Την Αρετή Πασχάλη, αν την έχεις δει στο θέατρο, σίγουρα δεν την ξεχνάς εύκολα. Μία αεικίνητη παρουσία που σίγουρα θα μαγνητίσει το βλέμμα του θεατή και είναι πάντα έτοιμη να τσαλακωθεί και να δοκιμάσει καινούργια πράγματα. Ο χορός είναι πάντα μέσα της. Έχουν συνυπάρξει, άλλωστε, αρκετά χρόνια και επιθυμία της είναι να ξαναβρεθούν σε κάποιο μιούζικαλ στο θεατρικό σανίδι. Αν δεν την έχετε δει, ε να πάτε! Τι περιμένετε;
Το χειμώνα την απολαύσαμε στο «Σεσουάρ για Δολοφόνους», που θα συνεχιστεί για 3η χρονιά στο θέατρο Λαμπέτη, ενώ στην τηλεόραση μπορούμε να την παρακολουθήσουμε στον «Έρωτα Φυγά» στο Open. Η Αρετή Πασχάλη δεν μένει ποτέ στάσιμη και ετοιμάζεται πυρετωδώς για τη νέα της θεατρική παράσταση «Το Πάρτυ» στο θέατρο Άνεσις. Μετά την μεγάλη επιτυχία της ομώνυμης ταινίας το 2017, το έργο της Σάλι Πότερ θα ανέβει στις 3 Μαΐου – για πρώτη φορά στην Ελλάδα – σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη.
Με τον Νικορέστη είναι μαζί στη ζωή και στο θέατρο και έχουν καταφέρει να βρουν τις κατάλληλες εξισορροπητικές γραμμές. Ελπίζει ο γιος της να μεγαλώσει σε μία φωτεινή κοινωνία, απαλλαγμένη από τα φαινόμενα βίας, που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Η ίδια εκπέμπει τόσο φως, που σίγουρα θα πιστέψεις κι εσύ ότι η επόμενη μέρα θα είναι καλύτερη.
– Ήθελες από μικρή να γίνεις ηθοποιός;
Ναι, ήθελα από πολύ μικρή να γίνω ηθοποιός. Ασχολούμουν με τον χορό από παιδί, με είχε συνεπάρει κι έλεγα ότι θα γίνω χορεύτρια. Σύντομα, όμως, συνειδητοποίησα ότι δεν εκφράζομαι απολύτως μέσα από τον χορό. Είχα ανάγκη να βάλω στην ζωή μου την υποκριτική και το τραγούδι. Ήθελα, δηλαδή, να συνδυάσω αυτό το καλλιτεχνικό τρίπτυχο και για να το καταφέρω, ο μόνος δρόμος που είδα μπροστά μου ήταν αυτός της υποκριτικής τέχνης. Οι γονείς μου είχαν ένα περίπτερο, στο οποίο εργαζόμουν κι εγώ. Ήταν ο μαγικός μου κόσμος, το καταφύγιό μου, όπου –θυμάμαι- ότι μέσα εκεί έγραφα τα δικά μου έργα. Είχα ένα κασετόφωνο στο οποίο μαγνητοφωνούσα όλους τους ρόλους των έργων μου με διαφορετικές φωνές. Σε αυτό το περίπτερο πρέπει να με είχαν κατακλέψει. (Γέλια!) Μετά το σχολείο έδωσα εξετάσεις στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, όπου και πέρασα. Έτσι, ξεκίνησε το όνειρο να γίνεται πραγματικότητα.
