Από μικροί μαθαίνουμε ότι η αποτυχία και το λάθος είναι κάτι κακό που πρέπει να φοβόμαστε.
Αγωνία για τους βαθμούς, για το αν πέρασε ένα παιδί τις εξετάσεις μιας γλώσσας, για την επίδοσή του σε ένα άθλημα και πολύ συχνά, η αντίδραση μπροστά σε μία κακή απόδοση, είναι υπερβολική, λες και ένας κακός βαθμός ή μία ήττα θα καθορίσει το υπόλοιπο της ζωής του.
Υπάρχουν παιδάκια 3 χρονών που κάνουν λάθος, ή ακόμα πέφτουν κάτω και ντρέπονται φοβερά που δεν καταφεραν να είναι προσεκτικοί, δεν κατάφεραν να μην χτυπήσουν όπως τους έχει συμβουλέψει ο ενήλικας γονέας.
Σκεφτείτε φράσεις όπως «Δεν περιμένω τίποτα λιγότερο από εσένα», «Είσαι αστέρι εσύ, δεν υπάρχει περίπτωση να αποτύχεις». Μπορεί να μοιάζουν αθώες, αλλά κρύβουν μέσα τους έναν ύπουλο εχθρό: το φόβο της αποτυχίας. Πόσο διαφορετικά φορτισμένη θα ήταν η προτροπή «Έχεις προσπαθήσει πολύ και αυτό έχει σημασία, είτε πετύχεις, είτε όχι».
Και αργότερα, ο φόβος μην αποτύχουμε προσπαθώντας να κατακτήσουμε τους στόχους και τα όνειρά μας συχνά μας κυριεύει τόσο που τελικά, μπορεί να φτάσουμε σε σημείο να μην προσπαθήσουμε καν. Να μην αισθανόμαστε έτοιμοι να διαχειριστούμε μία πιθανή αποτυχία και επομένως να πουμε “άστο, δεν το δοκιμάζω ακόμα”.
Όλοι έχουμε βιώσει την αποτυχία. Και ειλικρινά, ο ορισμός της αποτυχίας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις εμπειρίες μας.
Αλλά στον πυρήνα της, η αποτυχία ορίζεται ως έλλειψη επιτυχίας. Η αδυναμία να ανταποκριθεί κανείς σε μια προσδοκία. Και αν αυτή η προσδοκία είναι εξαιρετικά υψηλή, τότε το αρνητικό συναίσθημα στην περίπτωση αποτυχίας γιγαντώνεται και συχνά μας παραλύει.
Η αποτυχία δεν είναι ένα βήμα πίσω. Είναι ένα εξαιρετικό σκαλοπάτι για την επιτυχία. Ποτέ δεν μαθαίνουμε να βγαίνουμε από τη ζώνη άνεσής μας αν δεν ξεπεράσουμε τον φόβο της αποτυχίας. Οι πιο προοδευτικές εταιρείες αναζητούν σκόπιμα υπαλλήλους με ιστορικό που αντικατοπτρίζει τόσο την αποτυχία όσο και την επιτυχία. Αυτό συμβαίνει γιατί κάποιος που προσπερνάει την αποτυχία έχει αποκτήσει αναντικατάστατη γνώση και την ασταμάτητη επιμονή που γεννιέται από την υπέρβαση των κακουχιών.
Η αποτυχία πονάει. Δεν μας κάνει να νιώθουμε καλά. Μπορεί να δοκιμάσει την τελειομανία μας. Μπορεί να είναι δύσκολο να σηκωθούμε για να προσπαθήσουμε ξανά.
Μπορούμε όμως να μάθουμε πιο πολλά από όσα νομίζουμε από μία αποτυχία:
Ανθεκτικότητα
Από την αποτυχία μαθαίνουμε την ανθεκτικότητα. Μέσω της ενδοσκόπησης, αφιερώνουμε λίγο χρόνο στα λάθη μας, κοιτάμε τι δεν πήγε καλά και μαθαίνουμε από τους προβληματισμούς μας. Είναι δύσκολο να μην μάθεις πώς να χτίζεις ανθεκτικότητα μετά από μια αποτυχία, ειδικά αν είσαι αποφασισμένος να πετύχεις τον σκοπό σου.
Η ανθεκτικότητα είναι μια σημαντική δεξιότητα ζωής μπορεί να σας βοηθήσει να χτίσετε μια νοοτροπία εξέλιξης. Μπορεί να σας βοηθήσει να υιοθετήσετε τις σωστές συμπεριφορές για να ξεπεράσετε την αλλαγή. Και μπορεί να σας βοηθήσει να καλλιεργήσετε θάρρος, επιμονή και κίνητρο.
Ταπεινότητα
Οι εγωισμοί μας είναι ευαίσθητοι. Μπορούν να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν σε δικά τους θηρία. Και τις περισσότερες φορές, μια υγιής δόση αποτυχίας είναι καλή για το εγώ μας. Μας κρατά ταπεινούς. Η αποτυχία μπορεί να μας διδάξει πώς να ενσωματώνουμε σημαντικά χαρακτηριστικά, όπως η ταπεινοφροσύνη στην ηγεσία.
