Την δεκαετία του 1960, τα παιδιά που μεγάλωσαν με τα ιδανικά του Ψυχρού Πολέμου και του πουριτανισμού, ήθελαν κάτι διαφορετικό απ’ την ήσυχη και συντηρητική ζωή των γονιών τους. Ζήτησαν, απαίτησαν και διεκδίκησαν κοινωνικά δικαιώματα, ελευθερία έκφρασης και ισότητα. Κι ενώ το αντιπολεμικό κίνημα κατά του Βιετνάμ θέριευε, τα παιδιά ήθελαν τον Κόσμο-“και τον ήθελαν τώρα!”, ακόμα και μέσα στη σύγχυση της εποχής, υπήρχε ένα μαζικό πρόταγμα. Η λογοτεχνία ριζοσπαστικοποιείται, αλλά η μουσική είναι αυτή που πιάνει και διαδίδει τον παλμό της εποχής πέρα ως πέρα. Το ροκ εν ρολ γίνεται πιο πολιτικοποιημένο. Στο Σαν Φρανσίσκο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, οι νέοι μεταμορφώνονται σε “παιδιά των λουλουδιών”. Το σύνθημα τους είναι τόσο απλό: “Make love not war”. Παράλληλα, το πιο ισχυρό παραισθησιογόνο, το LSD είναι νόμιμο και κατασκευάζεται σε κάθε οικιακό εργαστήριο, κάθε χώρας και πόλης.
Αυτό ακριβώς το πνεύμα ήρθε να επιστεγάσει το Woodstock, ένα μουσικό φεστιβάλ που προσέλκυσε σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Ενώ αρχικά ήταν προγραμματισμένο να διαρκέσει για τρεις ημέρες, δηλαδή από τις 15 έως τις 17 Αυγούστου του 1969, εν τέλει κράτησε τέσσερα μερόνυχτα, καθώς ολοκληρώθηκε στις 18 Αυγούστου. Ελάχιστα μουσικά φεστιβάλ έχουν καταφέρει έστω και να πλησιάσουν το μεγαλείο του. Οι θρυλικές “Τρεις μέρες ειρήνης και μουσικής” κατέγραψαν το πνεύμα της αντικουλτούρας και των αντιπολεμικών κινημάτων της δεκαετίας του 1960. Με ένα line-up με ονόματα όπως ο Jimi Hendrix, οι The Who και η Joni Mitchell, για να αναφέρουμε μόνο μερικούς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η εκδήλωση έμεινε στην ιστορία ως το μεγαλύτερο φεστιβάλ όλων των εποχών. Μιλώντας για την επιρροή του, το Woodstock γέννησε επίσης μια σειρά από παρόμοιες εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, μία από τις οποίες ήταν και το Piedra Roja στη Χιλή, που πάει να πει Κόκκινη Πέτρα.
Η “γενιά του Woodstock” δεν περιορίστηκε μόνο στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι αντιπολιτισμικοί κλυδωνισμοί μεταξύ των νέων προκάλεσαν ρήξεις με υπερσυντηρητικές κοινωνίες που χαρακτηρίζονταν από αυστηρούς και παραδοσιακούς θεσμούς. Μετά την προβολή της ταινίας Woodstock στη Χιλή, ο 19χρονος φοιτητής Jorge Gomez εμπνεύστηκε να διοργανώσει ένα αντίστοιχο φεστιβάλ, το Piedra Roja, το οποίο θα αποτελούσε μια σημαντική ιστορική στιγμή για τη Χιλή. Πραγματοποιήθηκε σε μια έκταση γης στους λόφους έξω από το ανατολικό Σαντιάγο μεταξύ 10 και 12 Οκτωβρίου 1970 και φάνηκε να προμηνύει την εκλογή του Σαλβαδόρ Αλιέντε που θα εκλεγόταν Πρόεδρος τον επόμενο μήνα.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, η χιλιανή μουσική σκηνή βρισκόταν στο κατώφλι της αλλαγής. Συγκροτήματα όπως οι Los Ripios, Trapos και Blops είχαν αρχίσει να εξερευνούν τα όρια μεταξύ της ποπ, της παραδοσιακής χιλιανής μουσικής και των πιο πειραματικών μορφών, παράγοντας ένα είδος τοπικής παραλλαγής του Tropicalismo με φολκ-ροκ και αρμονίες βασισμένες στο φλάουτο. Οι Los Jaivas εγκατέλειψαν τα παπιγιόν και τα σακάκια με τα χρυσά κουμπιά υπέρ μιας πιο ελεύθερης εμφάνισης και άλλαξαν ανάλογα τον ήχο τους: μέσα σε λίγους μήνες είχαν δημιουργήσει το πρώτο τους “συμφωνικό” κομμάτι, ένα κομμάτι τύπου Zappa “βασισμένο στην ηχητική παραμόρφωση“. Και εμπνευσμένοι από το Two Virgins των Lennon & Ono, οι Aguaturbia αποφάσισαν να εμφανιστούν επίσης γυμνοί στο εξώφυλλο του άλμπουμ τους. Το άλμπουμ αυτό έκανε αίσθηση, ξεπερνώντας αμέσως κάθε άλμπουμ στην ιστορία της Χιλής. “Ήμασταν νέοι, αφελείς, ταλαντούχοι και περιθωριοποιημένοι”, λέει σήμερα γελώντας η τραγουδίστρια Denise Aguaturbia.
