Η ιστορία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Μπάσκετ της FIBA ξεκίνησε με το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα όπως λεγόταν τότε να πραγματοποείται το 1950. Το Παγκόσμιο Κύπελλο Μπάσκετ FIBA είναι μια διεθνής διοργάνωση που διεξάγεται από τις εθνικές ομάδες ανδρών των μελών της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μπασκετ (FIBA), του παγκόσμιου διοικητικού οργανισμού του αθλήματος. Η πολιτική συνέβαλε καθοριστικά στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα FIBA του 1963. Η διοργάνωση ανατέθηκε στη Μανίλα των Φιλιππίνων, στο πρώτο τουρνουά που θα διεξαγόταν εκτός Νότιας Αμερικής. Ωστόσο, η κυβέρνηση των Φιλιππίνων αρνήθηκε να δώσει βίζα στις σοσιαλιστικές χώρες (Σοβιετική Ένωση και Γιουγκοσλαβία).Αντ’ αυτού, το τουρνουά μεταφέρθηκε πίσω στη Βραζιλία για δεύτερη φορά σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Το Ρίο ντε Τζανέιρο φιλοξένησε και πάλι τον τελικό γύρο με sold out που ξεπερνούσε τις 25.000. Το τουρνουά το κατέκτησαν οι οικοδεσπότες, καθώς η Βραζιλία δεν έχασε ούτε ένα παιχνίδι στην πορεία προς την κατάκτηση του δεύτερου συνεχόμενου παγκόσμιου πρωταθλήματός της.

Αν και στο τουρνουά κυριάρχησαν για άλλη μια φορά οι ομάδες από την Αμερική (οκτώ από τις δεκατρείς ομάδες), η Ευρώπη πήρε τα πρώτα της μετάλλια με τη Γιουγκοσλαβία και τη Σοβιετική Ένωση να κατακτούν το αργυρό και το χάλκινο μετάλλιο, αντίστοιχα. Η ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών, αν και αργότερα θεωρήθηκε “κατώτερη” από τη FIBA, εξακολουθούσε να αποτελείται από τους ίδιους παίκτες της AAU, των κολεγίων και των ενόπλων δυνάμεων που είχαν κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στους Παναμερικανικούς Αγώνες του 1963, λίγες εβδομάδες πριν. Παρόλα αυτά, οι Αμερικανοί είχαν τρεις ήττες και τερμάτισαν στην τέταρτη θέση, την πρώτη φορά που δεν κατάφεραν να κερδίσουν μετάλλιο στο τουρνουά.

Ευρωπαϊκή κυριαρχία (1967-1982)

Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα FIBA του 1967 διεξήχθη στη Νότια Αμερική για πέμπτη συνεχόμενη φορά, αυτή τη φορά στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης. Το τουρνουά του 1967 εγκαινίασε μια νέα εποχή στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα – ήταν ο πρώτος αμιγώς ευρωπαϊκός τελικός και το πρώτο τουρνουά που είχε προκριματική διαδικασία, έστω και άτυπη. Η Σοβιετική Ένωση, η Γιουγκοσλαβία, η Πολωνία και η Ιταλία προκρίθηκαν τερματίζοντας στην πρώτη τετράδα στο Ευρωμπάσκετ του 1965- η Ιαπωνία άρπαξε τη θέση του ασιατικού προκριματικού κερδίζοντας το πρωτάθλημα ABC του 1965- και η Αργεντινή, η Βραζιλία, το Περού και η Χιλή προκρίθηκαν τερματίζοντας στην πρώτη τετράδα στο Νοτιοαμερικανικό Πρωτάθλημα Μπάσκετ του 1966. Μαζί τους ήταν η οικοδέσποινα Ουρουγουάη και οι ομάδες των ΗΠΑ, Μεξικό και Πουέρτο Ρίκο, οι οποίες δεν είχαν επίσημη διαδικασία πρόκρισης.

