Σας έχει τύχει ποτέ να σιωπήσετε μετά από μια προσβολή – για να σκεφτείτε την τέλεια και έξυπνα πνευματώδη απάντηση δύο ώρες αργότερα;

Φυσικά και σας έχει τύχει.

Αυτό που σας έτυχε έχει όνομα. Ονομάζεται «esprit de l’escalier», ήτοι «το σύνδρομο της καθυστερημένης αντίδρασης».

Μια αντίδραση με χρονοκαθυστέρηση ή «επιφοίτηση κατόπιν εορτής». Κατεβαίνοντας την σκάλα για να φύγεις από κάπου δηλαδή.

Το «πνεύμα της σκάλας» ή αυτό που σου έρχεται στο μυαλό αποχωρώντας από κάπου.

Κάπου είναι φυσιολογικό το όταν κάποιος λέει κάτι προσβλητικό που μας πληγώνει ή μας θυμώνει, τότε εμείς να μπλοκάρουμε και να μην μπορούμε να απαντήσουμε κατάλληλα ή όπως αρμόζει στην κάθε περίσταση.

Αυτό συμβαίνει επειδή, κατά τους νευρολόγους, τα μέρη του εγκεφάλου μας που είναι υπεύθυνα για να σκεφτούν έξυπνα ή πνευματώδη πράγματα να πουν, απλά δεν είναι… online – αντιθέτως, είναι νευρικά και αισθάνονται μια απειλή.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο «σχεδιασμός εκ των προτέρων» είναι απαραίτητος σε αυτές τις δύσκολες περισστάσεις.

Μια προσβολή πρέπει να έχει και την αντίστοιχη λεκτική ανταπόδοση. Σαρκαστική, κυνική, υπόγεια ή ακόμη και έξυπνα σιωπηλή.

Και κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει το ότι υπάρχει κάτι πραγματικά ζωογόνο στο να έχεις κάτι να πεις έτοιμο στο τσεπάκι σου. Το να καταφέρεις να απαντήσεις με αιχμηρό τρόπο μπορεί να τονώσει την αυτοπεποίθησή σου και να είναι πηγή υπερηφάνειας.

8 τρόποι να “την πείτε” έξυπνα σε κάποιον που σας έχει προσβάλει

«Όπα, θα σου βγάλω κίτρινη κάρτα»

Στο ποδόσφαιρο, μια κίτρινη κάρτα υποδηλώνει ότι ένας παίκτης υπέπεσε σε ένα πέναλτι ή σε ένα σκληρό μαρκάρισμα. Δηλαδή, ο άνθρωπος αυτός υπερέβη τα εσκαμμένα ή ότι τα λόγια του ήταν εκτός ορίων.

Δοκιμάστε να πείτε σε κάποιον που σας πρόσβαλε ότι «σου βγάζω κίτρινη κάρτα γι’ αυτό που μόλις μου είπες».

Αν είναι ποδοσφαιρόφιλος και αρκετά έξυπνος, θα το πιάσει το υπονοούμενο και, ενδεχομένως, να τον χτυπήσετε στο λεγόμενο «φιλότιμο».

«Ευχαριστώ, αλλά δεν χρειάζομαι την γνώμη σου για [συμπληρώστε εσείς το κενό]»

Μπορεί να μην θέλετε να ακούσετε τη γνώμη του θείου σας ή του φίλου σας για το μέγεθος του παντελονιού σας, τις αναπαραγωγικές σας επιλογές ή το πώς θα ονομάσετε το παιδί σας.

Οι πιθανότητες επίσης είναι πολύ μεγαλύτερες ότι κάποιοι άνθρωποι θα τις εκφράσουν αυτές τις γνώμες ούτως ή άλλως.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, εγώ συνήθως απαντάω ότι «ευχαριστώ για το feedback, αλλά δεν χρειάζομαι την γνώμη σου γι’ αυτό».

Το καλό είναι ότι η συγκεκριμένη (αντ)απάντηση δεν είναι προσβλητική για τον άλλον (μέχρι και «ευχαριστώ» του λέτε) – έτσι μπορείτε να διατηρήσετε την ηρεμία στην κουβέντα, ενώ ταυτόχρονα υπερασπίζεστε τον εαυτό σας (και την δική σας ψυχική ηρεμία).

«Είσαι καλά; Έχεις κάτι;»

Λακωνικός, υπογειακός, υπέροχα διττός τρόπος να πείτε σε κάποιον ότι δεν στέκει και πολύ καλά ως προς τους ισχυρισμούς του.

Λίγες (και καλές) απλές λέξεις που έχουν μεγάλη δύναμη και ένα μινιμαλιστικό λεκτικό φορτίο.

Φανταστείτε ότι ένας συνάδελφός σας μόλις έκανε ένα σεξιστικό σχόλιο. Αν τον ρωτήσετε αν «είναι εντάξει ή αν έχει κάτι», μπορεί να σας κοιτάξει περίεργα και να απαντήσει καταφατικά, του στυλ «μια χαρά είμαι».

