Το 1938, ένας Βρετανός μηχανικός και ερασιτέχνης μετεωρολόγος Guy Callendar έκανε μια ανακάλυψη βασισμένη στις μέχρι τώρα υποθέσεις για την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που πυροδότησε μια έντονη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή.

Ο Guy Callendar ήταν ο πρώτος που συνέδεσε τις ανθρώπινες δραστηριότητες με την υπερθέρμανση της Γης και έδειξε ότι η υπερθέρμανση ήταν κάτι που συνέβαινε ήδη.
Έδειξε ότι οι θερμοκρασίες είχαν αυξηθεί τον προηγούμενο μισό αιώνα και θεώρησε ότι οι άνθρωποι ανέβαζαν άθελά τους τη θερμοκρασία της Γης καίγοντας ορυκτά καύσιμα σε εργοστάσια και ακόμη και στις αγαπημένες του μοτοσυκλέτες.

Προέβλεψε ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες θα αυξάνονταν κατά 0,39 βαθμούς Κελσίου μέχρι τον 21ο αιώνα. Η αλήθεια είναι ότι έχουν τριπλασιαστεί σε σχέση με αυτό το ποσό. Η θεωρία του έγινε ευρέως γνωστή ως «το φαινόμενο Callendar.». Σήμερα, είναι γνωστό ως υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η καταστροφή του πλανήτη είχε πλέον επίσημα καταγραφεί. Σχεδόν κανένας όμως δεν ενδιαφέρθηκε.

Μόλις στη δεκαετία του 1970 υπήρξε μία τοποθέτηση της θεματικής στο δημόσιο διάλογο όπου και πυροδότησε την εκδήλωση ενός ισχυρού περιβαλλοντικού κινήματος.

Προεδρία Nixon και περιβαλλοντικό κίνημα

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και των αρχών της δεκαετίας του 1970 οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέρχονταν σε μια νέα εποχή περιβαλλοντικής συνείδησης . Εν μέρει γαλβανισμένη από το περιβαλλοντικό επιστημονικό βιβλίο “Silent Spring” της Rachel Carson το 1962, το “The Population Bomb”  του Paul Ehrlich το 1969, αλλά και από τη μεγαλύτερη πετρελαιοκηλίδα από υπεράκτια εξέδρα στη Σάντα Μπάρμπαρα την ίδια χρονιά, το κοινό απαιτούσε αυξημένη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση από τους ηγέτες του.

Αν και ο πολιτικός συντηρητισμός του Richard Nixon τροφοδότησε την εκλογή του, στην πρώτη του ομιλία στο “State of the Union” το 1970, ο Πρόεδρος Richard Nixon όρισε το περιβάλλον ως το καθοριστικό ζήτημα της δεκαετίας: «Το μεγάλο ζήτημα της δεκαετίας του ‘70 είναι … να κάνουμε ειρήνη με τη φύση και να αρχίσουμε να επανορθώνουμε τη ζημιά που έχουμε έγινε στον αέρα μας, στη γη μας και στο νερό μας;» 

Αναγνωρίζοντας την τεράστια πολιτική δύναμη του περιβαλλοντικού κινήματος, η διοίκηση του Nixon και το Κογκρέσο ξεκίνησαν πολλές από τις πιο σημαντικές και διαρκείς περιβαλλοντικές πολιτικές στην ιστορία των ΗΠΑ.

Όταν είχε κηρύξει την πρώτη Ημέρα της Γης στις 22 Απριλίου 1970 (μια περιβαλλοντική πρωτοβουλία που προτάθηκε αρχικά από τον γερουσιαστή Gaylord Nelson (D-WI) μετά την πετρελαιοκηλίδα της Σάντα Μπάρμπαρα), ο Πρόεδρος Nixon είχε υπογράψει πάνω από δέκα σημαντικές νομοθεσίες για περιβαλλοντικά ζητήματα και ίδρυσε βασικούς φορείς που θα αποτελέσουν το θεμέλιο του αμερικανικού περιβαλλοντισμού.

• Η υπογραφή του Νόμου για την Εθνική Περιβαλλοντική Πολιτική (NEPA) του 1970
• Η υπογραφή του νόμου για τον καθαρό αέρα του 1970
• Η υπογραφή του νόμου για τη διατήρηση των απειλούμενων ειδών του 1969 και του νόμου για τα απειλούμενα είδη του 1973
• Ίδρυση του Συμβουλίου για την Ποιότητα του Περιβάλλοντος (CEQ) το 1969
• Ίδρυση της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) το 1970
• Ίδρυση της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) το 1970

Παρά το πράσινο ιστορικό του ως πρόεδρος, ο Nixon ήταν αμφίθυμος, στην καλύτερη περίπτωση, και συχνά χλευαστικός στις προσωπικές του απόψεις για τον περιβαλλοντισμό. Σε μια ιδιωτική συνάντηση με τον Henry Ford II, ο Nixon είπε ότι οι περιβαλλοντικές προβλέψεις ήταν «πολύ υπερβολικές» και κατηγόρησε τους περιβαλλοντολόγους που ήθελαν οι άνθρωποι «να επιστρέψουν και να ζήσουν σαν ένα μάτσο καταραμένα ζώα».

