Με το που πάρκαρα στην οδό Θεοκρίτου στη Λευκωσία, μεθυστικά αρώματα από λιβάνι, πατσουλί και γλυκό ρόδο, με οδήγησαν σχεδόν σαν υπνωτισμένη στο νούμερο 6 του δρόμου, στο κατάστημα της Floricienta Iuvenalis που εκείνη την ώρα το έλουζαν πυκνές ακτίνες μελωμένου ήλιου που χάιδευαν τα φυτά και τα μυριάδες μπουκαλάκια που ήταν αραδιασμένα στα ράφια. Αρώματα, εκκλησιαστικά κεριά, κεριά-τάματα και κεριά σε όλα τα σχήματα. Αφροδίτες, σαύρες, πουλιά, κόμπρες, μωρά και μέδουσες. Μάλιστα ορισμένα από αυτά είναι φτιαγμένα από σόγια και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην επιδερμίδα ως solid perfume. Φτιάχνει επίσης λαδάκια για το σώμα, σπρέι για τα μαλλιά, body butters, κραγιόν, lip balms αλλά και προϊόντα περιποίησης του δέρματος. Ακόμα, body mists, αρωματικά sticks, αρωματικά χώρου και eau du par femmes. Όλα φτιαγμένα από την ίδια -χειροποίητα- έχουν την μαγική ιδιότητα να σε βυθίζουν με μιας στον αισθησιολογικό κόσμο που δημιούργησε η Χρύσα.
Η οικοδέσποινά μας, με υποδέχτηκε με μια ζεστή αγκαλιά, γαλήνια και αποφασιστική και με τον ήλιο στα μάτια της. Περιφερόταν με τα μαύρα μακριά της μαλλιά και την λεπτή σιλουέτα της καθώς περιφερόταν με γατίσια βήματα από δωμάτιο σε δωμάτιο ξεναγώντας με στο χώρο.
Με οδήγησε στο «Opium Room», ένα δωμάτιο που η μυστικιστική του αισθητική περισσότερο θύμιζε το ιερό ενός ναού ή την Αγία Τράπεζα, με τα περσικά χαλιά που ήταν στρωμένα να θυμίζουν το ερωτικό δωμάτιο ενός σουλτανάτου.
Ένα άρωμα μπορεί να ταυτιστεί με τα πάντα, με κάθε μνήμη και συναίσθημα, καθώς η όσφρηση είναι η πιο αρχαία και έντονη από όλες τις αισθήσεις. Από μόνη της έχει πολλές τελετουργικές πτυχές, από τα θυμιάματα στην εκκλησία, το μύρωμα των μωρών στη βάπτιση, στις τελετές ταφής, και τα ερωτικά ξόρκια που ήταν πάντοτε αρωματικά. Όλα αυτά καθιστούν την αρωματοποιία μια αρχαίγονη, και πανέμορφη τέχνη. Για την ομορφιά αυτή της ζήτησα να συζητήσουμε, κι αφού μου έφτιαξε μαύρο τσάι με ακατέργαστο μέλι και γάλα καρύδας, αρχίσαμε να χανόμαστε σε μια σχεδόν ψυχεδελική συζήτηση για την τέχνη της αρωματοποιίας.
– Ποιες ήταν οι πρώτες μυρωδιές που θυμάσαι;
Όταν γεννήθηκα ο μπαμπάς μου δούλευε στη Λιβύη, και έφερνε από εκεί αυτά τα αρώματα της Ανατολής. Εκτός από αυτό, στον κήπο μας που είχαμε πολλά όμορφα λουλούδια. Τριαντάφυλλα, γιασεμιά και λεμονανθούς. Η μαμά μου μού έκοβε κάθε Δευτέρα που πήγαινα Δημοτικό ένα μικρό μπουκετάκι και το πήγαινα στη δασκάλα μου. Η μαμά μου είχε στην τουαλέτα της αραδιασμένα πάρα πολλά μπουκαλάκια πανέμορφα, μαύρα, γυαλιστερά και τώρα που το σκέφτομαι πρέπει να ήταν solid αρώματα, ήταν σαν κρέμες και είχαν κόκκους από μελισσοκέρι και μύριζαν όλα πανέμορφα. Θυμάμαι όλα τα αρώματα της μαμάς μου, το Poison, και άλλες έντονες μυρωδιές. Επομένως, οι πρώτες μου μυρωδιές ήταν ο κήπος μας, με όλα αυτά τα λουλούδια και οι μυρωδιές της μαμάς. Επίσης, κάτι που αξίζει να αναφερθεί, είναι ότι κοιμάμαι στο ίδιο μαξιλάρι από τον καιρό που γεννήθηκα. Δεν αλλάζω το μαξιλάρι μου και δεν μπορώ να κοιμηθώ σε άλλο μαξιλάρι. Δεν είναι ένα απλό μαξιλάρι, το ράβω και το ξαναράβω και δεν έχει πλυθεί ποτέ, αλλά αυτό το μαξιλάρι είναι όλες μου οι μυρωδιές, η ζώνη ασφαλείας μου από όταν ήμουν μωρό, και γι΄αυτό είναι ιερό για εμένα. Γι’ αυτό δεν δικαιούται κανένας να το ακουμπήσει, να πάρει τη μυρωδιά κάποιου άλλου, και όταν κοιμηθώ να έχω ωραία όνειρα. Με το μαξιλάρι αυτό κοιμάμαι πανέμορφα, ξυπνώ πάρα πολύ ωραία.
