Αν αισθάνεστε ότι η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) έχει κατακλύσει τη ζωή σας και την επικαιρότητα, έχετε δίκιο και δεν είστε οι μόνοι. Οι προγραμματιστές έχουν ανακαλύψει το νέο του «παιχνίδι» και δεν μπορούν να σταματήσουν να μιλούν και να πειραματίζονται με την δημιουργική ΤΝ, ενώ οι CEO’s την ακολουθούν όπως η ουρά τον σκύλο -όπου τεχνητή νοημοσύνη, ένας διευθύνων σύμβουλος βρίσκεται από πίσω. Σκεφτείτε πως υπάρχει τόση ΤΝ εκεί έξω που έχουμε αρχίσει να προγραμματίζουμε chatbot κάνοντας χρήση chatbot και των δυνατοτήτων μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM). Πώς ήταν εκείνος ο υπέροχος τίτλος του The Register; Α, ναι! «Η τεχνητή νοημοσύνη τρώει τον εαυτό της», και αυτό σίγουρα δεν είναι ό,τι καλύτερο για το μέλλον μας.
Καθώς λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως τσουνάμι (τι απαίσια κλισέ έκφραση, αλλά εδώ ταιριάζει, τι να κάνω;) σε τεχνολογικό, επιχειρηματικό και ειδησεογραφικό επίπεδο, μια εταιρεία έχει καταφέρει να απέχει από ανακοινώσεις που αφορούν την ΤΝ και μάλιστα στην τελευταία της ετήσια εκδήλωση, όπου ανακοίνωσε μια σειρά από νέα προϊόντα και καινοτομίες, δεν αναφέρθηκε ούτε μια φορά σε αυτήν. Ακόμη και αν η τεχνητή νοημοσύνη ήταν πανταχού παρούσα στα προϊόντα της, ως βάση των τεχνολογικών εξελίξεών της, κατάφεραν να την αποκρύψουν με εξαιρετικό τρόπο.
Και επειδή δεν υπάρχει λόγος να μην αναφερόμαστε στο όνομα της εταιρείας, όπως ο CEO της απέφυγε να αναφερθεί στην ΤΝ, σας το δίνω στο «πιάτο» (καλά, και στον τίτλο): Apple.
Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια
Αν και οι συζητήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο επίπεδο τεχνολογικής ανακάλυψης, η διαφημιστική εκστρατεία για την ΤΝ δεν είναι ακριβώς καινούργια, όπως επισημαίνει ο διακεκριμένος αναλυτής και αντιπρόεδρος της Gartner, Mark Raskino. Η φημολογία σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη αυξήθηκε σημαντικά στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και έκτοτε δεν έχει επιβραδυνθεί. Όμως η βασική διαφορά, του τότε με το τώρα, είναι το πόσο διαδεδομένη έχει γίνει η τεχνητή νοημοσύνη, τόσο εντός όσο εκτός της τεχνολογικής βιομηχανίας και της Silicon Valley.
Βέβαια από την στιγμή που ό,τι αφορά την συγκεκριμένη τεχνολογία μπήκε στην λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας, προέκυψαν και κάποιες ορατές συνέπειες. Για παράδειγμα, κάθε LLM χρειάζεται δεδομένα για να εκπαιδευτεί, και πλούσιες πηγές δεδομένων όπως το Internet Archive, η Wikipedia το Stack Overflow, το Reddit κ.α. έχουν δει αυξημένη κίνηση στους servers τους με αποκορύφωμα την στιγμή που «έπεσε» το Internet Archive. Παράλληλα, οι διαχειριστές αρκετών ιστοσελίδων -πέρα από τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς περιεχομένου- έχουν εναντιωθεί στην αλόγιστη, ακαθόριστη και νομικά μη οριοθετημένη «εκπαίδευση» των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων ΤΝ που βασίζεται στο έργο τους.
Είναι όλα λίγο μπερδεμένα.
