Θες δε θες, αυτός ο αστικός θρύλος κάπως θα έχει φτάσει στα αυτία σου. Μετά την ανεξαρτησία τους από τους Άγγλους, οι Αμερικανοί ψήφισαν για την επίσημη γλώσσα του νεοσύστατου κράτους τους και τα ελληνικά έχασαν για μια μόνο ψήφο. Μόνο που, προφανώς, τέτοια ψηφοφορία δεν έγινε ποτέ – για την ακρίβεια η ΗΠΑ δεν έχουν καν θεσμικά κατοχυρωμένη επίσημη γλώσσα. Υπάρχουν περιοχές ολόκληρες στην Αμερική όπου η συντριπτική πλειοψηφία δεν μιλά αγγλικά, αλλά κάποια άλλη γλώσσα (ισπανικά, γαλλικά, γίντις, ρώσικα ή τις γλώσσες των ιθαγενών της ηπείρου).
Αυτό που προκαλεί ενδιαφέρον, είναι ότι ο μύθος της «μιας ψήφου» υπάρχει και σε άλλες παραλλαγές (ολλανδικά, εβραϊκά, ισπανικά, γαλλικά, κα). Η παλαιότερη εκδοχή είναι αυτή που θέλει τα γερμανικά να χάνουν για μια καθοριστική ψήφο. Κι όπως συμβαίνει συχνά με τους μύθους, υπάρχει πάντα ένας κόκκος αλήθειας, ένα πραγματικό γεγονός πίσω από τον θρύλο που με τα χρόνια και την επανάληψη έχει παραποιηθεί πλήρως. Το 1794, μια ομάδα Γερμανών μεταναστών στις ΗΠΑ ζήτησε να μεταφραστούν κάποιοι νόμοι στα γερμανικά. Το αίτημά τους συζητήθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, χωρίς να ληφθεί κάποια απόφαση. Αργότερα, έγινε μια ψηφοφορία για αναβολή και μελλοντική επανεξέταση του αιτήματός τους, αλλά ηττήθηκε για μία ψήφο. Δηλαδή, η Βουλή απλά αρνήθηκε να μεταφράσει τους συγκεκριμένους νόμους στα γερμανικά. Πρόεδρος της Βουλής ήταν ο Φρέντερικ Μούλενμπεργκ, Γερμανικής καταγωγής, ο οποίος φέρεται να απείχε της ψηφοφορίας, σχολιάζοντας ότι «όσο συντομότερα οι Γερμανοί μετανάστες γίνουν Αμερικάνοι, τόσο το καλύτερο». Μετά από 50 χρόνια, ο Γερμανός ιστορικός Φρανζ φον Λόερ επισκέφθηκε τις ΗΠΑ και διέδωσε λανθασμένα την ιστορία της «μιας ψήφου», μέσα από το σύγγραμμά του «Ιστορία και επιτεύγματα των Γερμανών στην Αμερική».
Ελληνική εκδοχή του μύθου
Ο συγκεκριμένος αστικός θρύλος έγινε πιο διαδεδομένος από τα τέλη της δεκαετίας του ‘20. Μάλιστα, από τα τέλη της δεκαετίας του ’30, η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου άρχισε να λαμβάνει ερωτήματα σχετικά με αυτόν, όταν ναζί προπαγανδιστές προσπαθούσαν να πείσουν τον κόσμο ότι η Αμερική ήταν μια παρολίγον γερμανόφωνη χώρα. Αυτή η ιστορία απέκτησε τέτοια δυναμική με τα χρόνια που η Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου την ερεύνησε διεξοδικά το 1982, αποδεικνύοντας την ιστορική της ανακρίβεια. Όχι μόνο δεν έλαβε ποτέ χώρα μια τέτοια ψηφοφορία, αλλά δε θα συνέφερε εξ αρχής τους Αμερικάνους να αντικαταστήσουν την αγγλική γλώσσα με καμία άλλη: τα αγγλικά ήταν η γλώσσα της πλειοψηφίας και των μετέπειτα συνεργατών τους στο εμπόριο, Άγγλων.