– Πότε σου μπήκε η ιδέα ότι θέλεις να ασχοληθείς με την αρωματοποιία;
Νομίζω το spiritual aspect υπήρχε από πριν στην οικογένεια και καλλιεργούνταν μέσα από τις γυναικείες μορφές της οικογένειας, της γιαγιάς, της μαμάς και της αδελφής μου που ήταν πιο μεγάλη από μένα, Με έμαθαν να μου αρέσουν οι υφές, τα προϊόντα για το δέρμα και οι μυρωδιές. Ωστόσο, η κορύφωση έγινε ήταν όταν δούλευα στο περιοδικό ως beauty editor, κι έτσι έρχονταν πάρα πολλά προϊόντα κάθε εβδομάδα στο γραφείο μου, ό,τι κυκλοφορούσε στην κυπριακή αγορά, έτσι μύριζα πάρα πολλά αρώματα, πάρα πολλά skin care products και έγραφα και για αυτά ήμουν πάντα ενημερωμένη για τις καινούργιες τάσεις, στην σύγχρονη αρωματοποιία. Σε κάποια φάση όλα αυτά τα αρώματα μου μύριζαν το ίδιο, πλαστικά και τότε μάλιστα ήταν πολύ της μόδας να χρησιμοποιούνται τα μούρα και πολλές φρουτώδεις υφές που εμένα δεν μου αρέσουν καθόλου.. Έτσι σκέφτηκα, πώς γίνεται ένα άρωμα; Ποια η διαδικασία; Και ξεκίνησα να μαθαίνω. Και ουσιαστικά είναι αιθέρια έλαια (κάνει μια μικρή παύση και βάζει μουσική) και τα αιθέρια έλαια είναι μαγικά, είναι ζωντανοί οργανισμοί. Γίνονται αποστάξεις, κόβεις τους ανθούς μόλις φέξει ο ήλιος που έχουν ακόμα όλους τους χυμούς τους. Τα κόβεις με μεγάλη ευλάβεια χωρίς να πληγώνεις το φυτό, το δέντρο και τα φύλλα και στη συνέχεια το ευχαριστείς για εκείνο που σου χάρισε, φέρνοντας στα χέρια σου μια ωραία ενέργεια για να τη χρησιμοποιήσεις και να την μεταφέρεις. Έχουν μαγικές ιδιότητες, καλλυντικές και ψυχικές. Κάπως έτσι ξεκίνησε αυτό το κεφάλαιο για μένα. Προμηθεύτηκα σχεδόν όλα τα αιθέρια έλαια για να ξέρω πως μυρίζει το καθένα, και ξεκίνησα τα πειράματα, τις μείξεις μου κτλ.
– Ξεκίνησες να πειραματίζεσαι από το σπίτι;
Έκανα κάποια μαθήματα βοτανολογίας αρχικά, αν και πιστεύω ότι για να είσαι αρωματοποιός και να κάνεις αρώματα πρέπει να έχεις κυρίως μύτη, να έχεις όσφρηση και έπειτα αισθητική για να κάνεις τις μείξεις σου.
