H σκλαβιά δεν καταργήθηκε στις ΗΠΑ πριν από 150 χρόνια, το 1865.

Υπάρχει ακόμη, σε σιωπηλή μορφή, με την μορφή καταναγκαστικής εργασίας των κρατουμένων μέσα στις φυλακές, που θυμίζει έντονα συνθήκες σκλαβιάς στον αμερικανικό Νότο του 19ου αιώνα.

Καθημερινά, πάνω από 800.000 φυλακισμένοι αναγκάζονται να εργάζονται σε διάφορες βιομηχανίες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Από την εργασία τους αυτή, ο τζίρος στις βιομηχανίες ανέρχεται στα 2 δισεκατομμύρια αμερικανικά δολάρια ετησίως, με τους φυλακισμένους να αμείβονται σε μερικές πολιτείες με μόλις τέσσερα σεντς την ώρα.

Μια έκθεση του 2017 από την Population Association of America τεκμηριώνει τους ισχυρισμούς αυτούς.

«Εκτιμούμε ότι το 3% του συνολικού ενήλικου πληθυσμού των ΗΠΑ και το 15% του ενήλικου ανδρικού πληθυσμού των Αφροαμερικανών έχει πάει ποτέ στη φυλακή- τα άτομα με καταδίκες για κακουργήματα αποτελούν το 8% του συνόλου των ενηλίκων και το 33% του ενήλικου ανδρικού πληθυσμού των Αφροαμερικανών», αναφέρεται στην έκθεση.

Στιγμιότυπο από το “Angola for Life: Rehabilitation and Reform Inside the Louisiana State Penitentiary”, ένα ντοκιμαντέρ του 2015 για τη “δουλεία φυτείας” στο Louisiana State Penitentiary, Λουιζιάνα, ΗΠΑ / Φωτ.: The Atlantic

Σύμφωνα με την έκθεση πολλές από τις βαμβακοκαλλιέργειες στις ΗΠΑ διευθύνονται από εργάτες φυλακών υπό σκληρές συνθήκες, κάτι που αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή της δουλείας.

«Στο Αρκάνσας, έχουν στήσει φυλακές όπου στην πραγματικότητα καλλιεργούν βαμβάκι. Το αστείο και η υποκρισία, ταυτόχρονα, είναι ότι πολλές από αυτές τις φυλακές είναι πρώην φυτείες σκλάβων».

«Οι μεγαλύτερες φυλακές παραγωγής βαμβακιού στο Αρκάνσας είναι η μονάδα Cummins (κομητεία Lincoln) και η περιφερειακή μονάδα East Arkansas (Brickeys)», σημείωσε η έκθεση, υποστηρίζοντας την ίδια στιγμή ότι το μεγαλύτερο μέρος του βαμβακιού στις ΗΠΑ προέρχεται από το αμερικανικό σύστημα φυλακών που χρηματοδοτείται από την αμερικανική κυβέρνηση.

Ένα αρχειοθετημένο δημοσίευμα των New York Times από τις 16 Ιουνίου 1964 σχετικά με δύο φυλακές της Πολιτείας της Νέας Υόρκης που έλαβαν «επιδοτήσεις στο πλαίσιο του νέου προγράμματος βαμβακιού της κυβέρνησης» δημιουργεί μια άμεση σχέση μεταξύ της εργασίας στις φυλακές και των φυτειών βαμβακιού, η οποία, όπως επέμεινε η έκθεση, συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.

Η πανεθνική απεργία στις φυλακές των ΗΠΑ

Το καθεστώς αυτό οδήγησε, σχεδόν εύλογα, σε μια τεράστια πανεθνική απεργία στις αμερικανικές φυλακές, προ μερικών ετών.

Κρατούμενοι σε 17 πολιτείες των ΗΠΑ αρνήθηκαν να εργαστούν και να φάνε αν δεν αλλάξει δραστικά το καθεστώς καταναγκαστικής εργασίας τους μέσα στις φυλακές.

Αντρες και γυναίκες κρατούμενοι είχαν ως βασικά τους αιτήματα πιο ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσες και το τέλος της «σύγχρονης δουλείας», όπως χαρακτηρίζουν τον εξαναγκασμό τους σε εργασία έναντι πενιχρής αμοιβής.

Στην απεργία συμμετείχαν κρατούμενοι σε 17 πολιτείες της χώρας.

Μια «ομάδα τσάπας» στο αγρόκτημα της φυλακής Ellis στο Huntsville του Τέξας το 1966 / Φωτ.: The Marshall Project

Η απεργία πείνας αλλά κι εργασίας οργανώθηκε από μέλη της ομάδας Jailhouse Lawyers Speak, μιας ομάδας φυλακισμένων που παρέχουν αμοιβαία βοήθεια και νομική κατάρτιση σε άλλους φυλακισμένους.