– Τι είναι αυτό που σε γεμίζει στο τέλος κάθε παράστασης;
Είναι οι αντιδράσεις του κοινού την ώρα της παράστασης, το γέλιο τους, το κλάμα τους, η συγκίνησή τους. Είναι τα συναισθήματα που μοιράζονται μαζί σου όταν σε περιμένουν μετά την παράσταση για να σε συγχαρούν για το έργο που μόλις είδαν, για το συνολικό αποτέλεσμα και για την προσωπική δουλειά που έκανες. Είναι πολύ μεγάλη ανταμοιβή για εμένα να με πλησιάζει ένας άνθρωπος και να μου λέει ότι η παράστασή μας άγγιξε ευαίσθητες χορδές της προσωπικότητάς του. Και αναφέρομαι εν γένει στην παράσταση και όχι στην ατομική μου παρουσία, διότι πιστεύω πάρα πολύ στην έννοια και στην δύναμη της ομάδας. Το να μου λένε όμορφα πράγματα για τις παραστάσεις που έχω παίξει είναι για μένα μία δικαίωση, μία μεγάλη ανταμοιβή που με κάνει να νιώθω πληρότητα. Το να προκαλείς έντονα συναισθήματα στον κόσμο είναι πολύτιμο δώρο τόσο για τους θεατές, όσο και για τους καλλιτέχνες. Είναι ευλογία να βιώνεις συναισθήματα επί σκηνής και να έχεις από κάτω πολλούς θεατές που είναι έτοιμοι να τα αγκαλιάσουν και να τα κάνουν δικά τους. Από όλες τις Τέχνες, στο θέατρο αυτή η αλληλεπίδραση είναι ακόμα πιο έντονη, αν σκεφτεί κανείς την θνησιγενή ιδιότητα που το χαρακτηρίζει. Όλα γεννιούνται τώρα. Δεν υπάρχει δεύτερη φορά, ίδια με την πρώτη. Δεν υπάρχει επανάληψη. Είναι μόνο ό,τι συμβαίνει εδώ, αυτήν την στιγμή, μπροστά στα μάτια μας και τελειώνει επίσης εκεί με το χειροκρότημα του κοινού και το κλείσιμο της αυλαίας.
– Ποια είναι η προσωπική σου πρόκληση κάθε φορά που προσεγγίζεις έναν ρόλο;
Έχω ανάγκη να κάνω πολλούς και διαφορετικούς ρόλους. Θέλω, δηλαδή, να δοκιμαστώ σε όλα τα είδη του θεάτρου. Όταν προσεγγίζω ένα ρολό, προσπαθώ να βρω την αλήθεια του, προσπαθώ να δω πώς εγώ θα αντιδρούσα αν μου συνέβαινε μία τέτοια κατάσταση: ποιες πλευρές μου θα υπερίσχυαν, ποιες θα λάμβαναν μικρότερο χώρο, ποιες πλευρές θα φώτιζα περισσότερο, ποιες όχι. Κυρίως να προσεγγίσω την αλήθεια του εκάστοτε χαρακτήρα με αγνότητα και καθαρή ματιά.
– Είναι στα κοντινά σου σχέδια να συμμετάσχεις σε μια παράσταση που περιλαμβάνει χορό, όπως είναι το μιούζικαλ;
Είχα την τύχη να παίξω σε αρκετά μιούζικαλ από τα πρώτα μου επαγγελματικά βήματα («Chicago», «Μερικοί το προτιμούν καυτό», «Sweet Charity» κ.α.) και ευελπιστώ να ζήσω κι άλλες αντίστοιχες εμπειρίες. Είναι ένα είδος θεάτρου αρκετά απαιτητικό και το αγαπώ ιδιαιτέρως..