– Αναφέρθηκες σε μαγικές ιδιότητες. Μπορείς να αναπτύξεις περισσότερο πώς το εννοείς;
Ναι τα δέντρα, τα φυτά, τα λουλούδια, μπορούν να σου πουν τις ιδιότητες τους από το χρώμα τους. Τα τριαντάφυλλά για παράδειγμα που είναι κόκκινα, πάντα θεωρείται το λουλούδι της αγάπης, του έρωτα, λουλούδι της Αφροδίτης, άρα αν θέλεις να κάνεις μια τελετουργία για αγάπη, ή να την εξυμνήσεις, θα χρησιμοποιήσεις κόκκινα τριαντάφυλλα. Το άρωμα από το τριαντάφυλλο είναι το πιο σαγηνευτικό άρωμα στην ιστορία. Από την άλλη, το λιβάνι και το θυμίαμα, ήταν ανάμεσα στα δώρα που πήγαν στον Χριστό μαζί με τη σμύρνα και το χρυσό. Διαθέτει πολλές προστατευτικές ιδιότητες, εξ ου και η έκφραση, «φοβάται όπως ο διάβολος το λιβάνι», δεν είναι καθόλου τυχαία.
– Ναι αλλά όλα συνδέονται κατά κάποιον τρόπο αν το σκεφτείς.
Η βανίλια για παράδειγμα για μένα ήταν πάντα συνδεδεμένη με κάτι πολύ κοριτσίστικο και γλυκό. Αν προσθέσεις ένα g στη μέση της λέξης, γίνεται “vigina” σαν το απόλυτα γυναικείο άρωμα. Η ορχιδέα επίσης, που μοιάζει με γυναικεία γεννητικά όργανα, είναι πάρα πολύ θηλυκό λουλούδι. Και εγώ γι΄αυτό είμαι και λίγο κατακλεισμένη από φυτά εδώ, είναι οι σύμμαχοί μου. Και τα πουλιά επίσης έχουν παρόμοιες ιδιότητες, ανάλογα με το χρώμα των φτερών τους, και τι πουλί είναι. Το φτερό του αετού για παράδειγμα, ενός πολύ δυναμικού και περήφανου πουλιού είναι proud πουλί, κι αν βρεις ένα φτερό του, μπορείς να κάνεις κάτι με αυτό. Πάντα ούτως άλλως, ένα φτερό συμβολίζει την ελευθερία.
– Έχεις κάποιο αρωματοποιό που θαυμάζεις;
Συγκεκριμένο αρωματοποιό δεν έχω, αλλά έχω μεγάλη μανία με κάποια αρώματα. Έχω πάρα πολλά και κάθε φορά που ταξιδεύω αγοράζω ακόμα πιο πολλά. Μου αρέσουν πολύ τα Comme Des Garcons, το Chanel το Νο5 το οποίο έχω πάνω στα μαλλιά μου τώρα. Επίσης αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Chanel ήταν ο πρώτος οίκος που χρησιμοποίησε συνθετικά και σταμάτησε να χρησιμοποιεί τα ζωικά υλικά. Σκέψου ότι παλιά για να συλλεχθεί το musk, σκότωναν ελάφια. Ευτυχώς απαγορευτήκαν πλέον αυτά τα συστήματα από την αρωματοποιεία. Επίσης μου αρέσει τρομερά το Shalimar της Guerlain.
– Μου απάντησες εν μέρει, αλλά ήθελα να σε ρωτήσω ποιες είναι οι δικές σου αγαπημένες πρώτες ύλες και ένα δικό σου αγαπημένο άρωμα που δημιούργησες με αυτές.
Καταρχάς όλα μου τα προϊόντα τα αγαπώ και δυσκολεύομαι αρκετά να τα αποχωριστώ. Γενικά ποτέ δεν φτιάχνω κάτι που δεν μου αρέσει και δεν αντιπροσωπεύει εμένα, αλλά σίγουρα έχω κάποια υπερβολικά αγαπημένα και κάποια λιγότερο. Μι ύλη που μου αρέσει είναι το λάβδανο που ευδοκιμεί στην Κύπρο και στην Κρήτη και είναι ρητίνη, είναι αυτό που λέμε «ξυσταρκά». Βρίσκεται στα βουνά, και βασικά από το λάβδανο βγαίνει αυτή η μαύρη ρητίνη πάνω στα κλαριά, που για να συλλεχθεί, υπάρχει προϋπόθεση να έχει θερμοκρασία τουλάχιστον σαράντα βαθμούς. Παλιά αφήναν τα πρόβατα να βοσκήσουν στις «ξυσταρκές» και η ρητίνη κολλούσε πάνω στα γένια τους και την μάζευαν με αυτό τον τρόπο. Αρώματα εμπνευσμένα από την Κύπρο, η κύρια νότα τους είναι το λάβδανο. Κι εγώ το λάβδανο το χρησιμοποιώ σχεδόν παντού. Τα αγαπημένα μου αρώματα συνήθως είναι τα τελευταία που έχω βγάλει. Μου αρέσει πολύ το Petrichor που είχα κάνει λανσάρει πέρυσι τον Δεκέμβρη, που είναι η μυρωδιά της βροχής , το χώμα, που βρίσκεσαι σ΄ ένα δάσος γεμάτο δέντρα, και όλα είναι βρεγμένα. Όλα αυτά είναι το Petrichor και το άλλο που έκανα το φέτος καλοκαίρι είναι το Sister, που το δημιούργησα για την αδελφή μου και περιέχει όλες εκείνες τις αναμνήσεις που είχαμε μαζί. Ο κήπος μας με τα γιασεμιά, οι θάλασσες, η δυνατή αδελφική αγάπη που είχαμε.
