Τον Φεβρουάριο του 2006, ο Νεοζηλανδός Ρόμπερτ Χιούιτ έκανε καταδύσεις κοντά στο νησί Μάνα, στις ακτές του Βόρειου Νησιού της Νέας Ζηλανδίας. Ο Hewitt ήταν ένας έμπειρος εκπαιδευτής καταδύσεων του Πολεμικού Ναυτικού με 20 χρόνια στην υπηρεσία και είπε στον φίλο του που έκανε κατάδυση μαζί του ότι θα κολυμπούσε πίσω στην ακτή ο ίδιος.
Αντ’ αυτού, όταν αναδύθηκε την επόμενη φορά, είχε τραβηχτεί αρκετές εκατοντάδες μέτρα μακριά από το σημείο περισυλλογής, από ένα ισχυρό ρεύμα -μέσα στον Ειρηνικό ωκεανό.
Το καταδυτικό σκάφος είχε φύγει και ο Hewitt έμεινε μόνος του, με την παλίρροια να τον σπρώχνει όλο και πιο μακριά από την ακτή. Και όμως, ο Χιούιτ κατάφερε και επιβίωσε 75 ώρες μέσα στη θάλασσα. Μόνος του.
Σε ένα τεύχος του 2017 του περιοδικού Diving and Hyperbaric Medicine, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τη φυσιολόγο Heather Massey του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ στο Ηνωμένο Βασίλειο εξέτασε από κοντά τι συνέβη στη συνέχεια: Την προοδευτική επιδείνωση του Hewitt κατά τις επόμενες τέσσερις ημέρες και τρεις νύχτες, το πώς επέζησε και τι συνέβη μετά την τελική διάσωσή του.
Είναι μια συγκλονιστικά ενδιαφέρουσα ματιά σε έναν κλάδο της ακραίας φυσιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού.
Η πιο πιεστική και επείγουσα πρόκληση που αντιμετώπισε ο Hewitt ήταν η θερμοκρασία του νερού που ήταν 61 έως 63 βαθμούς Φαρενάιτ (16 έως 17 βαθμούς Κελσίου) -πολύ κάτω από τη θερμοκρασία του σώματος.
Σύμφωνα με τα φυσιολογικά μοντέλα, όταν το νερό έχει θερμοκρασία 59 βαθμούς Φαρενάιτ (15 βαθμούς Κελσίου), ο μέσος χρόνος επιβίωσης είναι μεταξύ 4,8 και 7,7 ωρών!
Το εκπληκτικό είναι ότι ο Hewitt πέρασε όχι 7,8 ή 10, αλλά τις επόμενες 75 ώρες στο νερό!
Σε γενικές γραμμές, η παραμονή μέσα σε κρύο νερό προκαλεί μια αντίδραση τεσσάρων σταδίων.
Η πρώτη είναι η «αντίδραση του ψυχρού σοκ» που προκαλεί λαχάνιασμα, ανεξέλεγκτο υπεραερισμό, υπέρταση και αυξημένους καρδιακούς σφυγμούς. Αυτή η αντίδραση σοκ μπορεί να σας προκαλέσει εισπνοή νερού και πνιγμό και μπορεί να προκαλέσει καρδιακές αρρυθμίες.
Ο Hewitt είχε δύο βασικές άμυνες ενάντια στο ψυχρό σοκ: μια στολή πάχους πέντε χιλιοστών και την εξοικείωση από περισσότερες από 1.000 προηγούμενες καταδύσεις, η οποία τελικά αμβλύνει την αρχική αντίδραση αυτού του σοκ.
Μετά το ψυχρό σοκ, το οποίο κορυφώνεται μέσα σε 30 δευτερόλεπτα και μειώνεται μετά από μερικά λεπτά, το επόμενο στάδιο είναι η περιφερική ψύξη των μυών.
Για κάθε 1,8 βαθμούς Φαρενάιτ (1 βαθμό Κελσίου) που ψύχονται οι μύες σας, η μέγιστη μυϊκή σας ισχύς μειώνεται κατά περίπου 3%. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χάσετε την ικανότητα να κολυμπάτε πολύ πριν το καταλάβετε πραγματικά.
Ο Hewitt έχασε πράγματι την ικανότητα να κολυμπάει σε κάποια σημεία της παραμονής του μέσα στο νερό – μερικές φορές επειδή έχασε τις αισθήσεις του – αλλά είχε μαζί του (ευτυχώς) και έναν αντισταθμιστή πλευστότητας που τον κρατούσε να επιπλέει με το κεφάλι του πάνω από το νερό.
Μέσα στον ωκεανό για 75 ώρες
Το τρίτο στάδιο είναι η βαθιά ψύξη του σώματος, η οποία επηρεάζει τόσο τη σωματική όσο και τη διανοητική λειτουργία και τελικά οδηγεί σε απώλεια συνείδησης και στη συνέχεια σε θάνατο.