Βασίστηκε λοιπόν στους στενότερους συμβούλους του για τη διαχείριση της περιβαλλοντικής πολιτικής. Ο John Ehrlichman, σύμβουλος εσωτερικής πολιτικής του Nixon, και ο Daniel Patrick Moynihan, ένας από τους λίγους Δημοκρατικούς που υπηρέτησαν στην κυβέρνηση Nixon, ήταν σημαντικές επιρροές στις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες του Λευκού Οίκου. Σύμφωνα με την ιστορικό Joan Hoff, ο Nixon «παρέδωσε τις περιβαλλοντικές πολιτικές στον Ehrlichman», λέγοντάς του «να με κρατήσει μακριά από προβλήματα σε περιβαλλοντικά ζητήματα», ενώ ιδιωτικά συνέχιζε να αποκαλεί το περιβαλλοντικό κίνημα «χαζομάρες για κλόουν».
Έδωσε λοιπόν τα ηνία σε δυνατούς περιβαλλοντολόγους τους William Ruckelshaus και Russell Train για να διευθύνουν την EPA και το CEQ, αντίστοιχα, και τον John C. Whitaker, έναν άλλο βασικό βοηθό εσωτερικών υποθέσεων που το 1973 διορίστηκε υφυπουργός Εσωτερικών.

Για να γιορτάσει την Ημέρα της Γης, το Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας δημοσίευσε την προηγούμενη εβδομάδα μια μικρή συλλογή αρχείων από την Προεδρική Βιβλιοθήκη του Nixon.

Σύμφωνα με αποχαρακτηρισμένα έγγραφα από το Πρόγραμμα Διαφάνειας της Κλιματικής Αλλαγής, αξιωματούχοι ανώτερου επιπέδου εντός της κυβέρνησης Nixon φαίνεται να συζήτησαν την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, των ακραίων θερμοκρασιών και της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων ήδη από το 1969.

Τα αρχεία περιλάμβαναν αλληλογραφία μεταξύ του βοηθού του Nixon, Daniel Patrick Moynihan, του συμβούλου εσωτερικών υποθέσεων John Ehrlichman και του Αναπληρωτή Διευθυντή του Γραφείου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Λευκού Οίκου Hubert Heffner, μεταξύ άλλων, και παρέχουν νέες λεπτομέρειες για την πρώτη κλιματική αξιολόγηση του Λευκού Οίκου που ξεκίνησε το 1971.

Μία από τις πιο αξιοσημείωτες μάλιστα διεθνείς περιβαλλοντικές προσπάθειες, ήταν η περιβαλλοντική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΣΣΔ που υπογράφηκε από τον Nixon στη Σύνοδο Κορυφής της Μόσχας τον Ιούνιο του 1972. Η συμφωνία κάλυψε μοντέλα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, φυτοφάρμακα, πρόληψης, και προβλέψεις σεισμών. Σύμφωνα με την περιγραφή της συμφωνίας του Train, «έως και 700 επιστήμονες και άλλοι περιβαλλοντικοί επαγγελματίες συμμετείχαν ετησίως στο πρόγραμμα ανταλλαγών», καθιστώντας το μια από τις «πιο ολοκληρωμένες, διμερείς και περιβαλλοντικές συμφωνίες που επιχειρήθηκε ποτέ»

Φιλόδοξο σχέδιο για την κλιματική αλλαγή

To 1971 οι επιστημονικοί σύμβουλοι του Προέδρου Nixon, πρότειναν ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την κλιματική αλλαγή πολλών εκατομμυρίων δολαρίων τόσα πολλά οφέλη που ήταν σχεδόν αδύνατο να ποσοτικοποιηθούν. Κάτω από μια ενότητα με την ένδειξη «ανάλυση κόστους-οφέλους», οι συγγραφείς έγραψαν, «Καμία ανάλυση δεν είναι εφικτή. Τα οφέλη είναι τεράστια, αλλά όχι ποσοτικά, αφού αυτό το στοιχείο συμβάλλει στη διασφάλιση της επιβίωσης του ανθρώπου». 

