Με το κλίμα της Γης να αλλάζει ταχύτερα από οποιοδήποτε άλλο σημείο της ιστορίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα να γίνονται πιο συχνά και σοβαρά, η κλιματική κρίση αναδιαμορφώνει τον φυσικό μας κόσμο. Η κλιματική αλλαγή θα επιδεινώσει ολοένα και περισσότερο την ποιότητα της ζωής μας ενώ εγείρει ολοένα και περισσότερος κινδύνους για τα συμφέροντα της εθνικής ασφάλειας.
Οι αναμενόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η αναγκαστική μετανάστευση, μπορούν να έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, επιταχύνοντας τις παραδοσιακές απειλές για την ασφάλεια.
Η ξηρασία προκαλεί ελλείψεις τροφίμων, νερού, πολιτικές αναταραχές, μαζική μετανάστευση. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μέχρι το 2050 η κλιματική αλλαγή θα αναγκάσει περισσότερα από 143 εκατομμύρια ανθρώπους στην υποσαχάρια Αφρική, τη Νότια Ασία και τη Λατινική Αμερική να απομακρυνθούν από τα σπίτια τους αφήνοντάς τους σε κίνδυνο εκμετάλλευσης.
Τα νησιωτικά έθνη που κάποτε χρησίμευαν ως ασφαλή λιμάνια θα μπορούσαν να εξαφανιστούν υπό την άνοδο της θάλασσας.
Ο εχθρός δεν έχει πάντα τη μορφή που περιμένουμε. Δεν είναι μόνο η γειτονική χώρα που διεκδικεί κάτι από τα συμφέροντά μας, ούτε η ανταγωνιστική οικονομία που θα αποκτήσει μεγαλύτερη σφαίρα επιρροής από εμάς. Η κλιματική αλλαγή είναι ένας νέος εχθρός, που δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί και καμία στρατιωτική δύναμη στον κόσμο δεν μπορεί να τον αντιμετωπίσει αν δεν έχουν ληφθεί τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα.
Η κλιματική αλλαγή είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Είναι μία υπαρξιακή απειλή και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια, ενσωματώνοντας τις συνέπειες της στον κρατικό σχεδιασμό.
Η κλιματική κρίση επηρεάζει την ασφάλεια σε παγκόσμια κλίμακα
Σύμφωνα με μια παγκόσμια ανάλυση απειλών που εκδόθηκε από τον Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, «η παγκόσμια περιβαλλοντική και οικολογική υποβάθμιση, καθώς και η κλιματική αλλαγή, είναι πιθανό να τροφοδοτήσουν τον ανταγωνισμό για πόρους, την οικονομική δυσφορία και την κοινωνική δυσαρέσκεια».
Καθώς η κλιματική κρίση συνεχίζεται, οι χώρες θα βρεθούν σύντομα σε αυξανόμενο ανταγωνισμό μεταξύ τους:
Οι υδάτινοι πόροι κινδυνεύουν στη Μέση Ανατολή και την Αφρική λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας και των ακραίων συνθηκών ζέστης απειλώντας αλυσιδωτά την περιφερειακή ασφάλεια και ευημερία. Οι ολοένα ισχυρότεροι τυφώνες και κακοκαιρίες, οι πλημμύρες, οι ξηρασίες, τα κύματα καύσωνα και οι πυρκαγιές σε όλο τον κόσμο επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που αναγκάζονται να μετακινηθούν για να βρουν πιο βιώσιμες συνθήκες.
Η ερημοποίηση στο Σουδάν, η επισιτιστική κρίση στο Κέρας της Αφρικής, η αύξηση της τιμής των τροφίμων στη Βόρεια Αφρική, θα αναγκάσουν μεγάλες πληθυσμιακές μάζες να μετακινηθούν προς την Ευρώπη σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής και η χώρα μας θα είναι σίγουρα από τις πρώτες πύλες εισόδου.
Η παρατεταμένη ξηρασία στην Κεντρική και Νότια Αμερική οδηγεί άτομα και οικογένειες να μεταναστεύσουν πέρα από τα σύνορα.
Μέσω της ενεργειακής ανεξαρτησίας, οι χώρες ελέγχουν πώς ανταποκρίνονται σε σημαντικές κρίσεις.
Η πρόσφατη ιστορία έχει πολλά παραδείγματα αναταραχών και πολιτικής αστάθειας που προέκυψαν από την αδυναμία των κυβερνήσεων να ανταποκριθούν στην κλιματική κρίση.
Πριν από τον φονικό εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, η ξηρασία έπαιξε βασικό ρόλο στην ώθηση της μετανάστευσης στις αστικές περιοχές, γεγονός που άσκησε πίεση στην κυβέρνηση Άσαντ, της οποίας οι πολιτικοί θεσμοί ήταν ασταθείς. Αυτό μόνο επιδείνωσε τις λανθάνουσες εντάσεις μεταξύ των κυβερνώντων Αλαουιτών και της πλειοψηφίας του κόσμου που αποτελούντα από Σουνίτες.
