Η Συρία αυτή τη στιγμή βιώνει μια «κρίση μέσα στην κρίση μέσα στην κρίση», όπως πολύ εύστοχα υπογράμμισε ο Mark Kaye, διευθυντής της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης.  Μετά από 12 χρόνια εμφυλίου πολέμου, ο σεισμός στη βορειοδυτική περιοχή της Συρίας ήρθε να ενισχύσει την ήδη απελπιστική κατάσταση που βρίσκεται η χώρα. Ο σεισμός που έπληξε την ευρύτερη περιοχή στο Χαλέπι έχει κοστίσει τη ζωή σε πάνω από 3000 άτομα και ο αριθμός αυτός αναμένεται να ανέβει δραματικά χωρίς να ξέρουμε δυστυχώς αν θα αντιστοιχεί στην πραγματικότητα καθώς οι υποδομές στις περιοχές αυτές είναι μηδαμινές και η βοήθεια ελάχιστη.

Ακόμα και πριν το σεισμό, η κατάσταση στην περιοχή ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη με εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, καταστραμμένες δομές και επιδημία χολέρας. Ο εμφύλιος πόλεμος που μαίνεται στη Συρία από το 2011, έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο κομμάτι της, διαλύοντας νοσοκομεία, μονάδες ηλεκτρισμού και ύδρευσης, έχει στοιχίσει τη ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και έχει αναγκάσει εκατομμύρια να μεταναστεύσουν.

Αμέσως μετά το σεισμό, η κυβέρνηση της Συρίας, ζήτησε τη συνδρομή της διεθνούς κοινότητας και την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλη την επικράτεια. Απευθυνόμενη κυρίως στα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών, το Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις.  Στις περιοχές που ελέγχονται από κυβερνητικές δυνάμεις, η βοήθεια είναι παρούσα, μέσω κυβερνητικών ομάδων, σύμπραξης Ερυθρού Σταυρού και Συριακής Αραβικής Ερυθράς Ημισελήνου, του στρατού και των εθελοντών. Ωστόσο ο απεσταλμένος του BBC, Hesham Shawish υποστηρίζει ότι η βοήθεια αυτή δεν είναι αρκετή για το επίπεδο της καταστροφής που υπάρχει και πως είναι σημαντικό, οι ανθρωπιστικές αποστολές να φτάσουν σε όλη την επικράτεια.

Ωστόσο, η χρόνια εμφύλια σύρραξη και ο κατακερματισμος της χώρας κάτω από διαφορετικά κέντρα εξουσίας δεν επιτρέπει την απρόσκοπτη διέλευση των ανθρωπιστικών αποστολών.  Η  Συρία δεν αποτελεί πλέον μια ενιαία κρατική οντότητα. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται στα εδάφη που ελέγχει το καθεστώς. Ωστόσο σημαντικά κομμάτια της χώρας που επλήγησαν κιόλας από το σεισμό, ελέγχονται από Κουρδικές, Τουρκικές δυνάμεις, ομάδες ανταρτών και δυνάμεις Τζιχαντιστών,  καθιστώντας ιδιαίτερα δυσχερή την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ο απεσταλμένος του BBC στη βόρεια Συρία Quentin Sommerville, βρέθηκε στο χωριό Bsania, της επαρχίας του Idlib, περιοχής που ελέγχεται από αντικαθεστωτικές δυνάμεις. «Στη νότια Τουρκία, χιλιάδες διασώστες με βαρύ εξοπλισμό, ιατρικό προσωπικό και σκύλοι ανιχνευτές έχουν γεμίσει τους δρόμους και ακόμα ψάχνουν για επιζώντες. Σειρήνες ασθενοφόρων ηχούν όλη νύχτα, μπουλντόζες βρυχώνται ασταμάτητα καθώς λειτουργούν 24ωρα διαλύοντας τσιμέντα. Στο αντικαθεστωτικό κομμάτι της βόρειας Συρίας, τίποτα από όλα αυτά δε συμβαίνει, επικρατεί μόνο ησυχία.»

Η Συριακή Οργάνωση Πολιτικής Άμυνας -γνωστή επίσης ως Λευκά Κράνη- που δραστηριοποιείται σε αυτές τις περιοχές  της Συρίας που ελέγχονται από αντικαθεστωτικές δυνάμεις κάνει ότι μπορεί με αξίνες και λοστούς χωρίς σύγχρονο εξοπλισμό. «Έχουμε σταματήσει να ψάχνουμε για επιζώντες. Είναι πλέον αργά. Κάναμε ότι μπορούσαμε για να σώσουμε τον κόσμο. Κανένας δε μας άκουγε. Από την πρώτη στιγμή ζητήσαμε επείγουσα δράση και βοήθεια. Κανένας δεν απάντησε. Έλεγαν απλά ‘είμαστε εδώ μαζί σας. Λέγαμε ότι χρειαζόμαστε εξοπλισμό. Κανένας δεν απάντησε. Η διεθνής κοινότητα έχει αίμα στα χέρια της», υποστηρίζει ο Ismail al Abdullah, μέλος της ομάδας Λευκά Κράνη.

