Στον ταχέως εξελισσόμενο και διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο της τεχνολογίας, οι εταιρείες έρχονται και φεύγουν σαν διάττοντες αστέρες -αντίστοιχο με τους one hit wonders καλλιτέχνες της μουσικής βιομηχανίας-, αφήνοντας πίσω τους “σημάδια” που διαμόρφωσαν την πορεία της τεχνολογικής βιομηχανίας. Ενώ συχνά εξυμνούμε τους “γίγαντες” του κόσμου της τεχνολογίας (βλ. πλέον Big Tech, όπως Google, Apple, Amazon, Microsoft κ.α.), είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τους λιγότερο γνωστούς παίκτες του τεχνολογικού παιχνιδιού που έχουν συμβάλει σημαντικά, αλλά έχουν επισκιαστεί από τον χρόνο και τις αλλαγές των τάσεων στη βιομηχανία. Αν και, για διάφορους λόγους, βραχύβιες ή ανίκανες να ακολουθήσουν τις εξελισσόμενες τάσεις, αυτές οι ξεχασμένες εταιρείες υπολογιστών έχουν αφήσει το στίγμα τους και συνεχίζουν να επηρεάζουν το τεχνολογικό τοπίο.
Οι ιστορίες αυτών των ξεχασμένων εταιρειών τεχνολογίας χρησιμεύουν ως υπενθύμιση της παροδικής φύσης της επιτυχίας στον κόσμο της τεχνολογίας. Αναδεικνύουν τη σημασία της συνεχούς καινοτομίας, της προσαρμοστικότητας και της ικανότητας πρόβλεψης των μεταβαλλόμενων αναγκών τόσο των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων. Εξερευνώντας αυτές τις 5 ξεχασμένες εταιρείες πληροφορικής που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του κόσμου της τεχνολογίας, εμβαθύνουμε στις ιστορίες αυτών των αφανών ηρώων, των οποίων το κληροδότημα, αν και συχνά παραβλέπεται, έχουν αφήσει ανεξίτηλα αποτυπώματα στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και επικοινωνούμε στη σημερινή ψηφιακή εποχή.
NeXT
Η NeXT, μια εταιρεία που ιδρύθηκε από τον Steve Jobs το 1985 μετά την αποχώρησή του από την Apple, μπορεί να είναι μια ξεχασμένη εταιρεία στον κόσμο της τεχνολογίας, αλλά ο αντίκτυπός της δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Εξειδικευμένη στους σταθμούς εργασίας υπολογιστών (computer workstations), η NeXT παρουσίασε το πρωτοποριακό NeXT Computer το 1988. Αν και οι πωλήσεις ήταν περιορισμένες, η συμβολή της εταιρείας στην τεχνολογία και την καινοτομία των υπολογιστών ήταν εκτεταμένη.
Μία από τις σημαντικότερες επιρροές της NeXT ήταν ο object-oriented προγραμματισμός και οι διεπαφές χρήστη (graphical user interfaces), οι οποίες έθεσαν τα θεμέλια για τις μελλοντικές εξελίξεις στον κλάδο της τεχνολογίας. Η εταιρεία ανέπτυξε το OpenStep και το WebObjects, τα οποία επιρρέασαν αρκετά στον τομέα τους. Το 1997, η Apple εξαγόρασε τη NeXT έναντι 400 εκατομμυρίων δολαρίων, σηματοδοτώντας μια κομβική στιγμή, καθώς ο Steve Jobs επέστρεψε στην εταιρεία που είχε ιδρύσει. Ο αντίκτυπος της NeXT στην τεχνολογία των υπολογιστών ήταν αναμφισβήτητος. Το λειτουργικό σύστημα NeXT συγχωνεύτηκε τελικά με το Mac OS, σχηματίζοντας το Mac OS X και μεταμορφώνοντας το οικοσύστημα υπολογιστών της Apple. Το πρώτο πρόγραμμα περιήγησης (browser) στο διαδίκτυο και πολλά γνωστά βιντεοπαιχνίδια, όπως το Doom και το Quake, μπορούν να αποδοθούν στη NeXT.