– Πώς σε επηρέασαν άλλες μορφές τέχνης;
Μου αρέσει η μουσική πολύ, εμπνέομαι από τη μουσική, το ίδιο κι από τη φύση. Και η πόλη με εμπνέει επίσης. Για παράδειγμα το Βερολίνο έχει γκρίζο χρώμα , μυρίζει μέταλλο, οι κύκνοι είναι μέσα στις λίμνες παντού και είναι fashion oriented. Με κάποιο παράξενο τρόπο είναι σκοτεινό και την ίδια ώρα φωτεινό. Αυτά τα μετασοβιετικά και industrial στοιχεία, όλα αυτά βρίσκονται στα αρώματά μου. Εμπνέομαι επίσης από άτομα κι από τα συναισθήματα μια. Γενικά είμαι πολύ παρατηρητική και πολλές φορές κλείνομαι στον εαυτό μου. Μπορεί να περνώ μέρες ολόκληρες μόνη μου στο σπίτι, και αυτό είναι ένα είδος έμπνευσης για τη δουλειά μου.
– Περίγραψέ μου τη διαδικασία της παραγωγής ενός αρώματος.
Σε μια πρώτη φάση θα συλληφθεί η ιδέα, και στην πορεία θα πρέπει να σκεφτώ σε ποια κατηγορία αρωμάτων θα είναι. Θα είναι ελαφρύ; Λουλουδάτο; Πιο spicy; Πιπεράτο; Μπορεί να είναι και ένα πάντρεμα όλων αυτών, ή να μην κυριαρχεί κάτι. Μετά θα ξεκινήσω πειράματα στο εργαστήρι μου . θα παντρέψω τις νότες μου, θα αφήσω το μείγμα στην άκρη λίγες μέρες να καλμάρει, να αναπνεύσει και να παντρευτούν αβίαστα και οργανικά τα έλαια. Αφήνω να συμβεί η μαγεία από μόνη της. Κάθε λίγες μέρες το παρατηρώ, και όταν νιώσω ότι είναι έτοιμο και γεννήθηκε, τότε θα βρω τα ανάλογα μπουκαλάκια που αντιπροσωπεύουν εκείνη τη μυρωδιά, την ονομασία – ή μπορεί και το αντίθετο.
– Μίλησέ μου για την ιστορία μιας ονομασίας ενός αρώματος.
Πέρυσι στην Αθήνα για παράδειγμα, είχα περάσει από μια οδό που λεγόταν Ερωφίλη, και σημείωσα απλά το όνομα. Αργότερα διάβασα η Ερωφίλη είναι η αρχαία τραγωδία που έγραψε το 1595 ο Γεώργιος Χορτάτσης. Η Ερωφίλη ήταν κόρη ενός βασιλιά που ήταν ερωτευμένη με τον Πανάρετο, έναν έρωτα που ο πατέρας της, ο Βασιλιάς Φιλόγονος δεν ενέκρινε, κι έτσι διέταξε να διαμελιστεί το σώμα του και στη συνέχεια το πρόσφερε μέρη του σώματός του σε ασημένιο δίσκο στην κόρη του. Στη συνέχεια όλες οι φεμινίστριες γυναίκες του παλατιού, μαζί με την Ερωφίλη έκαναν μια γιορτή στον Ήλιο. Γέμισαν όλη την ενέργεια με το φως του Ήλιου και ποδοπάτησαν τον βασιλιά και τον σκότωσαν Σκεφτόμουν λοιπόν πώς θα μύριζε αυτή η Ερωφίλη, καθώς όπως λέει και το όνομά της, είναι η φίλη του έρωτα. Φαντάστηκα ότι θα μύριζε κάτι έντονα musky, γυναικείο και τριανταφυλλένιο. Κάτι από πούδρα και τριαντάφυλλα. Επίσης ήμουν σίγουρη ότι θα ήταν και Ταυρίνα. Υπάρχει επίσης ένα έργο που έκανε ο Τσαρούχης με την Ερωφίλη με ένα βελούδινο φόρεμα με βαθύ ντεκολτέ. Κάπως έτσι πήρε την ονομασία του ένα από τα αρώματά μου. Οπότε, όπως μπορείς να καταλάβεις εμπνέομαι από τα πάντα.
