H Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι συνέλαβε δύο πράκτορες της Ρωσίας που σχεδίαζαν τη δολοφονία του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων ως ένα «δώρο» για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι δύο συνταγματάρχες ανήκαν στη Διοίκηση Κρατικής Ασφάλειας, η οποία προστατεύει κορυφαία στελέχη. Είχαν στρατολογηθεί πριν από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Αυτή δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που ο Ζελένσκι έχει γίνει στόχος απόπειρας δολοφονίας, σύμφωνα με τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας. Τον περασμένο μήνα σύμφωνα με τις πολωνικές και ουκρανικές εισαγγελικές αρχές, συνελήφθη στην Πολωνία ένας άνδρας που θεωρήθηκε ύποπτος ότι βοήθησε τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών να προετοιμάσουν μία επίθεση εναντίον του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η απόπειρα δολοφονίας ενός ηγετικού στελέχους αποτελεί πάγια τακτική αντιφρονούντων ή πρακτόρων ξένων κρατών. Πολλές ιστορικές προσωπικότητες τουλάχιστον από την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα, έχουν γίνει στόχος δολοφονίας από ομάδες αντιπολίτευσης, τρομοκρατικές οργανώσεις, απογοητευμένα άτομα ή ψυχικά ασταθείς ανθρώπους.
Mια πολιτική δολοφονία μπορεί να αλλάξει τον ρου της ιστορίας. Ας πάρουμε για παράδειγμα, την περιβόητη δολοφονία του αρχιδούκα Φραντς Φερδινάνδου, υποτιθέμενου διαδόχου του θρόνου της Αυστροουγγαρίας. Ο θάνατός του το 1914 στα χέρια του Γκαβρίλο Πρίνσιπ στο Σεράγεβο θεωρείται ευρέως ότι ήταν ο πρωταρχικός παράγοντας υποκίνησης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Για κάθε επιτυχημένη δολοφονία, ωστόσο, συχνά υπάρχουν δεκάδες αποτυχημένες απόπειρες. Άλλωστε, άτομα με σημαντική πολιτική επιρροή συνήθως προστατεύονται καλά, όχι μόνο από σωματοφύλακες, αλλά από ένα ολόκληρο σύστημα συλλογής πληροφοριών που καταφέρνει να ξεσκεπάσει ανάλογα σχέδια – συχνά προτού ο επιδιωκόμενος στόχος φτάσει κοντά στην κάννη ενός όπλου, τη λεπίδα ενός μαχαιριού ή το φιαλίδιο με δηλητήριο.
Πώς όμως θα έμοιαζε ο κόσμος αν απόπειρες δολοφονίας μεγάλων πολιτικών ηγετών είχαν πραγματοποιηθεί; Δε θα μάθουμε ποτέ.
Σίγουρα όμως η ιστορία θα είχε άλλη μορφή και ίσως να μην είχαν γραφτεί κάποιες ζοφερές σελίδες που άλλαξαν την ανθρωπότητα.
Ανατινάζοντας τον Ναπολέοντα παραμονή Χριστουγέννων
Τη πρώτη χρονιά που ο Ναπολέων τελούσε χρέη πρώτου προξένου της Γαλλίας το 1800, προσπαθούσε να αποκαταστήσει τη σταθερότητα μετά το χάος της Γαλλικής Επανάστασης. Μεταξύ των εχθρών του ήταν ομάδα φίλα προσκείμενων του βασιλιά που ήθελαν να αποκαταστήσουν τη δυναστεία των Βουρβόνων, και ήταν αυτοί που σχεδίασαν μια συνωμοσία για να δολοφονήσουν τον Ναπολέοντα την παραμονή των Χριστουγέννων του 1800.
Ο Ναπολέων θα πήγαινε στην όπερα του Παρισιού για να δεί τη γαλλική πρεμιέρα του ορατόριου του Joseph Haydn “The Creation”, όταν οι συνωμότες ενεργοποίησαν τη λάθος στιγμή μια βόμβα που ήταν αποθηκευμένη σε ένα βαρέλι κρασιού. Η έκρηξη που ακολούθησε σκότωσε περαστικούς, αλλά ο Ναπολέων έμεινε αλώβητος.
