Στην ταινία Groundhog Day ( Η μέρα της Μαρμότας), ο Phil Connors, ένας κυνικός μετεωρολόγος, βρίσκει τον εαυτό του παγιδευμένο σε μια χωροχρονική λούπα, καθώς ξυπνάει και ανακαλύπτει ότι ζεί τη 2η Φεβρουαρίου ξανά και ξανά. Παρά την αρχική του απογοήτευση και προσπάθεια να ζήσει παράνομα, ξεπερνώντας κοινωνικές συμβάσεις και νόρμες, ο Φιλ συνειδητοποιεί τελικά ότι έχει την ευκαιρία να βελτιώσει τον εαυτό του και να αλλάξει τις συνήθειές του.
Αρχίζει να χρησιμοποιεί τη μέχρι τώρα τεράστια γνώση του για τα γεγονότα της μέρας για να βοηθήσει όσους περισσότερους ανθρώπους μπορεί και χρησιμοποιεί το χρόνο για να μάθει πράγματα, όπως να παίζει πιάνο, να φτιάχνει γλυπτά από πάγο και να μιλάει γαλλικά. Μπορεί όλη αυτή η ιστορία να αποτελεί σενάριο αμερικανικής ταινίας, όμως αλληγορικά, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Πόσοι από εμάς είμαστε κολλημένοι στις δικές μας λούπες, σπαταλώντας πολύτιμο χρόνο σε συνήθειες που μας κρατούν πίσω από την αληθινή ευτυχία και επιτυχία;
Ακριβώς όπως ο Phil, μπορούμε κι εμείς να απελευθερωθούμε από το να κυνηγάμε την ουρά μας και να καταφέρουμε να αλλάξουμε τις συνήθειες που μας καθορίζουν και μας κρατάνε πίσω. Άλλωστε, η ευτυχία και η επιτυχία δεν έρχονται εν μία νυκτί. Χρειάζονται χρόνο και υπομονή και καθορίζονται από όλα τα μικρά πράγματα που κάνουμε στην ρουτίνα της καθημερινότητας.
1. Ατελείωτο scrolling στα social media
Το scrolling στα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να καταναλώσει ώρες της ημέρας μας χωρίς να προσθέσει καμία πραγματική αξία στη ζωή μας. Ξεκινάς για μια στιγμή, «να δω τι γίνεται στο Facebook», και ξαφνικά όταν κοιτάς το ρολόι συνειδητοποιείς ότι έχουν περάσει δεκάδες λεπτά, αν όχι ώρες. Σύμφωνα με μια μελέτη, ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει 3 ώρες και 15 λεπτά την ημέρα κάνοντας doomscrolling.
«Ο ψυχαναγκαστικός χαρακτήρας του doomscrolling μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε χάσιμο χρόνου αλλά και σε αυξημένο άγχος και στρες», λέει ο John Ratey, αναπληρωτής κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Περιορισμός του χρόνου οθόνης και συνειδητή χρήση του διαδικτύου μπορεί να βοηθήσει να ανακτήσουμε αυτόν τον χαμένο χρόνο και να μην χαωνόμαστε στον κυκεώνα των social media.
2. Δεν αλλάζουμε τίποτα και περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα.
Όπως το έχει θέσει ο Albert Einstein “ο ορισμός της τρέλας είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα”. Πόσο δίκιο έχει. Κάνοντας τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα. Είναι σαν να θέλουμε να βάλουμε την μπάλα του μπάσκετ στο καλάθι και να σουτάρουμε μόνιμα με το λάθος χέρι. Αν δεν αλλάξουμε χέρι, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο.
Συχνά η μόνη διαφορά μεταξύ ενός επιτυχημένου ατόμου και ενός ατόμου που κάνει μικρή πρόοδο δεν είναι οι ανώτερες ικανότητες κάποιου, αλλά το θάρρος που έχει κάποιος να ποντάρει στις ιδέες του, να μαθαίνει από τα λάθη, να αλλάζει και να κάνει σταθερά βήματα προς τα εμπρός.
3. Παραπονιόμαστε συνεχώς
Η συνεχής γκρίνια χωρίς να κάνουμε κάτι για αυτό, μας αφαιρεί ενέργεια και ενισχύει την αρνητική σκέψη. Μόλις οι αρνητικές σκέψεις εδραιωθούν, τείνουν να δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο. Μια μόνη αρνητική σκέψη μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικό συναίσθημα, το οποίο στη συνέχεια επηρεάζει τη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, η σκέψη «Δεν μπορώ να το κάνω αυτό» μπορεί να προκαλέσει αισθήματα ανεπάρκειας, οδηγώντας σε αποφυγή ή αναβλητικότητα, και τελικά επιβεβαιώνοντας την αρχική αρνητική πίστη.
