάγκης να ταξινομηθούν αυτά τα ρωμαϊκά αντικείμενα. Ο όρος «πορνογράφοι» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για να χαρακτηρίσει τους δημιουργούς αυτών των ρωμαϊκών εικόνων στο εγχειρίδιο του Karl Otfried Müller για την αρχαιολογία της τέχνης (Handbuch der Archäologie der Kunst), από το 1830.
Η ειδησεογραφική κάλυψη γύρω από την επαναλειτουργία της Οικίας των Vettii είναι ένα τέτοιο παράδειγμα της κυρίαρχης σύγχρονης κουλτούρας που παρουσιάζει με αποστειρωμένο τρόπο τη ρωμαϊκή ιστορία.
Όταν εστιάζουν στην τοιχογραφία του Πρίαπου, για παράδειγμα, τα ειδησεογραφικά πρακτορεία σπεύδουν να ισχυριστούν ότι το υπερμεγέθες πέος του θεού ήταν απλώς μια μεταφορά για τον πλούτο που είχαν συσσωρεύσει οι άνδρες στους οποίους ανήκε το σπίτι. Το ζευγάρι αφού απελευθερώθηκε από τη δουλεία είχε δημιουργήσει την περιουσία του πουλώντας κρασί.
Αυτή η ανάγνωση της τοιχογραφίας, αν και δεν είναι απαραίτητα λανθασμένη, παραβλέπει τον πιο σύνθετο -και γι’ αυτό το λόγο πιο ενδιαφέροντα- ρόλο των φαλλικών εικόνων στη ρωμαϊκή κουλτούρα.
Όπως γράφει ο κλασικιστής Craig Williams, οι εικόνες ενός υπερ-προικισμένου, υπερ-αρσενικού Πρίαπου που ήταν ευρέως διαδεδομένες στον ρωμαϊκό πολιτισμό λειτουργούσαν όχι μόνο ως πηγή ταύτισης αλλά και ως αντικείμενο επιθυμίας για τους Ρωμαίους άνδρες – αν όχι για τους διεισδύσει ένας μεγάλος φαλλός, τότε τουλάχιστον για να ευχηθούν να ήταν δικός τους.
Ο Πρίαπος, με τον μεγάλο ανδρισμό του και την ασίγαστη επιθυμία του να κυριαρχεί τους άλλους μέσω της διείσδυσης ήταν, μας λέει ο Williams: «κάτι σαν τον προστάτη άγιο ή τη μασκότ της ρωμαϊκής ματσίλας».
Ο θεός Πρίαπος απεικονίζεται να φοράει χιτώνα που δεν συγκρατεί το καρτουνίστικα υπερμέγεθες πέος του
Τι λείπει από την ιστορία;
Η ειδησεογραφική κάλυψη των ερωτικών τοιχογραφιών που βρέθηκαν σε ένα μικρότερο δωμάτιο του οίκου, υποστηρίχτηκε ότι αποτελούν απόδειξη ότι το δωμάτιο αυτό χρησιμοποιήθηκε για σεξουαλική εργασία.
Ενώ ορισμένοι μελετητές έχουν υποστηρίξει απόλυτα αυτή την άποψη, άλλοι το θεωρούν απίθανο. Ορισμένοι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι οι ερωτικές τοιχογραφίες σε αυτό το δωμάτιο (το οποίο πιθανότατα ανήκε στη μαγείρισσα του σπιτιού) είχαν μάλλον δωριστεί στον αγαπημένο σκλάβο των Vettii και ταιριάζουν πολύ με την ευρύτερη αισθητική της ιδιότυπης υπερβολής που χαρακτηρίζει το σπίτι στο σύνολό του.
Μια φωτεινή όμορφη αυλή που περιβάλλεται από κίονες
Σε έναν πολιτισμό όπου το σεξ δεν ήταν ταμπού, αλλά αντίθετα προβαλλόταν ως ένδειξη δύναμης, πλούτου και πολιτισμού, είναι δίκαιο να υποθέσουμε ότι οι ερωτικές απεικονίσεις δεν θα ανήκαν μόνο στους οίκους ανοχής. Το σεξ υπήρχε παντού στη Ρώμη, συμπεριλαμβανομένων των λογοτεχνικών έργων και των εικαστικών τεχνών.
Όταν διάβασα τις πρόσφατες ειδήσεις, δεν μπορούσα παρά να σκεφτώ ότι οι ερμηνείες τους, αν και δεν ήταν εντελώς λανθασμένες, ήταν πολύ στρεβλές και παρουσίαζαν τις ρητές τοιχογραφίες είτε ως μεταφορές για κάτι πιο ευγενές, είτε ως κάτι που περιοριζόταν σε έναν συγκεκριμένο χώρο της ρωμαϊκής ζωής – τον οίκο ανοχής.
Ίσως αυτές οι αναγνώσεις να είναι προνομιούχες έναντι άλλων, επειδή διστάζουμε να δεχτούμε ότι το σεξ στον αρχαίο ρωμαϊκό πολιτισμό – έναν πολιτισμό που τόσο συχνά μυθοποιείται ως «προέλευσή» της ομοφυλοφιλίας – γινόταν με τρόπους με τους οποίους δεν νιώθουμε άνετα κι έτοιμοι να αποδεχτούμε.
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή/και έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε μια συσκευή, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για εξατομικευμένες διαφημίσεις και περιεχόμενο, μέτρηση διαφημίσεων και περιεχομένου, καθώς και απόψεις του κοινού για την ανάπτυξη και βελτίωση προϊόντων.
Με την άδειά σας, εμείς και οι συνεργάτες μας ενδέχεται να χρησιμοποιήσουμε ακριβή δεδομένα γεωγραφικής τοποθεσίας και ταυτοποίησης μέσω σάρωσης συσκευών. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας όπως περιγράφεται παραπάνω. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε ή να αρνηθείτε να συναινέσετε.
Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε συσκευές, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για τους σκοπούς που περιγράφονται παρακάτω. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας για τους εν λόγω σκοπούς. Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε κλικ για να αρνηθείτε να συναινέστε ή να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-advertisement
1 year
Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category .
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
CookieLawInfoConsent
1 year
Records the default button state of the corresponding category & the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie.
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Cookie
Duration
Description
_ga
2 years
The _ga cookie, installed by Google Analytics, calculates visitor, session and campaign data and also keeps track of site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognize unique visitors.
_gat_gtag_UA_222713851_1
1 minute
Set by Google to distinguish users.
_gid
1 day
Installed by Google Analytics, _gid cookie stores information on how visitors use a website, while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the data that are collected include the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously.
CONSENT
2 years
YouTube sets this cookie via embedded youtube-videos and registers anonymous statistical data.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Cookie
Duration
Description
advanced_ads_browser_width
1 month
This cookie is set by Advanced ads plugin.This cookie is used to measure and store the user browser width for adverts.
VISITOR_INFO1_LIVE
5 months 27 days
A cookie set by YouTube to measure bandwidth that determines whether the user gets the new or old player interface.
YSC
session
YSC cookie is set by Youtube and is used to track the views of embedded videos on Youtube pages.
yt-remote-connected-devices
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.
yt-remote-device-id
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.