Ο Βασίλης Καραμητσάνης είναι πρόεδρος του Animasyros, του μεγαλύτερου Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων στην Ελλάδα. Σπούδασε νομική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, έκανε δύο μεταπτυχιακά στην Γαλλία και στην Γερμανία, στην οικονομική ανάλυση του δικαίου και στη συνέχεια ακολούθησε τη νομική ως επάγγελμα. Αν και ουδέποτε είχε καλλιτεχνικές σπουδές, όπως μας λέει «ήδη από τις σπουδές στη Θεσσαλονίκη “κόλλησα το μικρόβιο” των φεστιβάλ, αρχικά ως εθελοντής και μετά ως αμειβόμενο μέλος της ομάδας του τμήματος ελληνικών ταινιών του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης». Έτσι έχοντας «κολλήσει» λοιπόν το κινηματογραφικό μικρόβιο, με μια παρέα ανθρώπων διοργάνωσαν το φεστιβάλ «Πλατφόρμα Βίντεο» στα 00ς σε ταράτσες στην Αθήνα. Αν και το φεστιβάλ τα πήγε πολύ καλά, όπως μας εξηγεί ο ίδιος, «ήταν η εποχή προ κρίσης και κάπου είχαμε κουραστεί από το μέγεθος της Αθήνας και της διοργάνωσης και θέλαμε να κάνουμε ένα μπουτίκ φεστιβάλ εκτός Αθηνών, αφιερωμένο αποκλειστικά στο animation, που τότε ήταν πολύ ανερχόμενο και παραμένει, κι όλο αυτό λειτούργησε πολύ θεραπευτικά για τον ελεύθερο μου χρόνοι».
Ένα φεστιβάλ που έχει αισίως διανύσει 16 ολόκληρα χρόνια, καταφέρνοντας να γίνει το πιο μεγάλο φεστιβάλ animation της Μεσογείου. Με προβολές, μικρές παραγωγές κινουμένων σχεδίων, εργαστήρια, μια επαγγελματική αγορά για το animation στη Μεσόγειο και με διεθνείς και εθνικές συνεργασίες καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, έχει καταφέρει να συγκεντρώσει ανθρώπους από την σκηνή του animation από όλο τον κόσμο σε ένα νησί των Κυκλάδων.
Ενώ ο χρόνος του Βασίλη Καραμητσάνη μοιράζεται μεταξύ δικηγορίας και του οργανισμού Animasyros, φέτος προστέθηκε μια επιπλέον «ευγενής» δραστηριότητα όπως την αποκαλεί ο ίδιος, καθώς αποφάσισε να εμπλακεί στα κοινά του δήμου Αθηναίων. Είναι υποψήφιος με τον συνδυασμό «Αθήνα Ψηλά» του τρέχοντος Δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη.
O λόγος πλέον ανήκει στον Βασίλη Καραμητσάνη προκειμένου να μας απαντήσει στα ερωτήματα που του θέσαμε σχετικά με την πρόσφατη εμπλοκή του με την πολιτική αλλά και την φετινή διοργάνωση του Animasyros:
– Ανιμέισον & Αρχαία Ελλάδα ως κύρια θεματική του φετινού Φεστιβάλ. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του; Θεματολογικά, υφολογικά, εικαστικά;
Το animation και η Αρχαία Ελλάδα έχουν μια πολύ στενή σχέση, που έχει γίνει γνωστή είτε από τον Ηρακλή, είτε από μια σειρά άλλων μυθολογικών και ιστορικών θεμάτων, τόσο από το cinema live action, όσο κι από το animation. Η θεματική διατρέχει όλους τους πυλώνες του Φεστιβάλ και παρουσιάζει ένα ειδικά διαμορφωμένο πρόγραμμα 20 ταινιών για μικρούς και μεγάλους, μέσα από τις οποίες θα απολαύσουμε αρχαίους μύθους στη μεγάλη οθόνη και θα μάθουμε πώς ήταν πραγματικά η ζωή στην Αρχαία Ελλάδα. Φέρνουμε λοιπόν τους σημαντικότερους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που έχουν καταπιαστεί με την αρχαιοελληνική θεματολογία. Εντρυφούμε στην αρχαιότητα με μια ευρύτητα, ως πολιτιστικό σύνολο κι όχι απαραίτητα ως εθνικό σύμβολο ή αυστηρά ως ιστορική χρονική περίοδο. Θα έχουμε ανθρώπους από τη Disney και διάφορους φορείς εντός κι εκτός Ευρώπης, οι οποίοι παρουσιάζουν από ταινίες μέχρι διαλέξεις, Avant Premiere κτλ., με άξονα το Animated Ancients.