Αυτός ο κύκλος μπορεί να γίνει αυτοεκπληρούμενη προφητεία, ενισχύοντας και διαιωνίζοντας την αρνητικότητα. Εξασκηθείτε στην ευγνωμοσύνη και εστιάστε στην εύρεση λύσεων αντί να κολλάτε στα προβλήματα.
4. Αναβλητικότητα
Το να αφήνουμε τις εργασίες για την τελευταία στιγμή όχι μόνο αυξάνει το άγχος, αλλά και οδηγεί σε κακή απόδοση. Η αναβλητικότητα δε σημαίνει τεμπελιά. Είναι συνήθως αποτέλεσμα φόβου ή άγχους να κάνουμε το επόμενο βήμα, ή να ξεκινήσουμε κάτι που μας φαίνεται βουνό. Διάσπαση των εργασιών σε διαχειρίσιμα βήματα και καθορισμός σαφών προθεσμιών μπορεί να βοηθήσει στην υπέρβαση της αναβλητικότητας.
5. Τελειομανία
Η προσπάθεια για τελειότητα συχνά οδηγεί σε παράλυση. Το να έχεις σαν στόχο κάτι αδύνατο, και να έχεις για τον εαυτό σου ένα άπιαστο πρότυπο σίγουρα θα δημιουργήσει προβλήματα και ψυχικές ανισορροπίες. Αν και το να στοχεύεις ψηλά φαίνεται σαν μια θετική στρατηγική, η τελειομανία εμποδίζει την επιτυχία. Αντί να περιμένουμε την τέλεια στιγμή ή το τέλειο αποτέλεσμα, εστιάζουμε στην πρόοδο και τη συνεχή βελτίωση. Θυμηθείτε, το «καλύτερο είναι ο εχθρός του καλού».
6. Λέμε συνέχεια ναι
Είναι αδύνατο να ισορροπήσεις προσωπική ζωή, δουλειά, οικογένεια, φίλους και σχέση σε μία μέρα. Μερικές φορές είναι αδύνατο να γίνει και σε μία εβδομάδα. Στην προσπάθειά μας να τους ευχαριστήσουμε όλους, πολλές φορές χάνουμε τον έλεγχο. Το να λέμε ναι σε όλα οδηγεί σε εξάντληση και άγχος. Λίγο πολύ, όλοι έχουμε νιώσει την υποχρέωση να πάμε κάπου, να παραστούμε σε μία οικογενειακή συγκέντρωση. Το να δώσουμε προτεραιότητα στον εαυτό μας, και να μάθουμε να λέμε όχι σε υποχρεώσεις που δεν συμβαδίζουν με τους στόχους και τις αξίες μας, δεν είναι εγωιστικό, είναι απλά αυτοσυντήρηση.
7. Σύγκριση με άλλους
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου είναι πιο εύκολο από ποτέ να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με άλλους. Μόνο ένα σκρολάρισμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όλα είναι εκεί – τα επιτεύγματα των ανθρώπων, οι καλύτερες στιγμές τους, οι τέλειες ζωές τους. Η σύγκριση κλέβει τη χαρά και γεννά δυσαρέσκεια. Εστιάστε στη δική σας πορεία και μετρήστε την πρόοδό σας σε σχέση με τον παλιό εαυτό σας, όχι με άλλους και ειδικά όχι με επίπλαστες φαινομενικά ευτυχισμένες ζωές των social media.
8. Τα παίρνουμε όλα προσωπικά
Είναι φυσιολογικό να νοιαζόμαστε για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς, αλλά όχι σε σημείο που να μας κάνει την καθημερινότητα δύσκολη. Ξοδεύουμε υπερβολική ενέργεια για τις ελλείψεις και τα αρνητικά για τα οποία μιλούν οι άνθρωποι, τα παίρνουμε όλα προσωπικά, μας καταβάλουν και προσπερνάμε τα θετικά. Είναι σημαντικό να μάθουμε πώς να αναγνωρίζουμε πότε η αντίδρασή μας είναι δυσανάλογη με ένα σχόλιο και να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη ψυχραιμία την κατάσταση. Σταματήστε να ανησυχείτε για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εσάς. Δεν εξαρτάται πάντα από εσάς. Δώστε στον εαυτό σας εύσημα για τις δυνάμεις σας και σκεφτείτε όσα έχετε καταφέρει και όλα αυτά για τα οποία αγωνίζεστε. Έτσι θα ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας.