Τότε, μπορείτε να δώσετε συνέχεια στην κουβέντα με μια γρήγορη παρατήρηση: «Οκ, απλά σε τσεκάρω, γιατί αυτό που μόλις είπες ήταν εντελώς εκτός τόπου και χρόνου»

Ρωτώντας κάποιον «αν είναι καλά», τον αφήνετε αμέσως να καταλάβει ότι τα φώτα της δημοσιότητας είναι στραμμένα πάνω του και όχι σε όποιον ή ό,τι μιλούσε – επιπλέον, σημαίνει, υπογειακά και υπαινικτικά, ότι αυτό που είπε ήταν προβληματικό και τού ανοίγει την «πόρτα» για τυχόν αυτοκριτική.

«Μπορείς να το επαναλάβεις αυτό; Δεν νομίζω ότι σε άκουσα»

Αυτή η ατάκα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική όταν βρίσκεστε σε μια ομάδα ανθρώπων ή όταν κάποιος μουρμουρίζει κάτι χωρίς να θέλει να το πει ευθαρσώς.

Πολλές φορές όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι θα πουν κάτι αγενές, το μουρμουράνε, «κόβοντας» τις αντιδράσεις των γύρω τους. Αν αυτό που λένε, θα γίνει αποδεκτό ή όχι.

Ζητώντας τους να το επαναλάβουν δυνατά, για να το ακούσουν όλοι, τους φέρνετε σε πολύ δύσκολη θέση.

«Το είπες όντως αυτό ε; Δεν το σκέφτηκες απλά»

Η αγαπημένη μου ατάκα.

Γιατί βάζω τους άλλους σε μια θέση να αμφισβητήσουν κάτι που προηγουμένως δεν είχαν αμφισβητήσει.

Μια ατάκα που τους βάζει σε μια διαδικασία να επανεξετάσουν αυτό που μόλις εξέφρασαν καθώς και το κατά πόσο αυτό που είπαν έπρεπε να μείνει σε θεωρητικό επίπεδο σκέψης (και μόνο).

«Τι ακριβώς σκόπευες να πετύχεις με αυτό το σχόλιο;»

Μια ερώτηση που είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματική απέναντι σε πολύ επικριτικά μέλη της οικογένειας και τοξικούς συναδέλφους. Είναι η κατάλληλα ατάκα για passive-aggressive ανθρώπους, οι οποίοι, στην καλύτερη περίπτωση, θα επιδιώξουν να αρνηθούν οποιαδήποτε κακή πρόθεση εκ μέρους τους.

Συνιστώ να πείτε την ατάκα ατάραχος ή ατάραχη, με ήρεμη φωνή και περίεργο, διερευνητικό τόνο, ενώ παράλληλα να κοιτάτε στα μάτια απευθείας τον συνομιλητή σας.

«Ξέρω ότι πιθανότατα απειλείσαι από ένα άτομο με παιδεία, αλλά…»

Ιδανικό όταν έχετε απέναντί σας κάποιον ρατσιστή, ξενοφοβικό, ομοφοβικό ή άτομο που θεωρεί (αδίκως) ότι μπορεί να μπει στα «χωράφια» σας και να σας μάθει πράγματα που ήδη ξέρετε.

Μια ατάκα που επιβάλλει τον σεβασμό.

«Δεν το καταλαβα αυτό. Μπορείς να μου εξηγήσεις το αστείο;»

Ένας πραγματικά τέλειος τρόπος να πείτε στον άλλον ότι τα λεγόμενά του και οι ισχυρισμοί του δεν έχουν απολύτως καμία βαρύτητα και νόημα για εσάς και ότι τον θεωρείτε αστείο ή καλαμπουρτζή.

Ότι τέλος πάντως αυτό που μόλις σας είπε, μόνο στα πλαίσια του αστείου ή του ιλαρού μπορεί να εκληφθεί.

Και ότι, κατ’ επέκταση, θεωρείτε και τον ίδιο αστείο, όπως τον ισχυρισμό του.

Πολύ ταπεινωτικό για την έτερη πλευρά και εξίσου αποτελεσματικό.

Όταν όλα τα προηγούμενα αποτυγχάνουν: σιωπή ή αποχώρηση από την συζήτηση

Μερικές φορές, δεν υπάρχει κανένας λόγος να δώσετε μια αποτελεσματική ή επαρκώς ταπεινωτική απάντηση σε ένα δύστροπο και δύσκολο άτομο.

Πηγαίνετε κατευθείαν στη σιωπή. Κοιτάξτε το άλλο άτομο, αλλά μην του μιλήσετε. Μείνετε σιωπηλοί.

Χωρίς καν να χρειαστεί να πείτε κάτι, του γνωστοποιείτε με τον τρόπο αυτό ότι δεν πρόκειται να εμπλακείτε σε μια κουβέντα μαζί του.

Εκεί είναι που έχετε κατανοήσει ότι το να τον τροφοδοτήσετε με οποιονδήποτε τρόπο, αυτό θα κάνει την κατάσταση χειρότερη για όλους (ειδικά για την δική σας ψυχική ηρεμία).

Απλά αποχωρήστε.

Όταν αποτυγχάνει η σιωπή ή η αποχώρηση από την συζήτηση

Ρίξτε του μια χριστοπαναγία να έρθει στα ίσια του. Νισάφι πια.