«Καὶ ἐφύτευσεν ὁ Θεὸς παράδεισον ἐν Ἐδὲμ κατὰ ἀνατολὰς καὶ ἔθετο ἐκεῖ τὸν ἄνθρωπον, ὃν ἔπλασε» (Γένεσις 2:8 ).
Για όσους δεν είναι αρκετά θρησκευόμενοι ή δεν είναι εξοικειωμένοι με την ιστορία του Αδάμ και της Εύας, ο Κήπος της Εδέμ ήταν το πρώτο σπίτι των ανθρώπων, σύμφωνα με το κεφ. 2 στη Γένεση της Βίβλου. Λέγεται ότι πρόκειται για έναν παράδεισος όπου όλα ήταν τέλεια. Δεν υπήρχε ασθένεια, θάνατος και πείνα.
Εφόσον ο Αδάμ και η Εύα παρουσιάζονται ως πραγματικά πρόσωπα με πραγματικά παιδιά από τα οποία έχει προέλθει ολόκληρη η ανθρώπινη φυλή (Γεν. 5:1), είναι λογικό να έχει καλλιεργηθεί η άποψη ότι υπήρχε κυριολεκτικά ένας Κήπος της Εδέμ. Και δεδομένου ότι το μέρος αυτό φαντάζει ιδανικό και παραδεισένιο, και υπήρχε στη γη, και όχι σε κάποια επουράνια μεταθάνατο ζωή, είναι λογικό ότι οι άνθρωποι θέλουν να αναζητήσουν που βρίσκεται αυτό το μέρος ή από που είναι εμπευσμένο.
Πράγματι, η Αγία Γραφή μιλάει γι’ αυτό ως ένα πραγματικό μέρος στη γη όπου σαν παράδεισος, αφθονουσαν τα δέντρα, τα φυτά και τα ζώα. Είχε ποτάμια και πύλη (Γένεσις 2-3). Ωστόσο, πολλοί έχουν επισημάνει ότι δεν υπάρχουν αρχαιολογικές ενδείξεις για την ύπαρξη ενός τέτοιου μέρους.
Διάφορες πηγές όμως και επιστημονικές μελέτες, έχουν αναπτυχθεί που υποστηρίζουν την πραγματική ύπαρξη του Κήπου της Εδέμ.
Με την πάροδο των αιώνων, πολλοί έχουν κάνει εικασίες για το πού θα μπορούσε να ήταν, προσφέροντας θεωρίες όπως ο Περσικός Κόλπος, η Αιθιοπία, ακόμη και το Τζάκσον του Μιζούρι. Άλλοι θεωρητικοί κατά τη διάρκεια των αιώνων είπαν ότι η τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ βρίσκεται σε μέρη όπως η Μεσοποταμία, η Αιθιοπία, ή και η Μποτσουάνα.
Είχε όμως δίκιο κάποια θεωρία από αυτές;
Τα πιο σημαντικά στοιχεία σχετικά με την πραγματική τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ προέρχονται από ένα απόσπασμα στο βιβλίο της Γένεσης της Βίβλου.
«Ποταμός δε πηγάζει και απλώνεται από την Εδέμ, ώστε να ποτίζη τον παράδεισον. Από εκεί δε εξέρχεται και διαχωρίζεται εις τέσσαρας κατευθύνσεις. Το όνομα του ενός εκ των τεσσάρων αυτών ποταμών είναι Φισών. Αυτός περικυκλώνει και ποτίζει όλην την περιοχήν Ευϊλάτ, όπου υπάρχει ο χρυσός. …Το όνομα του δευτέρου ποταμού είναι Γεών· αυτός διαρρέει όλην την γην της Αιθιοπίας. Και ο ποταμός ο τρίτος είναι ο Τιγρις· αυτός διέρχεται εμπρός από την χώραν των Ασσυρίων. Ο δε τέταρτος ποταμός είναι ο Ευφράτης.»