Το Ισραήλ είχε επίσης προσκληθεί, αλλά αρνήθηκε τη συμμετοχή του. Η Χιλή επέλεξε επίσης να μην συμμετάσχει και αντικαταστάθηκε από την επίσης νοτιοαμερικανική ομάδα της Παραγουάης. Για πρώτη φορά, μια ευρωπαϊκή ομάδα κέρδισε το τουρνουά, καθώς η Σοβιετική Ένωση ολοκλήρωσε τον τελικό γύρο στην πρώτη θέση, παρά την πρόωρη ήττα με 59-58 από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Γιουγκοσλαβία, η Βραζιλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες τερμάτισαν η καθεμία με 4-2, με τη Γιουγκοσλαβία να παίρνει το ασημένιο μετάλλιο και τη Βραζιλία το χάλκινο μετάλλιο βάσει των μεταξύ τους αποτελεσμάτων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν για άλλη μια φορά μια ανομοιογενή ομάδα, η οποία συγκεντρώθηκε για πρώτη φορά μόλις δέκα ημέρες πριν από το τουρνουά. Η οικοδέσποινα Ουρουγουάη βρέθηκε σε δύσκολη θέση με πολλούς τρόπους – τερμάτισε τελευταία στον τελικό γύρο, αφού πήγε μόνο 1-5 στο τουρνουά, και τα παιχνίδια φιλοξενήθηκαν στον “Κύλινδρο”, μια τεράστια κατασκευή από χάλυβα και σκυρόδεμα που απαιτούσε κουβέρτες και ηλεκτρικές θερμάστρες για τους παίκτες όταν η θερμοκρασία στο εσωτερικό έπεφτε στους 2 °C. Στο τουρνουά του 1967, απονεμήθηκε για πρώτη φορά το τρόπαιο Naismith στο νικητή του τουρνουά.

Πρώτη φορά εκτός Ν. Αμερικής

Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα FIBA του 1970 έγινε το πρώτο που διεξήχθη εκτός Νότιας Αμερικής, όταν η διοργάνωση ανατέθηκε στη Γιουγκοσλαβία. Η θέση του οικοδεσπότη αποδείχθηκε πολύτιμη για τη γιουγκοσλαβική ομάδα, καθώς κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, αφού είχε τερματίσει με το αργυρό μετάλλιο για δύο συνεχόμενα τουρνουά. Το τουρνουά του 1970 ήταν αξιοσημείωτο ως η πρώτη φορά που οι πρωταθλητές της Ωκεανίας και της Αφρικής έλαβαν αυτόματες θέσεις στο τουρνουά. Στον πρωταθλητή της Ασίας δόθηκε αυτόματη θέση στο τουρνουά για δεύτερη φορά. Το χάσμα μεταξύ των καθιερωμένων δυνάμεων του μπάσκετ στην Αμερική και την Ευρώπη και των αναπτυσσόμενων εθνών στην Ασία, την Ωκεανία και την Αφρική έγινε εμφανές όταν η Κορέα, η Αυστραλία και η Αίγυπτος (που αγωνιζόταν ως Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία) τερμάτισαν στην 11η, 12η και 13η σε σύνολο 13 ομάδων, αντίστοιχα. Η Κούβα και ο Παναμάς, οι δύο πρώτες ομάδες στο Centrobasket του 1969, κέρδισαν επίσης θέσεις.

Αίγυπτος και η Κορέα, και οι δύο αποκλείστηκαν στη φάση των ομίλων, τερματίζοντας στην όγδοη και ένατη αντίστοιχα. Με τις νέες ομάδες, το σύνολο των εκπροσώπων της Νότιας Αμερικής μειώθηκε σε δύο ομάδες, με τη Βραζιλία και την Ουρουγουάη να εκπροσωπούν την ήπειρο. Η Βραζιλία (αργυρό μετάλλιο) και η Σοβιετική Ένωση (χάλκινο μετάλλιο) κατέκτησαν μετάλλιο για τρίτο συνεχόμενο τουρνουά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έβαλαν και πάλι μια ομάδα λιγότερο γνωστών παικτών του NCAA, τερμάτισαν στην απογοητευτική πέμπτη θέση, τη χειρότερη θέση που έχουν καταλάβει μέχρι σήμερα σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Το Παγκόσμιο πρωτάθλημα στο Πουέρτο Ρίκο