9. Περιμένουμε πάντα την κατάλληλη στιγμή
Δεν υπάρχει τέλεια στιγμή! Πόσοι άνθρωποι περιμένουν να ευθυγραμμιστούν τα αστέρια, να μην είναι ανάδρομος ο Ερμής, να μην υπάρχει οικονομική κρίση κλπ για να ξεκινήσουν κάτι ή να κάνουν το επόμενο βήμα. Η τέλεια στιγμή, η τέλεια ευκαιρία, η τέλεια κατάσταση ύπαρξης είναι στο μυαλό μας όμως. Πάντα θα υπάρχει κάτι που να μην είναι ιδανικό. Η επιτυχία και η ευτυχία όμως έρχεται όχι βρίσκοντας μια τέλεια στιγμή, αλλά μαθαίνοντας να βλέπετε και να χρησιμοποιείτε τις ατέλειες της ζωής ως σκαλοπάτι.
10. Ζούμε στο Παρελθόν ή στο Μέλλον
Η συνεχής αναπόληση του παρελθόντος ή ανησυχία για το μέλλον μας κρατά μακριά από το να απολαμβάνουμε την παρούσα στιγμή. Η προσοχή μας μένει στραμμένη στο παρόν για λίγο συγκριτικά χρόνο. Κι όμως, τελικά είναι παράλογο να δίνουμε τόση σημασία σε αυτά που έφυγαν, χάθηκαν κι έχουν μείνει στη μνήμη μας συχνά αλλοιωμένα. Όπως και δεν έχει νόημα να δίνουμε τόσο “χώρο” στο μυαλό μας σε υποθέσεις, εικασίες, ευχολόγια ή ανησυχίες για πράγματα που μπορεί και να μη συμβούν ποτέ. Εξασκηθείτε στην ενσυνειδητότητα για να συμμετέχετε πλήρως στο εδώ και τώρα.
➥ Διαβάστε επίσης:10 τρόποι που σωματοποιούμε το άγχος και τα συναισθήματά μας
Στην ταινία Groundhog Day ( Η μέρα της Μαρμότας), ο Phil Connors, ένας κυνικός μετεωρολόγος, βρίσκει τον εαυτό του παγιδευμένο σε μια χωροχρονική λούπα, καθώς ξυπνάει και ανακαλύπτει ότι ζεί τη 2η Φεβρουαρίου ξανά και ξανά. Παρά την αρχική του απογοήτευση και προσπάθεια να ζήσει παράνομα, ξεπερνώντας κοινωνικές συμβάσεις και νόρμες, ο Φιλ συνειδητοποιεί τελικά ότι έχει την ευκαιρία να βελτιώσει τον εαυτό του και να αλλάξει τις συνήθειές του.
Αρχίζει να χρησιμοποιεί τη μέχρι τώρα τεράστια γνώση του για τα γεγονότα της μέρας για να βοηθήσει όσους περισσότερους ανθρώπους μπορεί και χρησιμοποιεί το χρόνο για να μάθει πράγματα, όπως να παίζει πιάνο, να φτιάχνει γλυπτά από πάγο και να μιλάει γαλλικά. Μπορεί όλη αυτή η ιστορία να αποτελεί σενάριο αμερικανικής ταινίας, όμως αλληγορικά, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα.
Πόσοι από εμάς είμαστε κολλημένοι στις δικές μας λούπες, σπαταλώντας πολύτιμο χρόνο σε συνήθειες που μας κρατούν πίσω από την αληθινή ευτυχία και επιτυχία;
Ακριβώς όπως ο Phil, μπορούμε κι εμείς να απελευθερωθούμε από το να κυνηγάμε την ουρά μας και να καταφέρουμε να αλλάξουμε τις συνήθειες που μας καθορίζουν και μας κρατάνε πίσω. Άλλωστε, η ευτυχία και η επιτυχία δεν έρχονται εν μία νυκτί. Χρειάζονται χρόνο και υπομονή και καθορίζονται από όλα τα μικρά πράγματα που κάνουμε στην ρουτίνα της καθημερινότητας.