Προς τα μισά του 20ου αιώνα ο αστικός θρύλος έφτασε και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή, τα αγγλικά ήταν μια άσχημη θύμηση της αποικιοκρατίας για τους Αμερικανούς, γιαυτό και προτάθηκε να αντικατασταθούν από τα αρχαία ελληνικά, μιας και θύμιζαν τη γενέτειρα της δημοκρατίας. Η εκδοχή αυτή φέρεται να αποδίδεται από κάποιες πηγές στον Ξενοφώντα Ζολώτα, ο οποίος έγραψε:
«Ο Ουάσιγκτον, ο Τζέφερσον, ο Άνταμς και άλλοι όταν συνέτασσαν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών στα 1787 – που ισχύει με μερικές νέες παραγράφους, που ψηφίστηκαν για προσαρμογή στις νέες εξελίξεις, μέχρι σήμερα στον αρχικό κορμό του – είχαν προτείνει η γλώσσα του νέου κράτους να είναι η αρχαία ελληνική, προς τιμή της γλώσσας του Έθνους εκείνου, που πρώτο γέννησε και ελίκνισε τη Δημοκρατία και τη διέδωσε στον κόσμο. Για μία ψήφο μόνο προκρίθηκε και υιοθετήθηκε τελικά η αγγλική αντί της αρχαίας ελληνικής».
Φυσικά, το πατριδολαγνικό αυτό αφήγημα έπρεπε κάποια στιγμή να διανθιστεί και με λίγο αντισιμιτισμό. Έτσι, ο Χρυσαυγίτης Κώστας Πλεύρης, διέδωσε μέσα από το βιβλίο του ότι η καθοριστική ψήφος προήλθε από την εβραϊκή αντιπροσωπεία!
Artwork: Γιάννης Παπαϊωάννου / Olafaq
«Μία ψήφος άλλαξε την ιστορία»
Το αφήγημα της «μιας ψήφου» χωρά και βαθύτερη ιστορική ανάλυση αφού συχνά χρησιμοποιείται για να τονίσει τη βαρύτητα των εκλογών, οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν σαν δίκοπο μαχαίρι για την κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, κατά καιρούς έχει υποστηριχθεί ότι μια μόνο καθοριστική ψήφος έχει αλλάξει πολλές φορές το ρου της ιστοριας. Πάμε να εξετάσουμε μερικές από αυτές τις παραλλαγές, που έχουν διαιωνίσει το συγκεκριμένο μύθο:
A) «Το 1875, μία ψήφος αντικατέστησε το πολίτευμα της Γαλλίας από μοναρχία σε δημοκρατία». Πρόκειται για μύθο, αφού η γαλλική αυτοκρατορία είχε λήξει το 1870· οι προηγούμενες μοναρχίες έληξαν το 1830 και το 1848.
Β) «Το 1923, μια ψήφος βοήθησε τον Αδόλφο Χίτλερ να κερδίσει την ηγεσία του Ναζιστικού Κόμματος». Στην πραγματικότητα, ο Χίτλερ απέκτησε δικτατορικό έλεγχο του Ναζιστικού Κόμματος το 1921, όχι το 1923, και με ψηφοφορία στο συνέδριο του κόμματος με ψήφους 553 έναντι 1 – όχι ακριβώς με διαφορά μίας ψήφου.
Γ) «Το 1845, το Τέξας έγινε μέρος των ΗΠΑ για μία μόνο ψήφο». Σχεδόν αλήθεια. Το 1845, η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε τη σύμβαση για την προσάρτηση του Τέξας με δύο ψήφους (27-25), όχι με μία.
Όπως αποδεικνύεται, ο μύθος της «μίας ψήφου«, σε όλες τις παραλλαγές της, δε συνάδει με τα ιστορικά γεγονότα. Αντίστοιχα ψευδή αφηγήματα έχουν χρησιμοποιηθεί τόσο από πολιτικούς όσο και από τα μέσα ενημέρωσης για να εντυπωσιάσουν τους ψηφοφόρους και να τονίσουν τη σημασία της ψήφου, ειδικά σε προεκλογικές περιόδους. Η ακριβής προέλευση του θρύλου δεν μπορεί να εντοπιστεί εύκολα καθώς χρονολογείται πριν από χιλιάδες χρόνια, ψήγματα του οποίου μπορούν να βρεθούν μέχρι και στην ελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν η Αθήνα ονομαζόταν ακόμα Κεκροπία, οι κάτοικοι της πόλης συγκεντρώθηκαν για να αποφασίσουν για ένα νέο όνομα. Οι άνδρες ψήφισαν υπέρ του Ποσειδώνα ενώ οι γυναίκες υπέρ της Αθηνάς. Οι γυναίκες κέρδισαν με μία ψήφο και η πόλη ονομάστηκε Αθήνα.