Το 1974, το τουρνουά μεταφέρθηκε ξανά στο δυτικό ημισφαίριο, όταν διεξήχθη στο τρελό για το μπάσκετ Πουέρτο Ρίκο. Το τουρνουά επεκτάθηκε για πρώτη φορά σε 14 ομάδες, με το νικητή του προηγούμενου τουρνουά να έχει αυτόματα συμμετοχή. Τόσο η Γιουγκοσλαβία, ως πρωταθλήτρια, όσο και η διοργανώτρια χώρα το Πουέρτο Ρίκο, προκρίθηκαν αυτόματα στον τελικό γύρο. Τα προκριματικά παρέμειναν τα ίδια, με τους τρεις πρώτους του Ευρωμπάσκετ, τους δύο πρώτους του Centrobasket, τους δύο πρώτους του Νοτιοαμερικανικού Πρωταθλήματος μπάσκετ, τις δύο πρώτες ομάδες της Βόρειας Αμερικής και τους πρωταθλητές της Αφρικής, της Ασίας και της Ωκεανίας να κερδίζουν θέση στο τουρνουά.

Οι αναπτυσσόμενες μπασκετικά χώρες κατέλαβαν της τελευταίες θέσεις. Χαρακτηριστικά η πρωταθλήτρια Αφρικής η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία έχασε με 140-48 από τη Σοβιετική Ένωση σε ένα παιχνίδι του προκριματικού γύρου που εξακολουθεί να θεωρείται η πιο άκομψη ήττα στην ιστορία του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος της FIBA. Οι 140 πόντοι είναι ακόμη πιο θεαματικοί, αν αναλογιστεί κανείς ότι η FIBA δεν είχε ακόμη καθιερώσει τη γραμμή τριών πόντων. Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν μια νέα και άπειρη, αλλά πολύ ταλαντούχα ομάδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Με επικεφαλής τον MVP του τουρνουά Τζον Λούκας ΙΙ, οι Αμερικανοί έκαναν το 8-1, το καλύτερο αποτέλεσμα των τελευταίων ετών, αλλά αναγκάστηκαν να συμβιβαστούν με το χάλκινο μετάλλιο βάσει ισοβαθμίας, όταν η Σοβιετική Ένωση και η Γιουγκοσλαβία τερμάτισαν με ίδιο ρεκόρ. Η Σοβιετική Ένωση, η οποία διέθετε πέντε βετεράνους της Ολυμπιακής ομάδας του 1972 που νίκησε για πρώτη φορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, νίκησε και πάλι τους Αμερικανούς στην πορεία για την κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου. Η Γιουγκοσλαβία τερμάτισε με το ασημένιο μετάλλιο, στο τέταρτο συνεχόμενο βάθρο της σε παρουσία της στο τουρνουά.

Φιλιππίνες και play-off για πρώτη φορά

Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα FIBA του 1978 ήταν το πρώτο που διεξήχθη στην Ασία, με τις Φιλιππίνες να το φιλοξενούν δεκαπέντε χρόνια μετά την αρχική ημερομηνία που είχε προγραμματιστεί το 1963. Δεκατέσσερις ομάδες συμμετείχαν στο τουρνουά για δεύτερη φορά, ενώ τα προκριματικά παρέμειναν και πάλι τα ίδια. Το τουρνουά πήρε μια ελαφρώς διαφορετική μορφή για αυτή τη διοργάνωση: οι οκτώ πρώτες ομάδες προκρίθηκαν και πάλι στον τελική φάση, αλλά οι δύο πρώτες ομάδες μετά τη τελική φάση συναντήθηκαν σε πλέι οφ για το χρυσό μετάλλιο, ενώ η τρίτη και η τέταρτη ομάδα συναντήθηκαν για το χάλκινο μετάλλιο. Η ισχυρή γιουγκοσλαβική ομάδα σημείωσε περισσότερους από 100 πόντους σε οκτώ από τους δέκα αγώνες της στη φάση των ομίλων, πετυχαίνοντας ένα αήττητο ρεκόρ.