Όπως υποστηρίζει ο James Penny, επικεφαλής επενδύσεων της TAM Asset Management, «Οι εταιρείες που αναφέρουν έστω και τη λέξη AI (artificial intelligence/τεχνητή νοημοσύνη) στα κέρδη τους, βλέπουν ώθηση στις τιμές των μετοχών τους, και αυτό μοιάζει πολύ με την εποχή των dot-com*».
Αν και αυτή η προσέγγιση φαίνεται κάπως πρόχειρη, δεδομένου του πόσο θολό είναι ακόμη το τοπίο για την τεχνητή νοημοσύνη, υπάρχουν ενδείξεις ότι η πρόοδος που παρατηρείται έχει οδηγήσει στην έκρηξη της χρηματιστηριακής αγοράς χωρίς στην πραγματικότητα να έχει οδηγήσει σε ανάλογη έκρηξη των εταιρικών κερδών.
* Η φούσκα των dot-com (ή dot-com boom) ήταν μια φούσκα του χρηματιστηρίου στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Η περίοδος συνέπεσε με την τεράστια αύξηση της οικιακής χρήσης του ίντερνετ, τον πολλαπλασιασμό των διαθέσιμων επιχειρηματικών κεφαλαίων και την ταχεία αύξηση των αποτιμήσεων των νέων dot-com startups. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, πολλές εταιρείες ηλεκτρονικών αγορών, κυρίως οι Pets.com, Webvan και Boo.com, καθώς και αρκετές εταιρείες επικοινωνίας, όπως οι Worldcom, NorthPoint Communications και Global Crossing, απέτυχαν και έκλεισαν.
Εν τω μεταξύ, η Apple συνεχίζει να επενδύει μεγάλα ποσά στην τεχνητή νοημοσύνη χωρίς να το κάνει «μεγάλο θέμα» και χωρίς να «πουλάει» στην αγορά κάθε τόσο κάποια ανακάλυψή της. Η βασική διαφορά της -και ίσως αυτή που θα την ανακηρύξει νικητή στο τέλος– με τις υπόλοιπες Big Tech και startup εταιρείες είναι πως, μέχρι στιγμής, δείχνει μια πιο υπεύθυνη και παραγωγική χρήση της ΤΝ.
Πίσω από τις κουρτίνες
Για την Apple η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού είναι αναπόσπαστο κομμάτι αρκετών προϊόντων της, όπως η digital assistant (ψηφιακή βοηθός) Siri. Επίσης δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Apple έχει προσλάβει αρκετούς ταλαντούχους προγραμματιστές AI εδώ και πολύ καιρό. Τέλος, η εταιρεία έχει μια σελίδα καριέρας αφιερωμένη στην τεχνητή νοημοσύνη, με τον τίτλο “Machine Learning and AI: The work is innovative. The experience is magic”.
Σε αυτή τη σελίδα, η Apple προσφέρει τα «μυστικά» της για το πώς χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη:
«Οι άνθρωποι που εργάζονται εδώ στη Μηχανική Μάθηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη δημιουργούν εκπληκτικές εμπειρίες σε κάθε προϊόν της Apple, επιτρέποντας σε εκατομμύρια ανθρώπους να κάνουν πράγματα που δεν είχαν ποτέ φανταστεί».
Εκεί που εστιάζει δηλαδή, με άλλα λόγια και απλά, είναι στο πώς οι πελάτες βιώνουν την τεχνητή νοημοσύνη και όχι στην ίδια την τεχνολογία.
Άλλωστε αυτή είναι εδώ και χρόνια η προσέγγιση της Apple: να κάνει την τεχνολογία αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας του πελάτη χωρίς να κάνει την τεχνολογία το επίκεντρο αυτής της εμπειρίας. Η τεχνολογία προορίζεται να είναι ουσιαστικά «αόρατη». Αν την παρατηρήσουμε, η Apple έχει αποτύχει.