Η Αγία Γραφή μαρτυρά σχεδόν την τοποθεσία, αφού δύο από τους ποταμούς που αναφέρονται εξακολουθούν να υπάρχουν—ο Τίγρης και ο Ευφράτης (Γέν. 2:14).
Ακόμα κι αν τα ποτάμια έχουν διαφορετική ροή από την πλημμύρα, η τοποθέτηση των ίδιων των ονομάτων ως ποταμών δείχνει ότι ο συγγραφέας πίστευε ότι αυτό ήταν ένα μέρος που υπάρχει στην πραγματικότητα. Η Βίβλος τους εντοπίζει ακόμη και στην Ασσυρία, που είναι το σύγχρονο Ιράκ.
Η ακριβής τοποθεσία για τους ποταμούς Γεών και το Φισών είναι άγνωστη. O Τίγρης και ο Ευφράτης όμως είναι πραγματικά ποτάμια στην ιστορική Εύφορη Ημισέληνο (περιοχή με σχήμα ημισελήνου στη Μέση Ανατολή, που εκτείνεται στο σύγχρονο Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, την Ιορδανία, την Αίγυπτο, μαζί με τη νοτιοανατολική περιοχή της Τουρκίας και τις δυτικές περιφέρειες του Ιράν).
Με βάση αυτό, η προφανής απάντηση φαίνεται να είναι ότι ο Κήπος της Εδέμ βρίσκεται κάπου στη Μεσοποταμία. Εκτός από το ότι ήταν το σπίτι των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη, η περιοχή ήταν επίσης το μέρος του κόσμου στο οποίο συνέβησαν πολλά από τα γεγονότα που απεικονίζονται στη Βίβλο.
Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικά με την ακριβή τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ στην περιοχή. Το πρόβλημα με αυτή τη θεωρία είναι ότι τα ποτάμια έχουν αλλάξει πορεία με την πάροδο του χρόνου και οι γεωγραφικές αναφορές που αναφέρονται στη Βίβλο είναι ανύπαρκτες. Ως εκ τούτου, είναι πιθανό ότι δεν διέρρευσαν καν από κανένα μέρος του Ιράκ όταν λέγεται ότι υπήρχε ο Κήπος.
Η περιοχή με το ισχυρότερο επιχείρημα μπορεί να είναι αυτή του Περσικού Κόλπου, κάπου γύρω από το νότιο Ιράκ, το Κουβέιτ και το Ιράν, όπου οι ποταμοί Τίγρης και Ευφράτης συναντούν τη θάλασσα. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι ο κήπος βρισκόταν στην Αρμενία, καθώς τα αρμενικά υψίπεδα βυθίζονται στη Μεσοποταμία από τα βόρεια.
Αλλά κάποιοι υποστηρίζουν ότι η προέλευση του Κήπου της Εδέμ είναι πιθανό να βρεθεί στην επιστημονική γενέτειρα της ίδιας της ανθρωπότητας – την Αφρική.
Ενώ η γενικά αποδεκτή σύγχρονη θεωρία ότι οι άνθρωποι εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Αφρική πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία , το επιχείρημα για έναν Αφρικανικό Κήπο της Εδέμ ξεκινά με τη μετάφραση της λέξης “Cush” από το κεντρικό απόσπασμα της Γένεσης που περιγράφει τον κήπο.
Ο Cush (Χους) ήταν πρόσωπο της Βίβλου, μεγαλύτερος γιος του Χαμ γιου του βιβλικού Νώε αδελφός του του Μεστράιμ, του Φούδ και του Χαναάν. Αυτό το όνομα όμως δίνουν και στη χώρα των υποτιθέμενων απογόνων του Cush (αρχαία Αιθιοπία), που περιλαμβάνει περίπου τη Νουβία και το σύγχρονο Σουδάν, και το έδαφος της νότιας (ή της Άνω) Αιγύπτου. (Γεν. 10,6 ).
