Τα πρώτα χρόνια του Ράλλυ Ακρόπολις ήταν ένας αγώνας που δημιουργήθηκε από τους πρωτοπόρους του μηχανοκίνητου αθλητισμού στην Ελλάδα που αγαπούσαν το αυτοκίνητο και ονειρεύονταν τη διοργάνωση ενός διεθνούς αγώνα ράλλυ στη χώρα μας και έψαχναν την ευκαιρία και τον τρόπο να κάνουν το όνειρο πραγματικότητα. Ο Απόστολος Νικολαΐδης, ο οποίος ως αντιπρόεδρος της ΕΛΠΑ τότε, έβαλε τις βάσεις για να δημιουργηθεί ένα ελληνικό ράλλυ. Είναι αυτός ουσιαστικά που έδωσε το όνομά Ράλλυ Ακρόπολις που επισήμως χρησιμοποιήθηκε το 1953 και σήμανε την αρχή μιας σπουδαίας ιστορίας στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ. Η προσπάθεια είχε ξεκινήσει από την Ελληνική Λέσχη Περιηγήσεων & Αυτοκινήτου το 1951, με τη διοργάνωση ενός αγώνα ταχύτητας στα πρότυπα των αγώνων του εξωτερικού. Σε εκείνο τον αγώνα που ονομάστηκε Ράλλυ ΕΛΠΑ, υπήρξαν 10 συμμετοχές που ουσιαστικά προετοίμασαν το έδαφος ώστε το 1953 στο 1ο Ράλλυ Ακρόπολις να συμμετάσχουν 26 αγωνιστικά, από τα οποία τελικά κατάφεραν να τερματίσουν μόνο έξι.

Πρώτος νικητής του Ράλλυ Ακρόπολις είναι ο Νίκος Παπαμιχαήλ με την Jaguar XK120. Στην ιστορία του αγώνα όμως ως πρώτη νίκη καταγράφεται αυτή του του Πέτρου Περατικού με ένα Fiat 1400 το 1951, και του Τζόνι Πεσματζόγλου με Chevrolet, το 1952 ως Ράλλυ ΕΛΠΑ. Μέχρι το 1956 οι Έλληνες οδηγοί ήταν αυτοί που κυριαρχούσαν στον αγώνα παρά τις ολοένα και αυξανόμενες συμμετοχές από το εξωτερικό. Το Ράλλυ Ακρόπολις αναβαθμίστηκε το 1956 καθώς έγινε μέρος του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 οι ξένοι οδηγοί συμμετέχουν στο «Ακρόπολις» με εργοστασιακά αυτοκίνητα ακολουθούμενοι από μια πλειάδα τεχνικών και συνεργείων. Από το 1969 μέχρι το 1972 το «Ακρόπολις» γίνεται μέρος του Πρωταθλήματος Κατασκευαστών. Οι ειδικές διαδρομές του ράλλυ, οι υψηλές θερμοκρασίες και τα τοπία έκαναν τον συγκεκριμένο αγώνα έναν από τους πιο απαιτητικούς αλλά και έναν από τους αγαπημένους των οδηγών. To 1973 δημιουργείται το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ (WRC) και το Ράλλυ Ακρόπολις γίνεται μέρος του ημερολογίου του. Πρώτος νικητής είναι ο Γάλλος Jean-Luc Therier με ένα Renault Alpine A110. Η διοργάνωση θα παραμείνει μέρος του WRC για τα επόμενα 40 χρόνια με τρεις μόνο εξαιρέσεις. Το 1974 λόγω πετρελαϊκής κρίσης, το 1995 και το 2010.