Στη σκηνή του ετήσιου Worldwide Developers Conference, η Apple αναφερόταν στην τεχνητή νοημοσύνη ως «μαγεία» -η λέξη χρησιμοποιήθηκε 13 φορές! Φυσικά, η «μαγεία» δεν θα μπορούσε να λείπει από την παρουσίαση του Apple Vision Pro και γι’ αυτό ο Alan Dye, στέλεχος της Apple, είπε επάνω στην σκηνή WDC: «Είναι αξιοσημείωτο [προϊόν] και μοιάζει με μαγεία». Το κοινό και οι δημοσιογράφοι δεν χρειαζόντουσαν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις τεχνολογίες που έκαναν «μαγικό» το νέο AR headset. Το θέμα είναι η εμπειρία, όχι τα συστατικά.
Apple, δίδαξέ τους
Ανεξάρτητα από την προσέγγιση προς την τεχνητή νοημοσύνη που επιλέγει μια εταιρεία να ακολουθήσει, η ΤΝ δεν πρέπει ποτέ να είναι το ζητούμενο. Η βασική αρχή δημιουργίας και επιστημονικής εξερεύνησης αυτού του τεχνολογικού ορίζοντα είναι πως πρόκειται για «μέσο» και όχι «σκοπό».
Εμπορευματοποιώντας με κάκιστο τρόπο την ΤΝ, όχι μόνο δαιμονοποιείται αλλά σβήνει άτσαλα και το όραμά της. Η Apple, απ’ ό,τι φαίνεται, μπορεί να πουλήσει αυτό το όραμα χωρίς να κάνει την τεχνητή νοημοσύνη βασικό σημείο των προϊόντων και των υπηρεσιών της. Στο τέλος της ημέρας, κανείς δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το πόσο «καλή» μπορεί να είναι καλή η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά αν αξίζει η εμπειρία που προσφέρει. Βάσει αυτού θα οδηγηθούμε στο αν αξίζει να επενδύσουμε ως ανθρωπότητα σε αυτήν και τι υποχωρήσεις, ηθικές και νομικές, θα κάνουμε για να υπάρχει στην ζωή μας.
Ηθικό δίδαγμα; Πουλήστε την εμπειρία που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, όχι την τεχνητή νοημοσύνη.
Αν αισθάνεστε ότι η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) έχει κατακλύσει τη ζωή σας και την επικαιρότητα, έχετε δίκιο και δεν είστε οι μόνοι. Οι προγραμματιστές έχουν ανακαλύψει το νέο του «παιχνίδι» και δεν μπορούν να σταματήσουν να μιλούν και να πειραματίζονται με την δημιουργική ΤΝ, ενώ οι CEO’s την ακολουθούν όπως η ουρά τον σκύλο -όπου τεχνητή νοημοσύνη, ένας διευθύνων σύμβουλος βρίσκεται από πίσω. Σκεφτείτε πως υπάρχει τόση ΤΝ εκεί έξω που έχουμε αρχίσει να προγραμματίζουμε chatbot κάνοντας χρήση chatbot και των δυνατοτήτων μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM). Πώς ήταν εκείνος ο υπέροχος τίτλος του The Register; Α, ναι! «Η τεχνητή νοημοσύνη τρώει τον εαυτό της», και αυτό σίγουρα δεν είναι ό,τι καλύτερο για το μέλλον μας.
Καθώς λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως τσουνάμι (τι απαίσια κλισέ έκφραση, αλλά εδώ ταιριάζει, τι να κάνω;) σε τεχνολογικό, επιχειρηματικό και ειδησεογραφικό επίπεδο, μια εταιρεία έχει καταφέρει να απέχει από ανακοινώσεις που αφορούν την ΤΝ και μάλιστα στην τελευταία της ετήσια εκδήλωση, όπου ανακοίνωσε μια σειρά από νέα προϊόντα και καινοτομίες, δεν αναφέρθηκε ούτε μια φορά σε αυτήν. Ακόμη και αν η τεχνητή νοημοσύνη ήταν πανταχού παρούσα στα προϊόντα της, ως βάση των τεχνολογικών εξελίξεών της, κατάφεραν να την αποκρύψουν με εξαιρετικό τρόπο.