Κανείς δεν μέτρησε τη θερμοκρασία του Hewitt μέχρι την ώρα της διάσωσής του. Σε εκείνο το σημείο, ήταν 96,3 βαθμοί Φαρενάιτ (35,7 βαθμοί Κελσίου), που δεν είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Είχε κάποια σημάδια σύγχυσης και αποπροσανατολισμού που υποδηλώνουν ότι βρισκόταν στα όρια της υποθερμίας, αλλά γενικά δεν ήταν… του θανατά που λέμε.
Ένας βασικός παράγοντας που βοήθησε στην αποφυγή της υποθερμίας ήταν το γεγονός ότι ο Hewitt είναι ένας μεγαλόσωμος, μυώδης άνδρας με ύψος 1,80 μ. και βάρος 110 κιλών -μια αξιοπρεπή ποσότητα λίπους ως προς την σωματική μόνωσή του από το ψύχος.
Ο Hewitt προσπάθησε επίσης να διατηρήσει την εμβρυακή θέση, η οποία ελαχιστοποιεί την απώλεια θερμότητας και παρατείνει τον χρόνο επιβίωσης σε δροσερό νερό.
Το τέταρτο και τελευταίο στάδιο είναι η φάση της «περιμετρικής διάσωσης».
Φυσικά, το κρύο νερό δεν ήταν η μόνη πρόκληση σε αυτή την δυσχερή κατάσταση.
Η αφυδάτωση είναι ένα εξίσου σοβαρό πρόβλημα -στην πραγματικότητα, η πίεση της στολής και η πίεση του νερού διοχετεύουν το αίμα στον πυρήνα του σώματός σας, γεγονός που επιτείνει και διεγείρει την ούρηση, ακόμη και όταν είστε ήδη αφυδατωμένοι.
Η οδηγία σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι πρέπει να αποφεύγετε να πίνετε νερό την πρώτη μέρα– αυτό θα προκαλέσει ορμονικές αλλαγές που κάνουν το σώμα σας να αρχίσει να εξοικονομεί νερό.
Μετά από αυτό, πρέπει να μαζεύετε μισό λίτρο νερό (της βροχής) την ημέρα. Ο Hewitt χρησιμοποίησε τη μάσκα του και το μπουφάν της στολής του για να συλλέξει το νερό της βροχής.
Όταν τελικά διασώθηκε, ήταν τόσο αφυδατωμένος ώστε ήπιε μονομιάς ενάμισι λίτρο νερό και στη συνέχεια έλαβε άλλα έξι λίτρα ενδοφλεβίως!
Η παρατεταμένη παραμονή μέσα στο θαλασσινό νερό, μαζί με την τριβή από τη στολή και τα βατραχοπέδιλά του, κατέστρεψαν επίσης το δέρμα του Hewitt.
Όταν βρέθηκε, το σώμα του ήταν καλυμμένο με θαλάσσιους μικροοργανισμούς που τρέφονταν από το δέρμα του!
Και έπειτα υπάρχει και η ψυχολογική πρόκληση, τόσο κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς του, όσο και μετά την δύσκολη αυτή δοκιμασία του. Την τρίτη μέρα, σκεφτόταν (και όντως έκανε μια ημιτελή και αποτυχημένη προσπάθεια) να αυτοκτονήσει, αλλά κατάφερε και βρήκε το κουράγιο να συνεχίσει να παλεύει.
Μπορούμε λοιπόν να αντλήσουμε διδάγματα από τη δοκιμασία του Hewitt;
Το να φοράει στολή δύτη και να ζυγίζει πάνω από 100 κιλά προφανώς και τον βοήθησε. Η παραμονή σε εμβρυακή στάση ήταν επίσης μια πολύ καλή ιδέα.
Τελικά, το πιο σημαντικό μάθημα, και αυτό που ο ίδιος ο Hewitt συνεχίζει να τονίζει μέχρι σήμερα, είναι ότι δεν έπρεπε να βρεθεί σε αυτή την κατάσταση εξαρχής.
Αντί να καταδυθεί μόνος του, θα έπρεπε να είχε διακόψει την κατάδυση και να είχε ενταχθεί σε μια άλλη ομάδα ή, τουλάχιστον, να είχε χρησιμοποιήσει μια σημαδούρα επιφανειακής σήμανσης για να επισημάνει τη θέση του.
Παρόλα αυτά, μερικές φορές συμβαίνουν τέτοιες αναποδιές.
Και αν συμβεί κάτι τέτοιο, το άλλο μεγάλο μάθημα που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι, σε πείσμα όλων των φυσιολογικών μοντέλων, ο Rob Hewitt επέζησε για εκπληκτικές 75 ώρες μόνος του στο κρύο νερό. Οπότε, αν βρεθείτε εκεί έξω, μην τα παρατήσετε ποτέ.
