Είναι 22 Ιουνίου του 1986 και οι 114.500 φίλαθλοι που έχουν συρρεύσει στο Στάδιο Αζτέκα της Πόλης του Μεξικό, χωρίς να το γνωρίζουν ακόμη, πρόκειται να παρακολουθήσουν ένα από τα ιστορικότερα ποδοσφαιρικά ματς όλων των εποχών.
Το παιχνίδι της «απατεωνιάς» και της «μεγαλοφυίας», την ίδια στιγμή.
Του «κλεφτοκοτά» και του «μέγα μπαλαδόρου», ταυτόχρονα.
Η Αργεντινή και η Αγγλία συναντήθηκαν για τα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 1986, ακριβώς τέσσερα χρόνια μετά τον μεταξύ τους πόλεμο για τα νησιά Φώκλαν, τότε που η Μάργκαρετ Θάτσερ έστειλε μέχρι και καταδρομικά πλοία για να υπερασπιστούν το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα στον νότιο Ατλαντικό ωκεανό – τα νησιά που οι Αργεντίνοι θεωρούσαν ανέκαθεν δικά τους, ονομάζοντάς τα «Μαλβίνας».
Φυσικά, όπως σε όλα τα μεγάλα παιχνίδια ή τους μεγάλους έρωτες, μια έχθρα δεν ξεκινάει απλά και μόνο από έναν πόλεμο. Είκοσι χρόνια νωρίτερα, στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1966 που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Αγγλία κατάφερε να αποκλείσει την Αργεντινή στην προημιτελική φάση με 1-0, σε ένα παιχνίδι, ωστόσο, όπου είχαν σημειωθεί σοβαρά επεισόδια από τους παίκτες της εθνικής Αργεντινής, που είχαν θεωρήσει ότι η Αγγλία είχε ευνοηθεί υπερβολικά από τη διαιτησία (είχε, όντως).
Οπότε οι παίκτες αμφότερων των ομάδων κατέβηκαν το μεσημέρι της 22ας Ιουνίου του 1986 στο γήπεδο… με το μαχαίρι στα δόντια. Ετοιμοι να κατασπαράξουν ο ένας τον άλλον, γυρεύοντας ποδοσφαιρική εκδίκηση, ο καθένας για τους δικούς του λόγους.
Όποιος είδε ζωντανά, στην τηλεόρασή του, αυτό τον αγώνα, θυμάται ακριβώς τι συναρπαστικό συνέβη κατά την διάρκειά του:
Μετά από ένα άγονο και άκρως εκνευρισμένο πρώτο ημίχρονο, στο 51′ (δηλαδή στο 6ο λεπτό του δευτέρου ημιχρόνου) ύστερα από λανθασμένο γύρισμα του ποδοσφαιριστή της Αγγλίας Στιβ Χοτζ, ο Μαραντόνα έτρεξε προς την μπάλα, η οποία κατευθυνόταν ψηλοκρεμαστά προς την μικρή περιοχή. Ο τερματοφύλακας της Αγγλίας, Πίτερ Σίλτον, αντέδρασε εγκαίρως με έξοδο, τρέχοντας επίσης προς την μπάλα, με σκοπό να την αποκρούσει. Μάλιστα ήταν σε σαφώς πιο πλεονεκτική θέση για κάτι τέτοιο, καθώς ήταν 20 πόντους ψηλότερος από τον Μαραντόνα: 1,85 έναντι μόλις 1,65 μέτρα.
Την καθοριστική στιγμή ωστόσο, στο σημείο ακριβώς που η μπάλα κατέβαινε στο σημείο εκείνο που ο κοντός Μαραντόνα μπορούσε να την φτάσει, ο «Πίμπε Ντ’ Όρο» σήκωσε το αριστερό του χέρι και πρόλαβε την μπάλα, χτυπώντας την δυνατά με αυτό και στέλνοντάς την στα δίχτυα. Ο Τυνήσιος διαιτητής Μπιν Νασέρ, προς έκπληξη όλων, καταλόγισε το τέρμα ως έγκυρο καθώς νόμισε ότι ο Ντιέγκο είχε χτυπήσει την μπάλα με το κεφάλι του.
Ήταν όμως το «Χέρι του Θεού» που εκείνη την στιγμή αποφάσισε για την έκβαση του αγώνα: στη συνέντευξη τύπου μετά τον αγώνα ο Μαραντόνα δήλωσε ότι το γκολ επετεύχθη: «un poco con la cabeza de Maradona y otro poco con la mano de Dios» («λίγο με το κεφάλι του Μαραντόνα και λίγο με το χέρι του Θεού») αφήνοντας στην ιστορία το γκολ με αυτό το όνομα.