Και επειδή δεν υπάρχει λόγος να μην αναφερόμαστε στο όνομα της εταιρείας, όπως ο CEO της απέφυγε να αναφερθεί στην ΤΝ, σας το δίνω στο «πιάτο» (καλά, και στον τίτλο): Apple.
Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια
Αν και οι συζητήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο επίπεδο τεχνολογικής ανακάλυψης, η διαφημιστική εκστρατεία για την ΤΝ δεν είναι ακριβώς καινούργια, όπως επισημαίνει ο διακεκριμένος αναλυτής και αντιπρόεδρος της Gartner, Mark Raskino. Η φημολογία σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη αυξήθηκε σημαντικά στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και έκτοτε δεν έχει επιβραδυνθεί. Όμως η βασική διαφορά, του τότε με το τώρα, είναι το πόσο διαδεδομένη έχει γίνει η τεχνητή νοημοσύνη, τόσο εντός όσο εκτός της τεχνολογικής βιομηχανίας και της Silicon Valley.
Βέβαια από την στιγμή που ό,τι αφορά την συγκεκριμένη τεχνολογία μπήκε στην λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας, προέκυψαν και κάποιες ορατές συνέπειες. Για παράδειγμα, κάθε LLM χρειάζεται δεδομένα για να εκπαιδευτεί, και πλούσιες πηγές δεδομένων όπως το Internet Archive, η Wikipedia το Stack Overflow, το Reddit κ.α. έχουν δει αυξημένη κίνηση στους servers τους με αποκορύφωμα την στιγμή που «έπεσε» το Internet Archive. Παράλληλα, οι διαχειριστές αρκετών ιστοσελίδων -πέρα από τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς περιεχομένου- έχουν εναντιωθεί στην αλόγιστη, ακαθόριστη και νομικά μη οριοθετημένη «εκπαίδευση» των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων ΤΝ που βασίζεται στο έργο τους.
Είναι όλα λίγο μπερδεμένα.
Όπως υποστηρίζει ο James Penny, επικεφαλής επενδύσεων της TAM Asset Management, «Οι εταιρείες που αναφέρουν έστω και τη λέξη AI (artificial intelligence/τεχνητή νοημοσύνη) στα κέρδη τους, βλέπουν ώθηση στις τιμές των μετοχών τους, και αυτό μοιάζει πολύ με την εποχή των dot-com*».
Αν και αυτή η προσέγγιση φαίνεται κάπως πρόχειρη, δεδομένου του πόσο θολό είναι ακόμη το τοπίο για την τεχνητή νοημοσύνη, υπάρχουν ενδείξεις ότι η πρόοδος που παρατηρείται έχει οδηγήσει στην έκρηξη της χρηματιστηριακής αγοράς χωρίς στην πραγματικότητα να έχει οδηγήσει σε ανάλογη έκρηξη των εταιρικών κερδών.
* Η φούσκα των dot-com (ή dot-com boom) ήταν μια φούσκα του χρηματιστηρίου στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Η περίοδος συνέπεσε με την τεράστια αύξηση της οικιακής χρήσης του ίντερνετ, τον πολλαπλασιασμό των διαθέσιμων επιχειρηματικών κεφαλαίων και την ταχεία αύξηση των αποτιμήσεων των νέων dot-com startups. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, πολλές εταιρείες ηλεκτρονικών αγορών, κυρίως οι Pets.com, Webvan και Boo.com, καθώς και αρκετές εταιρείες επικοινωνίας, όπως οι Worldcom, NorthPoint Communications και Global Crossing, απέτυχαν και έκλεισαν.
Εν τω μεταξύ, η Apple συνεχίζει να επενδύει μεγάλα ποσά στην τεχνητή νοημοσύνη χωρίς να το κάνει «μεγάλο θέμα» και χωρίς να «πουλάει» στην αγορά κάθε τόσο κάποια ανακάλυψή της. Η βασική διαφορά της -και ίσως αυτή που θα την ανακηρύξει νικητή στο τέλος– με τις υπόλοιπες Big Tech και startup εταιρείες είναι πως, μέχρι στιγμής, δείχνει μια πιο υπεύθυνη και παραγωγική χρήση της ΤΝ.