Ακολουθώντας το παράδειγμα του αμερικανικού φεστιβάλ των χίπις, το Piedra Roja αντιμετώπισε πολλαπλές προκλήσεις κατά τη διάρκεια του διημέρου της διεξαγωγής του. Το φεστιβάλ αντιμετώπισε μια σειρά προβλημάτων, από τεχνικές δυσκολίες, μέχρι εγκληματικότητα και την επίδραση ψυχεδελικών ουσιών που επέφεραν μια κατάσταση που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί τουλάχιστον χαοτική. Το line-up του χιλιανού φεστιβάλ ήταν πολύ λιγότερο αξιόλογο από αυτό του Woodstock, με μια χούφτα μόνο χιλιανά ροκ συγκροτήματα και ένα από την Αργεντινή. Το χάος του Σαββατοκύριακου, όμως, ήταν τόσο ακραίο, που είναι άγνωστο πόσοι ακριβώς καλλιτέχνες ανέβηκαν επί σκηνής.
Ανακοινώθηκε ότι θα έπαιζαν οκτώ συγκροτήματα στο Piedra Roja, αλλά ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τελικά έπαιξαν μόνο τέσσερα. Ένα από τα συγκροτήματα που σίγουρα ανέβηκαν στη σκηνή, ήταν το διάσημο χιλιανό φολκ-ροκ συγκρότημα Los Jaivas, αλλά ακόμη και το set τους παραμένει ένα μυστήριο. Ο Claudio Parra, ο πιανίστας των Los Jaivas, δήλωσε αργότερα: «Δεν θυμάμαι καν ποια συγκροτήματα έπαιξαν, δεν θυμάμαι καν τι παίξαμε- ξέρω ότι πρέπει να κάναμε μόνο αυτοσχεδιασμούς, επειδή έτσι κάναμε εκείνη την εποχή».
Παρά την αδυναμία οποιουδήποτε παρευρισκόμενου να θυμηθεί το line up, αναφέρθηκε ότι 3.000 με 5.000 νέοι είχαν συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσουν την τριήμερη εκδήλωση. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη συνάθροιση νεαρών χίπις στη Χιλή και σήμαινε ένα ανερχόμενο κίνημα μεταξύ των νέων της χώρας. Αν και η χιλιανή εφημερίδα La Nación έσπευσε να ισχυριστεί ότι οι παρευρισκόμενοι στο Piedra Roja «δεν αντιπροσωπεύουν τη σημερινή χιλιανή νεολαία», το γεγονός και μόνο ότι το φεστιβάλ κατόρθωσε να λάβει χώρα, φανερώνει το αντίθετο.
Το σεξ, τα ναρκωτικά και το ροκ εν ρολ ήταν διάχυτα καθ’ όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, σε τέτοιο βαθμό που οι δυνάμεις ασφαλείας Carabineros de Chile έδωσαν εντολή στο πλήθος να διαλυθεί λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ από ανήλικα παιδιά. Το φεστιβάλ προκάλεσε επίσης τη διεξαγωγή μιας ολοκληρωμένης έρευνας για την κατανάλωση μαριχουάνας από τη νεολαία της Χιλής από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ ο δήμαρχος της Las Condes υπέβαλε επίσημη καταγγελία κατά των διοργανωτών.
Θα ήταν εύκολο να χαρακτηρίσει κανείς το Piedra Roja ως ένα κακοστημένο φεστιβάλ που πήγε στραβά, όπως η μετεξέλιξη του Woodstock το 1999. Ωστόσο, πρέπει να πούμε ότι η εκδήλωση ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη ως προς την ενοποίηση της διχασμένης νεολαίας της Χιλής στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το φεστιβάλ έδειξε ότι οι νέοι στη Χιλή αποτελούσαν μια ισχυρή και υπολογίσιμη δύναμη, μέχρι τη στρατιωτική ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης της Χιλής το 1973.
