Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, οι αθλητές της Ρωσίας κια της Λευκορωσίας έχουν αποκλειστεί από τη συμμετοχή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισίου. Μπορούν βέβαια να πάρουν μέρος στην παρέλαση και να αγωνιστούν ατομικά ως ουδέτεροι (individual neutral athletes), χωρίς τις σημαίες και τους ύμνους τους. Ο αποκλεισμός αυτός αποτελεί μέρος των δυτικών κυρώσεων που έχουν ληφθεί απέναντι στη Ρωσία με στόχο την άσκηση διεθνούς οικονομικής και διπλωματικής πίεσης ώστε να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Καθώς βρισκόμαστε ενάμιση μήνα πριν την έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων, η Ρωσία έχει στρέψει την οργή της στους Αγώνες και στο φετινό οικοδεσπότη, το Παρίσι.

Ρώσοι προπαγανδιστές, τους οποίους η Microsoft παρακολουθεί ως Storm-1679 και Storm-1099, έχουν στρέψει τις δραστηριότητές τους από τον Ιούνιο του 2023 για να επικεντρωθούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτές οι πληροφορίες περιγράφονται λεπτομερώς σε μια ειδική αναφορά της Microsoft Threat Intelligence που δημοσιεύτηκε στις 2 Ιουνίου: «Οι προσπάθειες της ρωσικής επιρροής συγκλίνουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 στο Παρίσι».

Η εκστρατεία φαίνεται να έχει επιταχυνθεί από τον Μάρτιο, πλημμυρίζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με σύντομα βίντεο που εγείρουν ψευδείς κινδύνους για πιθανές τρομοκρατικές επιθέσεις και πυροδοτούν φόβους για την ασφάλεια. Η επιχείρηση, ενώ στοχεύει στους Αγώνες, χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές για τη διάδοση παραπληροφόρησης που θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές εκλογές. Ντοκιμαντέρ, ειδησεογραφικές αναφορές και πλαστά έγγραφα από δυτικές μυστικές υπηρεσίες, προειδοποιούσαν τον κόσμο να αποφύγει τους Αγώνες. Στόχος αυτής της παραπληροφόρησης, είναι να υποβαθμίσει την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και βέβαια να προκαλέσει πανικό ώστε να μειωθεί η προσέλευση στους Αγώνες με το φόβο ότι θα ξεσπάσουν βίαια επεισόδια.

Ρωσία – ΕΣΣΔ και Ολυμπιακοί Αγώνες

Η σύγχρονη Ρωσία, όπως και η προκάτοχός της, η Σοβιετική Ένωση, έχει μια μακρόχρονη παράδοση υπονόμευσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Εάν δεν μπορούν να συμμετάσχουν ή να κερδίσουν τους Αγώνες, τότε επιδιώκουν να υπονομεύσουν, να δυσφημήσουν και να υποβαθμίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό στο μυαλό των συμμετεχόντων, των θεατών και του παγκόσμιου κοινού. Η Σοβιετική Ένωση μποϊκόταρε τους Θερινούς Αγώνες του 1984 που έγιναν στο Λος Άντζελες και προσπάθησε να επηρεάσει άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο. Αξιωματούχοι του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ συνέδεσαν σοβιετικούς με μια εκστρατεία που διένειμε κρυφά φυλλάδια σε Ολυμπιακές επιτροπές σε χώρες όπως η Ζιμπάμπουε, η Σρι Λάνκα και η Νότια Κορέα που υποστήριζε ότι λευκοί εθνικιστές ετοίμαζαν επιθέσεις σε μη-λευκούς συμμετέχοντες στους Ολυμπιακούς Αγώνες. .

Το 2016, Ρώσοι χάκερ διείσδυσαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ και αποκάλυψαν ιδιωτικές ιατρικές πληροφορίες για τις Αμερικανίδες αθλήτριες Serena Williams, Venus Williams και Simone Biles. Το 2017, η ΔΟΕ ολοκλήρωσε εκτεταμένα έρευνες σχετικά με την κρατική χορηγία της Ρωσίας για χρήση φαρμάκων που βελτιώνουν την απόδοση σε αρκετούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2017, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί επισήμως η Ρωσία από τη συμμετοχή στους Χειμερινούς Αγώνες του 2018. H κυβερνοεπίθεση «Olympic Destroyer» εναντίον των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2018 στην Pyeongchang , Νότια Κορέα, κατάφερε να βγάλει ορισμένους από τους εσωτερικούς διακομιστές των Χειμερινών Αγώνων εκτός σύνδεσης ενώ το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ απήγγειλε κατηγορίες σε δύο Ρώσους αξιωματικούς της GRU σε σχέση με την πειρατεία το 2020.

