Όλοι μας έχουμε σκοντάψει έστω και μία φορά σε κάποιο σπασμένο πεζοδρόμιο, περπατώντας στην Αθήνα. Τα πεζοδρόμια της πρωτεύουσας έχουν σχολιαστεί τόσο από τους άτυχους πολίτες που αναγκάζονται να τα διασχίσουν, όσο και από τους ανυποψίαστους τουρίστες που έρχονται να γνωρίσουν από κοντα τη πολιτιστική μας κληρονομιά.

Δυστυχώς, αρκετοί έχουν υπάρξει θύματα κακοτεχνίας πεζοδρομίων και έχουν βρεθεί να σπάνε μέλη του σώματός τους, χωρίς να το καταλάβουν. Μερικοί από αυτούς έχουν κινηθεί δικαστικά εναντίον του εκάστοτε δήμου για να αποζημιωθούν.

Τους τελευταίους μήνες η Αθήνα έχει μετατραπεί σε ένα ατελείωτο εργοτάξιο. Έχω αρχίσει να αναρωτιέμαι μήπως δεν φταίει η αφρικάνικη σκόνη, που δεν μπορούμε να αναπνεύσουμε, αλλά η σκόνη από τα αδιάκοπα έργα.

Όχι, δεν είναι κάποιου είδους γκρίνια και αχαριστία απέναντι στην ανακατασκευή των, συνολικής επιφάνειας 74.062 τ.μ, πεζοδρομίων. Η γκρίνια αφορά τη μηδενική πρόβλεψη απέναντι στους πεζούς που κινδυνεύουν καθημερινα και για την ατελείωτη κίνηση που δημιουργείται στις, ήδη, επιβαρυμένες ώρες αιχμής.

Σε έναν από τους πιο κεντρικούς δρόμους της Αθήνας, την Πανόρμου, πραγματοποιούνται έργα εδώ και κάμποσο καιρό, με τις τελευταίες μέρες να βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους. Η σκόνη και το χώμα, δημιουργούν ειδικά οπτικά εφέ, τα οποία θολώνουν το τοπίο της Κηφισίας, ενώ ταυτόχρονα ενέχουν και άλλους κινδύνους για όσους κάνουν το λάθος να περάσουν από το σημείο.

Ο πεζός, λοιπόν, αναγκάζεται να περπατήσει σε απόσταση εκατοστών διπλά από τα έργα, ενώ δίπλα του περνάνε απηυδησμένοι οδηγοί που είναι κολλημένοι για ώρα στην κίνηση και προσπαθούν να προλάβουν να περάσουν το φανάρι πριν πορτοκαλίσει. Αυτή είναι μόνο μία προβληματική της κατάστασης, ωστόσο δεν είναι η χειρότερη.

Μέρος των εργασιών είναι και το σπάσιμο των πλακών, προκειμένου να διαμορφωθούν τα κομμάτια του πεζοδρομίου σε ενιάια μορφή, το αν είναι καλαίσθητα ή όχι, υπόκειται σε άλλη συζήτηση. Το σπάσιμο πλακών μπορεί να προκαλέσει την εκτόξευση κάποιου κομμάτιου σε κάποιον περαστικό που περνάει εκείνη τη στιγμή από δίπλα. Αν καταλήξει στο μάτι του, που θα είναι η αστική ευθύνη; Θα πάει περίπατο και αυτή πάνω στις νέες πλάκες για να διαφύγει πιο γρήγορα.

Το ίδιο περιστατικό, πιο εύκολα, μπορεί να συμβεί με το χωμάτινο νέφος που προκαλείται από τις εργασίες. Σε αυτό το νέφος υπάρχουν και μερικά πετραδάκια που μπορούν να βλάψουν τα μάτια περιστατικών και δικυκλιστών που περνούν από το σημείο, αν δεν προβλέψουν να κατεβάσουν τη προστατευτική ζελατίνα έγκαιρα. Η πρόκληση ενός ατυχήματος, με αφετηρία τη σκόνη που έχει μπει στα μάτια, είναι επόμενη και αναμενόμενη. Η αστική ευθύνη και σε αυτή την περίπτωση θα πλανάται στον αέρα.