✥ Δείτε επίσης: Οι χίπις δεν ήταν μόνο μουσική και λουλούδια. Κυρίως, ήταν ένα σύμπλεγμα θρησκειών
Την δεκαετία του 1960, τα παιδιά που μεγάλωσαν με τα ιδανικά του Ψυχρού Πολέμου και του πουριτανισμού, ήθελαν κάτι διαφορετικό απ’ την ήσυχη και συντηρητική ζωή των γονιών τους. Ζήτησαν, απαίτησαν και διεκδίκησαν κοινωνικά δικαιώματα, ελευθερία έκφρασης και ισότητα. Κι ενώ το αντιπολεμικό κίνημα κατά του Βιετνάμ θέριευε, τα παιδιά ήθελαν τον Κόσμο-“και τον ήθελαν τώρα!”, ακόμα και μέσα στη σύγχυση της εποχής, υπήρχε ένα μαζικό πρόταγμα. Η λογοτεχνία ριζοσπαστικοποιείται, αλλά η μουσική είναι αυτή που πιάνει και διαδίδει τον παλμό της εποχής πέρα ως πέρα. Το ροκ εν ρολ γίνεται πιο πολιτικοποιημένο. Στο Σαν Φρανσίσκο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, οι νέοι μεταμορφώνονται σε “παιδιά των λουλουδιών”. Το σύνθημα τους είναι τόσο απλό: “Make love not war”. Παράλληλα, το πιο ισχυρό παραισθησιογόνο, το LSD είναι νόμιμο και κατασκευάζεται σε κάθε οικιακό εργαστήριο, κάθε χώρας και πόλης.
Αυτό ακριβώς το πνεύμα ήρθε να επιστεγάσει το Woodstock, ένα μουσικό φεστιβάλ που προσέλκυσε σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Ενώ αρχικά ήταν προγραμματισμένο να διαρκέσει για τρεις ημέρες, δηλαδή από τις 15 έως τις 17 Αυγούστου του 1969, εν τέλει κράτησε τέσσερα μερόνυχτα, καθώς ολοκληρώθηκε στις 18 Αυγούστου. Ελάχιστα μουσικά φεστιβάλ έχουν καταφέρει έστω και να πλησιάσουν το μεγαλείο του. Οι θρυλικές “Τρεις μέρες ειρήνης και μουσικής” κατέγραψαν το πνεύμα της αντικουλτούρας και των αντιπολεμικών κινημάτων της δεκαετίας του 1960. Με ένα line-up με ονόματα όπως ο Jimi Hendrix, οι The Who και η Joni Mitchell, για να αναφέρουμε μόνο μερικούς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η εκδήλωση έμεινε στην ιστορία ως το μεγαλύτερο φεστιβάλ όλων των εποχών. Μιλώντας για την επιρροή του, το Woodstock γέννησε επίσης μια σειρά από παρόμοιες εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο, μία από τις οποίες ήταν και το Piedra Roja στη Χιλή, που πάει να πει Κόκκινη Πέτρα.
Η “γενιά του Woodstock” δεν περιορίστηκε μόνο στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι αντιπολιτισμικοί κλυδωνισμοί μεταξύ των νέων προκάλεσαν ρήξεις με υπερσυντηρητικές κοινωνίες που χαρακτηρίζονταν από αυστηρούς και παραδοσιακούς θεσμούς. Μετά την προβολή της ταινίας Woodstock στη Χιλή, ο 19χρονος φοιτητής Jorge Gomez εμπνεύστηκε να διοργανώσει ένα αντίστοιχο φεστιβάλ, το Piedra Roja, το οποίο θα αποτελούσε μια σημαντική ιστορική στιγμή για τη Χιλή. Πραγματοποιήθηκε σε μια έκταση γης στους λόφους έξω από το ανατολικό Σαντιάγο μεταξύ 10 και 12 Οκτωβρίου 1970 και φάνηκε να προμηνύει την εκλογή του Σαλβαδόρ Αλιέντε που θα εκλεγόταν Πρόεδρος τον επόμενο μήνα.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, η χιλιανή μουσική σκηνή βρισκόταν στο κατώφλι της αλλαγής. Συγκροτήματα όπως οι Los Ripios, Trapos και Blops είχαν αρχίσει να εξερευνούν τα όρια μεταξύ της ποπ, της παραδοσιακής χιλιανής μουσικής και των πιο πειραματικών μορφών, παράγοντας ένα είδος τοπικής παραλλαγής του Tropicalismo με φολκ-ροκ και αρμονίες βασισμένες στο φλάουτο. Οι Los Jaivas εγκατέλειψαν τα παπιγιόν και τα σακάκια με τα χρυσά κουμπιά υπέρ μιας πιο ελεύθερης εμφάνισης και άλλαξαν ανάλογα τον ήχο τους: μέσα σε λίγους μήνες είχαν δημιουργήσει το πρώτο τους “συμφωνικό” κομμάτι, ένα κομμάτι τύπου Zappa “βασισμένο στην ηχητική παραμόρφωση“. Και εμπνευσμένοι από το Two Virgins των Lennon & Ono, οι Aguaturbia αποφάσισαν να εμφανιστούν επίσης γυμνοί στο εξώφυλλο του άλμπουμ τους. Το άλμπουμ αυτό έκανε αίσθηση, ξεπερνώντας αμέσως κάθε άλμπουμ στην ιστορία της Χιλής. “Ήμασταν νέοι, αφελείς, ταλαντούχοι και περιθωριοποιημένοι”, λέει σήμερα γελώντας η τραγουδίστρια Denise Aguaturbia.
