Στις 14 Απριλίου 2018, ξημερώματα Σαββάτου, μια φιγούρα έλαμψε σε μια χορταριασμένη απλωσιά του Prospect Park στη Νέα Υόρκη. Ως πυρσός, περιλουσμένος με βενζίνη, ο περιβαλλοντολόγος, πρώην δικηγόρος των L.G.B.T.Q. δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, ακτιβιστής και αφοσιωμένος στο να αναχαιτίσει το περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται, Ντέιβιντ Μπάκελ αυτοπυρπολήθηκε διαμαρτυρόμενος για την οικολογική καταστροφή και την εγκληματική περιβαλλοντική ατζέντα του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Η σορός του 60χρονου Μπάκελ, βρέθηκε από περαστικούς στο πάρκο του Μπρούκλιν. Ο Μπάκελ νωρίτερα είχε στείλει με email σε ενημερωτικές ιστοσελίδες ένα μανιφέστο αποχαιρετισμού, μια δήλωση που έδινε πλαίσιο στην απελπισμένη διαμαρτυρία και θυσία του. Ήταν ο πρώτος μάρτυρας για την κλιματική αλλαγή.

«Οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη αναπνέουν τώρα αέρα που είναι ανθυγιεινός εξαιτίας των ορυκτών καυσίμων ενώ πολλοί πεθαίνουν πρόωρα εξαιτίας αυτών. Ο θάνατός μου αντανακλά αυτό κάνουμε στον εαυτό μας», έγραψε.

To πρωτοσέλιδο της Daily News για την αυτοπυρπόληση του Μπάκελ

Μαρτυρικός αλλά διακριτικός, ο θάνατος του Μπάκελ δεν απαθανατίστηκε σε κάμερα για να τραυματίσει. Έγινε κάπου προσεκτικά, το χώμα γύρω του προστατευμένο με αναχώματα για να μην εξαπλωθεί η φωτιά στο πάρκο, χωρίς φανφάρες, μια αυτοπυρπόληση ως ύστατη κραυγή απόγνωσης για τον πλανήτη που σκοτώνουμε και την ανθρωπότητα που καταδικάζουμε σε αέναο εφιάλτη. Τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε ένα πλανήτη που θα τα δολοφονήσει, ο Μπάκελ το γνώριζε, η καμένη σάρκα του ως υπενθύμιση.

Μαχητής ως βασικός δικηγόρος στην πολύκροτη δίκη που αφορούσε τον Μπράντον Τίνα, θύμα δολοφονίας της LGBT κοινότητας στη Νεμπράσκα -η ιστορία που αργότερα θα γινόταν το όχημα για να κερδίσει η Χίλαρι Σουάνγκ Όσκαρ για την ερμηνεία της στο “Boys Do Νot Cry”, ο Κάμπελ πριν βάλει φωτιά στο είναι του, είχε υπηρετήσει ως διευθυντής στη Lambda Legal, μια οργάνωση που αγωνίζεται για τα δικαιώματα των LGBT, ενώ είχε υπερασπιστεί τις πρώτες υποθέσεις γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων στο Νιου Τζέρσεϊ και την Αϊόβα. Μετά αφοσιώθηκε στο περιβάλλον.

Στο μακροσκελές cri de coeur κατά της περιβαλλοντικής καταστροφής που προκαλούμε καθημερινά στη Γη ο Μπάκελ ήταν σαφής, προσεκτικός, όπως ακριβώς και η στιγμή που επέλεξε να βάλει τέλος στη ζωή του. Νωρίς το πρωί, καθώς ξημέρωνε, μια λαμπάδα ανθρώπινη που έριχνε επίλογο με τον λιγότερο δυνατό αριθμό μαρτύρων για να μην “αγριέψει” τους συμπολίτες του. Δίπλα στα λείψανά του, οι πρώτοι ανταποκριτές ανακάλυψαν ένα κορδόνι αναγνώρισης και ένα επιπλέον χειρόγραφο σημείωμα που απευθυνόταν σε αυτούς. Το σημείωμα κατέληγε ως εξής: «Σας ζητώ συγγνώμη για το χάος».

Ο Μπάκελ και εθελοντής του Red Hook Community Farm

Το τελευταίο Σάββατο της ζωής του ήταν μια από τις πιο όμορφες μέρες εκείνης της άνοιξης στο πάρκο που κουβαλάει ένα ζοφερό ορόσημο κατά της κλιματικής αλλαγής και των ορυκτών καυσίμων. Κατά της περιβαλλοντικής καταστροφής που συντελείται από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο -πόσο τραγικό είδος αλήθεια;- που κουβαλάει ως άλλο κουτί της Πανδώρας όλα τα κακά που έχουμε αρχίσει να φυσικοποιούμε ως νομοτέλεια. Ο Μπάκελ ήξερε ότι η κλιματική αλλαγή και τα ορυκτά καύσιμα θα οδηγήσουν σε μαζική μετανάστευση, πολιτική αποσταθεροποίηση, άνοδο της παλίρροιας, μείωση της καλλιεργήσιμης γης, αέρα δηλητήριο, όξινες θάλασσες, οργιώδεις δασικές πυρκαγιές, τυφώνες, ήξερε ότι οι δισεκατομμυριούχοι εδώ και χρόνια εξασφαλίζουν πολυτελή καταφύγια στα απομακρυσμένα χωράφια της Νέας Ζηλανδίας και ότι η ανθρωπότητα προχωράει προς το καθαρτήριο της. Το οικοδομεί με συνέπεια σχεδόν κωμική.