Πλάκες και μπετά αυτονομούνται και βρίσκουν τη θέση τους σε διάσπαρτα μέρη του δρόμου. Διάσπαρτοι είναι επίσης και οι σταυροί πλακιδίων. Πολίτης πάτησε πάνω σε έναν από τους σταυρούς, με αποτέλεσμα να γλιστρήσει, αλλά τελικά κατάφερε να κρατήσει την ισορροπία του.

Στο παρελθόν έχει υπάρξει περίπτωση τραυματισμού πολίτη κατά τη διάρκεια εκτέλεσης εργασιών. Μία γυναίκα που κατευθυνόταν προς το σπίτι της πεζή, πάτησε πάνω σε οικοδομικό υλικό που ήταν αφύλακτο με αποτέλεσμα να χάσει την ισορροπία του και να τραυματιστεί σοβαρά.

Ένας λόγος που γίνεται η αντικατάσταση των πλακών του πεζοδρομίου είναι η αντικατάσταση και η διόρθωση προηγούμενων κακοτεχνιών. Ωστόσο, πραγματοποιούνται χειρότερες κακοτεχνίες, που δείχνουν απροκάλυπτη ασέβεια στους πολίτες και για άλλη φορά στα άτομα με κινητικά πρόβληματα, που βρίσκονται και πάλι στο περιθώριο από την ίδια την πολίτεια.

Τα άτομα με αναπηρία βιώνουν για άλλη μία φορά τον κοινωνικό αποκλεισμό, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η αυτοεξυπηρέτησή τους και να εξαρτώνται από άλλους. Η αυτονομία τους καθιστάται αδύνατη από το ίδιο το κράτος.

Προσωπικά, έγινα μάρτυρας σε μία κακοτεχνία ή, μάλλον ορθότερα, σε μία αρχιτεκτονική κατασκευή που επέφερε προβλήματα, αντί να επιτευχθεί η επίλυσή τους. Στη συμβολή της λεωφόρου Κηφισίας και Μικρομάνης η ράμπα ΑΜΕΑ “σηκώθηκε” και έγινε πεζοδρόμιο. Μία απερίσκεπτη ενέργεια, η οποία εξακολουθεί να επαναλαμβάνεται.

Το ίδιο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί και στην οδό Σταδίου. Σε έναν από τους κεντρικότερους δρόμους της Αθήνας. Σίγουρα θα υπάρχει και αλλού.

Δεν είναι τυχαίο που αρκετές φορές άτομα που κινούνται με αμαξίδιο, αναγκάζονται να επιλέξουν τον δρόμο και όχι το πεζοδρόμιο, για την μετακίνησή τους.

Ακόμα, υπάρχουν εκατοντάδες πεζοδρόμια που επιτυγχάνουν τον σκοπό τους, δηλαδή τη διέλευση των πεζών. Ωστόσο, οι κακοτεχνίες δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Πεζοδρόμια έχουν μετατραπεί σε μοτοδρόμια. Τα παρκαρισμένα μηχανάκια πάνω στα πεζοδρόμια είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο, το οποίο έχει ακόμα μεγαλύτερη αύξηση τα τελευταία χρόνια. Το ίδιο φαινόμενο συναντάμε και στα Ι.Χ. οχήματα, αλλά σε μικρότερο ποσοστό.

Τα πεζοδρόμια, όπως και κάθε δημόσιο έργο που βρίσκεται υπό κατασκευή, απαιτούν προφύλαξη και ασφάλεια για τους πολίτες. Η τήρηση των μέτρων ασφαλείας θα έπρεπε να είναι αυτονόητη και όχι παράκληση ή συμβουλή. Ελεγκτικός μηχανισμός πρέπει να υπάρχει και κατά τη διάρκεια των εργασίων και κατά την παράδοσή τους.

Ο σεβασμός στον πολίτη και τη σωματική του ακεραιότητα  θα έπρεπε να είναι πρώτιστο μέλημα σε οποιαδήποτε συνθήκη. Η περιθωριοποίηση των ατόμων με αναπήρια δεν θα έπρεπε να είναι αντικείμενο συζήτησης εν έτη 2023. Κι όμως, είναι. Πώς θα σεβαστούμε την πολιτεία, αν αυτή δεν μας σέβεται;