Μάλιστα, ο Μαραντόνα αργότερα είπε ότι: «Περίμενα τους συμπαίκτες μου να με αγκαλιάσουν, αλλά κανείς δεν ήρθε. Τους είπα: “Ελάτε να με αγκαλιάσετε, αλλιώς ο διαιτητής δε θα το μετρήσει”».
Τριάντα ένα χρόνια αργότερα, ο Ντιέγκο, στην αυτοβιογραφία του «Άγγιγμα Θεού – Πώς κατακτήσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο του ’86 στο Μεξικό» έγραψε ξανά ότι φοβήθηκε πώς το γκολ θα ακυρωνόταν μετά το τέλος του αγώνα. Πρόσθεσε, ωστόσο: «Δεν στεναχωρήθηκα που σκόραρα με το χέρι. Σε καμία περίπτωση! Ούτε τότε, ούτε τριάντα χρόνια αργότερα, ούτε πρόκειται, ακόμα και στο… νεκροκρέβατό μου».
Και θυμήθηκε συγκεκριμένα ότι: «όταν πάτησα στο έδαφος άρχισα να πανηγυρίζω. {…} Τότε, ήρθε προς το μέρος μου ο Σέρχιο Μπατίστα και με ρώτησε: “Τη βρήκες με το χέρι, ε; Χρησιμοποίησες το χέρι σου;”. Του απάντησα: “Σκάσε και συνέχιζε να πανηγυρίσεις”».
Λιγότερο από τέσσερα λεπτά μετά, ξαναγράφτηκε ποδοσφαιρική ιστορία και μάλιστα από τον ίδιο ποδοσφαιριστή, ο οποίος μερικά λεπτά νωρίτερα είχε χαρακτηριστεί από τους βρετανούς σπίκερ, λίγο έως πολύ, ως «κλεφτοκοτάς»: η στιγμή που (απ)έδειξε στον κόσμο ότι ένας άνθρωπος ή ένας παίκτης μπορεί να είναι, ταυτόχρονα, απατεώνας και μεγαλοφυία. Καλός και κακός, όπως ο διπρόσωπος θεός Ιανός των Ρωμαίων.
Ο Héctor Enrique έδωσε την μπάλα στον Μαραντόνα, 10 μέτρα πίσω από την μεσαία γραμμή του γηπέδου, μέσα στο δικό τους μισό γήπεδο. Τότε ο Μαραντόνα ξεκίνησε μία κούρσα στην οποία έτρεξε 60 μέτρα σε 10 δευτερόλεπτα, περνώντας πέντε Άγγλους παίκτες: τους Hodge, Beardsley, Reid, Butcher (δύο φορές) και Fenwick. Φτάνοντας στην μικρή περιοχή, ο Μαραντόνα πλάσαρε και τον τερματοφύλακα της Αγγλίας, Peter Shilton, και έκανε το 2-0.
Ήταν το «The Goal of the Century» («Το Γκολ του Αιώνα»), το γκολ που το 2002 ψηφίστηκε το καλύτερο γκολ στην ιστορία των Μουντιάλ.
Τι και αν ο Λίνεκερ μείωσε μετά σε 2-1 για τους Αγγλους; Η Αργεντινή ήταν αυτή που, στηριγμένη στις πλάτες του αρχηγού της, θα συνέχιζε την ξέφρενη πορεία της μέχρι τον τελικό και την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Ωστόσο αυτό το ματς από μόνο του αποτελεί πειστήριο ικανό προς την κατεύθυνση του τίτλου του άρθρου που διαβάζετε: ότι στα γήπεδα του Μεξικό, το καλοκαίρι του 1986, παίχτηκε το καλύτερο και πιο συναρπαστικό Μουντιάλ της ποδοσφαιρικής ιστορίας.
Το 13ο Παγκόσμιο Κύπελλοτα είχε όλα: ανατροπές, εκπλήξεις, το Χέρι του θεού, το Γκολ του Αιώνα, τον Ντιέγκο και έντονη παραφιλολογία πριν και κατά την διάρκειά του.
Αρχικά η διοργάνωση είχε ανατεθεί στην Κολομβία, ωστόσο, το 1982, η χώρα υπό το βάρος του τεράστιου εξωτερικού χρέους και των προβλημάτων με τα καρτέλ ναρκωτικών, ειδικά του Πάμπλο Εσκομπάρ, δήλωσε «παραίτηση από την διεξαγωγή της». Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος της FIFA, Ζοάο Χαβαλάντζε, προσέφερε την διοργάνωση στο Μεξικό που ανέλαβε για δεύτερη φορά την διεξαγωγή του μετά από 16 χρόνια – η πρώτη φορά ήταν στο εξίσου καταπληκτικό Μουντιάλ του 1970, το Μουντιάλ του Πελέ (λες και έπρεπε να διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο απαραιτήτως σε μεξικανικό έδαφος, προκειμένου να δούμε μπαλάρα).