– Υπάρχει κάποια θεατρική στιγμή μέχρι τώρα που έχεις ξεχωρίσει και δεν θα ξεχάσεις ποτέ;
Η πρώτη στιγμή που μου έρχεται πάντα στο μυαλό είναι ο ρόλος της Ρούζιτσα που έπαιζα στους «Ήρωες» στο Μικρό Παλλάς σε σκηνοθεσία της Ελένης Γκασούκα. Κάθε ηθοποιός στην παράσταση, εκτός από τις ομαδικές σκηνές, είχε και τη στιγμή του με έναν ξεχωριστό μονόλογο. Ο δικός μου ήταν κωμικός και για 10-12 λεπτά ήμουν μόνη επί σκηνής. Ήταν τεράστιο στοίχημα να σταθώ εκεί πάνω χωρίς τη στήριξη κάποιου συναδέλφου, χωρίς τη βλεμματική και τη σωματική επαφή. Ευτυχώς αυτό που έκανα είχε απήχηση, είδα ότι λειτουργούσε και ο κόσμος γελούσε πάρα πολύ. Έτσι, μετά από εκείνη την εμπειρία, αισθάνθηκα ότι ανέβηκα ένα σκαλοπατάκι. Ένιωσα πιο δυνατή που βρέθηκα μόνη μου σε μία σκηνή και μπόρεσα να ανταπεξέλθω. Δεν είναι εύκολη συνθήκη, ειδικά για μία νέα ηθοποιό… Η σκηνή μπορεί να σε καταπιεί, μπορεί ξαφνικά να αναδυθούν μπροστά σου πολλές φοβίες. Το ότι ανταπεξήλθα με έκανε να νιώσω ότι κέρδισα ένα στοίχημα.
– Πώς θα περιέγραφες τον σημερινό εαυτό σου;
Βλέπω ότι έχω εξελιχθεί και είμαι πιο πλούσια σε εμπειρίες. Είναι πολύ σημαντικό για εμένα να μην μένεις ποτέ στάσιμος και είμαι ευγνώμων για όλες τις συνεργασίες που είχα μέχρι σήμερα. Αισθάνομαι ότι υπάρξει εξέλιξη τόσο στην καλλιτεχνική μου διαδρομή, όσο και στην προσωπική μου ζωή και αυτό με κάνει ακόμα πιο χαρούμενη. Νιώθω ευτυχία και ευγνωμοσύνη προς την ζωή που μου έφερε όμορφες ευκαιρίες, που τις αξιοποίησα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
– Υπάρχει κάποιο προσωπικό απάγκιο για εσένα;
Είναι ο σύντροφός μου, ο οποίος ό,τι κι αν συμβαίνει, έχει τον τρόπο με ένα του βλέμμα, με μία αγκαλιά του, να με ηρεμήσει, να με φέρει στο παρόν και να με κάνει να νιώθω απολύτως ασφαλής. Είναι η αγκαλιά του συντρόφου μου.
– Πώς είναι να σκηνοθέτησε από τον σύντροφο σου, τον Νικορεστη, αλλά και να συνεργάζεσαι μαζί του;
Στην αρχή η αλήθεια είναι ότι προβληματιζόμουν και αναρωτιόμουν μήπως κάνει κακό στην προσωπική μας σχέση, μήπως τσακωνόμαστε, μήπως δημιουργηθούν διάφορα θέματα. Ευτυχώς δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Φυσικά και υπάρχουν διαφωνίες την ώρα της δημιουργίας, αλλά ο Νικορέστης έχει το τεράστιο προσόν να δημιουργεί τις καταλληλότερες συνθήκες για έναν ηθοποιό για να ανθίσει, για να δημιουργήσει και για να εκφραστεί. Αισθάνομαι πάρα πολύ όμορφα, αισθάνομαι μεγάλη ασφάλεια και τον εμπιστεύομαι απολύτως. Γενικά, είμαι άνθρωπος που μου αρέσει να εμπιστεύομαι τους συμπαίκτες μου και τους συντελεστές μιας καλλιτεχνικής ομάδας, διότι έχω καταλάβει ότι μόνο έτσι απολαμβάνεις αυτό που κάνεις, βοηθάς στο να δημιουργηθεί καλό κλίμα και να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
– Ποιες είναι οι ισορροπίες που χρειάζονται για να μην εμπλακούν τα προσωπικά με τα επαγγελματικά ζητήματα;
Στόχος μας είναι να μην επηρεάζουν την γαλήνη του σπιτιού μας τα όποια προβλήματα μπορεί να προκύψουν κατά την διάρκεια μιας πρόβας, ενός γυρίσματος ή μιας παράστασης. Δεν είναι εύκολο, αλλά με καλή θέληση –την οποία ευτυχώς διαθέτουμε- όλα μπορούμε να τα πετύχουμε. Φυσικά, μόλις βρεθούμε με τον Νικορέστη, θα συζητήσουμε τα πάντα, τους προβληματισμούς μας, τα άγχη μας, τις αγωνίες μας… Δεν θέλουμε, όμως, σε καμία περίπτωση να φέρνουμε στην κοινή ζωή μας τοξικότητα και στρες. Επίσης, είναι τόσο όμορφο που αφήνουμε χώρο στην καθημερινότητά μας για να ασχοληθούμε και με άλλα θέματα, εκτός από το επαγγελματικό/καλλιτεχνικό κομμάτι. Τόσο εγώ, όσο και ο σύντροφός μου, έχουμε αρκετά διαφορετικά ενδιαφέροντα, εκτός από την δουλειά μας, και μας αρέσει να τα μοιραζόμαστε. Αυτό μας προσφέρει μία πολύ όμορφη ισορροπία.