Η σωτήρια ομιλία του Theodore Roosevelt
Ο Theodore Roosevelt ήταν ήδη πρόεδρος για δύο θητείες, αλλά μέχρι το 1912, ήταν απογοητευμένος με την κατεύθυνση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος υπό την ηγεσία του Προέδρου William Howard Taft. Μη μπορώντας να εξασφαλίσει την υποψηφιότητα του GOP, ο 53χρονος Roosevelt έθεσε υποψηφιότητα κάτω από το πανό του Προοδευτικού Κόμματος ή αλλιώς του Κόμματος Bull Moose. Ενώ έκανε εκστρατεία στο Μιλγουόκι, στις 14 Οκτωβρίου 1912, πυροβολήθηκε στο στήθος από τον μπάρμαν John Flammang Schrank.
Η ομιλία 50 σελίδων του Roosevelt -την οποία και εκφώνησε μετά την απόπειρα δολοφονίας-, που ήταν χωμένη στο σακάκι του, του έσωσε τη ζωή καθώς η σφαίρα σταμάτησε εκεί. Η εκστρατεία τρίτου κόμματος του Roosevelt δίχασε τους Ρεπουμπλικάνους και επέτρεψε στον Δημοκρατικό Γούντροου Γουίλσον να κερδίσει την προεδρία. Ο επιτιθέμενος Schrank θεωρήθηκε ότι έχει προβλήματα ψυχικής υγείας και τοποθετήθηκε σε ίδρυμα μέχρι το θάνατό του το 1943.
«Σήμερα πυροβόλησα τον Lenin»
Ο Vladimir Lenin εδραίωνε την εξουσία στη νεοσύστατη Σοβιετική Ένωση όταν δέχθηκε επίθεση από τη Fanya Kaplan στις 30 Αυγούστου το 1918. Ο Lenin έβγαζε μια ομιλία σε ένα εργοστάσιο στη Μόσχα όταν η Kaplan πυροβόλησε τον Σοβιετικό ηγέτη. Ο Lenin επέζησε της επίθεσης αν και οι ιστορικοί πιστεύουν ότι η επίθεση αυτή συνέβαλε στην επιδείνωση της υγείας του με αποκορύφωμα ένα εγκεφαλικό που τον σκότωσε το 1924.
Η Kaplan , μέλος των Σοσιαλιστών Επαναστατών, είπε ότι πυροβόλησε τον Lenin επειδή είχε προδώσει τη Ρωσική Επανάσταση. Ανακρινόμενη από την Cheka, τη νεοσύστατη πτέρυγα ασφαλείας των Μπολσεβίκων, η Kaplan είπε: « Σήμερα πυροβόλησα τον Lenin . Το έκανα μόνη μου. Δεν θα πω από ποιον πήρα το περίστροφό μου. Δεν θα δώσω λεπτομέρειες. Είχα αποφασίσει να σκοτώσω τον Lenin εδώ και πολύ καιρό. Τον θεωρώ προδότη της Επανάστασης». Τελικά εκτελέστηκε. Η επίθεση στον Lenin εξαπέλυσε αυτό που έγινε γνωστό ως ο Κόκκινος Τρόμος κατά τον οποίο οι Μπολσεβίκοι καταδίωξαν τους αντιπάλους τους.
3 απόπειρες σε μία χρονιά κατά του Benito Mussolini
Ο Ιταλός φασίστας ηγέτης Mussolini δέχτηκε επίθεση τρεις φορές το 1926 στις πόλεις της Ρώμης και της Μπολόνια. Στις 7 Απριλίου, η Ιρλανδή Violet Gibson πυροβόλησε στη μύτη τo δικτάτορα πριν την αρπάξει ένας όχλος. Τελικά στάλθηκε στην Αγγλία και πέθανε σε ένα άσυλο εκεί.
