Με τη μεγάλη γιορτή του ποδοσφαίρου να έχει ξεκινήσει κάνουμε μια αναδρομή σε προηγούμενα παγκόσμια κύπελλα και επιλέγουμε ποιούς φόρεσαν και πότε τις πιο γοητευτικές αλλά και τις πιο απογοητευτικές φανέλες που κέντρισαν το ενδιαφέρον. Πάντως, οι περισσότεροι συνηγορούν ότι οι πιο στιλάτες φανέλες όλων εποχών ήταν, είναι και θα είναι εκείνες με τις κάθετες γραμμές.

ΟΙ ΘΡΥΛΙΚΕΣ ΦΑΝΕΛΕΣ

1974 Ολλανδία
Για τους περισσότερους, το πορτοκαλί χρώμα, στο ποδόσφαιρο, φέρνει στο μυαλό εικόνες του Johan Cruyff, ή του Dennis Bergkamp, ή του Ruud Gullit.  Η φανέλα των «Οράνιε» έχει φορεθεί από κάποιους από τους καλύτερους παίκτες παγκοσμίως και έχει τη δική της ιστορία. Πιο χαρακτηριστική είναι αυτή της επίσημης εμφάνισης που φορέθηκε από το 1974 έως το 1978 και συμπληρώνονται τέλεια από ένα από τα καλύτερα εθνόσημα που υπάρχουν στο ποδόσφαιρο. Η εθνική Ολλανδίας έφτασε σε δύο συνεχόμενους τελικούς Mundial, μετρώντας όμως ισάριθμες ήττες, από τη Δυτική Γερμανία το 1974 και από την Αργεντινή το 1978, με τη φανέλα να κάνει την εμφάνισή της… με παραλλαγές. Ο Johann Cruyff αρνήθηκε να έχει στους ώμους του τις χαρακτηριστικές τρεις ρίγες της Adidas λόγω της προσωπικής του συνεργασίας με την Puma κι έχοντας και την άδεια της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της χώρας περιορίστηκε στις δύο! Τέσσερα χρόνια αργότερα δεν θέλησε καν να συμμετάσχει στο Mundial, αλλά ράφτηκαν άλλες δύο διαφορετικές φανέλες, καθώς τα αδέλφια Kerkhof ακολούθησαν το παράδειγμά του!

1986 Αργεντινή
Δεν υπάρχουν πιο εμβληματικές εικόνες στην ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου από εκείνες του Diego Maradona που περνάει με σλάλομ τους αμυντικούς με την επίσημη εμφάνιση της Αργεντινής το 1986 από την Le Coq Sportif. Ολόκληρη η εμφάνιση του Maradona σε εκείνους τους τελικούς στο Μεξικό – τα μαλλιά, το κοντό σορτσάκι, τα Puma Kings και ο αριθμός 10 στην πλάτη του – ήταν ίσως η καλύτερη ατομική εμφάνιση που έγινε ποτέ σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Σταδιακά η Αργεντινή έχει προσθέσει διαφορετικά σχεδιαστικά στις φανέλες της, με πιο σκούρες αποχρώσεις του μπλε και του μαύρου, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο για την Albiceleste να έχει άσχημη φανέλα. Η φανέλα του ’86 δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλή. Έχει απλώς τρεις γαλάζιες κάθετες ρίγες πάνω σε λευκό. Ο συνδυασμός ενός μαύρου σήματος της Le Coq Sportif και του εθνόσημου της Αργεντινής ήταν τέλεια στοιχεία σε μια από τις καλύτερες φανέλες σε παγκόσμιο κύπελλο.

2018 Νιγηρία
Σχεδιασμένη από τον Matthew Wolff στις ΗΠΑ, η εμφάνιση της Νιγηρίας για το 2018 ήταν μια ένεση καθαρής ντοπαμίνης για τους οπαδούς του ποδοσφαίρου που είχαν συνηθίσει εδώ και καιρό στο σύγχρονο, “καθαρό” σχεδιασμό. Ήταν από τις εμφανίσεις που ξεχώρισαν στο τουρνουά όπως και κάθε ρούχο που έφτιαξε η Nike για την ομάδα της Νιγηρίας ήταν πανέμορφο.

1982 Ισπανία
Τα χρώματα της Ισπανίας συνήθως αρκούν για να εντυπωσιάσουν. Οι κόκκινες και κίτρινες εμφανίσεις της χώρας (συχνά με μια μικρή πινελιά μπλε) είναι τόσο εμβληματικές όσο καμία άλλη στον κόσμο του ποδοσφαίρου και το 1982 φιλοξένησε το Παγκόσμιο Κύπελλο με την καλύτερη εκδοχή τους. Ο υπερμεγέθης γιακάς που ανοίγει διάπλατα, ο λαιμός V, οι τρεις ρίγες. Τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και οι αρχές της δεκαετίας του ’80 ήταν πραγματικά μια χρυσή εποχή για τον σχεδιασμό ποδοσφαιρικών εμφανίσεων, με τέλειο παράδειγμα τη φανέλα της Ισπανίας.