Ξεκινάνε λοιπόν οι Μεξικανοί και φτιάχνουν νέα γήπεδα και καινούργια στάδια. Και τότε τι συμβαίνει; Πριν ακριβώς 37 χρόνια, στα τέλη του 1985, ένας σεισμός 8 Ρίχτερ ισοπεδώνει τη χώρα αφήνοντας πίσω του 25.000 νεκρούς και τεράστιες καταστροφές. Πώς να διεξάγεις κοτζάμ Μουντιάλ υπό αυτές τις συνθήκες;
Και όμως: η FIFA στήριξε εμπράκτως την διοργάνωση (όχι, ας έκανε και αλλιώς, αν μπορούσε ή ήθελε) ενώ η κυβέρνηση της χώρας κατάφερε και ανταπεξήλθε τόσο ψυχολογικά, όσο και οικονομικά με δάνεια και διεθνείς δωρεές. Το Μουντιάλ διεξήχθη κανονικά, οκτώ μήνες μετά, στη χώρα των Αζτέκων, σαν να μην είχε ενσκήψει ποτέ σεισμός σε αυτή.
Και αν το 1970, η Ελλάδα έφτασε μια ανάσα από την συμμετοχή της στο Μουντιάλ, 16 χρόνια μετά, το εθνικό μας συγκρότημα ήταν βυθισμένο στην ανυποληψία και έπρεπε να περιμένει ακόμη οκτώ χρόνια για να δει την συμμετοχή της για πρώτη φορά σε τελική φάση ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου, αυτού στις ΗΠΑ, το 1994. Στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του ’86 όμως, η Εθνική Ελλάδος έκανε μια πολύ κακή πορεία και τερμάτισε τελευταία στον όμιλό της.
Κάπως έτσι, στο Μεξικό πήγαν 24 ομάδες. Χωρίστηκαν σε έξι ομίλους, με το σύστημα διεξαγωγής να προβλέπει ότι προκρίνονται οι δύο πρώτοι από κάθε όμιλο και οι τέσσερις καλύτεροι τρίτοι.
Στον 1ο όμιλο, η Αργεντινή πήρε την πρώτη θέση του ομίλου, ενώ μαζί της πέρασε στην επόμενη φάση η Ιταλία και η Βουλγαρία ως μία από τις καλύτερες τρίτες ομάδες.
Στον 2ο όμιλο Μεξικό, Παραγουάη και Βέλγιο προκρίθηκαν στην επόμενη φάση, αφήνοντας εκτός το Ιράκ.
Στον 3ο όμιλο Γαλλία και Σοβιετική Ένωση έκαναν εξαιρετικές εμφανίσεις και ισοβάθμησαν ως πρώτες στον όμιλο αφού μεταξύ τους έφεραν ισοπαλία.
Στον 4ο όμιλο η Βραζιλία τερμάτισε πρώτη και η Ισπανία δεύτερη ενώ στον 5ο όμιλο την (σχετική) έκπληξη έκανε η Δανία που προκρίθηκε πρώτη, δεύτερη πέρασε η Δυτική Γερμανία και τρίτη η Ουρουγουάη ως μία από τις καλύτερες τρίτες.
Τέλος, στον 6ο όμιλο έγινε η μεγαλύτερη έκπληξη του τουρνουά καθώς στην πρώτη θέση τερμάτισε το Μαρόκο κερδίζοντας την Πορτογαλία με 3-1, ενώ Αγγλία και Πολωνία ισοβάθμησαν στην δεύτερη θέση και πέρασαν και οι δυο στην επόμενη φάση.
Και ύστερα ξεκίνησαν τα νοκ-άουτ παιχνίδια.
Και τι ματσάρες είδαμε τότε.
Στην φάση των «16», η Βραζιλία νίκησε την Πολωνία με το επιβλητικό 4-0, ενώ η Γαλλία – που πήγε στα γήπεδα του Μεξικού ως πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1984 – έπαιξε με την παγκόσμια πρωταθλήτρια (του 1982 στα γήπεδα της Ισπανίας) Ιταλία και αυτή τη φορά τα κατάφερε, κέρδισε με 2-0 και πέρασε στους «8».
Το Μαρόκο έπεσε πάνω στη Δυτική Γερμανία και έχασε, έστω και με γκολ των Γερμανών στο 87’, ενώ ο «αμφιτρύωνας» της διοργάνωσης, το Μεξικό επικράτησε με 2-0 επί της Βουλγαρίας. Κατόπιν, η Αγγλία κέρδισε με 3-0 την Παραγουάη και η Αργεντινή κατάφερε να κερδίσει την Ουρουγουάη με 1-0.