Το σχέδιο θα δημιουργούσε 6 παγκόσμιους και 10 περιφερειακούς σταθμούς παρακολούθησης σε απομακρυσμένες τοποθεσίες για τη συλλογή δεδομένων για το διοξείδιο του άνθρακα, την ηλιακή ακτινοβολία, τα αερολύματα και άλλους παράγοντες που ασκούν επιρροή στην ατμόσφαιρα. Θα συμπεριλάμβανε 5 κυβερνητικές υπηρεσίες σε μια εξαετή πρωτοβουλία, με δαπάνες 23 εκατομμυρίων δολαρίων το έτος αιχμής του έργου το 1974 (ισοδύναμο των 172 εκατομμυρίων δολαρίων σε σημερινά δολάρια). Θα χρησιμοποιούσε τότε τεχνολογία αιχμής, μερικές από τις οποίες μόλις τώρα εφαρμόζονται ευρέως στην παρακολούθηση του άνθρακα περισσότερα από 50 χρόνια αργότερα.

Με το σκάνδαλο Watergate, το Γραφείο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Λευκού Οίκου καταργήθηκε και ο επικεφαλής του, Edward E. David παραιτήθηκε και εντάχθηκε στον πετρελαϊκό γίγαντα Exxon.  Ως πρόεδρος  από το 1977 έως το 1986, το σχέδιο που είχε αναπτύξει ως σύμβουλος του Nixon, πήρε άλλη μορφή. Κατάφερε  δημιουργήσει ένα πρωτοποριακό έργο της Exxon που χρησιμοποίησε ένα από τα πετρελαιοφόρα της για τη συλλογή δειγμάτων ατμοσφαιρικού και ωκεάνιου διοξειδίου του άνθρακα, που ξεκίνησαν το 1979.

Αυτή η έρευνα, επιβεβαίωσε για μία ακόμη φορά τον ρόλο των ορυκτών καυσίμων στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Έδειξε επίσης ότι η βιομηχανία πετρελαίου γνώριζε τις βλάβες των προϊόντων της και αποτελεί πλέον βασικό στοιχείο σε αγωγές από πολιτείες και πόλεις σε όλη τη χώρα που ζητούν αποζημίωση από τη βιομηχανία πετρελαίου για τις κλιματικές ζημιές.

Αποτυχία λειτουργίας σχεδίου σε παγκόσμιο επίπεδο

Η αποτυχία δημιουργίας τέτοιων μετρητών σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως προβλεπόταν στο αρχικό σχέδιο, αποτελεί μια ακόμη χαμένη ευκαιρία στον δρόμο προς την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Οι ερευνητές στο Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας, που εδρεύουν στο Πανεπιστήμιο George Washington, δεν μπόρεσαν να βρουν τεκμηρίωση για το τι συνέβη τελικά με την πρόταση και δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Δεκαετίες προτού προκύψει μια επιστημονική συναίνεση για την κλιματική αλλαγή, οι επιστημονικοί σύμβουλοι του Νίξον μετέφεραν μια κατανόηση των κινδύνων.

Η έρευνα, έγραψαν, θα βοηθούσε στη «λήψη προστατευτικών μέτρων έναντι πιθανών φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες μεγάλης κλίμακας παράκτιων περιοχών με χαμηλό υψόμετρο, ευρείες επεκτάσεις στρώματος πάγου και σοβαρούς κινδύνους για την υγεία».

Οι σύμβουλοι έδειξαν επίγνωση του ρόλου της ρύπανσης από ορυκτά καύσιμα στην κλιματική αλλαγή, ακόμη και αν η κατανόησή τους ήταν ελλιπής. «Οι μεταφορές στην ξηρά ή στον αέρα ασκούν επιβλαβή επίδραση στην ατμόσφαιρα και με τη σειρά τους επηρεάζονται από αυτήν», έγραψαν.

Ο Nixon, πράγματι, άφησε πίσω του ένα πολύ πιο προοδευτικό έργο για το περιβάλλον από τους Ρεπουμπλικάνους διαδόχους του. Σήμερα, τα περιβαλλοντικά επιτεύγματα του τείνουν να επισκιάζονται από συζητήσεις για τη συνολική του πορεία ως Πρόεδρος.

Ωστόσο, τα έγγραφα που δημοσιεύτηκαν δείχνουν ότι η περιβαλλοντική ατζέντα της διοίκησης άρχισε να ανταποκρίνεται στο κάλεσμα των Αμερικανών περιβαλλοντολόγων και καθιέρωσε την αξιοπιστία στη διεθνή σκηνή καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες έγιναν παγκόσμιος ηγέτης στα προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος.

Η δικομματική υποστήριξη για περιβαλλοντικά ζητήματα στη Γερουσία έπαιξε αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της νομοθετικής ατζέντας της κυβέρνησης και η προσωπική περιφρόνηση του Νίξον για τον περιβαλλοντισμό και τους περιβαλλοντολόγους κατά καιρούς ερχόταν σε έντονη αντίθεση με τις συνολικές προσπάθειες της κυβέρνησής του.