1986 Βραζιλία
Εκτός του ότι είναι ένα από τα πιο θρυλικά Παγκόσμια Κύπελλα όλων των εποχών, το Μεξικό του ’86 ήταν επίσης ένα τουρνουά που είχε κλασικές εμφανίσεις που θα μείνουν για πάντα στη μνήμη μας. Στο μυαλό μας έρχεται η εμφάνιση Hummel της Δανίας. Ακόμη και η διαχρονική εμφάνιση της Adidas για τη Σοβιετική Ένωση που ξεχώριζε για την απλότητά της. Όμως η φανέλα της Βραζιλίας του 1986 παραμένει μία από τις καλύτερες εμφανίσεις των πέντε φορές παγκόσμιων πρωταθλητών μέχρι σήμερα. Πριν η Nike μετατρέψει τη Βραζιλία σε επιτυχημένο παγκόσμιο brand, η Verde e Amarela φορούσε μια μινιμαλιστική κίτρινη φανέλα Topper με συνδυασμό V-λαιμού και γιακά. Το πράσινο τελείωμα, το γαλάζιο σορτς και οι λευκές κάλτσες θύμιζαν την ομάδα που κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970. Η ομάδα της Βραζιλίας του 1986 δεν ήταν τόσο πολυδιαφημισμένη, όσο η ομάδα του ’82 που έχασε από τη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ιταλία, αλλά η ήττα της από τη Γαλλία στα προημιτελικά του Μεξικού ήταν εξίσου σοκαριστική.

1990 Δυτική Γερμανία
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990 στην Ιταλία ήταν άλλο ένα τουρνουά γεμάτο με εξαιρετικές εμφανίσεις, αλλά η φανέλα της πρωταθλήτριας Δυτικής Γερμανίας από την Adidas ήταν ένα αριστούργημα. Το μαύρο, κόκκινο και κίτρινο μοτίβο ακριβώς κάτω από τη λαιμόκοψη συνδυαζόταν τέλεια με την κλασική λευκή βάση της φανέλας της Γερμανίας. Το σχέδιο ήταν απειλητικό και μοντέρνο – δύο παραδοσιακά χαρακτηριστικά των τετράκις παγκόσμιων πρωταθλητών.

1998 Μεξικό
Με τη φανέλα των Αζτέκων ξυπνούν μνήμες από την κραυγή γκολ του Λουίς “El Matador” Ερνάντεζ στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γαλλίας. Η φανέλα των Μεξικάνων στο τουρνουά του ’98 είναι μια από τις καλύτερες εμφανίσεις της El Tri. Οι ρίζες των Αζτέκων είναι φανερές, αλλά μην παραβλέπετε το γιακά, την φαρδιά γραμμή και το λεπτοδουλεμένο τελείωμα στα μανίκια.

1998 Κροατία
Οι φανέλες των Κροατών ενσωματώνουν σχεδόν πάντα το ερυθρόλευκο μοτίβο σκακιέρας που υπάρχει στο εθνόσημο της χώρας, συχνά με πολύ καλό αποτέλεσμα. Οι φανέλες μοιάζουν με το εθνόσημο και για κάποιο λόγο, ο τύπος που τις σχεδίασε, ο Miroslav Šutej, σχεδίασε επίσης και τη σημαία της χώρας. Η φανέλα αριστούργημα της Lotto, έκανε το ντεμπούτο της σε διεθνή αγώνα κύπελλο το 1990 και μάλιστα συνοδεύτηκε από νίκη με 2 -1 επί των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο παγκόσμιο κύπελλο του 1998 ο Suker και η παρέα του προς ευχάριστη έκπληξη όλων κατέκτησαν τη 3η θέση.

1990 Κολομβία
Η διαχρονική μασκότ της Κολομβίας, ο El Cole, είναι ένας φανατικός οπαδός που ντύνεται σαν κόνδορας των Άνδεων και ταξιδεύει σε όλο το κόσμο για να παρακολουθήσει την αγαπημένη του εθνική ομάδα. Ο σχεδιασμός των φτερών του El Cole ήταν η έμπνευση για την εμφάνιση της Κολομβίας στο Italia ’90, το τουρνουά που έκανε διάσημο τον El Cole. Οι κίτρινες και κόκκινες φανέλες Adidas της Κολομβίας από το 1990 είναι ακόμη και σήμερα λατρεμένες στη χώρα της Νότιας Αμερικής. Το σχέδιο με τα πολύχρωμα μανίκια θυμίζουν στους Κολομβιανούς εκείνη την ομάδα με αρχηγό τον Carlos Valderrama που προκρίθηκε από τη φάση των ομίλων στους 16 για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας.

