Δυστυχώς ή ευτυχώς, η επίσκεψή μου στην πλατφόρμα του TikTok έχει γίνει πλέον αναπόσπαστη συνήθεια της καθημερινότητάς μου. Είναι μέσο «χαλάρωσης» πριν τον ύπνο και παρέα για τις στιγμές που κάνω το μακιγιάζ μου. Ανάμεσα στα αμέτρητα βίντεο που ξεπηδούν, υπάρχουν και εκείνα τα πιο προσωπικά. Αυτά στα οποία κάποιος αφηγείται κάτι από τη ζωή του, που υπό άλλες συνθήκες θα το εκμυστηρευόταν μόνο στους πιο κοντινούς του φίλους.
Λοιπόν, αυτό το περιεχόμενο είναι η ένοχη απόλαυσή μου. Λατρεύω να ανοίγω το κινητό μου, να μπαίνω στο TikTok και να πέφτω πάνω σε λογαριασμούς που βασίζονται στο storytelling. Δεν ξέρω αν το κάνω από ενδιαφέρον, συμπόνια ή απλή περιέργεια. Αυτό όμως που ξέρω είναι ότι δεν είμαι μόνη μου. Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε την τάση να μπαίνουμε στη θέση του σιωπηλού μάρτυρα στις ζωές των άλλων, χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε. Άρα, μήπως είμαστε όλοι μας παρατηρητές τραυμάτων;
Τι είναι ο παρατηρητής τραύματος;
Η παρατήρηση τραυμάτων είναι το ψηφιακό συνώνυμο του να κρυφακούς μια ψυχοθεραπευτική συνεδρία κάποιου αγνώστου. Για την ακρίβεια, είναι σαν να ακούς το τραύμα κάποιου χωρίς να αντιδράς, να το επεξεργάζεσαι ή να κάνεις κάτι που να αποδεικνύει το αρχικό σου ενδιαφέρον. Προσωπικά, έχω πιάσει τον εαυτό μου να παρακολουθεί μια ιστορία σε 15 διαφορετικά μέρη για τον τοξικό πρώην κάποιου ή κάποιας. Για να μη μιλήσω για τα βίντεο με ιδιοκτήτες που σπαράζουν για τον θάνατο των κατοικιδίων τους. Αλλά ακόμα κι αν έχω τα δικά μου προβλήματα, αυτές οι ιστορίες συνεχίζουν να μου τραβούν την προσοχή σαν συναισθηματικός μαγνήτης. Παρόλο που όλο αυτό μοιάζει απόλυτα φυσιολογικό, πρέπει να σου υπενθυμίσω ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της ενσυναίσθησης και της οικειοποίησης του τραύματος κάποιου άλλου.
Για ποιο λόγο πέφτουμε σε αυτή τη λούπα;
Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η επιβεβαίωση. Ακούγοντας την ιστορία κάποιου άγνωστου που μοιάζει με τη δική σου, νιώθεις ότι δεν είσαι και τόσο μόνος. Κάποιος άλλος εκεί έξω έχει βιώσει κάτι αντίστοιχο. Βέβαια, δεν είναι μόνο η ταύτιση. Μπορεί να είναι κι ένας τρόπος να ξεφύγεις λίγο από τα δικά σου προβλήματα. Όταν το βίωμα κάποιου άλλου φαντάζει πιο «βαρύ», αυτόματα κάνεις ένα βήμα πίσω και βλέπεις πιο καθαρά την πραγματική εικόνα της δικής σου κατάστασης.
Καμιά φορά, έχει να κάνει και με τον έλεγχο. Καταναλώνεις συνειδητά περιεχόμενο που ξέρεις ότι μπορείς να αποτινάξεις από πάνω σου με μια κίνηση του δαχτύλου. Αλλά κακά τα ψέματα, υπάρχει και ο παράγοντας της περιέργειας. Είναι στη φύση μας να θέλουμε να ξέρουμε τι γίνεται στα παρασκήνια της ζωής των άλλων.