Ο αναρχικός Gino Lucetti πέταξε μια αυτοσχέδια βόμβα στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου του Mussolini ενώ οδηγούσε στη Ρώμη στις 11 Σεπτεμβρίου και εξερράγη αρκετά μέτρα μακριά. Συνελήφθη και μπήκε στη φυλακή όπου πέθανε το 1943.
Ο Anteo Zamboni, ένα 15χρονο αγόρι, πυροβόλησε τον Mussolini και αστόχησε στη Μπολόνια στις 31 Οκτωβρίου ενώ μετά λιντσαρίστηκε από τον όχλο.
6 άστοχοι πυροβολισμοί κατά του Franklin Roosevelt
Ο Franklin Roosevelt παραλίγο να δολοφονηθεί πριν γίνει πρόεδρος. Λιγότερο από ένα μήνα πριν ξεκινήσει η θητεία του, στις 15 Φεβρουαρίου 1933, είχε μόλις ολοκληρώσει μια ομιλία από το πίσω μέρος του αυτοκινήτου του σε ξενοδοχείο στο Μαϊάμι, όταν ο Ιταλός μετανάστης Giuseppe Zangara πυροβόλησε έξι φορές τραυματίζοντας πέντε άτομα. Καμία βολή δεν έπληξε όμως τον Roosevelt.
Ωστόσο, ο Anton Cermak, δήμαρχος του Σικάγο που ήταν στην ομολία, θα πέθαινε τελικά από τα τραύματά του. Ο Zangara , φανατικός εχθρός του καπιταλισμού, δικάστηκε για απόπειρα φόνου και καταδικάστηκε σε 80 χρόνια φυλάκιση. Όταν ο Cermak υπέκυψε στα τραύματά του, ο Zangara δικάστηκε ξανά και καταδικάστηκε σε θανατική ποινή που πραγματοποιήθηκε στις 20 Μαρτίου 1933.
Η βόμβα που παραλίγο να σκοτώσει τον Χίτλερ
Υπήρξαν πολλές απόπειρες κατά του Χίτλερ, αλλά το σχέδιο δολοφονίας του 1944 αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές προσπάθειες. Στα τέλη Ιουλίου 1944, ορισμένοι αξιωματικοί του γερμανικού στρατού ήταν πεπεισμένοι ότι ο πόλεμος είχε χαθεί και φοβόντουσαν την απόλυτη καταστροφή για τη Γερμανία εάν ο Χίτλερ παρέμενε στην εξουσία. Επινόησαν ένα σχέδιο για να τον σκοτώσουν, να ανατρέψουν τη γερμανική Ανώτατη Διοίκηση και να διαπραγματευτούν την ειρήνη με τους Συμμάχους.
Στις 20 Ιουλίου 1944, ένας 36χρονος αξιωματικός του γερμανικού στρατού, ο συνταγματάρχης Claus Schenk Graf von Stauffenberg, έφτασε σε ένα βαριά φυλασσόμενο συγκρότημα κρυμμένο σε ένα δάσος στην Ανατολική Πρωσία. Η αποστολή του ήταν να σκοτώσει τον Αδόλφο Χίτλερ.
Το Wolfsschanze, ή η Φωλιά του Λύκου, ήταν το μυστικό αρχηγείο του Χίτλερ στο Ανατολικό Μέτωπο. Ο Stauffenberg παρευρέθηκε στην καθημερινή ενημέρωση μεταξύ του Φύρερ και της ανώτατης διοίκησης της Γερμανίας – αλλά στον χαρτοφύλακά του, έφερε μια βόμβα τον οποίο και τοποθέτησε κάτω από το γραφείο την ώρα που ο Χίτλερ εξέταζε τα πολεμικά σχέδια.
Αλλά λίγο πριν την έκρηξη, ο χαρτοφύλακας του είχε μετακινηθεί πίσω από ένα πόδι τραπεζιού μακριά από τον Χίτλερ. Η βόμβα δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο σχεδιαζόταν και ο Χίτλερ έγερνε πάνω από το χοντρό δρύινο τραπέζι κοιτάζοντας χάρτες όταν εξερράγη, κάτι που ουσιαστικά τον προφύλαξε. Τέσσερις πέθαναν από την έκρηξη και πολλοί τραυματίστηκαν, αλλά ο Χίτλερ επέζησε.
