Το tranq βάζει τις ΗΠΑ εντός μιας επιδημίας ναρκωτικών που η χώρα είχε να βιώσει και να αντιμετωπίσει εδώ και 35 χρόνια, κατά τη διάρκεια της «επιδημίας του κρακ» μεταξύ 1984 και 1990, όταν η κρακ κοκαϊνη είχε εξαπλωθεί σε όλες τις πόλεις των ΗΠΑ. Μέχρι το τέλος του 1987, το κρακ ήταν διαθέσιμο σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, πλην τεσσάρων και εκατομμύρια Αμερικανοί πέθαναν από υπερβολική χρήση κρακ.

Το κρακ, στην ελληνική αργκό “φρίμπα” (από την αγγλική ορολογία free base) είναι μορφή της κοκαΐνης η οποία μπορεί να καπνιστεί. Παρασκευάζεται με τη θέρμανση (κοινώς το “μαγείρεμα”) της κοκαΐνης μαζί με μαγειρική σόδα, αν και για να νοθευτεί προστίθενται και άλλες -συνήθως επιβλαβείς- ουσίες.

Το κάπνισμα του κρακ προσφέρει μια σύντομη ευφορία στους καπνιστές, που κατά κύριο λόγο είναι πιο έντονη από άλλες μορφές κοκαΐνης. Το Εγχειρίδιο της Θεραπείας της Εφηβικής Κατάχρησης Ουσιών αποκαλεί το κρακ την πιο εθιστική μορφή της κοκαΐνης.

Αντι του κρακ λοιπόν, σήμερα, 35 χρόνια μετά, έχουμε την ξυλαζίνη ή tranq, που χρησιμοποιείται ως ηρεμιστικό («tranq» είναι συντομογραφία της λέξης «tranquilizers», δηλαδή “καταπραϋντικά”) και αναλγητικό στην κτηνιατρική και μάλιστα έχει και άδεια κυκλοφορίας της Αμερικανικής Υπηρεσίας Φαρμάκων (FDA) από το 1972 για χρήση αποκλειστικά σε ζώα.

Δηλαδή, ο καθένας μπορεί να πάει όποτε θέλει και να αγοράσει όση ποσότητα ξυλαζίνης επιθυμεί. Γεγονός που καθιστά την επιδήμία της ξυλαζίνης ακόμη πιο επικίνδυνη, καθώς το ναρκωτικό είναι διαθέσιμο παντού.

Το tranq μόνο αθώο δεν είναι καθώς επηρεάζει πολλά πράγματα, πρωτίστως το νευρικό σύστημα. Η κατανάλωσή του μπορεί να επιβραδύνει την αναπνοή και τον καρδιακό ρυθμό σε επικίνδυνα επίπεδα και να προκαλέσει δερματικές λοιμώξεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμούς.

Κάπως έτσι προέκυψε και η χρήση του όρου «ζόμπι» [zombie drug], που σχετίζεται με την εικόνα των χρηστών στους αμερικανικούς δρόμους και τις μεγαλουπόλεις, να περιφέρονται σαν ζόμπι από ταινία τρόμου, αργά και βασανιστικά, βιώνοντας απώλεια αντίληψης, αδυναμία και επιβράδυνση των κινήσεων.

Επιπλέον, η ξυλαζίνη αφήνει μεγάλες ανοιχτές πληγές στο σώμα, πληγές που μπορεί να επεκταθούν στα χέρια και τα πόδια του χρήστη, οδηγώντας κυριολεκτικά σε νέκρωση και «σάπισμα» της σάρκας.

Και, εντωμεταξύ, το ναρκωτικό εξαπλώνεται με επιδημικούς ρυθμούς: Κατά την περίοδο 2020-2021, η Αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης των Ναρκωτικών (DEA) διαπίστωσε αύξηση της χρήσης της ξυλαζίνης κατά 200% στο νότιο τμήμα των ΗΠΑ και κατά 100% στο δυτικό μέρος.

Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι ήδη έχουν πεθάνει από υπερβολική δόση, αναφέρει το βρετανικό Sky News και μετά από αυτό ήταν απολύτως λογικό και αναμενόμενο οι ΗΠΑ να κηρύξουν «επελαύνουσα απειλή» την ξυλαζίνη, η οποία εξελίσσεται σε νέα ναρκωτική μάστιγα για την χώρα.

«Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας που μία ουσία χαρακτηρίζεται “επελαύνουσα απειλή”», δήλωσε προ μερικών εβδομάδων ο δρ. Ραούλ Γκούπτα, διευθυντής της υπηρεσίας του Λευκού Οίκου που είναι επιφορτισμένη με την καταπολέμηση των ναρκωτικών.

«Χρειαζόμαστε την υποστήριξη του Κογκρέσου για να μπορέσουμε να ανακατευθύνουμε χρήματα που έχουν αφιερωθεί σε άλλες υποθέσεις. Δεν είναι πρόβλημα που αφορά δημοκρατικές ή ρεπουμπλικανικές πολιτείες, είναι πρόβλημα της Αμερικής», πρόσθεσε ο Γκούπτα απαιτώντας, λίγο έως πολύ, να επιτραπεί η χρησιμοποίηση πόρων που έχει ζητήσει ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από το Κονγκρέσο στον προϋπολογισμό του 2024.

Η κυβέρνηση έχει ήδη εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης σε διάφορους τομείς, όπως περισσότερα τεστ για την ανίχνευση του ναρκωτικού και αναλύσεις καθώς και την ταχεία δημιουργία ενός αντιδότου (που δεν υπάρχει ακόμη).

Η ουσία ναλοξόνη δεν έχει αποτελέσματα στην ξυλαζίνη, όμως αποτελεί αντίδοτο που επιτρέπει την ανάνηψη σε περίπτωση υπερβολικής δόσης οπιούχου ουσίας όπως η φαιντανύλη, η οποία επίσης είναι στο στόχαστρω των υγειονομικών Αρχών, καθώς έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους τα τελευταία χρόνια.

Η φαιντανύλη προκαλεί ένα προσωρινό συναίσθημα ευφορίας, μιμούμενη την ηρωίνη, αλλά έχει σχετικά βραχεία δράση και η προσθήκη της ξυλαζίνης επεκτείνει χρονικά το αίσθημα ευφορίας με το τελικό αποτέλεσμα να πλησιάζει αυτό της χρήσης ηρωίνης.

Οι έμποροι ναρκωτικών συχνά αναμειγνύουν τις τρεις ουσίες (ηρωίνη, φαιντανύλη, ξυλαζίνη) για να βγάλουν μεγαλύτερο κέρδος, νοθεύοντας ωστόσο το τελικό προϊόν, το οποίο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για τους χρήστες του.

Ένας Βρετανός το πρώτο θύμα του tranq στην Ευρώπη

Προ μερικών εβδομάδων, καταγράφηκε και στην Ευρώπη το πρώτο θύμα της ξυλαζίνης.

Όπως ανέφερε το Euronews, το πρώτο θύμα στη Γηραιά Ήπειρο ήταν ένας ένας βρετανός άντρας 43 ετών, ο Karl Warburton, σύμφωνα με τα βρετανικά μέσα, ο οποίος έχασε τη ζωή του στο σπίτι του, με την επιβεβαίωση πως η αιτία του θανάτου ήταν η ξυλαζίνη.

Ο συγκεκριμένος άνδρας είχε ιστορικό κατανάλωσης παράνομων ναρκωτικών ουσιών και υπήρχε αναφορά για αυτόν σε διάφορες υπηρεσίες απεξάρτησης.

Στη σορό του Warburton βρέθηκαν ίχνη ηρωίνης, κοκαΐνης, φαιντανύλης και ξυλαζίνης, με την τελευταία πιθανόν να την έχει καταναλώσει εν αγνοία του, καθώς εκτιμάται πως «πιθανόν επιθυμούσε να αγοράσει ηρωίνη», αλλά δεν γνώριζε πως ήταν αναμεμειγμένη με ξυλαζίνη.

Σε σχέση με την κυκλοφορία της ξυλαζίνης στην Ευρώπη, είναι άγνωστο πόσο ευρεία είναι η κυκλοφορία της στην ευρωπαϊκή αγορά καθώς το ηρεμιστικό δεν περιλαμβάνεται επί της παρούσης στους τυπικούς ελέγχους των υγειονομικών Αρχών της Γηραιάς Ηπείρου.