Τέλος, στους δυο καλύτερους αγώνες των «16», το Βέλγιο σε έναν πέραν πάσης προσδοκίας φανταστικό αγώνα επικράτησε στην παράταση με 4-3 επί της τότε τρομερής Σοβιετικής Ένωσης, η οποία αδικήθηκε κατάφωρα αφού και τα τρία γκολ των Βέλγων ξεκίνησαν από ελεγχόμενη θέση οφσάιντ.
Ωστόσο, βρισκόμασταν στο 1986 και ο Ψυχρός Πόλεμος δεν είχε τελειώσει για κάποιους. Και το «μάρμαρο» το πλήρωσε η πληρέστερη ΕΣΣΔ όλων των εποχών, η αρμάδα του Μπελάνοφ, του Μπεσόνοφ, του Ντεμιανένκο και του Ντασάεφ.
Τέλος η Ισπανία πέρασε εύκολα το εμπόδιο της Δανίας νικώντας την με το εμφατικό 5-1.
Από την φάση των «8», πλην του κομβικής σημασίας αγώνα Αργεντινής-Αγγλίας, στους υπόλοιπους τρεις, οι νικητές τους κρίθηκαν στα πέναλτι, μια ακόμη απόδειξη του πόσο αμφίρροπες ήταν οι αναμετρήσεις.
Σε έναν από τους 3-4 καλύτερους αγώνες της διοργάνωσης, η Γαλλία ήρθε 1-1 με την Βραζιλία, καθώς στην κανονική ροή του αγώνα για τη «Σελεσάο» σκόραρε ο Καρέκα και ισοφάρισε ο Πλατινί, ενώ ο Ζίκο έχασε πέναλτι. Οι δυο ομάδες οδηγήθηκαν στη διαδικασία της λευκής βούλας και, ακόμη και αν ο Πλατινί έχασε πέναλτι για τους Γάλλους, οι «Πετεινοί» πέρασαν στους «4» κερδίζοντας με 4-3.
Μετά από 120 λεπτά αγώνα με… κουλουράκια και χωρίς γκολ, η Δυτική Γερμανία και το Μεξικό πήγαν και αυτοί στα πέναλτι, εκεί όπου οι Γερμανοί επικράτησαν με 4-1. Βέλγιο και Ισπανία έφεραν και αυτοί 1-1 και στα πέναλτι οι (εξαιρετικοί σε όλη την διοργάνωση, παρόλο το «σπρώξιμο» από την διαιτησία στο παιχνίδι με τους Σοβιετικούς) Βέλγοι ήταν αυτοί που βγήκαν νικητές με 5-4 και πέρασαν στα ημιτελικά, διεκδικώντας μετάλλιο.
Στον πρώτο ημιτελικό η Δυτική Γερμανία νίκησε την Γαλλία με 2-0 και προκρίθηκε στον τελικό για να συναντήσει την Αργεντινή, η οποία με δυο γκολ του Μαραντόνα κέρδισε τους Βέλγους και πήγε στο Αζτέκα για τον μεγάλο τελικό της διοργάνωσης.
Πριν τον τελικό, στον μικρό τελικό είχαμε ακόμη ένα φεστιβάλ… γκολ και θεάματος, καθώς η Γαλλία κέρδισε με 4-2 το Βέλγιο στην παράταση και κατατάχθηκε τρίτη. Οπότε όλοι περίμεναν τον νικητή του Μουντιάλ, βλέποντας ωστόσο ότι ο Ντιέγκο ήταν σε τεράστια φόρμα και μπορούσε να πάει την εθνική του ομάδα μέχρι το τέλος.
Στον φοβερό τελικό που διεξήχθη στις 29 Ιουνίου του 1986, οι Αργεντίνοι προηγήθηκαν στο σκορ με ένα γκολ του Μπουρουσάγκα και ένα του Βαλντάνο, αλλά οι Γερμανοί μέσα σε δέκα λεπτά κατάφεραν να σημειώσουν δυο τέρματα και να φέρουν το ματς στα ίσα.
Το 2-2 έμεινε μέχρι το 84ο λεπτό, όταν ήρθε η ώρα του Ντιέγκο, ο οποίος μετά από μια φοβερή κίνηση, «σέρβιρε» ένα έτοιμο γκολ στον Μπουρουσάγκα.
Το 3-2 παρέμεινε μέχρι τη λήξη του αγώνα και η Αργεντινή στέφθηκε πρωταθλήτρια κόσμου.
Ήταν, αναμφισβήτητα, το Μουντιάλ του Ντιέγκο Μαραντόνα.