Με την τρέχουσα σύγκρουση στην Ουκρανία, βλέπουμε πώς η ενεργειακή εξάρτηση παίζει εξέχοντα ρόλο στον τρόπο λειτουργίας μιας κυβέρνησης και στο πώς ασκείται πίεση σε διεθνές επίπεδο. Ορισμένα κράτη που εξαρτώνται επί του παρόντος από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο δεν μπορούν με ευκολία να σταθούν απέναντι στις ρωσικές διεκδικήσεις.
Το Ιράν, το Ιράκ και ο Λίβανος έχουν βιώσει σειρά διαδηλώσεων για τις υψηλές τιμές της ενέργειας και την καταστροφική έλλειψη νερού. Αν και η κλιματική αλλαγή δεν είναι η μόνη αιτία – αυτά τα έθνη καταστράφηκαν από συνδυασμό κακής διακυβέρνησης, διεφθαρμένων πολιτικών θεσμών που αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες προκλήσεις και ελλείψεις και έχουν προκαλέσει τη μετανάστευση από τις αγροτικές σε αστικές περιοχές.
Η κλιματική αλλαγή είναι μια εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοια
Σύμφωνα με την National Climate Assessment, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να αυξήσει τη συχνότητα και την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων, οδηγώντας τους ειδικούς να προβλέπουν ότι ο αριθμός των καταιγίδων θα αυξηθεί καθώς θα γίνονται ολοένα πιο καταστροφικές και θανατηφόρες.
Μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις, όπως η Αμερικανική, έχουν συμπεριλάβει το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής στην ατζέντα της εθνικής τους ασφάλειας.
Στις 7 Οκτωβρίου 2021, οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής για την εθνική ασφάλεια και την ικανότητα του στρατού να φέρει εις πέρας την αποστολή του: «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ασφάλεια του έθνους μας και το Υπουργείο Άμυνας πρέπει να ενεργήσει γρήγορα και με τόλμη για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση και να προετοιμαστεί για ζημιές που δεν μπορούν να αποφευχθούν», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας J. Lloyd Austin III.
«Εξετάζουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γιατί μας κάνει καλύτερους πολεμιστές», δήλωσε η Meredith Berger, βοηθός γραμματέας του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού για την ενέργεια, τις εγκαταστάσεις και το περιβάλλον. «Το Ναυτικό και το Σώμα Πεζοναυτών πρέπει να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή στην ετοιμότητα και τις επιχειρήσεις μας, προκειμένου να διατηρήσουμε κάθε πλεονέκτημα για να πολεμήσουμε και να κερδίσουμε».
Οι καταστροφικές πυρκαγιές δεν συμβαίνουν πλέον μόνο στη ζεστή καλοκαιρινή περίοδο. Οι στρατιωτικές βάσεις στην ενδοχώρα αχρηστεύονται συχνά όχι από εχθρικά πυρομαχικά, αλλά από πυρκαγιές ή νερά πλημμυρών.
Μεγάλες αμερικανικές βάσεις στις ακτές του Ατλαντικού και του Ειρηνικού – τεράστιες εγκαταστάσεις του Ναυτικού και του Σώματος Πεζοναυτών που είναι κρίσιμες για την άμυνα και την προβολή δύναμης – αντιμετωπίζουν τη σχεδόν βέβαιη απειλή πλημμύρας από την άνοδο της θάλασσας. Καθώς ο αέρας γίνεται όλο και πιο ζεστός και υγρότερος, τα πολεμικά αεροπλάνα και τα ελικόπτερα δυσκολεύονται να απογειωθούν, απαιτώντας την καύση ακόμη περισσότερων ορυκτών καυσίμων.
Ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής θα απαιτήσει μια πιο ολιστική προσέγγιση των κυβερνητικών σχεδιασμών και έναν επαναπροσδιορισμό της εθνικής ασφάλειας για να συμπεριλάβει αυτούς τους αναδυόμενους κινδύνους.
Το κόστος της αδράνειας είναι πολύ υψηλό και αυξάνεται κάθε λεπτό για να συνεχίσουμε να αγνοούμε αυτά τα ζητήματα.
Το 2021 για παράδειγμα οι ΗΠΑ υπέστησαν 20 διακριτές καταστροφές που ανέρχονται σε 145 δισεκατομμύρια δολάρια σε ζημιές. Σε κάθε σημείο του πλανήτη, από την Ισπανία μέχρι τη χώρα μας θα συνεχίσουμε να βλέπουμε ζημιές δισεκατομμυρίων κάθε χρόνο λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, εκτός εάν γίνουν οι απαραίτητες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Με πληροφορίες από: RAND, Earth Day, Wilson Center