– Αυτό το διάστημα μπορούμε να σε παρακολουθήσουμε στην τηλεοπτική σειρά Έρωτας Φυγάς. Τι σημαίνει έρωτας για εσένα;
Ο έρωτας είναι η ζωή η ίδια, κινητήριος δύναμη για κάθε τι που κάνω. Αν δεν είμαι ερωτευμένη, δεν μπορώ να δημιουργήσω. Έρωτας είναι φως, είναι ζωή, είναι τα πάντα.
–Το Πάρτυ στο οποίο θα πρωταγωνιστήσεις θίγει πολλά ζητήματα. Πολιτικά, διαπροσωπικά, ζωής και θανάτου. Σε μια περίοδο πολιτικών εξελίξεων τι πιστευεις ότι πρέπει να αλλάξει;
Είμαι της άποψης ότι πολλά βασικά πράγματα πρέπει να γκρεμιστούν και να χτιστούν από την αρχή. Μόνο έτσι θα υπάρξει διαφορά. Έτσι κι αλλιώς, ζούμε μέσα σε ένα κοινωνικό σύστημα, το οποίο βρίσκεται υπό κατάρρευση. Αν δεν έχει ήδη καταρρεύσει… Οι ευθύνες βαραίνουν όλους, όχι μόνο την πολιτική ηγεσία. Πρέπει κι εμείς, ο ίδιος ο λαός, να σκεφτούμε έξυπνα, να βγάλουμε τις παρωπίδες, να σκεφτούμε το μέλλον, να αναλογιστούμε τι πήγε στραβά στο παρελθόν και να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Ως αισιόδοξος άνθρωπος, πιστεύω ότι μέσα απ’ το σκοτάδι μπορεί να δημιουργηθεί ένας φωτεινός δρόμος, δημιουργικός. Ένας δρόμος που θα είναι υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Όχι ένας δρόμος που κάνει τους ανθρώπους να λιώνουν στη δουλειά, για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν. Πολλά συστήματα είναι απάνθρωπα και άδικα, όπως το φορολογικό, το δικαστικό, το εκπαιδευτικό κ.α. Η πολιτική χρειάζεται έντιμους, εργατικούς ανθρώπους, με καθαρή μάτια, σύγχρονες ιδέες και όχι την συνεχή επανεκλογή των ίδιων, που μας έχουν φέρει σε αυτήν την δύσκολη κατάσταση.