Ευελιξία
Ακόμη και τα καλύτερα σχεδιασμένα σχέδια διαταράσσονται. Και αυτό ισχύει και για τις αποτυχίες. Μπορεί να έχετε θέσει έναν στόχο που ρεαλιστικά δεν είναι εφικτός, ή μπορεί να μην ταιριάζει τελικά στις ανάγκες σας. Έχετε μάθει από την πρώτη σας αποτυχία ότι πρέπει να προσαρμόσετε τον στόχο σας. Ή ίσως, μπορείτε ακόμα να πετύχετε τον στόχο σας. Απλά πρέπει να προσαρμόσετε την προσέγγισή σας.
Οι αποτυχίες μας διδάσκουν ευελιξία, προσαρμοστικότητα και πώς να ξεπερνάμε τα εμπόδια. Μας διδάσκει να χρησιμοποιούμε την αλλαγή προς όφελός μας. Μας κρατά ευκίνητους και μας βοηθά να υιοθετήσουμε αυτή τη νοοτροπία ανάπτυξης.
Καινοτομία και δημιουργικότητα
Όπως η ευελιξία, η καινοτομία και η δημιουργικότητα μπορούν να παρουσιαστούν ως μαθήματα αποτυχίας.
Ο Τόμας Έντισον δεν έφτιαξε τη λάμπα στην πρώτη, δεύτερη ή ακόμα και χιλιοστή προσπάθεια. Χρειάστηκαν 10.000 προσπάθειες για να τελειοποιηθεί ο λαμπτήρας. Η καινοτομία και η δημιουργικότητα απαιτούν χρόνο, επαναλήψεις και αποτυχίες στην πορεία. Θέλει επιμονή και επιμονή και να εξελίσσεις τη δημιουργικότητά σου ώστε κάθε νέα προσπάθεια να είναι βελτιωμένη.
Κίνητρο
Το κίνητρο είναι ένα πολύτιμο και σημαντικό μάθημα από την αποτυχία. Συχνά, οι αποτυχίες μας είναι κίνητρα. Το να βλέπεις τη σταδιακή σου πρόοδο σου δίνει κίνητρο να συνεχίσεις μέχρι να τελειοποιήσεις κάτι. Η αποτυχία μπορεί να τροφοδοτήσει τα κίνητρά μας και να μας βοηθήσει να πετύχουμε τους στόχους μας.
Η αποτυχία οδηγεί στη μάθηση επειδή είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε πού βγήκαμε εκτός τροχιάς. Από εκεί, μπορούμε να εφαρμόσουμε νέες ιδέες, νέες προσεγγίσεις και νέες στρατηγικές.
Είμαστε άνθρωποι. Ερχόμαστε σε έναν κόσμο μη γνωρίζοντας τίποτα. Σταδιακά μαθαίνουμε, εξελισσόμαστε, κάνουμε λάθη, τα διορθώνουμε, μαθαίνουμε από αυτά, αλλάζουμε, προσαρμοζόμαστε και διαρκώς προσπαθούμε. Η αποτυχία είναι μέρος όλης αυτής της διαδικασίας. Είναι μέρος της ανθρώπινης ζωής. Δεν μπορούμε να εξελιχθούμε προσωπικά χωρίς να αποτύχουμε.
Είναι σημαντικό να μαθαίνουμε στα παιδιά και στο εαυτό μας να μη φοβόμαστε την αποτυχία, γιατί μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην επιτυχία.
Όπως πολύ επιτυχημένα έχει πει και ο Γιάννης Αντετοκούμπο: « Δεν υπάρχει αποτυχία στον αθλητισμό. Πάντα υπάρχουν βήματα για την επιτυχία. Ο Τζόρνταν έπαιξε 15 χρόνια και πήρε 6 πρωταθλήματα. Τα άλλα 9 ήταν αποτυχία; Αυτό μου λέτε! Είναι λάθος η ερώτηση! Δεν υπάρχει αποτυχία στον αθλητισμό! Υπάρχουν καλές και κακές μέρες, κάποιες μέρες είναι η σειρά σου, κάποιες όχι. Κάποιες φορές θα κερδίσει κάποιος άλλος.
Θέλουμε να επιστρέψουμε την επόμενη χρόνια και να κατακτήσουμε το πρωτάθλημα. Είχαμε 50 χρόνια χρόνια να κατακτήσουμε πρωτάθλημα στο Μιλγουόκι. Ήταν 50 χρόνια αποτυχίας; Όχι, απλώς ήταν βήματα προς την επιτυχία. Κερδίσαμε ενα πρωτάθλημα, ελπίζω να κερδίσουμε άλλο ένα. Συγγνώμη δεν ήθελα να το κάνω προσωπικό. Πέρυσι δεν είχα το μυαλό να απαντήσω σωστά, αλλά θυμάμαι ότι με είχες ρωτήσει το ίδιο»
Με πληροφορίες από: Betterup, Forbes, Harvard Business Review