2018 Ιαπωνία
Η Ιαπωνία έκανε το ντεμπούτο της στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2018 ως ένα από τα πραγματικά αξιοσημείωτα γεγονότα του τουρνουά. Η φανέλα της Ιαπωνίας, σε “μπλε του σαμουράι”, όπως το αποκάλεσε η Adidas, όπου το μπροστινό μέρος της εμφάνισης είναι διάστικτο με ένα μοτίβο που έχει σκοπό να θυμίσει την παραδοσιακή ιαπωνική ραφή. Από όλες τις φανέλες που έχουν σχεδιαστεί, μοιάζει ίσως η πιο εύχρηστη ως καθημερινό ρούχο, με ένα σχέδιο απλό αλλά μοναδικό, και σε αυτό το υπέροχο μπλε.

ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΣ ΞΑΝΑΔΟΥΜΕ

1994 Ηνωμένες Πολιτείες
Το ντένιμ δεν θα έπρεπε ποτέ να συνδέεται με το ποδόσφαιρο, όσο αξέχαστη κι αν έχει μείνει η εμφάνιση των ΗΠΑ το 1994. Ως ιδέα, το τζιν είχε νόημα εκείνη την εποχή. Τα μπλε τζιν, τα τζιν μπουφάν και η μουσική grunge ήταν βασικά στοιχεία της αμερικανικής ποπ κουλτούρας της δεκαετίας του ’90. Ακόμα κι αν όλοι επικρίνουμε την Adidas για τα μαζικά πρότυπα σχέδιά της, η ιδέα του denim ήταν περισσότερο campy παρά τολμηρή. Το γεγονός ότι κατάφερε προκριθεί και να περάσει στον επόμενο γύρο για να χάσει από τους μετέπειτα πρωταθλητές ήταν σίγουρα μια υπερπροσπάθεια για μια διοργανώτρια χώρα που δεν είχε καν επαγγελματικό πρωτάθλημα πρώτης κατηγορίας εκείνη την εποχή. Ωστόσο, η εμπνευσμένη από το τζιν φανέλα που φορούσαν οι ΗΠΑ έμοιαζε περισσότερο με κοστούμι παρά με την εμφάνιση ενός “σοβαρού ποδοσφαιρικού έθνους”.

1994 Νιγηρία
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο του ’94 είχε ίσως τις χειρότερες φανέλες ομάδων έως τώρα. Υπήρχε η τζιν εμφάνιση των ΗΠΑ αλλά και η Ισπανία μπήκε στον αγωνιστικό χώρο με μια φανέλα η οποία είναι η χειρότερη όλων των εποχών μέχρι και σήμερα για τους ίδιους.. Η εμφάνιση του Μεξικού ήταν εντελώς άστοχη αλλά η εμφάνιση της Νιγηρίας, ήταν πραγματικά απαίσια. Το πρασινόλευκο μοτίβο είχε σκοπό να θυμίζει τη σημαία του έθνους. Το οπτικό αποτέλεσμα όμως που προέκυπτε προκαλούσε εγκεφαλικό.

1994 Ρωσία
Η Reebok ήταν υπεύθυνη για μερικές πραγματικά φρικτές φανέλες στη δεκαετία του ’90 και η φανέλα της Ρωσίας είναι μία από αυτές.  Πρόκειται για μια σκούρα μπλε φανέλα που έχει ασύμμετρα μπαλώματα σκακιέρας στους δύο ώμους και ένα τεράστιο λογότυπο της Reebok και έναν ανεξήγητα σχεδιασμένο γιακά που δεν είναι όμως γιακάς.

2022 Ελβετία
Μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι η Puma είχε καλύτερες παρουσίες σε προηγούμενα παγκόσμια κύπελλα απ᾽ ότι σε αυτό του Κατάρ. Οι φανέλες που θα φορέσουν η Ουρουγουάη, η Γκάνα, η Σενεγάλη, το Μαρόκο, η Σερβία και η Ελβετία είναι απλά αδιάφορες. Η λευκή φανέλα των Ελβετών είναι ίσως η χειρότερη της παρέας (αν και η Ουρουγουάη έρχεται δεύτερη). Ας ξεκινήσουμε με αυτό που μοιάζει με μια γιγαντιαία ετικέτα ονόματος στο μπροστινό μέρος της φανέλας. Ο έντονος συνδυασμός κόκκινου και λευκού χρώματος των Ελβετών, χωρίς κανένα τελείωμα στο μανίκι ή στον γιακά, είναι απλώς ένα λευκό t-shirt με λαιμόκοψη V που μοιάζει περισσότερο με μπλουζάκι μιας ομάδας σε συνέδριο πληροφορικής.