– Υπάρχει κάτι που φοβάσαι στην Ελλάδα του σήμερα;
Με κάνει να φοβάμαι ο τρόπος που απονέμεται δικαιοσύνη σε ανθρώπους που διαπράττουν φρικτά εγκλήματα, όπως και το πώς (δεν) λειτουργεί το σωφρονιστικό μας σύστημα. Για παράδειγμα, δεν μπορώ να δεχτώ ότι κάποιος κακοποιεί ένα παιδί ή αφαιρεί μία ανθρώπινη ζωή και δεν λαμβάνει αμέσως την τιμωρία που πρέπει να λάβει. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι ένας δολοφόνος μπαίνει μόνο για δέκα χρόνια στην φυλακή και μετά βγαίνει έξω σαν να μην έγινε ποτέ τίποτα. Δεν μπορώ να διανοηθώ πώς η δικαιοσύνη το επιτρέπει αυτό. Οι άνθρωποι που κακοποιούνται, όπως και οι οικογένειές τους, δυσκολεύονται να ενταχθούν ξανά στην κοινωνία, να αποκτήσουν μια υγιή καθημερινότητα. Είναι, λοιπόν, δυνατόν οι θύτες να επανέρχονται ευκολότερα από τα θύματα; Το ελάχιστο που θα μπορούσε να γίνει για τους εγκληματίες, που προκαλούν ανασφάλεια και πόνο στους πολίτες αυτής της χώρας, είναι να λάβουν μία ποινή που θα είναι αντίστοιχη του εγκλήματος. Προς Θεού, δεν λέω να τιμωρηθούν με την ίδια πράξη που έκαναν εκείνοι. Λέω απλώς ότι οφείλει η δικαιοσύνη στην Ελλάδα να γίνει αρκετά πιο αυστηρή. Ειδικά, σε ανθρώπους που πληγώνουν ευάλωτες ομάδες (παιδιά, ηλικιωμένους κ.α.) πρέπει να επιβάλλονται πολύ πιο αυστηρές ποινές και να τηρούνται.
– Παρακολουθούμε φθαρμένες σχέσεις να φθάνουν σε ακραία σημεία. Τι προκαλεί φθορά σε μια σχέση;
Μια σχέση δεν μπορεί να μείνει άφθαρτη από μόνη της, όσο δυνατή κι αν είναι. Φυσικά οι γερές βάσεις της αρχής, δηλαδή ο μεγάλος έρωτας, η αγάπη, ο σεβασμός, η εκτίμηση, βοηθούν στο να ανθίσει μια όμορφη σχέση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Από εκεί και πέρα, είναι όπως ένα όμορφο λουλούδι, που χρειάζεται πότισμα και φροντίδα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να παραμείνει ανθισμένο. Διαφορετικά αρχίζει να μαραίνεται. Τα σημάδια της φθοράς σηματοδοτούν ότι μία σχέση έχει μείνει αδούλευτη και αυτό μπορεί να φέρει μέχρι και το τέλος της. Ειδικά αν υπάρξει τοξικότητα ή άσχημες συμπεριφορές, όπως ψέματα, ακραίες σκηνές ζηλοτυπίας, υποτίμηση του άλλου, βία (είτε λεκτική είτε σωματική), τότε η κατάσταση οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στα βράχια. Μια σχέση για να είναι πάντα φωτεινή έχει ανάγκη –εκτός φυσικά από την αγάπη και τον έρωτα- την συν-δημιουργία, το αγκάλιασμα, την αποδοχή της αρνητικής πλευράς του συντρόφου και όμορφες δραστηριότητες για να ανανεώνεται.