– Θα μπορούσατε να κάνετε μια αναφορά στο αφιέρωμα στην Ιβηρική χερσόνησο; Πώς προέκυψε;
Κάθε χρόνο έχουμε ένα γεωγραφικό ή εθνικό αφιέρωμα σε μια κινηματογραφία που αξίζει να την δει το κοινό -το διεθνές πλέον κοινό του Aimasyros. Φέτος επιλέξαμε τον Ιβηροαμερικανικό κόσμο -για κάποιους μπορεί να μην είναι γνωστό αυτό, είναι η Πορτογαλία και η Ισπανία, η Ιβηρική Χερσόνησος και όλες οι πορτογαλόφωνες και ισπανόφωνες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Άρα έχουμε από τις πολύ κοντινές και συνεργάτιδες μας χώρες όπως είναι η Ισπανία και η Πορτογαλία πάρα πολλές ταινίες καθώς και μέλη από τις χώρες αυτές στις κριτικές επιτροπές αλλά και στις δράσεις και τις πρωτοβουλίες μας, μέχρι τις μακρινές χώρες της Λατινικής Αμερικής, που δεν θα έχει κάποιος την ευκαιρία να δει, για παράδειγμα μια ταινία από την Παραγουάη ή τον Παναμά, ή αντίστοιχα από την, ή την Βολιβία κτλ. βεβαίως είναι και οι μεγάλες χώρες όπως είναι η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Χιλή κτλ.
– Πείτε μας αν θέλετε δυο λόγια για τα φετινά εργαστήρια.
Τα εργαστήρια αποτελούν έναν βασικό άξονα του φεστιβάλ, τα οποία φέτος εμπλουτίζονται και πειραματίζονται με νέες τεχνικές, όπως το sand animation -που είναι η τεχνική της άμμου. Με διάφορους Έλληνες και ξένους εκπαιδευτές, απευθύνονται σε κοινό της πρώτης και δεύτερης σχολικής ηλικίας, άτομα με αναπηρίες, άτομα της τρίτης ηλικίας -σε συνεργασία με τα ΚΑΠΗ της Σύρου. Τα φετινά εργαστήρια εμπνέονται επίσης από την αρχαιότητα, με την λογική είναι ότι το Ανιμέισιον και Αρχαία Ελλάδα διαπερνά ως αφιέρωμα και τα εκπαιδευτικά εργαστήρια.
– Ένας πολύ ενδιαφέρον πυλώνας του φεστιβάλ, είναι το concept της «Αγοράς», που δίνει την ευκαιρία σε νέους Έλληνες δημιουργούς να μοιραστούν τις καλλιτεχνικές και επαγγελματικές τους αναζητήσεις και προσφέροντάς τους επαγγελματικές ευκαιρίες σε διεθνές επίπεδο. Πώς ακριβώς υλοποιείται αυτό το εγχείρημα;
Εισάγουμε μια σειρά από καινοτομίες στον τρίτο πυλώνα του φεστιβάλ, που είναι η «Αγορά», ελληνικά και αγγλικά, “Agora”, που προφανώς παραπέμπει στην αρχαία ελληνική Αγορά, που ήταν ένας τόπος ανταλλαγής όχι μόνο προϊόντων, αλλά και ιδεών. Σε αυτό το τμήμα λοιπόν έρχονται οι “top” άνθρωποι του animation από όλο τον κόσμο και συναντούν με το ελληνικό ταλέντο. Μάλιστα φέτος κάναμε δύο καινοτόμες δράσεις που προάγουν όλη την ελληνική δημιουργικότητα, αυτό που λέμε το «ελληνικό animation». Το πρώτο είναι με τη στήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, όπου κάνουμε μια σειρά από Animation Talks with Joanna Quinn, την πιο σημαντική βρετανίδα animator -βραβευμένη με Όσκαρ- παίρνοντας συνεντεύξεις από όλους τους ‘Έλληνες διαγωνιζόμενους. Επίσης, κάτι που αξίζει να αναφέρουμε είναι ότι για πρώτη φορά, στα πρότυπα των μεγάλων φεστιβάλ κινηματογράφου, κάνουμε speed dating. Speed dating sessions τι είναι; 15 νέοι Έλληνες δημιουργοί επιλέγονται από το Animasyros για να συμμετάσχουν σε σύντομες συναντήσεις 15’ με διεθνούς φήμης παραγωγούς και καλλιτέχνες από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, να συζητήσουν μαζί τους για θέματα που αγγίζουν όλα τα στάδια παραγωγής μιας ταινίας animation, να κάνουν pitch την ιδέα τους ή/και να μοιραστούν μαζί τους τις καλλιτεχνικές και επαγγελματικές τους αναζητήσεις, με σκοπό την εξεύρεση συμπαραγωγών ή και επαγγελματικών ευκαιριών σε διεθνές επίπεδο. Όλο αυτό υλοποιείται μέσω του Εθνικού Φορέα Εξωστρέφειας που ονομάζεται Enterprise Greece και στοχεύει στην αύξηση των εγχώριων παραγωγών αλλά και στην εξαγωγή του ελληνικού ταλέντου.