Το σχέδιο κατέρρευσε. Τα αντίποινα ήταν γρήγορα και βάναυσα. Οι συνωμότες συγκεντρώθηκαν και εκτελέστηκαν ή αυτοκτόνησαν. Ο πόλεμος στην Ευρώπη θα διαρκούσε για 10 ακόμη μήνες και θα κόστιζε τη ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Απόπειρα δολοφονίας του νέου Προέδρου Reagan
Ο Ronald Reagan πυροβολήθηκε μόλις δύο μήνες αφότου ορκίστηκε πρόεδρος. Στις 30 Μαρτίου 1981, ο Reagan μόλις είχε φύγει από ένα ξενοδοχείο της Ουάσιγκτον μετά την ομιλία του όταν πυροβολήθηκε καθώς έμπαινε στη λιμουζίνα του. Τα τραύματα του Προέδρου Ρίγκαν δεν έγιναν αντιληπτά μέχρι που άρχισε να βήχει αίμα. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο George Washington.
Ο Πρόεδρος είχε καλή διάθεση και έκανε και χιούμορ καθώς οδηγήθηκε στο χειρουργείο, λέγοντας στους γιατρούς ότι ήλπιζε ότι ήταν όλοι Ρεπουμπλικάνοι. Τα τραύματα αποδείχθηκαν πιο απειλητικά για τη ζωή από ό,τι αναφέρθηκε αρχικά. Μετά από δώδεκα ημέρες στο νοσοκομείο, μπόρεσε να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο με μια νέα δέσμευση για αλλαγή της σχέσης μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης.
Τρεις άλλοι άνθρωποι τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους και ο γραμματέας Τύπου του Reagan Jim Brady, ο οποίος έμεινε ανάπηρος ισόβια. Ο δράστης του Reagan, John Hinckley, είπε ότι πυροβόλησε τον πρόεδρο για να προσπαθήσει να εντυπωσιάσει την ηθοποιό Τζόντι Φόστερ. Ο Hinckley κρίθηκε αθώος λόγω παραφροσύνης.
3 πυροβολισμοί στον Wolfgang Schäuble
Για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, ο Wolfgang Schäuble έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ιστορίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Το όνομά του συνδέεται κυρίως με τη διαπραγμάτευση της Συνθήκης Ενοποίησης της Γερμανίας το 1990, την απόφαση να μεταφερθεί η έδρα της κυβέρνησης στο Βερολίνο το 1991 και τη σταθεροποίηση του ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους του 2008.
Η καριέρα του, όπως και η ζωή του σημαδέυτηκε από ένα τραγικό γεγονός. Μόλις εννέα ημέρες μετά την επανένωση, στις 12 Οκτωβρίου 1990 έπεσε θύμα δολοφονικής επίθεσης. Στο τέλος μιας προεκλογικής εκστρατείας στο Oppenau, όχι μακριά από το σπίτι του στο Γκένγκενμπαχ, ένας ψυχικά διαταραγμένος άνδρας πλησίασε τον Schäuble και τον πυροβόλησε 3 φορές. Μια σφαίρα έσπασε τον νωτιαίο μυελό του, προκαλώντας παραπληγία – από την οποία γλίτωσαν μόνο ελάχιστα τα χέρια του.
Μετά από αυτό το χτύπημα της μοίρας, ήταν αρχικά αβέβαιο εάν ο Σόιμπλε θα συνέχιζε την πολιτική του καριέρα. Ωστόσο με σιδερένια θέληση, επέστρεψε στα υπουργικά του καθήκοντα μέσα σε λίγες εβδομάδες. Λαμβάνοντας υπόψη την υγεία του, παρέμεινε υπουργός Εσωτερικών όταν σχηματίστηκε η νέα κυβέρνηση το 1990-91.