– Έντονα θίγεται και το θέμα της απιστίας στο έργο. Τι σημαίνει για εσένα ηθικά;
Η απιστία για ‘μένα ισούται με προδοσία. Η αλήθεια είναι ότι δεν την συγχωρώ εύκολα και θέλει πάρα πολλή δουλειά για να την ξεπεράσεις. Βεβαίως υπάρχει και η άλλη πλευρά που λέει ότι για να φτάσει κάποιος να σε προδώσει ίσως φέρεις κι εσύ ένα μερίδιο ευθύνης και καλά θα κάνεις να σκεφτείς τι έκανες από μέρους σου για να οδηγηθούν εκεί τα πράγματα. Ωστόσο, είναι κάτι το οποίο δύσκολα συγχωρείται. Αν συμβεί η συνέχεια μετά είναι δύσκολη. Η συγχώρεση δεν είναι απλή διαδικασία. Θέλει γερό στομάχι. Θέλει πολλή δουλειά με τον εαυτό σου και να ψάξεις βαθιά μέσα στην ψυχή σου για να βρεις την δύναμη να συνεχίσεις. Βεβαίως, αν υπάρχουν γερά θεμέλια στην σχέση, κι αν έχεις επενδύσει σε έναν άνθρωπο, ακόμα κι αυτό το ακραίο πράγμα όπως είναι η προδοσία, μπορεί να συγχωρεθεί. Γενικά πιστεύω ότι ένας άνθρωπος μπορεί να περάσει από όλα τα στάδια στην ζωή του και να κάνει και λάθη, ακόμα και σοβαρά. Κάποιες σχέσεις ζωής, ίσως, δεν αξίζει να τερματίζονται εξαιτίας τέτοιων λαθών, υπό την προϋπόθεση αυτός που τα έκανε να τα παραδεχτεί, να ζητήσει συγγνώμη και να μην τα επαναλάβει. Είναι ωραίο να συγχωρούμε. Εγώ θέλω να συγχωρώ, όπως αντίστοιχα θέλω να με συγχωρούν αν κάνω κάποιο λάθος και πληγώσω έναν άνθρωπο. Αυτό που δεν συγχωρώ σίγουρα είναι η επαναλαμβανόμενη κατάσταση, διότι μετά δεν μπορεί να υπάρξει εμπιστοσύνη.
–Τι θα ήθελες να έχει αλλάξει στην κοινωνία μέχρι να μεγαλώσει ο γιος σου; Σε ποια κοινωνία θα ήθελες να είναι η ενήλικη ζωή του;
Πολύ ωραία ερώτηση και πράγματι με προβληματίζει πολύ αυτό το θέμα εδώ και καιρό, ακόμα και πριν μείνω έγκυος. Θα ήθελα με όλη μου την ψυχή ο γιος μου να μεγαλώσει σε μια κοινωνία αλληλεγγύης, ισότητας, ευγένειας, που θα είναι ανοιχτή να αγκαλιάσει τους νέους ανθρώπους, τις ιδιαιτερότητές, τα όνειρά τους και να τους δώσει την ευκαιρία να εργαστούν σε έναν επαγγελματικό χώρο με όμορφες προδιαγραφές. Ονειρεύομαι μια φωτεινή κοινωνία, μέσα στην οποία το παιδί μου θα μπορεί να εκφράζεται δημόσια χωρίς να κατακρίνεται η άποψή του. Δυστυχώς ένα από τα πράγματα που χαρακτηρίζει την κοινωνία μας είναι η βία και η τοξικότητα. Οι άνθρωποι γινόμαστε όλο και πιο άγριοι, χάνουμε την ευαισθησία μας και την υπομονή μας. Αν γινόταν να πατήσω ένα κουμπί και να εξαλειφθεί με μιας η βία, θα το πατούσα αμέσως με χέρια και πόδια!
– Υπάρχει κάτι που θα έλεγες τώρα στον τελειόφοιτο από τη δραματική σχολή εαυτό σου ως συμβουλή;
Θα του έλεγα ότι ένας ηθοποιός χρειάζεται να είναι ανοικτός και να συλλέγει πολλά και ποικίλα ερεθίσματα για να εξελιχθεί. Ο καλλιτέχνης είναι ένας παρατηρητής της ζωής που ταυτοχρόνως ζει μέσα σε αυτήν. Όλοι οι τελειόφοιτοι των δραματικών σχολών θα πρέπει να αισθάνονται ευλογημένοι που κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα, καθώς το θέατρο κι η υποκριτική θα τους εξελίξουν κι ως ανθρώπους. Ένας ηθοποιός, μέσα απ’ τους ρόλους του, κάνει ένα είδος αυτό-ψυχοθεραπείας. Τέλος θα τον συμβούλευα να διαβάζει βιβλία, να βλέπει παραστάσεις και να ενημερώνεται για τα κοινωνικοπολιτικά, όχι μόνο τα εγχώρια, αλλά όλου του κόσμου. Ο ηθοποιός, οφείλει να είναι και ανήσυχος-ενεργός πολίτης.