1. Ατελείωτο scrolling στα social media
Το scrolling στα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να καταναλώσει ώρες της ημέρας μας χωρίς να προσθέσει καμία πραγματική αξία στη ζωή μας. Ξεκινάς για μια στιγμή, «να δω τι γίνεται στο Facebook», και ξαφνικά όταν κοιτάς το ρολόι συνειδητοποιείς ότι έχουν περάσει δεκάδες λεπτά, αν όχι ώρες. Σύμφωνα με μια μελέτη, ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει 3 ώρες και 15 λεπτά την ημέρα κάνοντας doomscrolling.
«Ο ψυχαναγκαστικός χαρακτήρας του doomscrolling μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε χάσιμο χρόνου αλλά και σε αυξημένο άγχος και στρες», λέει ο John Ratey, αναπληρωτής κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Περιορισμός του χρόνου οθόνης και συνειδητή χρήση του διαδικτύου μπορεί να βοηθήσει να ανακτήσουμε αυτόν τον χαμένο χρόνο και να μην χαωνόμαστε στον κυκεώνα των social media.
2. Δεν αλλάζουμε τίποτα και περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα.
Όπως το έχει θέσει ο Albert Einstein “ο ορισμός της τρέλας είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα”. Πόσο δίκιο έχει. Κάνοντας τα ίδια πράγματα ξανά και ξανά, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα. Είναι σαν να θέλουμε να βάλουμε την μπάλα του μπάσκετ στο καλάθι και να σουτάρουμε μόνιμα με το λάθος χέρι. Αν δεν αλλάξουμε χέρι, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο.
Συχνά η μόνη διαφορά μεταξύ ενός επιτυχημένου ατόμου και ενός ατόμου που κάνει μικρή πρόοδο δεν είναι οι ανώτερες ικανότητες κάποιου, αλλά το θάρρος που έχει κάποιος να ποντάρει στις ιδέες του, να μαθαίνει από τα λάθη, να αλλάζει και να κάνει σταθερά βήματα προς τα εμπρός.
3. Παραπονιόμαστε συνεχώς
Η συνεχής γκρίνια χωρίς να κάνουμε κάτι για αυτό, μας αφαιρεί ενέργεια και ενισχύει την αρνητική σκέψη. Μόλις οι αρνητικές σκέψεις εδραιωθούν, τείνουν να δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο. Μια μόνη αρνητική σκέψη μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικό συναίσθημα, το οποίο στη συνέχεια επηρεάζει τη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, η σκέψη «Δεν μπορώ να το κάνω αυτό» μπορεί να προκαλέσει αισθήματα ανεπάρκειας, οδηγώντας σε αποφυγή ή αναβλητικότητα, και τελικά επιβεβαιώνοντας την αρχική αρνητική πίστη.
Αυτός ο κύκλος μπορεί να γίνει αυτοεκπληρούμενη προφητεία, ενισχύοντας και διαιωνίζοντας την αρνητικότητα. Εξασκηθείτε στην ευγνωμοσύνη και εστιάστε στην εύρεση λύσεων αντί να κολλάτε στα προβλήματα.
4. Αναβλητικότητα
Το να αφήνουμε τις εργασίες για την τελευταία στιγμή όχι μόνο αυξάνει το άγχος, αλλά και οδηγεί σε κακή απόδοση. Η αναβλητικότητα δε σημαίνει τεμπελιά. Είναι συνήθως αποτέλεσμα φόβου ή άγχους να κάνουμε το επόμενο βήμα, ή να ξεκινήσουμε κάτι που μας φαίνεται βουνό. Διάσπαση των εργασιών σε διαχειρίσιμα βήματα και καθορισμός σαφών προθεσμιών μπορεί να βοηθήσει στην υπέρβαση της αναβλητικότητας.
5. Τελειομανία
Η προσπάθεια για τελειότητα συχνά οδηγεί σε παράλυση. Το να έχεις σαν στόχο κάτι αδύνατο, και να έχεις για τον εαυτό σου ένα άπιαστο πρότυπο σίγουρα θα δημιουργήσει προβλήματα και ψυχικές ανισορροπίες. Αν και το να στοχεύεις ψηλά φαίνεται σαν μια θετική στρατηγική, η τελειομανία εμποδίζει την επιτυχία. Αντί να περιμένουμε την τέλεια στιγμή ή το τέλειο αποτέλεσμα, εστιάζουμε στην πρόοδο και τη συνεχή βελτίωση. Θυμηθείτε, το «καλύτερο είναι ο εχθρός του καλού».