Το να πούμε ότι ο NeXT Computer ήταν ακριβός είναι υποτιμητικό -το μηχάνημα κόστιζε 6.500 δολάρια κατά την κυκλοφορία του, δηλαδή σχεδόν 16.000 δολάρια σε σημερινά χρήματα. Μπορεί να μην ήταν εμπορική επιτυχία, αλλά έκανε μεγάλη εντύπωση στον κόσμο της τεχνολογίας. Το ιστορικό μαύρο κουτί σε σχήμα κύβου πήρε το παρατσούκλι “The Cube”, καθιστώντας το μια ξεχωριστή προσθήκη στο τεχνολογικό τοπίο του σχεδιασμού. Παρόλο που η NeXT μπορεί να μην είναι ένα οικείο όνομα στους περισσότερους, το legacy της είναι αδιαμφισβήτητο και “ζει” μέσα από τις τεχνολογικές συνεισφορές της στη βιομηχανία.
BBN Technologies
Η BBN Technologies, πρώην Bolt Beranek and Newman Inc., που ιδρύθηκε το 1948, είναι μια αμερικανική εταιρεία έρευνας και ανάπτυξης που έχει αφήσει μόνιμο αντίκτυπο σε διάφορους τομείς χάρη στις καινοτόμες συνεισφορές και τα πρωτοποριακά έργα της. Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της BBN ήταν η συμμετοχή της στην πρώιμη ανάπτυξη της τεχνολογίας των υπολογιστών και των συστημάτων διαμοιρασμού χρόνου (time-sharing systems). Ήταν πρωτοπόροι στην ενσωμάτωση των υπολογιστών στην ιατρική, ανοίγοντας το δρόμο για τις εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία από τις οποίες επωφελούμαστε σήμερα.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η συμβολή της BBN στον κόσμο της τεχνολογίας έφτασε σε υψηλά επίπεδα με την ανάπτυξη των επεξεργαστών μηνυμάτων διεπαφής (IMP). Αυτοί οι IMPs έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ιστορία του ARPANET, του προδρόμου του σύγχρονου διαδικτύου. Δημιουργώντας τους IMPs ως πειραματικά συστήματα επικοινωνίας μεταγωγής πακέτων (packet-switching communication systems), η BBN έθεσε τα θεμέλια για τους σύγχρονους δρομολογητές (routers) και στο διαδίκτυο που χρησιμοποιούμε σήμερα για επικοινωνία.
Ο αντίκτυπος της BBN στη βιομηχανία επεκτάθηκε και στις πρώτες ημέρες της επικοινωνίας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Η εταιρεία και ο Ray Tomlinson συνέβαλαν καθοριστικά στην προσθήκη του “@” που χρησιμοποιείται στις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και συνέβαλαν στην ανάπτυξη του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, θεμέλιο για τα σύγχρονα συστήματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η BBN έβαλε επίσης το “χεράκι της” στη διαμόρφωση του μέλλοντος της εκπαίδευσης. Η εκπαιδευτική τους ομάδα ανέπτυξε τη γλώσσα προγραμματισμού Logo για παιδιά, καθιστώντας τον προγραμματισμό προσιτό και διασκεδαστικό για τους μικρούς μαθητές.
Το 2009, η Raytheon, μια άλλη εξέχουσα εταιρεία τεχνολογίας, αναγνώρισε τις δυνατότητες της BBN και την εξαγόρασε. Έκτοτε, η BBN συνέχισε το καινοτόμο έργο της, με γραφεία σε διάφορες τοποθεσίες, συμβάλλοντας σε διάφορες τεχνολογίες δικτύωσης και δορυφορικά δίκτυα.