Ήξερε ότι αν υπήρχε ένας τρόπος να προσελκύσει την προσοχή μας στη σοβαρότητα της κατάστασης αυτός ίσως ήταν η αυτοπυρπόληση του γιατί η ανθρώπινη ζωή κινδυνεύει και δεν υπάρχει τρόπος να το κάνεις ορατό αν δεν λάμψεις. Ο Μπάκελ ήταν μόλις εξήντα ετών όταν έφυγε ως μάρτυρας κλιματικής καταστροφής. Οι εθελοντές στο Red Hook Community Farm, μια από τις μεγαλύτερες και βέβαια πρότυπες επιχειρήσεις κομποστοποίησης στις ΗΠΑ που συνίδρυσε οικοδομώντας ένα επιτυχημένο οικονομικό μοντέλο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συνεχίζουν το έργο του.

Μελετητής του Βουδισμού ο Μπάκελ λειτούργησε ως άλλος θιβετιανός μοναχός -από το 2009 τουλάχιστον 120 Θιβετιανοί έχουν αυτοπυρποληθεί και περισσότεροι από 40 από αυτούς έχουν πεθάνει ενώ ο 14ος Δαλάι Λάμα έχει δηλώσει ότι δεν ενθαρρύνει αυτή τη μορφή διαμαρτυρίας, ωστόσο έχει εξυμνήσει αυτούς που αυτοπυρπολούνται. Οι αυτοπυρπολήσεις, συχνά δημόσιες, συνιστούν πολιτικά γεγονότα που σημειώνονται από τα ΜΜΕ εξαιτίας της δραματικότητάς τους και θεωρούνται ευρύτατα ως μορφή “αυτοκτονίας για το κοινό καλό” ή για κάποιον κοινό σκοπό. Το 1968 ήταν η αυτοπυρπόληση του Πολωνού λογιστή και βετεράνου της πολωνικής Εθνικής Αντίστασης Ρίσαρτ Σίβιετς, καθώς και τον Τσέχων φοιτητών Γιαν Πάλαχ και Γιαν Ζάγιτς, ως διαμαρτυρία κατά της Εισβολής στην Τσεχοσλοβακία. Το 1970, ο Έλληνας φοιτητής Κώστας Γεωργάκης αυτοπυρπολήθηκε στη Γένοβα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη δικτατορία στην Ελλάδα. Το 1978 ο 65χρονος Ουκρανός μηχανικός και αντιφρονών Αλέκσα Χίρνυκ αυτοπυρπολήθηκε διαμαρτυρόμενος κατά της καταπιέσεως της ουκρανικής γλώσσας, ιστορίας και πολιτισμού από το σοβιετικό καθεστώς.

Η αυτοπυρπόληση του Thích Quảng Đứ το 1963 στο φακό του Malcolm Browne, μέσω Wikimedia Commons

Οι άνθρωποι καίγονται στην Ινδία, η Αραβική Άνοιξη οδήγησε σε έξαρση αυτοπυρπολήσεων σε χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, με τουλάχιστον 14 καταγεγραμμένα περιστατικά -μάλιστα η ίδια η απαρχή της Αραβικής Ανοίξεως, που ανέτρεψε καθεστώτα δεκαετιών στην περιοχή, εντοπίζεται στην αυτοπυρπόληση του 26χρονου πλανόδιου μανάβη Μοχάμεντ Μπουαζίζι στις 17 Δεκεμβρίου 2010 στην Τυνησία. Ο Μπάκελ πέθανε ως αγωνιστής για ένα σκοπό για όλους μας και έμεινε πιστός στην ατζέντα του. Έζησε τη ζωή του στην υπηρεσία όλων μας. Πέθανε για εμάς.

Ο θάνατος του, αν και συνοδεύτηκε από κάποια δημοσιεύματα, πέρασε στη λήθη. «Ένας άνθρωπος αυτοπυρπολήθηκε. Μόλις και το προσέξαμε», έγραφε ένα άρθρo γνώμης στους Νew York Times.

Τέσσερα χρόνια μετά, το έγκλημα για το οποίο ο Μπάκελ έγινε στάχτη συνεχίζεται πιο άγριο από ποτέ. Ας τον δικαιώσουμε αναχαιτίζοντας το έγκλημα, αποτρέποντας επόμενες θυσίες, σήμερα.