Στο φυλλάδιο που κυκλοφόρησε η συλλογικότητα, τονιζόταν τότε ότι «Βασικά, πρόκειται για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι φυλακισμένοι καταλαβαίνουν ότι αντιμετωπίζονται ως ζώα. Οι φυλακές στις ΗΠΑ είναι εμπόλεμες ζώνες. Καθημερινά, κρατούμενοι βλάπτονται λόγω των συνθηκών περιορισμού. Kάποιοι από μας είναι σαν να είμαστε ήδη νεκροί, οπότε τι έχουμε να χάσουμε;»

Τα αιτήματα της απεργίας ήταν δέκα, περιγράφονται στο φυλλάδιο της Jailhouse Lawyers Speak και ανάμεσα σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι: άμεσες βελτιώσεις στις συνθήκες των φυλακών και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα των κρατουμένων ανδρών και γυναικών, η άμεση λήξη της δουλείας στη φυλακή, το άμεσο τέλος των ρατσιστικών υπερβολικών ποινών, των υπερβολικών καταδικών και των απορρίψεων για υφ’ όρον απόλυση σε μαύρους και έγχρωμους, αλλά και να γίνει σεβαστό το δικαίωμα ψήφου όλων των εγκλείστων πολιτών που εκτίουν ποινές φυλάκισης, των υποδίκων και των αποκαλούμενων «πρώην εγκληματιών”.

Έκτοτε, ελάχιστα πράγματα άλλαξαν πραγματικά.

Φυλακές, οι σύγχρονες “βαμβακοφυτείες”

Καθημερινά, πάνω από 800.000 φυλακισμένοι αναγκάζονται να εργάζονται σε διάφορες βιομηχανίες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι κρατούμενοι καταγγέλλουν πως οι ομοσπονδιακές φυλακές έχουν συνάψει συμβόλαια με μεγάλες πολυεθνικές όπως η Microsoft, η American Airlines, τα Starbucks, η BP, η Victoria Secret, η Walmart και τα McDonald’s, οι οποίες αναθέτουν “βαριά” εργασία στους κρατουμένους έναντι… πινακίου φακής.

Για παράδειγμα, τα McDonald’s αγοράζει μια πληθώρα προϊόντων που κατασκευάζονται σε φυλακές, ανάμεσα τους τα πλαστικά μαχαιροπίρουνα, τα δοχεία και οι στολές των υπαλλήλων. Η συντριπτική πλειοψηφία των προϊόντων στα Wal-Mart έχουν κατασκευαστεί σε εργοστάσια εργασίας στις αμερικανικές φυλακές, ενώ κι η μεγάλη τηλεφωνική εταιρεία AT & T απέλυσε στο παρελθόν χιλιάδες εργαζόμενους της και προσέλαβε τρόφιμους φυλακών για να εργαστούν στα τηλεφωνικά κέντρα της, τους οποίους μόλις και μετά βίας πληρώνουν με δυο δολάρια την ημέρα.

Ένας δεσμοφύλακας ιππεύει ένα άλογο δίπλα σε κρατούμενους καθώς επιστρέφουν από αγροτικές εργασίες, 18 Αυγούστου 2011, στο κρατικό σωφρονιστικό ίδρυμα της Λουιζιάνα στην Ανγκόλα, Λος Άντζελες. Σχεδόν όλες οι πολιτειακές και ομοσπονδιακές φυλακές ενηλίκων της χώρας διαθέτουν κάποιου είδους προγράμματα εργασίας, απασχολώντας περίπου 800.000 άτομα, σύμφωνα με έκθεση της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών του 2022 (Φωτ.: Gerald Herbert / AP)

Υπάρχουν βέβαια και χειρότερα, καθώς σε πολιτείες όπως το Τέξας η σωφρονιστική εργασία είναι υποχρεωτική και μη αμειβόμενη!

Σύμφωνα με το Τμήμα Ποινικής Δικαιοσύνης του Τέξας, «οι κρατούμενοι δεν αμείβονται για την εργασία τους, αλλά μπορούν να κερδίσουν προνόμια ως αποτέλεσμα της καλής εργασίας». Οι κρατούμενοι που αρνούνται να εργαστούν τοποθετούνται σε απομόνωση.

Παρόμοιες συνθήκες “βαμβακοφυτείας” αμερικάνικου Νότου του 19ου αιώνα υπάρχουν στην Αριζόνα, την Αλαμπάμα, την Αλάσκα, το Αρκάνσας, την Καλιφόρνια, το Κολοράντο, τη Φλόριντα, τη Γεωργία, τη Χαβάη, τη Λουιζιάνα, το Μισισίπι, το Οχάιο και άλλες πολιτείες, όπου οι κρατούμενοι εξαναγκάζονται να εργάζονται στη γεωργία, την υλοτομία, τα λατομεία και τα ορυχεία.

Κοινώς, ένα χάος επικρατεί στις φυλακές των ΗΠΑ…