– Πώς αντιμετώπισε το κοινό το animation πριν από 16 χρόνια, που φαντάζομαι δεν ήταν ούτε τόσο διαδεδομένο, ούτε τόσο εδραιωμένο όσο σήμερα, και πως πήρατε την απόφαση να εστιάσετε σε αυτό;
To 2008 που ξεκινήσαμε, το animation ήταν πολύ ανερχόμενο σε διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα ωστόσο, δεν τα πήγαινε όσο καλά τα πάει τώρα, αλλά είχαμε διαβλέψει και τότε ότι υπήρχε ένα έλλειμα θεσμών που να υποστηρίζουν το animation και θέλαμε όλο αυτό να το παρουσιάσουμε όχι στο μητροπολιτικό κέντρο της Αθήνας, αλλά να ως μια δράση αποκέντρωσης, κάνοντας ένα μικρό φεστιβάλ για το animation σε έναν ωραίο προορισμό, σε ένα destination ελληνικό. Πήγαμε λοιπόν σε τρεις πόλεις της Ηπειρωτικής Ελλάδας, πιάσαμε τους δημάρχους, και αντίστοιχα πιάσαμε και στην Ερμούπολη τον τότε δήμαρχο, Γιάννη Δεκαβάλλα, που ήταν ο πρώτος από τους δημάρχους που απάντησαν θετικά, και εγένετο το Animasyros. Στην πραγματικότητα δεν περιμέναμε ότι όλο αυτό θα μεγεθυνθεί σε τέτοιο βαθμό ξεπερνώντας κάθε προσδοκία, όπου όλοι θα γνωρίζουν το Animasyros ως θεσμό.
– Ποιες ταινίες ξεχωρίζετε από το φετινό πρόγραμμα;
Παρόλο που θα ήθελα να αναφερθώ σε πολλές, θα σταθώ μόνο σε μία γιατί ξεχωρίζει από τον τρόπο που έχει προγραμματιστεί. Αναφέρομαι στην ταινία έναρξης που λέγεται “Nayola” του José Miguel Ribeiro, βραβευμένη σε μερικά από τα σημαντικότερα φεστιβάλ στον κόσμο. Θα προβληθεί την Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου στις 8 το απόγευμα στο Θέατρο Απόλλων, και είμαστε πολύ περήφανοι γιατί είναι μια πορτογαλική ταινία που προβάλλουμε με την υποστήριξη της Πορτογαλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν μια σειρά από ταινίες και παλιές και καινούργιες τις οποίες πραγματικά τις έχω μέσα στην καρδιά μου, την κάθε μια για ξεχωριστούς λόγους. Αυτό που ανυπομονώ, γιατί δεν τις έχω δει όλες (υπάρχει ομάδα προγραμματισμού που ασχολείται με αυτό), είναι όλη η ελληνική παραγωγή. Έχοντας υπάρξει 8 χρόνια πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Κινουμένων Σχεδίων, κι έχοντας με έναν τρόπο βάλει κι εγώ ένα μικρό λιθαράκι στην εθνική προσπάθεια για να κάνουμε τα ελληνικά κινούμενα σχέδια γνωστά σε όλο τον κόσμο, ανυπομονώ πολύ να δω την καινούργια σοδειά.