Είναι 22 Ιουνίου του 1986 και οι 114.500 φίλαθλοι που έχουν συρρεύσει στο Στάδιο Αζτέκα της Πόλης του Μεξικό, χωρίς να το γνωρίζουν ακόμη, πρόκειται να παρακολουθήσουν ένα από τα ιστορικότερα ποδοσφαιρικά ματς όλων των εποχών.
Το παιχνίδι της «απατεωνιάς» και της «μεγαλοφυίας», την ίδια στιγμή.
Του «κλεφτοκοτά» και του «μέγα μπαλαδόρου», ταυτόχρονα.
Η Αργεντινή και η Αγγλία συναντήθηκαν για τα προημιτελικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 1986, ακριβώς τέσσερα χρόνια μετά τον μεταξύ τους πόλεμο για τα νησιά Φώκλαν, τότε που η Μάργκαρετ Θάτσερ έστειλε μέχρι και καταδρομικά πλοία για να υπερασπιστούν το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα στον νότιο Ατλαντικό ωκεανό – τα νησιά που οι Αργεντίνοι θεωρούσαν ανέκαθεν δικά τους, ονομάζοντάς τα «Μαλβίνας».
Φυσικά, όπως σε όλα τα μεγάλα παιχνίδια ή τους μεγάλους έρωτες, μια έχθρα δεν ξεκινάει απλά και μόνο από έναν πόλεμο. Είκοσι χρόνια νωρίτερα, στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1966 που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Αγγλία κατάφερε να αποκλείσει την Αργεντινή στην προημιτελική φάση με 1-0, σε ένα παιχνίδι, ωστόσο, όπου είχαν σημειωθεί σοβαρά επεισόδια από τους παίκτες της εθνικής Αργεντινής, που είχαν θεωρήσει ότι η Αγγλία είχε ευνοηθεί υπερβολικά από τη διαιτησία (είχε, όντως).
Οπότε οι παίκτες αμφότερων των ομάδων κατέβηκαν το μεσημέρι της 22ας Ιουνίου του 1986 στο γήπεδο… με το μαχαίρι στα δόντια. Ετοιμοι να κατασπαράξουν ο ένας τον άλλον, γυρεύοντας ποδοσφαιρική εκδίκηση, ο καθένας για τους δικούς του λόγους.
Όποιος είδε ζωντανά, στην τηλεόρασή του, αυτό τον αγώνα, θυμάται ακριβώς τι συναρπαστικό συνέβη κατά την διάρκειά του:
Μετά από ένα άγονο και άκρως εκνευρισμένο πρώτο ημίχρονο, στο 51′ (δηλαδή στο 6ο λεπτό του δευτέρου ημιχρόνου) ύστερα από λανθασμένο γύρισμα του ποδοσφαιριστή της Αγγλίας Στιβ Χοτζ, ο Μαραντόνα έτρεξε προς την μπάλα, η οποία κατευθυνόταν ψηλοκρεμαστά προς την μικρή περιοχή. Ο τερματοφύλακας της Αγγλίας, Πίτερ Σίλτον, αντέδρασε εγκαίρως με έξοδο, τρέχοντας επίσης προς την μπάλα, με σκοπό να την αποκρούσει. Μάλιστα ήταν σε σαφώς πιο πλεονεκτική θέση για κάτι τέτοιο, καθώς ήταν 20 πόντους ψηλότερος από τον Μαραντόνα: 1,85 έναντι μόλις 1,65 μέτρα.
Την καθοριστική στιγμή ωστόσο, στο σημείο ακριβώς που η μπάλα κατέβαινε στο σημείο εκείνο που ο κοντός Μαραντόνα μπορούσε να την φτάσει, ο «Πίμπε Ντ’ Όρο» σήκωσε το αριστερό του χέρι και πρόλαβε την μπάλα, χτυπώντας την δυνατά με αυτό και στέλνοντάς την στα δίχτυα. Ο Τυνήσιος διαιτητής Μπιν Νασέρ, προς έκπληξη όλων, καταλόγισε το τέρμα ως έγκυρο καθώς νόμισε ότι ο Ντιέγκο είχε χτυπήσει την μπάλα με το κεφάλι του.
Ήταν όμως το «Χέρι του Θεού» που εκείνη την στιγμή αποφάσισε για την έκβαση του αγώνα: στη συνέντευξη τύπου μετά τον αγώνα ο Μαραντόνα δήλωσε ότι το γκολ επετεύχθη: «un poco con la cabeza de Maradona y otro poco con la mano de Dios» («λίγο με το κεφάλι του Μαραντόνα και λίγο με το χέρι του Θεού») αφήνοντας στην ιστορία το γκολ με αυτό το όνομα.