Σίγουρα θα ταίριαζε στην ιστορία, καθώς η Αιθιοπία δεν απέχει πολύ από την τοποθεσία πολλών από τα άλλα γεγονότα της Αβρααμικής γραφής, που λαμβάνουν χώρα ακριβώς απέναντι από την Ερυθρά Θάλασσα.
Αλλά τα στοιχεία από την επιστημονική κοινότητα ωθούν τη θέση του κήπου ακόμα πιο νότια. Το 2019, αναφέρθηκε ευρέως ότι ο Κήπος της Εδέμ, συμβολικός ή όχι, θα βρισκόταν στη Μποτσουάνα πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, σύμφωνα με μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature.
Η μελέτη συνέκρινε το μιτοχονδριακό DNA των σύγχρονων ανθρώπων στη νότια Αφρική με ανάλυση σύγχρονης γλωσσολογίας, ιστορικών κλιματικών προτύπων και γεωγραφικών κατανομών των τοπικών πληθυσμών για να υποστηρίξει ότι η γενέτειρα της ανθρωπότητας ήταν πιθανότατα νότια του ποταμού Zambezi στη βόρεια Μποτσουάνα.
Εκεί, η ανθρωπότητα θα είχε ευδοκιμήσει για δεκάδες χιλιάδες χρόνια προτού τελικά αναγκαστεί να μεταναστεύσει λόγω κλιματικών συνθηκών.
Εναλλακτικές θεωρίες
Ωστόσο, αυτές οι διάφορες τοποθεσίες στην Αφρική απέχουν πολύ από άλλες εναλλακτικές θεωρίες για τη θέση του Κήπου της Εδέμ.
Αρκετές ομάδες ισχυρίζονται ότι ο Κήπος της Εδέμ υπήρχε στην πραγματικότητα μακριά από τις ευρέως αποδεκτές τοποθεσίες όπως η Μεσοποταμία.
Η πιο διάσημη από αυτές μπορεί να είναι η θεωρία που ανέπτυξε η Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (LDS). Σύμφωνα με το FOX 2, η εκκλησία, που σχηματίστηκε στη Νέα Υόρκη το 1830, υιοθέτησε τη θέση ότι ο Κήπος της Εδέμ βρίσκεται κοντά στο Independence, στο Μιζούρι και ότι μετά την εκδίωξή τους από τον κήπο, ο Αδάμ και η Εύα μετακόμισαν στην κομητεία Daviess του Μιζούρι, περίπου 70 μίλια μακριά.
Τα μέλη της εκκλησίας θα προσπαθούσαν να εγκατασταθούν στην περιοχή τη δεκαετία του 1830. Οι εντάσεις με άλλους αποίκους τους έσπρωξαν τελικά από την πολιτεία, αλλά όχι πριν ο Joseph Smith ανακηρύξει τη γη ως το μελλοντικό τόπο συγκέντρωσης των δικαίων στο τέλος του κόσμου.
Οι Άγιοι των Τελευταίων Ημερών δεν είναι η μόνη ομάδα που ανέπτυξε θεωρίες μακριά από την κυρίαρχη ιδέα θεωρίες σχετικά με την τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ.
Το Μουσείο Panacea αναφέρει ότι τα μέλη της Panacea Κοινωνίας, μιας θρησκευτικής κοινότητας που δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα στο Bedford της Αγγλίας πίστευαν ότι ο Κήπος της Εδέμ βρισκόταν ακριβώς εκεί και ότι η πόλη είχε χτιστεί στην κορυφή του.
Μόλις λίγες δεκαετίες αργότερα, στην Αμερική, ο ιεροκήρυκας Elvy E. Callaway υποστήριξε ότι ο Κήπος της Εδέμ θα μπορούσε να βρεθεί στη Φλόριντα κατά μήκος του ποταμού Apalachicola, μετατρέποντας για λίγο την περιοχή σε τουριστικό αξιοθέατο, σύμφωνα με το Florida Back Roads Travel.