Deepfake videos, fake news και ψεύτικα ντοκιμαντέρ

Σήμερα, η εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, έχει μπει στη φαρέτρα των Ρώσων προπαγανδιστών, που κάνουν χρήση deepfake εικόνων, βίντεο και αρχείων προκειμένου να διαδώσουν τις ψεύτικες πληροφορίες τους και να υπονομεύσουν τη συμμετοχή των υπόλοιπων αθλητών αλλά και τη διοργάνωση.
«Ενώ η Ρωσία έχει μια ιστορία δεκαετιών στόχευσης των Ολυμπιακών Αγώνων, το Κέντρο Ανάλυσης Απειλών της Microsoft έχει παρατηρήσει παλιές τακτικές που συνδυάζονται με τεχνητή νοημοσύνη σε κακοήθη δραστηριότητα που μπορεί να ενταθεί καθώς πλησιάζει η τελετή έναρξης του Παρισιού το 2024», δήλωσε ο Clint Watts, γενικός διευθυντής του Κέντρο ανάλυσης απειλών της Microsoft.

Σύμφωνα με την αναφορά, η δραστηριότητα με επίκεντρο τους Ολυμπιακούς Αγώνες ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2023, όταν το Storm-1679 κυκλοφόρησε στο Telegram και στη συνέχεια διέδωσε στο Διαδίκτυο μια ταινία μεγάλου μήκους με τίτλο «Olympics Has Fallen», μιμούμενη το αμερικανικό θρίλερ πολιτικής δράσης του 2013 «Olympus Has Fallen». Χρησιμοποιώντας έναν ψεύτικο ήχο που δημιουργήθηκε από Τεχνητή Νοημοσύνη, ακούγεται η φωνή του ηθοποιού Tομ Κρουζ , χρησιμοποίησε, την εμβληματική σκηνή εισαγωγής του Netflix ενώ παρουσίασε και 5άστερες κριτικές δυτικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι New York Times, η Washington Post και το BBC . «Η χρήση εξειδικευμένων ειδικών εφέ που δημιουργούνται από υπολογιστή και μια ευρεία εκστρατεία μάρκετινγκ, συμπεριλαμβανομένων ψεύτικων εγκρίσεων από δυτικά μέσα ενημέρωσης και διασημότητες, υποδηλώνει σημαντική αύξηση δεξιοτήτων και προσπάθειας σε σύγκριση με τις περισσότερες εκστρατείες επιρροής», δήλωσε ο Watts, κάνοντας την εκστρατεία αυτή επιρροής πιο επικίνδυνη από ποτέ.

Παραπληροφόρηση Ολυμπιακοί αγώνες Ρωσία
Πηγή: Microsoft Blog

Λογαριασμοί μέσων κοινωνικής δικτύωσης που σχετίζονται με το Storm-1679 προώθησαν το ντοκιμαντέρ σε διάφορες πλατφόρμες, προσπαθώντας να προσεγγίσουν χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Οι στόχοι αυτής της καμπάνιας παραπληροφόρησης σύμφωνα με την έρευνα, δεν περιορίζονται μόνο στη δυσφήμιση της ΔΟΕ. Επιδιώκει επίσης να διαδώσει τον φόβο του κοινού για να αποτρέψει τους θεατές από το να παρακολουθήσουν τους Αγώνες.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, έχει δημιουργήσει με συνέπεια μια συλλογή από παραπλανητικά βίντεο σχετικά με τον κίνδυνο εξάπλωσης βίας κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

– Ένα βίντεο που φέρεται να προέρχεται από το μέσο ενημέρωσης Euro News με έδρα τις Βρυξέλλες, ισχυριζόταν ότι οι Παριζιάνοι αγόραζαν ασφάλιση περιουσίας εν αναμονή της τρομοκρατίας στους Αγώνες.
– Ένα ψεύτικο βίντεο που προσποιείται ότι προέρχεται από το γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο France24 ισχυρίστηκε ότι το 24% των εισιτηρίων για τους αγώνες είχε επιστραφεί λόγω φόβων για τρομοκρατία.
– Δημιουργήθηκαν πλαστά δελτία τύπου βίντεο που υποδύονταν ότι προέρχονταν από την Αμερικανική Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) και τη Γαλλική Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Ασφάλειας (DGSI) προειδοποιώντας τους πιθανούς συμμετέχοντες να μείνουν μακριά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού 2024 λόγω του υποτιθέμενου κινδύνου τρομοκρατικής επίθεσης.