– Μετά από την πολυετή ενασχόλησή σας με τα φεστιβάλ, θα ήθελα να μου πείτε ποιες είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματά σας για τον θεσμό και το μέλλον του.
Για μένα το Animasyros είναι το «παιδάκι» μου. Είναι απόλυτα συνταυτισμένο με τη ζωή μου. Είμαι 47 ετών, “too old to rock n roll, too young to die”, αλλά είμαι πρόεδρος ενός φεστιβάλ το οποίο μεγάλωσε μαζί με μένα και είναι πάντα συγκινητικό να φτάνεις στον ορίζοντα της υλοποίησής του. Το ότι έχει πραγματοποιηθεί 15 φορές μου φαίνεται ότι ο χρόνος κινείται σαν νεράκι και είναι τόσο έντονα τα συναισθήματα, που δεν υπάρχει χρόνος ούτε για δάκρυα. Γίνεται ένας αναστοχασμός, ασπρίζουν τα μαλλιά σου, και λες «μεγάλωσα κι εγώ αλλά μεγάλωσε και το φεστιβάλ» με ένα ωραίο τρόπο και με την αγάπη του κοινού αλλά και των ΜΜΕ όπως εσείς, που στηρίζουν το φεστιβάλ όλα αυτά τα χρόνια.
– Ας περάσουμε όμως κλείνοντας στην πρόσφατη ενασχόλησή σας με τα κοινά. Πώς αποφασίσατε να εμπλακείτε με την πολιτική;
Μεταξύ άλλων πραγμάτων είχα αρκετές υποχρεώσεις, αλλά προσέθεσα μια ακόμη που θεωρώ πολύ ευγενή, σε αντίθεση με την γενική πεποίθηση που υπάρχει ειδικά στους πιο νέους ανθρώπους για την απαξίωση της πολιτικής, ακόμα κι αν αυτή αφορά την προσφορά στην κοινότητα όπως είναι η τοπική αυτοδιοίκηση. Έτσι, μετά από ενδελεχή σκέψη αποδέχτηκα την πρόταση του τρέχοντος Δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη να είμαι υποψήφιος με τον συνδυασμό «Αθήνα Ψηλά».
-Ποια ήταν τα κίνητρα οι λόγοι που σας ώθησαν να αποδεχτείτε την πρόταση του Κώστα Μπακογιάννη;
Αποδέχτηκα την πρόταση καθώς σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να είμαι χρήσιμος τόσο σε προεκλογικό επίπεδο, όσο και μετεκλογικά για έναν συνδυασμό που έχει καταφέρει σημαντικά πράγματα στην πόλη, που ωστόσο δεν έχουν επικοινωνηθεί τόσο ευρέως όσο θα τους άξιζε. Πέραν της προσωπικής σχέσης με έναν άνθρωπο που είναι πολύ προοδευτικός και πολύ κοντά στη δική μου φιλοσοφία ζωής, γύρω από το πρόσωπο του δημάρχου μαζευτήκαμε μια σειρά από ανθρώπους που έχουμε μια πορεία σε διάφορους τομείς της κοινωνικής δράσης – από εμένα και άλλους συνάδελφους μου που εμπλεκόμαστε στον πολιτισμό, μέχρι άλλους που εμπλέκονται στην κοινωνική δράση, τις επιστήμες κτλ. Θέλω να πω ότι είναι μια ομάδα υποψηφίων που στην πλειονότητά τους εγώ αισθάνομαι πολύ καλά που είμαι μαζί τους και αισθάνομαι και τιμή που είμαι δίπλα σε ανθρώπους που έχουν κάνει σημαντικά πράγματα. Εγώ αντίστοιχα στον τομέα του πολιτισμού έχω μια σημαντική πορεία, έχοντας κάνει πολλή δουλειά σε επίπεδο εθνικής προσπάθειας για το ελληνικό animation. Ενώ το ελληνικό animation ήταν άγνωστος όρος, σήμερα είναι ένας όρος διεθνώς υπαρκτός. Γενικότερα, θεωρώ ότι μέσα από τον πολιτισμό της πόλης μπορείς να κάνεις εξίσου σημαντικά πράγματα με διεθνή γεγονότα όπως είναι το Animasyros που πλέον δεν περιορίζεται αυστηρά στα εθνικά σύνορα.
Δείτε επίσης: Ιφιγένεια Τζόλα: «Πάντα κυνηγούσα αυτό που ήθελα, αυτό που αγαπούσα»