Μάλιστα, ο Μαραντόνα αργότερα είπε ότι: «Περίμενα τους συμπαίκτες μου να με αγκαλιάσουν, αλλά κανείς δεν ήρθε. Τους είπα: “Ελάτε να με αγκαλιάσετε, αλλιώς ο διαιτητής δε θα το μετρήσει”».
Τριάντα ένα χρόνια αργότερα, ο Ντιέγκο, στην αυτοβιογραφία του «Άγγιγμα Θεού – Πώς κατακτήσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο του ’86 στο Μεξικό» έγραψε ξανά ότι φοβήθηκε πώς το γκολ θα ακυρωνόταν μετά το τέλος του αγώνα. Πρόσθεσε, ωστόσο: «Δεν στεναχωρήθηκα που σκόραρα με το χέρι. Σε καμία περίπτωση! Ούτε τότε, ούτε τριάντα χρόνια αργότερα, ούτε πρόκειται, ακόμα και στο… νεκροκρέβατό μου».
Και θυμήθηκε συγκεκριμένα ότι: «όταν πάτησα στο έδαφος άρχισα να πανηγυρίζω. {…} Τότε, ήρθε προς το μέρος μου ο Σέρχιο Μπατίστα και με ρώτησε: “Τη βρήκες με το χέρι, ε; Χρησιμοποίησες το χέρι σου;”. Του απάντησα: “Σκάσε και συνέχιζε να πανηγυρίσεις”».
Λιγότερο από τέσσερα λεπτά μετά, ξαναγράφτηκε ποδοσφαιρική ιστορία και μάλιστα από τον ίδιο ποδοσφαιριστή, ο οποίος μερικά λεπτά νωρίτερα είχε χαρακτηριστεί από τους βρετανούς σπίκερ, λίγο έως πολύ, ως «κλεφτοκοτάς»: η στιγμή που (απ)έδειξε στον κόσμο ότι ένας άνθρωπος ή ένας παίκτης μπορεί να είναι, ταυτόχρονα, απατεώνας και μεγαλοφυία. Καλός και κακός, όπως ο διπρόσωπος θεός Ιανός των Ρωμαίων.
Ο Héctor Enrique έδωσε την μπάλα στον Μαραντόνα, 10 μέτρα πίσω από την μεσαία γραμμή του γηπέδου, μέσα στο δικό τους μισό γήπεδο. Τότε ο Μαραντόνα ξεκίνησε μία κούρσα στην οποία έτρεξε 60 μέτρα σε 10 δευτερόλεπτα, περνώντας πέντε Άγγλους παίκτες: τους Hodge, Beardsley, Reid, Butcher (δύο φορές) και Fenwick. Φτάνοντας στην μικρή περιοχή, ο Μαραντόνα πλάσαρε και τον τερματοφύλακα της Αγγλίας, Peter Shilton, και έκανε το 2-0.
Ήταν το «The Goal of the Century» («Το Γκολ του Αιώνα»), το γκολ που το 2002 ψηφίστηκε το καλύτερο γκολ στην ιστορία των Μουντιάλ.
Τι και αν ο Λίνεκερ μείωσε μετά σε 2-1 για τους Αγγλους; Η Αργεντινή ήταν αυτή που, στηριγμένη στις πλάτες του αρχηγού της, θα συνέχιζε την ξέφρενη πορεία της μέχρι τον τελικό και την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Ωστόσο αυτό το ματς από μόνο του αποτελεί πειστήριο ικανό προς την κατεύθυνση του τίτλου του άρθρου που διαβάζετε: ότι στα γήπεδα του Μεξικό, το καλοκαίρι του 1986, παίχτηκε το καλύτερο και πιο συναρπαστικό Μουντιάλ της ποδοσφαιρικής ιστορίας.
Το 13ο Παγκόσμιο Κύπελλοτα είχε όλα: ανατροπές, εκπλήξεις, το Χέρι του θεού, το Γκολ του Αιώνα, τον Ντιέγκο και έντονη παραφιλολογία πριν και κατά την διάρκειά του.
Αρχικά η διοργάνωση είχε ανατεθεί στην Κολομβία, ωστόσο, το 1982, η χώρα υπό το βάρος του τεράστιου εξωτερικού χρέους και των προβλημάτων με τα καρτέλ ναρκωτικών, ειδικά του Πάμπλο Εσκομπάρ, δήλωσε «παραίτηση από την διεξαγωγή της». Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος της FIFA, Ζοάο Χαβαλάντζε, προσέφερε την διοργάνωση στο Μεξικό που ανέλαβε για δεύτερη φορά την διεξαγωγή του μετά από 16 χρόνια – η πρώτη φορά ήταν στο εξίσου καταπληκτικό Μουντιάλ του 1970, το Μουντιάλ του Πελέ (λες και έπρεπε να διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο απαραιτήτως σε μεξικανικό έδαφος, προκειμένου να δούμε μπαλάρα).