Ακόμη και ο Χριστόφορος Κολόμβος αναφέρεται ότι πίστευε ότι ανακάλυψε τον Κήπο της Εδέμ στο τρίτο του ταξίδι στην Αμερική όταν έφτασε στις ακτές της Βενεζουέλας, αναφέρει το History.
Ορισμένοι, ωστόσο, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει πραγματική τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ, είτε επειδή δεν υπήρξε ποτέ είτε επειδή ο κόσμος έχει αλλάξει τόσο δραστικά από την ιστορία της Γένεσης που η περιγραφή που προσφέρεται στη γραφή είναι ελάχιστα κοινή με τη σύγχρονη Γεωγραφία.
Ο διάσημος Γάλλος θεολόγος του 16ου αιώνα, Ιωάννης Καλβίνος, συλλογίστηκε το ζήτημα του χαμένου Κήπου της Εδέμ, υποστηρίζοντας ότι οι ποταμοί Ευφράτης και Τίγρης ήταν ανεπαρκείς αποδείξεις για τη θέση του κήπου.
Παρόλο που μοιράζονται τα ονόματα των ποταμών που αναφέρονται στη Γένεση, υποστήριξε, δεν συναντώνται με δύο άλλους ποταμούς όπως στα βιβλικά εδάφια, πράγμα που σημαίνει ότι οι τέσσερις ποταμοί όπως περιγράφονται στη Βίβλο πιθανότατα δεν υπάρχουν στο περιοχή.
Ο Καλβίνος υποστήριξε την ιδέα ότι ήταν απίθανο η βιβλική περιγραφή του κήπου να έχει καμία σχέση με το πού θα βρισκόταν σήμερα – λόγω ενός κατακλυσμικού γεγονότος που, σύμφωνα με τη βιβλική πεποίθηση, θα είχε αλλάξει την ίδια την επιφάνεια της Γης: τον Μεγάλο Κατακλυσμό.
Στην ιστορία του Μεγάλου Κατακλυσμού, ο κόσμος ήταν καλυμμένος με νερό για 40 μέρες και νύχτες, με φουρτούνες να μαίνονται καθώς το νερό αναδεύεται βίαια σε όλη την υδρόγειο. Σύμφωνα με τη λογική του Καλβίνου, ένα τέτοιο γεγονός θα είχε αναδιαμορφώσει τη Γη, εξαφανίζοντας τις αρχικές υδάτινες οδούς του Κήπου της Εδέμ.
Είτε ήταν αληθινό μέρος, είτε μυθικό, είτε παρασύρθηκε από μια παγκόσμια πλημμύρα, η πραγματική τοποθεσία του Κήπου της Εδέμ έχει παραμείνει άγνωστη.
Η πρωτοποριακή έρευνα έδωσε στους επιστήμονες μια καλύτερη κατανόηση του Κήπου της Εδέμ και του πού μπορούμε να τον βρούμε. Ίσως μια μέρα να το βρούμε.
Ενώ κάποιοι φιλοδοξούν να πιστέψουν τα στοιχεία που παρουσιάζει η επιστήμη, άλλοι πιστεύουν ότι ο Θεός μπορεί να γνωρίζει μόνο τη θέση του Κήπου της Εδέμ. Η Βίβλος μας λέει ότι αφού ο Αδάμ και η Εύα αμάρτησαν, ο Θεός τους έδιωξε από την Εδέμ και τοποθέτησε τα χερουβείμ με ένα φλεγόμενο σπαθί ανατολικά της για να τους εμποδίσει να επιστρέψουν ποτέ.
Έτσι, ακόμα κι αν μπορούσαμε να βρούμε τον Κήπο σήμερα, ίσως να μην μπορέσουμε ποτέ να μπούμε σε αυτόν.
Ο Κήπος της Εδέμ είναι ένα μυστήριο που μπορεί να μην λύσουμε ποτέ. Όμως, είναι μια ιστορία που περνάει για γενιές και θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια.
Με πληροφορίες από: History defined, History of Yesterday, All that interesting