Ακολουθώντας το παράδειγμα του αμερικανικού φεστιβάλ των χίπις, το Piedra Roja αντιμετώπισε πολλαπλές προκλήσεις κατά τη διάρκεια του διημέρου της διεξαγωγής του. Το φεστιβάλ αντιμετώπισε μια σειρά προβλημάτων, από τεχνικές δυσκολίες, μέχρι εγκληματικότητα και την επίδραση ψυχεδελικών ουσιών που επέφεραν μια κατάσταση που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί τουλάχιστον χαοτική. Το line-up του χιλιανού φεστιβάλ ήταν πολύ λιγότερο αξιόλογο από αυτό του Woodstock, με μια χούφτα μόνο χιλιανά ροκ συγκροτήματα και ένα από την Αργεντινή. Το χάος του Σαββατοκύριακου, όμως, ήταν τόσο ακραίο, που είναι άγνωστο πόσοι ακριβώς καλλιτέχνες ανέβηκαν επί σκηνής.
Ανακοινώθηκε ότι θα έπαιζαν οκτώ συγκροτήματα στο Piedra Roja, αλλά ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τελικά έπαιξαν μόνο τέσσερα. Ένα από τα συγκροτήματα που σίγουρα ανέβηκαν στη σκηνή, ήταν το διάσημο χιλιανό φολκ-ροκ συγκρότημα Los Jaivas, αλλά ακόμη και το set τους παραμένει ένα μυστήριο. Ο Claudio Parra, ο πιανίστας των Los Jaivas, δήλωσε αργότερα: «Δεν θυμάμαι καν ποια συγκροτήματα έπαιξαν, δεν θυμάμαι καν τι παίξαμε- ξέρω ότι πρέπει να κάναμε μόνο αυτοσχεδιασμούς, επειδή έτσι κάναμε εκείνη την εποχή».
Παρά την αδυναμία οποιουδήποτε παρευρισκόμενου να θυμηθεί το line up, αναφέρθηκε ότι 3.000 με 5.000 νέοι είχαν συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσουν την τριήμερη εκδήλωση. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη συνάθροιση νεαρών χίπις στη Χιλή και σήμαινε ένα ανερχόμενο κίνημα μεταξύ των νέων της χώρας. Αν και η χιλιανή εφημερίδα La Nación έσπευσε να ισχυριστεί ότι οι παρευρισκόμενοι στο Piedra Roja «δεν αντιπροσωπεύουν τη σημερινή χιλιανή νεολαία», το γεγονός και μόνο ότι το φεστιβάλ κατόρθωσε να λάβει χώρα, φανερώνει το αντίθετο.
Το σεξ, τα ναρκωτικά και το ροκ εν ρολ ήταν διάχυτα καθ’ όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, σε τέτοιο βαθμό που οι δυνάμεις ασφαλείας Carabineros de Chile έδωσαν εντολή στο πλήθος να διαλυθεί λόγω της κατανάλωσης αλκοόλ από ανήλικα παιδιά. Το φεστιβάλ προκάλεσε επίσης τη διεξαγωγή μιας ολοκληρωμένης έρευνας για την κατανάλωση μαριχουάνας από τη νεολαία της Χιλής από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ ο δήμαρχος της Las Condes υπέβαλε επίσημη καταγγελία κατά των διοργανωτών.
Θα ήταν εύκολο να χαρακτηρίσει κανείς το Piedra Roja ως ένα κακοστημένο φεστιβάλ που πήγε στραβά, όπως η μετεξέλιξη του Woodstock το 1999. Ωστόσο, πρέπει να πούμε ότι η εκδήλωση ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη ως προς την ενοποίηση της διχασμένης νεολαίας της Χιλής στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το φεστιβάλ έδειξε ότι οι νέοι στη Χιλή αποτελούσαν μια ισχυρή και υπολογίσιμη δύναμη, μέχρι τη στρατιωτική ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης της Χιλής το 1973.
✥ Δείτε επίσης: Οι χίπις δεν ήταν μόνο μουσική και λουλούδια. Κυρίως, ήταν ένα σύμπλεγμα θρησκειών