Ξεκινάνε λοιπόν οι Μεξικανοί και φτιάχνουν νέα γήπεδα και καινούργια στάδια. Και τότε τι συμβαίνει; Πριν ακριβώς 37 χρόνια, στα τέλη του 1985, ένας σεισμός 8 Ρίχτερ ισοπεδώνει τη χώρα αφήνοντας πίσω του 25.000 νεκρούς και τεράστιες καταστροφές. Πώς να διεξάγεις κοτζάμ Μουντιάλ υπό αυτές τις συνθήκες;
Και όμως: η FIFA στήριξε εμπράκτως την διοργάνωση (όχι, ας έκανε και αλλιώς, αν μπορούσε ή ήθελε) ενώ η κυβέρνηση της χώρας κατάφερε και ανταπεξήλθε τόσο ψυχολογικά, όσο και οικονομικά με δάνεια και διεθνείς δωρεές. Το Μουντιάλ διεξήχθη κανονικά, οκτώ μήνες μετά, στη χώρα των Αζτέκων, σαν να μην είχε ενσκήψει ποτέ σεισμός σε αυτή.
Και αν το 1970, η Ελλάδα έφτασε μια ανάσα από την συμμετοχή της στο Μουντιάλ, 16 χρόνια μετά, το εθνικό μας συγκρότημα ήταν βυθισμένο στην ανυποληψία και έπρεπε να περιμένει ακόμη οκτώ χρόνια για να δει την συμμετοχή της για πρώτη φορά σε τελική φάση ενός Παγκοσμίου Κυπέλλου, αυτού στις ΗΠΑ, το 1994. Στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του ’86 όμως, η Εθνική Ελλάδος έκανε μια πολύ κακή πορεία και τερμάτισε τελευταία στον όμιλό της.
Κάπως έτσι, στο Μεξικό πήγαν 24 ομάδες. Χωρίστηκαν σε έξι ομίλους, με το σύστημα διεξαγωγής να προβλέπει ότι προκρίνονται οι δύο πρώτοι από κάθε όμιλο και οι τέσσερις καλύτεροι τρίτοι.
Στον 1ο όμιλο, η Αργεντινή πήρε την πρώτη θέση του ομίλου, ενώ μαζί της πέρασε στην επόμενη φάση η Ιταλία και η Βουλγαρία ως μία από τις καλύτερες τρίτες ομάδες.
Στον 2ο όμιλο Μεξικό, Παραγουάη και Βέλγιο προκρίθηκαν στην επόμενη φάση, αφήνοντας εκτός το Ιράκ.
Στον 3ο όμιλο Γαλλία και Σοβιετική Ένωση έκαναν εξαιρετικές εμφανίσεις και ισοβάθμησαν ως πρώτες στον όμιλο αφού μεταξύ τους έφεραν ισοπαλία.
Στον 4ο όμιλο η Βραζιλία τερμάτισε πρώτη και η Ισπανία δεύτερη ενώ στον 5ο όμιλο την (σχετική) έκπληξη έκανε η Δανία που προκρίθηκε πρώτη, δεύτερη πέρασε η Δυτική Γερμανία και τρίτη η Ουρουγουάη ως μία από τις καλύτερες τρίτες.
Τέλος, στον 6ο όμιλο έγινε η μεγαλύτερη έκπληξη του τουρνουά καθώς στην πρώτη θέση τερμάτισε το Μαρόκο κερδίζοντας την Πορτογαλία με 3-1, ενώ Αγγλία και Πολωνία ισοβάθμησαν στην δεύτερη θέση και πέρασαν και οι δυο στην επόμενη φάση.
Και ύστερα ξεκίνησαν τα νοκ-άουτ παιχνίδια.
Και τι ματσάρες είδαμε τότε.
Στην φάση των «16», η Βραζιλία νίκησε την Πολωνία με το επιβλητικό 4-0, ενώ η Γαλλία – που πήγε στα γήπεδα του Μεξικού ως πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1984 – έπαιξε με την παγκόσμια πρωταθλήτρια (του 1982 στα γήπεδα της Ισπανίας) Ιταλία και αυτή τη φορά τα κατάφερε, κέρδισε με 2-0 και πέρασε στους «8».
Το Μαρόκο έπεσε πάνω στη Δυτική Γερμανία και έχασε, έστω και με γκολ των Γερμανών στο 87’, ενώ ο «αμφιτρύωνας» της διοργάνωσης, το Μεξικό επικράτησε με 2-0 επί της Βουλγαρίας. Κατόπιν, η Αγγλία κέρδισε με 3-0 την Παραγουάη και η Αργεντινή κατάφερε να κερδίσει την Ουρουγουάη με 1-0.