Οι αστικοί μύθοι που αναφέρθηκαν παραπάνω βρίσκουν τακτικά τον δρόμο τους στα μέσα ενημέρωσης και στους λόγους των πολιτικών, πιθανότατα επειδή έχουν εντυπωθεί τόσο στη συλλογική μνήμη, που ο εκάστοτε υποκινητής δεν σκέφτεται καν να τους αμφισβητήσει. Μάλιστα, ακόμη κι όταν γίνονται προσπάθειες απομυθοποίησης τέτοιων εσφαλμένων ισχυρισμών, συχνά καταφέρνουν να επιβιώσουν, «τονώνοντας» εθνικιστικές φαντασιώσεις και χαμένα μεγαλεία.
Σήμερα, 27 Ιανουαρίου, είναι η Παγκόσμια Μέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος. Όσο αδιανόητη παραμένει μια εξήγηση της φρίκης του Ολοκαυτώματος τόσο μεγαλύτερος είναι ο σεβασμός προς όσους έχασαν κατά εκατο
Σήμερα, 27 Ιανουαρίου, είναι η Παγκόσμια Μέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος. Όσο αδιανόητη παραμένει μια εξήγηση της φρίκης του Ολοκαυτώματος τόσο μεγαλύτερος είναι ο σεβασμός προς όσους έχασαν κατά εκατο
Τι μας δίδαξε η σπουδαία Αφροαμερικανίδα πολιτική ακτιβίστρια που υπήρξε μια από τους δέκα πιο επικίνδυνους καταζητούμενους στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970 και οι Rolling Stones έγραψαν γι' αυτήν ένα τρ
Τι μας δίδαξε η σπουδαία Αφροαμερικανίδα πολιτική ακτιβίστρια που υπήρξε μια από τους δέκα πιο επικίνδυνους καταζητούμενους στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1970 και οι Rolling Stones έγραψαν γι' αυτήν ένα τρ
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή/και έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε μια συσκευή, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για εξατομικευμένες διαφημίσεις και περιεχόμενο, μέτρηση διαφημίσεων και περιεχομένου, καθώς και απόψεις του κοινού για την ανάπτυξη και βελτίωση προϊόντων.
Με την άδειά σας, εμείς και οι συνεργάτες μας ενδέχεται να χρησιμοποιήσουμε ακριβή δεδομένα γεωγραφικής τοποθεσίας και ταυτοποίησης μέσω σάρωσης συσκευών. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας όπως περιγράφεται παραπάνω. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε ή να αρνηθείτε να συναινέσετε.
Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε συσκευές, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για τους σκοπούς που περιγράφονται παρακάτω. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας για τους εν λόγω σκοπούς. Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε κλικ για να αρνηθείτε να συναινέστε ή να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-advertisement
1 year
Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category .
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
CookieLawInfoConsent
1 year
Records the default button state of the corresponding category & the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie.
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Cookie
Duration
Description
_ga
2 years
The _ga cookie, installed by Google Analytics, calculates visitor, session and campaign data and also keeps track of site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognize unique visitors.
_gat_gtag_UA_222713851_1
1 minute
Set by Google to distinguish users.
_gid
1 day
Installed by Google Analytics, _gid cookie stores information on how visitors use a website, while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the data that are collected include the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously.
CONSENT
2 years
YouTube sets this cookie via embedded youtube-videos and registers anonymous statistical data.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Cookie
Duration
Description
advanced_ads_browser_width
1 month
This cookie is set by Advanced ads plugin.This cookie is used to measure and store the user browser width for adverts.
VISITOR_INFO1_LIVE
5 months 27 days
A cookie set by YouTube to measure bandwidth that determines whether the user gets the new or old player interface.
YSC
session
YSC cookie is set by Youtube and is used to track the views of embedded videos on Youtube pages.
yt-remote-connected-devices
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.
yt-remote-device-id
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.