1994 και 2002 Βραζιλία
Να θυμίσουμε ότι οι δύο τελευταίοι τίτλοι της Βραζιλίας στο παγκόσμιο κύπελλο κατακτήθηκαν με τους Βραζιλιάνους να φορούν τις δύο χειρότερες όλων των εποχών εμφανίσεις της ομάδας. Η Umbro εξόπλισε τη Βραζιλία το 1994. Ενώ το στιλ της εταιρείας είναι συνήθως μινιμαλιστικό, η εμφάνιση της Βραζιλίας για τις ΗΠΑ το ’94 ήταν αχαρακτήριστα έντονη.Το σήμα της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας ήταν πολύ μεγάλο και ο γιακάς είχε υπερβολικό πράσινο και κίτρινο τελείωμα. Αλλά το πιο αξιοπερίργο ήταν το λογότυπο της ομοσπονδίας που τοποθετήθηκε δύο φορές στη φανέλα. Ο πανηγυρισμός του Μπεμπέτο για το μωρό άξιζε κάτι καλύτερο. Το 2002, η Βραζιλία έφτασε χορεύοντας στον τίτλο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η νίκη τους επί της Γερμανίας στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας ήταν ένα μπρα ντε φερ ανάμεσα στο γελοίο κούρεμα του Ρονάλντο και στις άθλιες εμφανίσεις της Nike. Τι θλιβερή πραγματικά εποχή ήταν αυτή για τη Nike. Στην προσπάθειά τους να  δημιουργήσουν ένα απλό μοτίβο για μαζική παραγωγή δεν πρόσεξαν ότι το σχέδιο που έφτιαξαν ήταν κάτι από χαρτοκοπτική.

1930 Βολιβία
Η  φανέλα της Βολιβίας το 1930 είναι αναμφισβήτητα η χειρότερη που φορέθηκε ποτέ σε παγκόσμιο κύπελλο.  Η ομάδα της Νότιας Αμερικής εμφανίστηκε στoν εναρκτήριο αγώνα του τουρνουά που έγινε στην Ουρουγουάη με φανέλες που έγραφαν τη φράση “Viva Uruguay”. Οι Γιουγκοσλάβοι βέβαια φιλοδώρησαν τους σκληροτράχηλους νοτιοαμερικανούς με τέσσερα γκολ στη πρεμιέρα του τουρνουά. Τα πράγματα όμως δεν δεν πήγαν καλύτερα για τους Βολιβιανούς. Στον αγώνα εναντίον της Βραζιλίας, έμαθαν ότι δεν θα μπορούσαν καν να φορέσουν τις φανέλες, καθώς η Βραζιλία ήταν ντυμένη στα λευκά. Οι Βολιβιανοί τελικά έπαιξαν τον αγώνα  με γαλάζιες εμφανίσεις που τους δάνεισαν ευγενικά οι Βραζιλιάνοι. Η Βραζιλία κέρδισε τον αγώνα με 4-0 και η εθνική ομάδα της Βολιβίας δεν θα προκρινόταν ξανά σε Παγκόσμιο Κύπελλο για τα επόμενα 20 χρόνια. Όταν τελικά τα κατάφερε, το 1950, αντιμετώπισε την Ουρουγουάη στην πρεμιέρα του τουρνουά από την οποία έχασε με το εκκωφαντικό 8-0. Υποθέτω ότι η Ουρουγουάη δεν θυμόταν την ευγενική χειρονομία του 1930.

2022 Ηνωμένες Πολιτείες
Μπορεί να υπάρχει κάποια προκατάληψη αλλά οι φανέλες που θα φορέσουν οι ΗΠΑ στο φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο είναι πραγματικά απαράδεκτες.  Διαβάζοντας το σκεπτικό της Nike για αυτές τις εμφανίσεις, είπα ναι, μπορεί πραγματικά να είναι οι χειρότερες φανέλες του τουρνουά. Οι ραφές στους ώμους υποτίθεται ότι σε κάνουν να σκέφτεσαι μια φανέλα χόκεϊ. Το εθνόσημο στο κέντρο και το “swoosh” στο μανίκι υποτίθεται ότι σε παραπέμπει σε μια φανέλα μπάσκετ και μια φανέλα αμερικανικού ποδοσφαίρου, αντίστοιχα. Αναρωτιέμαι σε ποιό σημείο της φανέλας υποτίθεται ότι μας κάνει να σκεφτόμαστε μια φανέλα ποδοσφαίρου;