Το 1979 οι οδηγοί απέκτησαν το δικό τους πρωτάθλημα με πρώτο νικητή τον κορυφαίο  οδηγό  εκείνης της εποχής τον Σουηδό Björn Waldegård που κέρδισε και το «Ακρόπολις» για δεύτερη φορά. To 1980 ο εντυπωσιακός Walter Rohrl με ένα Fiat 131 Abarth μάγευε το πλήθος στις ειδικές διαδρομές και Ari Vatanen την επόμενη χρονιά να παραδίδει με στυλ μαθήματα αγωνιστικής οδήγησης. Ανάμεσα σε αυτούς τους σταρ των ράλλυ, οι Έλληνες οδηγοί δεν περνούν απαρατήρητοι: ο Ιαβέρης προκαλεί εκρήξεις θαυμασμού και δέους με τον «προκλητικό» τρόπο οδήγησής του, που αναπλήρωνε τις ελλείψεις του αυτοκινήτου του. Από την άλλη, ο Τάσος «Σιρόκο» Λιβιεράτος,  με πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα προετοιμασία  πέτυχε τα καλύτερα αποτελέσματα στο «Ακρόπολις» διαχρονικά, για τις ελληνικές συμμετοχές. Η δεκαετία του ΄80 είναι η εποχή των πανίσχυρων αυτοκίνητων του Group B. Η ιπποδύναμη αγγίζει πρωτόγνωρα επίπεδα, που όμως δεν συνοδεύεται από ανάλογη εξέλιξη των αμαξωμάτων και της ασφάλειας των οδηγών, με αποτέλεσμα η οδήγηση να έρχεται στα όρια του ελέγχου από τον οδηγό. Η πενταετία αυτή ξεκίνησε με τον πιο εμφατικό τρόπο για το Ράλλυ Ακρόπολις.

Σε επίπεδο προσώπων δύο ονόματα αξίζει να αναφερθούν: της Michelle Mouton και του Walter Rohrl. Η νίκη της Michelle Mouton στον αγώνα του 1982 πιστοποίησε πως τα Audi Quattro ήταν κυριολεκτικά άπιαστα μέσα στις ειδικές και δημιούργησε και έναν αγώνα ορόσημο καθώς η χώρα μας είχε την τιμή να είναι μια από τις λίγες που έχουν φιλοξενήσει γυναίκα νικήτρια στο WRC. Ο θάνατος των Toivonen, Bettega και Cresto στην Κορσική, αλλά και το τρομακτικό ατύχημα του Joaquin Santos στην Πορτογαλία που κόστισε τη ζωή τριών θεατών, προκαλεί την αντίδραση της ομοσπονδίας και ο Jean Marie Balestre, πρόεδρος της FIA, ανακοίνωσε την αντικατάσταση των θηρίων του WRC.

Στους Έλληνες η πενταετία των Group B ήταν μια περίοδος κατά την οποία έλαμψε o Γιώργος Μοσχούς. Με το Violet αρχικά και το 240 RS στη συνέχεια είχε σχεδόν εξασφαλισμένη την θέση του πρώτου Έλληνα σε εκείνα τα «Ακρόπολις» και παράλληλα δημιούργησε μια ξεχωριστή παράδοση για την Nissan επί ελληνικού εδάφους, την οποία συνέχισε με επιτυχία ο  «Στρατισίνο» κατά κόσμον Στρατής Χατζηπαναγιώτου.

Η δεκαετία του ΄90 ανήκει στον Colin McRae. Την πορεία του προς την κορυφή ο Colin McRae την ξεκίνησε το 1996. Οι Έλληνες θεατές ευτυχήσαμε να ζήσουμε από το ξεκίνημά της σχεδόν, μια εποχή που περιλάμβανε ορισμένες από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες του WRC και μαζί ορισμένα από τα πιο έντονα αγωνιστικά στιγμιότυπατης ιστορίας του Ακρόπολις. Ο Σκωτσέζος στο «Ακρόπολις»του 1996, επιβλήθηκε από την πρώτη ειδική με το Impreza 555 και η πρώτη του νίκη σε Ακρόπολις σφραγίστηκε από μια κυριαρχική εμφάνιση, την οποία ο Tommi Makinen όσο και αν προσπάθησε να ακολουθήσει με το Mitsubishi Lancer, αρκέστηκε τελικά να παρακολουθήσει. Το 1998 το WRC είχε ξεκινήσει με πέντε διαφορετικούς νικητές στους πέντε πρώτους αγώνες και όταν φτάσαμε στο «Ακρόπολις» η εικόνα στην βαθμολογία έδειχνε πως ο Makinen είχε χάσει έδαφος και η μάχη ήταν ανάμεσα στον McRae και τον Sainz ο οποίος οδηγούσε την εμφανώς ανταγωνιστική Corolla. Ο Σκωτσέζος σημείωσε την δεύτερη νίκη του στον ελληνικό αγώνα, αλλά αυτή τη φορά χρειάστηκε να δώσει μάχη και ο αντίπαλός ήταν περίπου έκπληξη μιας και ο Didier Auriol είχε καταφέρει να κινηθεί με την Toyota Corolla σε εκπληκτικούς ρυθμούς. Το 2000 ο McRae κατέκτησε την τρίτη του νίκη στον ελληνικό αγώνα.