Τέλος, στους δυο καλύτερους αγώνες των «16», το Βέλγιο σε έναν πέραν πάσης προσδοκίας φανταστικό αγώνα επικράτησε στην παράταση με 4-3 επί της τότε τρομερής Σοβιετικής Ένωσης, η οποία αδικήθηκε κατάφωρα αφού και τα τρία γκολ των Βέλγων ξεκίνησαν από ελεγχόμενη θέση οφσάιντ.
Ωστόσο, βρισκόμασταν στο 1986 και ο Ψυχρός Πόλεμος δεν είχε τελειώσει για κάποιους. Και το «μάρμαρο» το πλήρωσε η πληρέστερη ΕΣΣΔ όλων των εποχών, η αρμάδα του Μπελάνοφ, του Μπεσόνοφ, του Ντεμιανένκο και του Ντασάεφ.
Τέλος η Ισπανία πέρασε εύκολα το εμπόδιο της Δανίας νικώντας την με το εμφατικό 5-1.
Από την φάση των «8», πλην του κομβικής σημασίας αγώνα Αργεντινής-Αγγλίας, στους υπόλοιπους τρεις, οι νικητές τους κρίθηκαν στα πέναλτι, μια ακόμη απόδειξη του πόσο αμφίρροπες ήταν οι αναμετρήσεις.
Σε έναν από τους 3-4 καλύτερους αγώνες της διοργάνωσης, η Γαλλία ήρθε 1-1 με την Βραζιλία, καθώς στην κανονική ροή του αγώνα για τη «Σελεσάο» σκόραρε ο Καρέκα και ισοφάρισε ο Πλατινί, ενώ ο Ζίκο έχασε πέναλτι. Οι δυο ομάδες οδηγήθηκαν στη διαδικασία της λευκής βούλας και, ακόμη και αν ο Πλατινί έχασε πέναλτι για τους Γάλλους, οι «Πετεινοί» πέρασαν στους «4» κερδίζοντας με 4-3.
Μετά από 120 λεπτά αγώνα με… κουλουράκια και χωρίς γκολ, η Δυτική Γερμανία και το Μεξικό πήγαν και αυτοί στα πέναλτι, εκεί όπου οι Γερμανοί επικράτησαν με 4-1. Βέλγιο και Ισπανία έφεραν και αυτοί 1-1 και στα πέναλτι οι (εξαιρετικοί σε όλη την διοργάνωση, παρόλο το «σπρώξιμο» από την διαιτησία στο παιχνίδι με τους Σοβιετικούς) Βέλγοι ήταν αυτοί που βγήκαν νικητές με 5-4 και πέρασαν στα ημιτελικά, διεκδικώντας μετάλλιο.
Στον πρώτο ημιτελικό η Δυτική Γερμανία νίκησε την Γαλλία με 2-0 και προκρίθηκε στον τελικό για να συναντήσει την Αργεντινή, η οποία με δυο γκολ του Μαραντόνα κέρδισε τους Βέλγους και πήγε στο Αζτέκα για τον μεγάλο τελικό της διοργάνωσης.
Πριν τον τελικό, στον μικρό τελικό είχαμε ακόμη ένα φεστιβάλ… γκολ και θεάματος, καθώς η Γαλλία κέρδισε με 4-2 το Βέλγιο στην παράταση και κατατάχθηκε τρίτη. Οπότε όλοι περίμεναν τον νικητή του Μουντιάλ, βλέποντας ωστόσο ότι ο Ντιέγκο ήταν σε τεράστια φόρμα και μπορούσε να πάει την εθνική του ομάδα μέχρι το τέλος.
Στον φοβερό τελικό που διεξήχθη στις 29 Ιουνίου του 1986, οι Αργεντίνοι προηγήθηκαν στο σκορ με ένα γκολ του Μπουρουσάγκα και ένα του Βαλντάνο, αλλά οι Γερμανοί μέσα σε δέκα λεπτά κατάφεραν να σημειώσουν δυο τέρματα και να φέρουν το ματς στα ίσα.
Το 2-2 έμεινε μέχρι το 84ο λεπτό, όταν ήρθε η ώρα του Ντιέγκο, ο οποίος μετά από μια φοβερή κίνηση, «σέρβιρε» ένα έτοιμο γκολ στον Μπουρουσάγκα.
Το 3-2 παρέμεινε μέχρι τη λήξη του αγώνα και η Αργεντινή στέφθηκε πρωταθλήτρια κόσμου.
Ήταν, αναμφισβήτητα, το Μουντιάλ του Ντιέγκο Μαραντόνα.