6. Λέμε συνέχεια ναι
Είναι αδύνατο να ισορροπήσεις προσωπική ζωή, δουλειά, οικογένεια, φίλους και σχέση σε μία μέρα. Μερικές φορές είναι αδύνατο να γίνει και σε μία εβδομάδα. Στην προσπάθειά μας να τους ευχαριστήσουμε όλους, πολλές φορές χάνουμε τον έλεγχο. Το να λέμε ναι σε όλα οδηγεί σε εξάντληση και άγχος. Λίγο πολύ, όλοι έχουμε νιώσει την υποχρέωση να πάμε κάπου, να παραστούμε σε μία οικογενειακή συγκέντρωση. Το να δώσουμε προτεραιότητα στον εαυτό μας, και να μάθουμε να λέμε όχι σε υποχρεώσεις που δεν συμβαδίζουν με τους στόχους και τις αξίες μας, δεν είναι εγωιστικό, είναι απλά αυτοσυντήρηση.
7. Σύγκριση με άλλους
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου είναι πιο εύκολο από ποτέ να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με άλλους. Μόνο ένα σκρολάρισμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όλα είναι εκεί – τα επιτεύγματα των ανθρώπων, οι καλύτερες στιγμές τους, οι τέλειες ζωές τους. Η σύγκριση κλέβει τη χαρά και γεννά δυσαρέσκεια. Εστιάστε στη δική σας πορεία και μετρήστε την πρόοδό σας σε σχέση με τον παλιό εαυτό σας, όχι με άλλους και ειδικά όχι με επίπλαστες φαινομενικά ευτυχισμένες ζωές των social media.
8. Τα παίρνουμε όλα προσωπικά
Είναι φυσιολογικό να νοιαζόμαστε για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς, αλλά όχι σε σημείο που να μας κάνει την καθημερινότητα δύσκολη. Ξοδεύουμε υπερβολική ενέργεια για τις ελλείψεις και τα αρνητικά για τα οποία μιλούν οι άνθρωποι, τα παίρνουμε όλα προσωπικά, μας καταβάλουν και προσπερνάμε τα θετικά. Είναι σημαντικό να μάθουμε πώς να αναγνωρίζουμε πότε η αντίδρασή μας είναι δυσανάλογη με ένα σχόλιο και να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη ψυχραιμία την κατάσταση. Σταματήστε να ανησυχείτε για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εσάς. Δεν εξαρτάται πάντα από εσάς. Δώστε στον εαυτό σας εύσημα για τις δυνάμεις σας και σκεφτείτε όσα έχετε καταφέρει και όλα αυτά για τα οποία αγωνίζεστε. Έτσι θα ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας.
9. Περιμένουμε πάντα την κατάλληλη στιγμή
Δεν υπάρχει τέλεια στιγμή! Πόσοι άνθρωποι περιμένουν να ευθυγραμμιστούν τα αστέρια, να μην είναι ανάδρομος ο Ερμής, να μην υπάρχει οικονομική κρίση κλπ για να ξεκινήσουν κάτι ή να κάνουν το επόμενο βήμα. Η τέλεια στιγμή, η τέλεια ευκαιρία, η τέλεια κατάσταση ύπαρξης είναι στο μυαλό μας όμως. Πάντα θα υπάρχει κάτι που να μην είναι ιδανικό. Η επιτυχία και η ευτυχία όμως έρχεται όχι βρίσκοντας μια τέλεια στιγμή, αλλά μαθαίνοντας να βλέπετε και να χρησιμοποιείτε τις ατέλειες της ζωής ως σκαλοπάτι.
10. Ζούμε στο Παρελθόν ή στο Μέλλον
Η συνεχής αναπόληση του παρελθόντος ή ανησυχία για το μέλλον μας κρατά μακριά από το να απολαμβάνουμε την παρούσα στιγμή. Η προσοχή μας μένει στραμμένη στο παρόν για λίγο συγκριτικά χρόνο. Κι όμως, τελικά είναι παράλογο να δίνουμε τόση σημασία σε αυτά που έφυγαν, χάθηκαν κι έχουν μείνει στη μνήμη μας συχνά αλλοιωμένα. Όπως και δεν έχει νόημα να δίνουμε τόσο “χώρο” στο μυαλό μας σε υποθέσεις, εικασίες, ευχολόγια ή ανησυχίες για πράγματα που μπορεί και να μη συμβούν ποτέ. Εξασκηθείτε στην ενσυνειδητότητα για να συμμετέχετε πλήρως στο εδώ και τώρα.
➥ Διαβάστε επίσης:10 τρόποι που σωματοποιούμε το άγχος και τα συναισθήματά μας