Πηγή: Microsoft Blog

Ο χρήστης Storm-1679 προσπάθησε επίσης να χρησιμοποιήσει τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς για να κατασκευάσει απειλές για τους Αγώνες. Τον Νοέμβριο του 2023, δημοσίευσε εικόνες που ισχυρίζονται ότι δείχνουν γκράφιτι στο Παρίσι που απειλούν για βία εναντίον Ισραηλινών πολιτών που παρευρίσκονται στους Αγώνες. Η Microsoft εκτιμά ότι αυτό το γκράφιτι δημιουργήθηκε ψηφιακά και είναι απίθανο να υπάρχει σε φυσική τοποθεσία.

Πηγή: Microsoft Blog

Άλλες εικόνες και βίντεο αναφέρονταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου το 1972, όπου μέλη του Μαύρου Σεπτέμβρη, μιας μαχητικής οργάνωσης, σκότωσαν 11 μέλη της ισραηλινής Ολυμπιακής ομάδας και έναν αστυνομικό της Δυτικής Γερμανίας. Η Microsoft δεν έχει επί του παρόντος αρκετές πληροφορίες για να αποδώσει το βίντεο σε έναν συγκεκριμένο δρωντα, αλλά η έντονη ενίσχυση από φιλορώσους λογαριασμούς bot υποδηλώνει ότι το βίντεο μπορεί να είναι άλλη μία επιχείρηση της ευρύτερης εκστρατείας κατά των Ολυμπιακών Αγώνων.

Ο χρήστης Storm-1679 δεν είναι ο μόνος που έχει εξαπολύσει καμπάνια κατά των ολυμπιακών αγώνων. Ο φιλορώσος χρήστης που η Microsoft παρακολουθεί ως Storm-1099, πιο γνωστός ως “Doppelganger”, έχει αυξήσει τα μηνύματα κατά των Αγώνων τους τελευταίους δύο μήνες. Χρησιμοποιώντας μία σειρά από 15 μοναδικούς γαλλόφωνους ιστότοπους «ειδήσεων», συμπεριλαμβανομένου του βασικού ειδησεογραφικού πρακτορείου παραπληροφόρησης Reliable News Network (RNN), προβάλλει ισχυρισμούς για ανεξέλεγκτη διαφθορά της ΔΟΕ και προειδοποιεί για πιθανή βία στους Αγώνες. Ο δράστης κάνει επίσης πλαστογραφεί τις γαλλικές εκδόσεις Le Parisien και Le Point για να επαναλάβει τέτοιους ισχυρισμούς και να κατηγορήσει τον Μακρόν και την κυβέρνησή του, την υποτιθέμενη επίδειξη του γύρω από τους Αγώνες και την αδιαφορία του για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Γάλλοι πολίτες.

fake news ρωσική προπαγάνδα
Πηγή: Microsoft Blog

Καθώς η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων απέχει λιγότερο από 2 μήνες στις 26 Ιουλίου, η MTAC αναμένει ότι η κακοήθης δραστηριότητα που επικεντρώνεται στους Ρωσικούς Ολυμπιακούς Αγώνες θα ενταθεί. Οι κυρίως γαλλόφωνες δραστηριότητες πιθανότατα θα επεκταθούν σε αγγλικά, γερμανικά και άλλες γλώσσες για να μεγιστοποιήσουν την ορατότητα και την έλξη στο διαδίκτυο και η χρήση γενετικής τεχνητής νοημοσύνης πιθανότατα θα αυξηθεί επίσης. Ενώ το βίντεο ήταν παραδοσιακά ένα ισχυρό εργαλείο για τις ρωσικές καμπάνιες, είναι πιθανό να δούμε μια τακτική στροφή προς τα διαδικτυακά ρομπότ και τους αυτοματοποιημένους λογαριασμούς κοινωνικών μέσων. Αυτά μπορούν να προσφέρουν την ψευδαίσθηση της ευρείας υποστήριξης πλημμυρίζοντας γρήγορα τα κανάλια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να δώσουν στους Ρώσους ένα επίπεδο εύλογης άρνησης.

«Στο έδαφος, οι Ρώσοι παράγοντες μπορεί να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την εστίαση στην αυστηρή ασφάλεια δημιουργώντας ψευδαισθήσεις διαμαρτυριών ή πραγματικών προκλήσεων, υπονομεύοντας έτσι την εμπιστοσύνη στη ΔΟΕ και στις γαλλικές δυνάμεις ασφαλείας», προειδοποιεί ο Watts. «Η αυτοπροσώπως σκηνοθεσία γεγονότων –είτε πραγματικών είτε ενορχηστρωμένων– κοντά ή γύρω από Ολυμπιακούς χώρους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να χειραγωγήσει τις αντιλήψεις του κοινού και να δημιουργήσει μια αίσθηση φόβου και αβεβαιότητας».