– Με ποιους τρόπους μπορεί να προμηθευτεί κάποιος τα προϊόντα σου;
Στο κατάστημα, από το διαδίκτυο, και φυσικά από το Instagram που είναι το πιο μοντέρνο μέσο δικτύωσης. Ετοιμάζω βέβαια και online store που θα είναι έτοιμο μέχρι τον Γενάρη.
– Φαντάζομαι στέλνεις και σε άλλες χώρες;
Ναι φυσικά! Και σε άλλες πόλεις και άλλες χώρες.
– Σε ποιες χώρες του εξωτερικού θα έλεγες ότι έχεις τους περισσότερους fans;
Βερολίνο και Αθήνα κυρίως. Το πιο όμορφο που συμβαίνει είναι όταν τύχει να λάβω ένα μήνυμα από κάποιον άγνωστο στο Instagram, όπως για παράδειγμα, μια τύπισσα στο Βέλγιο που είπε ότι δουλεύει σε μια καφετέρια στο Λονδίνο και μπήκε μέσα ένα αγόρι και μύριζε «υπέροχα», και τον ρώτησε τι άρωμα φοράς και της έδωσε στο Instagram μου. Είναι πολύ όμορφο όταν συμβαίνει αυτό. Τα αρώματα ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και μιλάει η μυρωδιά σου για σένα, χωρίς να χρειαστεί να πεις τίποτα, και δηλώνει και τα πάντα. Τον χαρακτήρα σου και την αισθητική σου.
– Γνωρίζω ότι διοργανώνεις κάποια events εδώ.
Ναι μου αρέσει ο χειμώνας σαν εποχή , κάνω ένα event κάθε χρόνο, στις 22 του Δεκέμβρη για το Solstice. Καλωσορίζουμε ουσιαστικά τον Χειμώνα, καθώς είναι η πιο μικρή μέρα και η πιο μακρά νύχτα του χειμώνα. Χρησιμοποιούμε όσο πιο λίγο ηλεκτρισμό γίνεται και πολλά κεριά και καλωσορίζουμε τον Ήλιο. Έχουμε μουσική, χριστουγεννιάτικα εδέσματα σε κόκκινα βελούδινα τραπεζομάντηλα, κουμανταρίες, κρασιά, κάστανα, ανάβουμε μια φωτιά εδώ έξω, ανάβουμε θυμιάματα και γράφουμε τις ευχές μας σε φύλλα δάφνης και τις καίμε στην φωτιά.
– Ποιο ήταν το τελευταίο άρωμα που δημιούργησες, και τι καινούργιο ετοιμάζεις;
Τελευταίο , τελευταίο ήταν το sister, πιο φλοράλ, με απαλές aqua υφές, και τώρα έχω κάποια άλλα καινούργια που ετοιμάζω. Το ένα θα ονομάζεται «Ιησούς Χριστός» και το άλλο «G I love you», που είναι επίσης για την αδελφή μου, αλλά αυτή τη φορά με χειμερινή διάθεση. Μου αρέσει ο χειμώνας σαν εποχή, οπότε εμπνέομαι περισσότερο.
– Κλείνοντας θα ήθελα να σε ρωτήσω, πώς νομίζεις ότι νιώθει κάποιος που χρησιμοποιεί τα προϊόντα σου; Θα τους προσέδιδες κάτι μαγικό και ιερό, έστω σε συμβολικό επίπεδο;
Όπως νιώθω εγώ την ώρα που δημιουργώ ό,τιδηποτε θα νιώθει την ενέργεια μου και εκείνος που θα χρησιμοποιήσει το άρωμα, την κρέμα ή τα αρωματικά στικάκια. Αυτή η ενέργεια προκύπτει από την αγάπη που φτιάχτηκαν τα προϊόντα, και αυτό είναι και το μαγικό σκέλος της υπόθεσης. Λειτουργούν προσκαλώντας φύλακες άγγελους και πνεύματα άρα και τα προϊόντα είναι προστατευτικά;; και όποιος τα φορεί του πάνε όλα καλά.
Βρείτε την Floricienta Iuvenalis στο Instagram.