Atari
Η Atari, αν και δεν είναι τόσο “ξεχασμένη” όσο οι υπόλοιπες εταιρείες στη λίστα, το όνομά της ξεθωριάζει από τη συνείδηση του κοινού όσο περνάει ο καιρός. Η εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε το 1972 από τους Nolan Bushnell και Ted Dabney, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κόσμου της τεχνολογίας, ιδίως στον τομέα των παιχνιδιών και της ψυχαγωγίας. Η εταιρεία ήταν πρωτοπόρος στα παιχνίδια arcade και στις οικιακές κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών στα πρώτα της βήματα, φέρνοντας τη διαδραστική ψυχαγωγία στις μάζες και κυρίως στο σπίτι. Η επιτυχία της Atari επεκτάθηκε πέρα από τα βιντεοπαιχνίδια, συμβολίζοντας τον θρίαμβο της Silicon Valley και εμπνέοντας μελλοντικές προσωπικότητες της τεχνολογίας, όπως ο Steve Jobs, ο οποίος εργάστηκε στην Atari πριν συνιδρύσει την Apple.
Ένα από τα πρωτοποριακά επιτεύγματα της Atari ήταν η μετάβαση των βιντεοπαιχνιδιών από τα ηλεκτρονικά μηχανήματα με κέρματα στις οικιακές κονσόλες, όπως το εμβληματικό Atari 2600, το οποίο διεύρυνε την αγορά παιχνιδιών σε οικογένειες και παιδιά. Η κίνηση αυτή έφερε επανάσταση στο τοπίο των παιχνιδιών και έθεσε τα θεμέλια για τη σημερινή ανθηρή βιομηχανία παιχνιδιών.
Η συμβολή της Atari στα χαρακτηριστικά των παιχνιδιών ήταν αξιοσημείωτη και συχνά προέκυπτε από δημιουργικό αυτοσχεδιασμό λόγω των περιορισμών των υλικών. Η εποχή του Atari έφερε νέες εμπειρίες και ιδέες στα βιντεοπαιχνίδια, οι οποίες συνεχίζουν να επηρεάζουν τον σημερινό και μελλοντικό σχεδιασμό των παιχνιδιών. Η κατανόηση της ιστορίας των παιχνιδιών, όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής Ian Bogost σε συνέντευξή του στο Technique, βοηθά να κατανοήσουμε πώς η Atari διαμόρωσε την πορεία της βιομηχανίας παιχνιδιών και θα συνεχίσει να οδηγεί την καινοτομία στο μέλλον.
Παρόλο που η Atari αντιμετώπισε μεγάλες προκλήσεις με την εκτίναξη στα ύψη της βιομηχανίας των βιντεοπαιχνιδιών και των αλλαγών ιδιοκτησίας της με την πάροδο των ετών, ο αντίκτυπός της στον κόσμο της τεχνολογίας παραμένει σημαντικός. Οι καινοτομίες και οι συνεισφορές της εταιρείας άνοιξαν το δρόμο για τη διαδραστική ψυχαγωγία και τις εμπειρίες παιχνιδιών που γοητεύουν το κοινό παγκοσμίως.
Sun Microsystems
Η Sun Microsystems, μια εταιρεία τεχνολογίας που ιδρύθηκε το 1982, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πληροφορική, προσφέροντας υπολογιστές, λογισμικό και υπηρεσίες πληροφορικής. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα επιτεύγματα της Sun ήταν η ανάπτυξη της Java, μιας γλώσσας προγραμματισμού που έφερε επανάσταση στις διαδικτυακές εφαρμογές και εισήγαγε την έννοια του “write once, run anywhere”. Οι διαπλατφορμιστικές δυνατότητες της Java προκάλεσαν τα μεμονωμένα λειτουργικά συστήματα και έγιναν δημοφιλείς για διάφορες εφαρμογές που βασίζονται στο διαδίκτυο. Το λειτουργικό σύστημα της εταιρείας, το Solaris, αποτέλεσε άλλο ένα ορόσημο στην πορεία της. Η Sun υποστήριξε ενεργά το λογισμικό ανοικτού κώδικα, συνεργαζόμενη με την AT&T για την ανάπτυξη του Solaris. Οι επεξεργαστές SPARC και το σύστημα αρχείων ZFS της Sun άφησαν επίσης μεγάλο αντίκτυπο στον κλάδο της τεχνολογίας.