Η Σοβιετική Ένωση έκανε το 9-1 για να τερματίσει δεύτερη και να συναντήσει τη Γιουγκοσλαβία στον αγώνα για το χρυσό μετάλλιο. Η σοβιετική ομάδα κράτησε τη Γιουγκοσλαβία στο χαμηλότερο σύνολο πόντων της στο τουρνουά, αλλά έχασε με 82-81 σε έναν αγώνα θρίλερ που κρίθηκε στη παράταση. Αφού σημείωσε ρεκόρ 154 πόντων στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στη νίκη της στον προκριματικό γύρο επί της Κίνας, η Βραζιλία νίκησε την Ιταλία για το χάλκινο μετάλλιο, την τέταρτη φορά τα τελευταία πέντε χρόνια που αυτές οι τρεις ομάδες κατέκτησαν το βάθρο. Μετά την αποστολή κολεγιακών παικτών στα δύο προηγούμενα Παγκόσμια Πρωταθλήματα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν μια ομάδα Athletes in Action, επειδή το πρόγραμμα στις αρχές Οκτωβρίου εμπόδιζε την προετοιμασία των κολεγιακών ομάδων.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η ομάδα αγωνίστηκε με ρεκόρ 6-4 και κατέλαβε την πέμπτη θέση. Η πρωταθλήτρια Ωκεανίας Αυστραλία βελτιώθηκε, προκρίθηκε για πρώτη φορά στον τελικό γύρο και έγινε η πρώτη ομάδα εκτός Αμερικής και Ευρώπης που προκρίθηκε σε τελική φάση από τις Φιλιππίνες το 1954 (οι Φιλιππίνες προκρίθηκαν επίσης στον τελικό γύρο σε αυτό το τουρνουά, αν και προκρίθηκαν αυτόματα ως διοργανώτρα χώρα). Η Σενεγάλη κέρδισε ένα παιχνίδι, νικώντας την πρωταθλήτρια Ασίας Κίνα και έγινε η πρώτη ομάδα από την Αφρική που κέρδισε ένα παιχνίδι από τότε που της δόθηκε αυτόματη θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 1970.

Η Κολομβία φιλοξένησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα FIBA το 1982

Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα FIBA του 1982 διεξήχθη στην Κολομβία – μια επιλογή που προκάλεσε έκπληξη, δεδομένου ότι η ομάδα δεν είχε ποτέ στο παρελθόν προκριθεί στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Με δεδομένη την αυτόματη πρόκριση στα ημιτελικά, η ομάδα αναμενόμενα δέχτηκε 183 πόντους σε έξι αγώνες, συμπεριλαμβανομένης της ήττας με 143-76 από τη Σοβιετική Ένωση, η οποία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη σε πόντους που έχει δεχτεί ποτέ ομάδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.Τα προκριματικά άλλαξαν ελαφρώς για αυτό το τουρνουά, καθώς το τουρνουά μειώθηκε σε δεκατρείς ομάδες για αυτή τη διοργάνωση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και οι νικητές του Centrobasket, του Eurobasket, του Πρωταθλήματος Ωκεανίας, του Ασιατικού Πρωταθλήματος, του Αφρικανικού Πρωταθλήματος και του Πρωταθλήματος Νότιας Αμερικής είχαν από μία θέση, ενώ οι τρεις πρώτοι που τερμάτισαν τόσο στους Ολυμπιακούς Αγώνες όσο και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1978 είχαν δικαίωμα συμμετοχής.

Η Ιταλία ως αργυρή Ολυμπιονίκης στους  Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 αποσύρθηκε και αντικαταστάθηκε από την τέταρτη θέση της Ισπανίας. Αργότερα δόθηκε στον Καναδά μια θέση wild card για το τουρνουά. Για άλλη μια φορά, η τελική φάση των ομίλων έληξε με έναν αγώνα για το χρυσό και το χάλκινο μετάλλιο. Μετά την πανωλεθρία των Athletes in Action το 1978, οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν μια ταλαντούχα κολεγιακή ομάδα με επικεφαλής τον MVP του τουρνουά Doc Rivers. Η ομάδα των ΗΠΑ έκανε το 5-1 στον ημιτελική φάση και προκρίθηκε στον αγώνα για το χρυσό μετάλλιο απέναντι στη Σοβιετική Ένωση. Ωστόσο, οι Σοβιετικοί πήραν εκδίκηση για την ήττα από τους Αμερικανούς στη φάση των ομίλων με σκορ 95-94, σε έναν συναρπαστικό αγώνα. Η Γιουγκοσλαβία κατέκτησε το έκτο συνεχόμενο μετάλλιό της νικώντας την Ισπανία με 119-117 στον αγώνα για το χάλκινο μετάλλιο, ενώ η Αυστραλία κατέκτησε την πέμπτη θέση, την καλύτερη θέση που έχει κατακτήσει μέχρι σήμερα.

Source:https://www.fiba.basketball/basketballworldcup/2023