Σε μια από τις πιο συναρπαστικές σεζόν, εκείνη του 2001, το Ράλλυ Ακρόπολις κατέληξε και πάλι στα χέρια του Colin McRae και της Ford, αλλά με πολύ εντυπωσιακό τρόπο αυτή τη φορά Ο Wilson  αυτή τη φορά δεν έδωσε οδηγίες για το πως θα τερματίσουν, έτσι ο Sainz επιτέθηκε σε όλη τη διάρκεια του τελευταίου σκέλους για να πλησιάσει τον McRae στα 6 δευτερόλεπτα πριν την τελευταία ειδική. Eκεί όμως εγκατέλειψε στερώντας από την Ford το 1-2. Η τρίτη συνεχόμενη νίκη του Colin McRae στην Ελλάδα και αυτή που τον κατέταξε ως τον πιο επιτυχημένο οδηγό στη χώρα μας, ήρθε το 2002. Ήταν μια μάλλον εύκολη νίκη δεδομένου πως αν και ο Gronholm με το Peugeot 206 WRC τον πίεσε, προτίμησε τελικά να του αφήσει την νίκη αυτή.

Οι διάσημες ειδικές διαδρομές

Αγαπημένες ειδικές αποτελούσαν ανέκαθεν το Ελευθεροχώρι και η Μοσχοκαρυά. Η φύση των ειδικών με συνεχόμενες και γρήγορες αλλαγές κατεύθυνσης αντλούσαν τα μέγιστα από τους οδηγούς και τα αυτοκίνητα. Ανάλογα συναισθήματα προκαλούσαν οι ειδικές στην Κινέτα, στους Αγίους Θεοδώρους, και γύρω από τα Γεράνεια βουνά. Στη δεκαετία του ΄80 θεσπίστηκε ειδική διαδρομή στα Μετέωρα, προσθέτοντας ακόμα περισσότερη λάμψη και δυσκολία στον αγώνα. Πολλές ειδικές διεξήχθησαν με φόντο αρχαιολογικούς χώρους, με τις Μυκήνες να αποτελούν ένα τρανό παράδειγμα. Η ειδική υψηλών ταχυτήτων στην Πάρνηθα είναι επίσης χαραγμένη στη μνήμη πολλών. Η αγαπημένη όμως των οδηγών και των θεατών είναι φυσικά η ειδική διαδρομή «Ταρζάν» στην Ευρυτανία. Αρχικά όμως δεν είχε αυτή την ονομασία, καθώς στα πρώτα της χρόνια το Ραλι Ακρόπολις αναφερόταν ως Φουρνά ή Ρεντίνα. Η διαδρομή συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά στο πρόγραμμα του Ράλι Ακρόπολις το 1975, ενώ από το 1979 πήρε το όνομα Ταρζάν. Η απόδοση του ονόματος «Ταρζάν» είναι τιμητική προς τον Γιώργο Μπούργο, ένα πολυαγαπημένο πρόσωπο στους οδηγούς, τους θεατές και διοργανωτές της εποχής. Η διαδρομή είχε μήκος 30,3 χλμ, ενώ το 2003 στην 50η επέτειο του Ράλι η διαδρομή Ταρζάν βρισκόταν στο πρόγραμμα του αγώνα με συνολικό μήκος 20,65 χλμ.