«Ακούμε φωνές, υπάρχουν ακόμα ζωντανοί, αλλά δεν υπάρχει τρόπος να τους βγάλουμε. Δεν υπάρχει κανείς να τους σώσει, δεν υπάρχουν τα μηχανήματα», είπε τις πρώτες μέρες στο πρακτορείο AFP κάτοικος της Γινδάρου στη βόρεια Συρία που έχασε 12 μέλη της οικογένειάς του κάτω από τα χαλάσματα, επιβεβαιώνοντας για ακόμη μία φορά την πλήρη απουσία διεθνούς βοήθειας στην περιοχή.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της ανθρωπιστικής αποστολής των Ηνωμένων Εθνών, το πρόβλημα έγκειται στο ότι η πρόσκληση του καθεστώτος για βοήθεια περιλαμβάνει τη διέλευσή τους από εσωτερικές οδούς μέσα από την επικράτεια, μέσω εδάφους υπό κυβερνητικό έλεγχο και όχι την πρόσβαση από τα σύνορα όμορων κρατών.

Πολλές ανθρωπιστικές αποστολές υπογράμμισαν πως τους αρνήθηκε η διέλευση από περιοχές που ελέγχει η συριακή κυβέρνηση προς αντικαθεστωτικές περιοχές.  Εκτός από ορισμένους Ισπανούς γιατρούς, καμία διεθνής ομάδα βοήθειας δεν έχει φτάσει στο βόρειο κομμάτι της Συρίας που αποτελεί έναν αντικαθεστωτικό θύλακα της κυβέρνησης του Bashar al-Assad. Πρόκειται για μία περιοχή κάτω από την έλεγχο της Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μιας ισλαμιστικής ομάδας που στο παρελθόν σχετιζόταν με την Αλ Κάιντα και παρόλο που έχουν κόψει αυτούς τους δεσμούς, καμία κυβέρνηση δε θέλει να έχει σχέσεις μαζί τους. Εκπρόσωποι των κυβερνητικών δυνάμεων και των αντικαθεστωτικών ομάδων αλληλοκατηγορούνται σχετικά με τις ευθύνες για την έλλειψη βοήθειας στην περιοχή χωρίς όμως να έχει δοθεί κάποια ουσιαστική λύση στο θέμα.

«Οι περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από το σεισμό βρίσκονται στη βορειοδυτική Συρία. Χρειαζόμαστε πλήρη και ελεύθερη πρόσβαση από και προς όλες τις διόδους καθώς και πλήρη και ελεύθερη διανομή. Ελπίζουμε ότι τόσο η κυβέρνηση, όσο και οι αντικαθεστωτικές ομάδες θα αφήσουν στην άκρη την πολιτική», υπογράμμισε στο BBC ο Jan Egeland, γενικός γραμματέας του νορβηγικού  Συμβουλίου Μετανάστευσης.

«Αναζητάμε επειγόντως την έγκριση για επιπλέον σημεία αποστολής ζωτικής βοήθειας για τους ανθρώπους». Μέχρι τώρα υπάρχει μόνο ένας εγκεκριμένος δρόμος μέσω της βορειοδυτικής επαρχίας του Ιντλίμπ, την τελευταία περιοχή που ελέγχεται από αντάρτες, μέσα από το πέρασμα  Bab al-Hawa στα σύνορα με Τουρκία που όμως απαιτεί την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και δυστυχώς λόγω σεισμού έκλεισε για τρεις μέρες λόγω καταστροφών.

Ακόμα και η Ευρωπαϊκή δράση είναι δύσκολη καθώς μετά το ξέσπασμα του πολέμου έχουν επιβληθεί κυρώσεις στην κυβέρνηση Άσαντ. Από την πλευρά των δυτικών κρατών υπάρχουν έντονες αντιδράσεις για το γεγονός ότι οποιαδήποτε βοήθεια θα πρέπει να περνάει πρώτα από τη Δαμασκό. Υπάρχει η ανησυχία ότι, μετά από συνεχείς βομβαρδισμούς των περιοχών από κυβερνητικές δυνάμεις, ο Άσαντ δεν ενδιαφέρεται για τον πληθυσμό των περιοχών και έτσι  μπορεί η βοήθεια να μη φτάσει ποτέ στους πληγέντες. Οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει ότι οποιαδήποτε βοήθεια θα πάει στις περιοχές μόνο μέσα από τοπικές ΜΚΟ, αντί μέσω της κυβέρνησης, και άρα δε θα είναι εκτενής λόγω της περιορισμένης δυνατότητας δράσης των μικρών αυτών τοπικών οργανισμών.

Αν δεν υπάρξουν διασυνοριακά περάσματα, η βόρεια Συρία θα παραμείνει έρμαιο της πολιτικής αντιπαράθεσης, απομονωμένη και αόρατη από οποιαδήποτε προσπάθεια ανθρωπιστικής βοήθειας. Τα Ηνωμένα Έθνη Επανειλημμένως είχαν πιέσει το καθεστώς και τους συμμάχους να επιτρέψουν την πρόσβαση στη Βόρεια Συρία από έναν άλλο πέρασμα, μέσω του Bab al-Salameh στα Τουρκικά σύνορα αλλά και μέσω του Ιράκ ώστε να προσεγγίσουν Κουρδικές περιοχές στη βορειοδυτική Συρία. Η διεθνής κοινότητα είναι επιτακτικό να δράσει καταλυτικά και να ασκήσει πίεση σε όλες τις εμπλεκόμενες δυνάμεις (Ρωσία, Τουρκία, Συρία, ΕΕ) προκειμένου να υπερκεραστούν τα πολιτικά ζητήματα και να ανοίξουν όλοι οι ανθρωπιστικοί δρόμοι που θα εξασφαλίσουν βοήθεια και υποστήριξη στους χιλιάδες ανθρώπους που υποφέρουν, χωρίς στέγη και τα βασικά αγαθά σε ακραία χαμηλά θερμοκρασίες.