Πίσω από τις κουρτίνες
Για την Apple η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι κάτι καινούργιο, αφού είναι αναπόσπαστο κομμάτι αρκετών προϊόντων της, όπως η digital assistant (ψηφιακή βοηθός) Siri. Επίσης δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Apple έχει προσλάβει αρκετούς ταλαντούχους προγραμματιστές AI εδώ και πολύ καιρό. Τέλος, η εταιρεία έχει μια σελίδα καριέρας αφιερωμένη στην τεχνητή νοημοσύνη, με τον τίτλο “Machine Learning and AI: The work is innovative. The experience is magic”.
Σε αυτή τη σελίδα, η Apple προσφέρει τα «μυστικά» της για το πώς χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη:
«Οι άνθρωποι που εργάζονται εδώ στη Μηχανική Μάθηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη δημιουργούν εκπληκτικές εμπειρίες σε κάθε προϊόν της Apple, επιτρέποντας σε εκατομμύρια ανθρώπους να κάνουν πράγματα που δεν είχαν ποτέ φανταστεί».
Εκεί που εστιάζει δηλαδή, με άλλα λόγια και απλά, είναι στο πώς οι πελάτες βιώνουν την τεχνητή νοημοσύνη και όχι στην ίδια την τεχνολογία.
Άλλωστε αυτή είναι εδώ και χρόνια η προσέγγιση της Apple: να κάνει την τεχνολογία αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας του πελάτη χωρίς να κάνει την τεχνολογία το επίκεντρο αυτής της εμπειρίας. Η τεχνολογία προορίζεται να είναι ουσιαστικά «αόρατη». Αν την παρατηρήσουμε, η Apple έχει αποτύχει.
Στη σκηνή του ετήσιου Worldwide Developers Conference, η Apple αναφερόταν στην τεχνητή νοημοσύνη ως «μαγεία» -η λέξη χρησιμοποιήθηκε 13 φορές! Φυσικά, η «μαγεία» δεν θα μπορούσε να λείπει από την παρουσίαση του Apple Vision Pro και γι’ αυτό ο Alan Dye, στέλεχος της Apple, είπε επάνω στην σκηνή WDC: «Είναι αξιοσημείωτο [προϊόν] και μοιάζει με μαγεία». Το κοινό και οι δημοσιογράφοι δεν χρειαζόντουσαν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις τεχνολογίες που έκαναν «μαγικό» το νέο AR headset. Το θέμα είναι η εμπειρία, όχι τα συστατικά.
Apple, δίδαξέ τους
Ανεξάρτητα από την προσέγγιση προς την τεχνητή νοημοσύνη που επιλέγει μια εταιρεία να ακολουθήσει, η ΤΝ δεν πρέπει ποτέ να είναι το ζητούμενο. Η βασική αρχή δημιουργίας και επιστημονικής εξερεύνησης αυτού του τεχνολογικού ορίζοντα είναι πως πρόκειται για «μέσο» και όχι «σκοπό».
Εμπορευματοποιώντας με κάκιστο τρόπο την ΤΝ, όχι μόνο δαιμονοποιείται αλλά σβήνει άτσαλα και το όραμά της. Η Apple, απ’ ό,τι φαίνεται, μπορεί να πουλήσει αυτό το όραμα χωρίς να κάνει την τεχνητή νοημοσύνη βασικό σημείο των προϊόντων και των υπηρεσιών της. Στο τέλος της ημέρας, κανείς δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το πόσο «καλή» μπορεί να είναι καλή η τεχνητή νοημοσύνη, αλλά αν αξίζει η εμπειρία που προσφέρει. Βάσει αυτού θα οδηγηθούμε στο αν αξίζει να επενδύσουμε ως ανθρωπότητα σε αυτήν και τι υποχωρήσεις, ηθικές και νομικές, θα κάνουμε για να υπάρχει στην ζωή μας.
Ηθικό δίδαγμα; Πουλήστε την εμπειρία που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, όχι την τεχνητή νοημοσύνη.