Δεν είναι απαραίτητα κακό να βρίσκεσαι σε μια τέτοια κατάσταση. Σε όλους μας αρέσει να ακούμε ιστορίες στις οποίες δεν είμαστε υποχρεωμένοι να εμπλακούμε συναισθηματικά. Και αυτό είναι φυσιολογικό. Εκεί που υπάρχει πρόβλημα είναι στη συχνότητα και την ποσότητα κατανάλωσης. Αν νιώθεις ότι αποζητάς διακαώς αυτό το περιεχόμενο, τότε καλό είναι να κάνεις μερικές ερωτήσεις στον εαυτό σου.
Τι μπορείς να κάνεις για να ξεφύγεις;
Αν βλέπεις τον εαυτό σου ως παρατηρητή τραύματος, μην ανησυχείς, απλώς υιοθέτησε μερικές νέες ασχολίες.
Για αρχή, την επόμενη φορά που θα θελήσεις να παρακολουθήσεις το δράμα κάποιου, αναρωτήσου τι είναι αυτό που σου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Αφού το κάνεις, καλό είναι να απομακρυνθείς για λίγο από την οθόνη του κινητού σου. Προτίμησε να κάνεις κάποια δραστηριότητα που σε γεμίζει πραγματικά.
Τέλος, προσπάθησε να φροντίσεις τον ίδιο σου τον εαυτό. Αν η ιστορία κάποιου σε κάνει να προβληματιστείς για το δικό σου παρελθόν, σκέψου να ξεκινήσεις να γράφεις ημερολόγιο, να κάνεις ψυχοθεραπεία ή ακόμη και να μιλήσεις με έναν φίλο. Μην αναθέτεις τη θεραπεία σου σε αγνώστους στο διαδίκτυο.
Όχι, το να είσαι παρατηρητής τραύματος δεν σε κάνει κακό άνθρωπο. Στην πραγματικότητα, μπορεί να σημαίνει ότι έχεις μεγαλύτερη συναισθηματική επίγνωση απ’ ό,τι πιστεύεις. Αλλά η επίγνωση έχει αξία μόνο αν κάνουμε κάτι με αυτήν. Εμπρός, άσε το τηλέφωνο κάτω. Ή ακόμα καλύτερα, πάρε τηλέφωνο τη μαμά σου (ή τον ψυχολόγο σου).
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, η επίσκεψή μου στην πλατφόρμα του TikTok έχει γίνει πλέον αναπόσπαστη συνήθεια της καθημερινότητάς μου. Είναι μέσο «χαλάρωσης» πριν τον ύπνο και παρέα για τις στιγμές που κάνω το μακιγιάζ μου. Ανάμεσα στα αμέτρητα βίντεο που ξεπηδούν, υπάρχουν και εκείνα τα πιο προσωπικά. Αυτά στα οποία κάποιος αφηγείται κάτι από τη ζωή του, που υπό άλλες συνθήκες θα το εκμυστηρευόταν μόνο στους πιο κοντινούς του φίλους.
Λοιπόν, αυτό το περιεχόμενο είναι η ένοχη απόλαυσή μου. Λατρεύω να ανοίγω το κινητό μου, να μπαίνω στο TikTok και να πέφτω πάνω σε λογαριασμούς που βασίζονται στο storytelling. Δεν ξέρω αν το κάνω από ενδιαφέρον, συμπόνια ή απλή περιέργεια. Αυτό όμως που ξέρω είναι ότι δεν είμαι μόνη μου. Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε την τάση να μπαίνουμε στη θέση του σιωπηλού μάρτυρα στις ζωές των άλλων, χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε. Άρα, μήπως είμαστε όλοι μας παρατηρητές τραυμάτων;
Τι είναι ο παρατηρητής τραύματος;
Η παρατήρηση τραυμάτων είναι το ψηφιακό συνώνυμο του να κρυφακούς μια ψυχοθεραπευτική συνεδρία κάποιου αγνώστου. Για την ακρίβεια, είναι σαν να ακούς το τραύμα κάποιου χωρίς να αντιδράς, να το επεξεργάζεσαι ή να κάνεις κάτι που να αποδεικνύει το αρχικό σου ενδιαφέρον. Προσωπικά, έχω πιάσει τον εαυτό μου να παρακολουθεί μια ιστορία σε 15 διαφορετικά μέρη για τον τοξικό πρώην κάποιου ή κάποιας. Για να μη μιλήσω για τα βίντεο με ιδιοκτήτες που σπαράζουν για τον θάνατο των κατοικιδίων τους. Αλλά ακόμα κι αν έχω τα δικά μου προβλήματα, αυτές οι ιστορίες συνεχίζουν να μου τραβούν την προσοχή σαν συναισθηματικός μαγνήτης. Παρόλο που όλο αυτό μοιάζει απόλυτα φυσιολογικό, πρέπει να σου υπενθυμίσω ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της ενσυναίσθησης και της οικειοποίησης του τραύματος κάποιου άλλου.