Η σύγχρονη ιστορία

Στη σύγχρονη ιστορία του, το Ράλι Ακρόπολις άλλαξε αρκετές φορές έδρα, φέρνοντας την καρδιά του αγώνα κοντά σε διαφορετικές Περιφέρειες. Το Ράλι Ακρόπολις άλλαξε τοποθεσία στις αρχές της χιλιετίας, με το επίκεντρο να είναι η Ιτέα και η Λαμία. Μαζί με την τοποθεσία, άλλαξε μέρος και η υπερειδική, η οποία πλέον είχε μεταφερθεί στον Παρνασσό.Το 2005 όμως υιοθετήθηκε μια νέα υπερειδική που σημείωσε ένα τρομερό ρεκόρ. Εκείνη τη χρονιά διοργανώθηκε στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας και συγκέντρωσε πάνω από 65.000 θεατές. Έχοντας λάβει την εκτίμηση και το θαυμασμό οδηγών και θεατών, το Ράλι Ακρόπολις ψηφίστηκε το 2005 ως το «Ράλι της Χρονιάς». Η υπερειδική στο Ολυμπιακό Στάδιο πραγματοποιήθηκε για πρώτη το 2006. To 2007, μεταφέρθηκε στο Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο στο Μαρκόπουλο, μαζί με το service park, ενώ το 2008 το πρόγραμμα είχε δύο υπερειδικές στο στρατιωτικό αεροδρόμιο στο Τατόι. Παράλληλα πήρε την εμπορική ονομασία «Ράλλυ των Θεών», με τους διοργανωτές να δίνουν νέα πνοή στον αγώνα. Ιτέα, Λαμία, Αθήνα και Λουτράκι ήταν οι πόλεις που φιλοξένησαν τα τελευταία χρόνια το Ράλι Ακρόπολις και συγκεκριμένα μέχρι και το 2013, που ήταν η τελευταία χρονιά διεξαγωγής του στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ράλι. Τελευταίος νικητής του Ράλι Ακρόπολις στο πρωτάθλημα του WRC ήταν ο Γιάρι-Μάτι Λάτβαλα με Volkswagen Polo R WRC. Aπό το 2014 έως και το 2018 ο αγώνας αποτέλεσε μέρος του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ράλλυ. Την τελευταία χρονιά, νικητής του αγώνα αναδείχθηκε ο Μπρούνο Μαγκαλιάες με Skoda Fabia R5. Η οικονομική κρίση που γνώρισε η Ελλάδα άφησε τα σημάδια της και στο Ράλλυ Ακρόπολις που έχανε σταδιακά την άλλοτε αίγλη του. Η αφαίρεση του ήταν το τελειωτικό χτύπημα και τα χρόνια μέχρι τη διετή διακοπή του ήταν κατά βάση διαδικαστικά. Το 2021 το Ράλλυ Ακρόπολις επέστρεψε στο WRC με την εντυπωσιακή υπερειδική να διεξάγεται γύρω από την Πλατεία Συντάγματος και το 2022 η υπερειδική να επιστρέφει στο ΟΑΚΑ.

To Ράλι Ακρόπολις έχει διεξαχθεί 43 φορές για το WRC και 14 φορές για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλι. Πολυνίκης στον Εθνικό μας αγώνα είναι ο Colin McRay με 5 νίκες ενώ από 3 έχουν οιWalter Roerl, Miki Biasion, Carlos Sainz και Sebastian Loeb. Η Ford είναι στην 1η θέση που αφορά στις περισσότερες νίκες κατασκευαστή στον αγώνα με 13, ενώ ακολουθούν Lancia με 6 και Subaru με 5.

 

Πηγές: ΕΛΠΑ 50 χρόνια Acropolis Rally

Φωτογραφίες: Αρχείο Κακολύρη