Κατά τη διάρκεια της φούσκας της dot-com, η Sun αντιμετώπισε προκλήσεις, αλλά προσαρμόστηκε αλλάζοντας την εστίασή της, εισάγοντας καινοτομίες όπως ο επεξεργαστής UltraSPARC και εξερευνώντας το λεγόμενο grid computing. Η Sun προέβη επίσης σε στρατηγικές εξαγορές, διευρύνοντας το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων της για να ανταποκριθεί στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς. Η χρήση διαφορετικών αρχιτεκτονικών επεξεργαστών από την εταιρεία, συμπεριλαμβανομένων των SPARC και x86, κατέδειξε τη δέσμευσή της να εξερευνά διάφορες τεχνολογικές οδούς.
Επίσης, η δέσμευση της Sun Microsystems στα κινήματα ανοιχτού κώδικα και η πρόοδός της στον τομέα του cloud computing την τοποθέτησαν ως μια εταιρεία «μπροστά από την εποχή της». Η παρακαταθήκη των συνεισφορών της Sun στον κόσμο της τεχνολογίας είναι εμφανής, καθώς οι τεχνολογίες της συνεχίζουν να αποτελούν σημαίνοντα θεμέλια για τη σύγχρονη πληροφορική και την ανάπτυξη λογισμικού.
Το 2010, η Oracle εξαγόρασε τη Sun Microsystems, σηματοδοτώντας μια σημαντική στιγμή στην ιστορία της εταιρείας. Αν και η παρουσία της μπορεί να έχει εξασθενίσει με την πάροδο του χρόνου, οι καινοτομίες και οι τεχνολογικές εξελίξεις της Sun Microsystems επηρεάζουν αναμφίβολα την πορεία του κλάδου.
Commodore International
Η Commodore International ήταν ένας γίγαντας στη διαμόρφωση της βιομηχανίας οικιακών υπολογιστών. Η ιστορία της εταιρείας είναι πλούσια σε ορόσημα, καινοτομίες και δημοφιλή προϊόντα που επηρέασαν την πληροφορική και τα παιχνίδια.
Μια από τις πιο εμβληματικές δημιουργίες της Commodore ήταν ο Commodore 64 (C64), ένας εξαιρετικά επιτυχημένος οικιακός υπολογιστής που κυκλοφόρησε το 1982. Με 64KB μνήμης RAM, προηγμένα γραφικά και δυνατότητες αναπαραγωγής ήχου, ο C64 έγινε γρήγορα ο υπολογιστής με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών. Η τιμή των 595 δολαρίων τον έκανε προσιτό σε ένα ευρύ κοινό και συνέβαλε στην τεράστια επιτυχία του, πουλώντας εκατομμύρια μονάδες παγκοσμίως. Η τεχνολογία και η ανταγωνιστική τιμή του C64 ήταν καθοριστικοί παράγοντες που εδραίωσαν τη θέση του στην ιστορία της πληροφορικής.
Η επιρροή της Commodore επεκτάθηκε πέρα από αυτό και περιλάμβανε καινοτομίες στο λογισμικό και τα παιχνίδια. Η δημοτικότητα του C64 πυροδότησε μια νέα εποχή παιχνιδιών και ψηφιακής δημιουργικότητας. Πολλοί μαθητές και έφηβοι έμαθαν να προγραμματίζουν σε BASIC στον Commodore 64, ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη της βιομηχανίας παιχνιδιών και του σύγχρονου σχεδιασμού παιχνιδιών. Το πάθος και η αφοσίωση αυτών των καινοτομιών της είναι εμφανή στην ιστορία του Commodore, αναδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο τους στη διαμόρφωση του κόσμου του gaming όπως τον ξέρουμε.
Δυστυχώς, παρά τις πρώιμες επιτυχίες της, η Commodore International αντιμετώπισε εσωτερική αστάθεια, οικονομικές προκλήσεις και νομικές διαμάχες. Η εταιρεία κήρυξε τελικά πτώχευση, οδηγώντας σε αλλαγές στην ιδιοκτησία και στην εξέλιξη της μάρκας Commodore. Παρά την ενδεχόμενη παρακμή της, η κληρονομιά της Commodore International παραμένει ως πρωτοπόρος στη βιομηχανία των οικιακών υπολογιστών και καταλύτης της επανάστασης του gaming.
Με πληροφορίες από: Slash Gear