Για ποιο λόγο πέφτουμε σε αυτή τη λούπα;
Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η επιβεβαίωση. Ακούγοντας την ιστορία κάποιου άγνωστου που μοιάζει με τη δική σου, νιώθεις ότι δεν είσαι και τόσο μόνος. Κάποιος άλλος εκεί έξω έχει βιώσει κάτι αντίστοιχο. Βέβαια, δεν είναι μόνο η ταύτιση. Μπορεί να είναι κι ένας τρόπος να ξεφύγεις λίγο από τα δικά σου προβλήματα. Όταν το βίωμα κάποιου άλλου φαντάζει πιο «βαρύ», αυτόματα κάνεις ένα βήμα πίσω και βλέπεις πιο καθαρά την πραγματική εικόνα της δικής σου κατάστασης.
Καμιά φορά, έχει να κάνει και με τον έλεγχο. Καταναλώνεις συνειδητά περιεχόμενο που ξέρεις ότι μπορείς να αποτινάξεις από πάνω σου με μια κίνηση του δαχτύλου. Αλλά κακά τα ψέματα, υπάρχει και ο παράγοντας της περιέργειας. Είναι στη φύση μας να θέλουμε να ξέρουμε τι γίνεται στα παρασκήνια της ζωής των άλλων.
Δεν είναι απαραίτητα κακό να βρίσκεσαι σε μια τέτοια κατάσταση. Σε όλους μας αρέσει να ακούμε ιστορίες στις οποίες δεν είμαστε υποχρεωμένοι να εμπλακούμε συναισθηματικά. Και αυτό είναι φυσιολογικό. Εκεί που υπάρχει πρόβλημα είναι στη συχνότητα και την ποσότητα κατανάλωσης. Αν νιώθεις ότι αποζητάς διακαώς αυτό το περιεχόμενο, τότε καλό είναι να κάνεις μερικές ερωτήσεις στον εαυτό σου.
Τι μπορείς να κάνεις για να ξεφύγεις;
Αν βλέπεις τον εαυτό σου ως παρατηρητή τραύματος, μην ανησυχείς, απλώς υιοθέτησε μερικές νέες ασχολίες.
Για αρχή, την επόμενη φορά που θα θελήσεις να παρακολουθήσεις το δράμα κάποιου, αναρωτήσου τι είναι αυτό που σου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Αφού το κάνεις, καλό είναι να απομακρυνθείς για λίγο από την οθόνη του κινητού σου. Προτίμησε να κάνεις κάποια δραστηριότητα που σε γεμίζει πραγματικά.
Τέλος, προσπάθησε να φροντίσεις τον ίδιο σου τον εαυτό. Αν η ιστορία κάποιου σε κάνει να προβληματιστείς για το δικό σου παρελθόν, σκέψου να ξεκινήσεις να γράφεις ημερολόγιο, να κάνεις ψυχοθεραπεία ή ακόμη και να μιλήσεις με έναν φίλο. Μην αναθέτεις τη θεραπεία σου σε αγνώστους στο διαδίκτυο.
Όχι, το να είσαι παρατηρητής τραύματος δεν σε κάνει κακό άνθρωπο. Στην πραγματικότητα, μπορεί να σημαίνει ότι έχεις μεγαλύτερη συναισθηματική επίγνωση απ’ ό,τι πιστεύεις. Αλλά η επίγνωση έχει αξία μόνο αν κάνουμε κάτι με αυτήν. Εμπρός, άσε το τηλέφωνο κάτω. Ή ακόμα καλύτερα, πάρε τηλέφωνο τη μαμά σου (ή τον ψυχολόγο σου).
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
