Έχω βρεθεί σε πολλές παρουσιάσεις βιβλίου. Μικρών και μεγάλων συγγραφέων, ποιητικών συλλογών, ακαδημαϊκών μελετών, κάποιες με μικρές και άλλες με μεγάλες συμμετοχές από το κοινό. Ο κόσμος όμως που μαζεύτηκε εχθές βράδυ στην ΕΣΗΕΑ για να παρακολουθήσει την παρουσίαση του βιβλίου του Ξενοφώντα Κοντιάδη “Το Φαινόμενο Κασσελάκη/Το μεσσιανικό προσωπείο της μεταδημοκρατίας” ξεπέρασε κάθε προσδοκία μάλλον και των διοργανωτών καθώς η αίθουσα ήταν μικρή, και οι παρευρισκόμενοι στέκονταν όρθιοι σε κάθε γωνιά, έχοντας γεμίσει και τους εξωτερικούς χώρους μέχρι και τα σκαλιά.

Δεν ήταν προφανώς μόνο για το βιβλίο όλη αυτή η προσέλευση. Ήταν και για τον ίδιο τον Στέφανο Κασσελάκη που βρέθηκε στην παρουσίαση και συνομίλησε με τον ιστορικό, ομότιμο καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Αντώνη Λιάκο και τον ίδιο βέβαια τον συγγραφέα, καθηγητή Παντείου Πανεπιστημίου κ. Ξενοφώντα Κοντιάδη. Και ο Κασσελάκης έχει κοινό. Έχει ακόλουθους. Έχει ανθρώπους που τον θαυμάζουν ή ανυπομονούν να τον δουν από κοντά. Ενώ έμπαινε μέσα στην αίθουσα, πολλοί χειροκρότησαν, ενώ μία κυρία συγκλονισμένη του άγγιξε το χέρι και το χαμόγελο έμεινε χαραγμένο στο πρόσωπό της για ώρα. Δύο κοπέλες, με το ζόρι να ήταν 20 χρονών, κρέμονταν από τα χείλη του και χειροκροτούσαν, ενώ τα “μπράβο Στέφανε” ακούγονταν συνεχώς.

Σε αυτό το φαινόμενο αναφέρεται και το βιβλίο του κ. Κοντιάδη άλλωστε. «Πώς ένας άνθρωπος που δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική πολιτική σκηνή, κατάφερε να κερδίσει τον κόσμο και να έχει μία τέτοια επιτυχία» όπως ανέφερε και ο ίδιος ο συγγραφέας.

Βρέθηκα στην παρουσίαση με την ιδέα ότι θα υπάρξει έντονη συζήτηση, ένα debate ας πούμε που θα προσφέρει σημαντικές και ουσιαστικές πληροφορίες σχετικά με τον πολιτικό Κασσελάκη, τους στόχους και τις αξίες του σε ρεαλιστικό επίπεδο. «Είμαι βέβαιος ότι θα διαφωνήσουμε σε πολλά, αλλά αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον. Το βιβλίο ασκεί κριτική. Σημασία έχει να ακουστεί και ο αντίλογος σε μία ζωντανή κουβέντα», είχε αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας. Αυτό που παρακολουθήσαμε όμως εχθές ήταν κάτι άλλο.

Ναι, ήταν μία παρουσίαση του βιβλίου, που δεν λέει κάτι άλλο από αυτό που λέγεται καιρό, αυτό που έχουν παρουσιάσει άρθρα και ολόκληρες αναλύσεις σχετικά με αυτή τη νέα φιγούρα της πολιτικής. Το φαινόμενο Κασσελάκη ήρθε ως αντίβαρο σε ένα κουρασμένο κέντρο και μία απολιθωμένη Αριστερά. Στην εποχή της εικόνας, ρητορείες, τσιτάτα, ξύλινος λόγος και βαρύγδουπες ομιλίες ακαδημαϊκού περιεχομένου δεν μπορούν να κερδίσουν “views”. Το είπε και ο ίδιος ο Κασεελάκης άλλωστε: «Δεν έχει ξαναγίνει σε μία πολιτική να μιλάνε τόσο ξύλινα, έχουν γίνει δέντρα οι ίδιοι» .

Όμως σίγουρα η παρουσίαση του βιβλίου δεν συνοδεύτηκε από debate. Ήταν σαν να παρακολουθούσα 2 διαφορετικές συζητήσεις. Από τη μία ανάλυση της κοινωνίας και της πολιτικής κατάστασης με εξαιρετικές παρεμβάσεις από τον καθηγητή Αντώνη Λιάκο, και παράλληλα ο κ. Κασσελάκης, έπαιρνε το λόγο, για να σχολιάσει επιφανειακά τα όσα μπορεί να είχαν ειπωθεί για εκείνον και μετά να υφάνει έναν πολιτικό λόγο με σκοπό να κερδίσει το κοινό. Αυτός είναι και ο ρόλος τους άλλωστε. Αυτή την αποστολή είχε από την αρχή, να βγάλει το ΣΥΡΙΖΑ από τον βούρκο της αντιδημοτικότητας. Και τα κατάφερε. Με τη χαρισματική του εικόνα και τη δύναμη των social media το πέτυχε.

Στο σχόλιο περί μετα-δημοκρατίας, που πολύ εύστοχα παρουσίασε ο καθηγητης Λιάκος με τον μεστό ακαδημαϊκό του λόγο, ο κ. Κασσελάκης υπογράμμισε ότι βρισκόταν εκεί επειδή πιστεύει στη δημοκρατία και αυτό το αποδεικνύει έμπρακτα. «Δεν υπάρχει κανείς που να “με έχει”. Πώς εμπνέεις δημοκρατικά, το κάνεις ψηφιακά, αυτή είναι η νέα μετα-δημοκρατία. Οι 150.000 που ψήφισαν έδειξαν ότι κάτι έλειπε από την καθημερινότητά τους. Είμαι εδώ μετα-πολιτικά, μεταδημοκρατικά, όπως θέλετε πείτε το, να προσφέρω στον τόπο μου» Μίλησε για τις προθέσεις του, για την ειλικρίνειά του, για την επαφή με τον κόσμο, ότι δε φοβάται το debate και ότι κάνει το αυτονόητο. Και γύρισε τη μεταδημοκρατία σε μία συζήτηση για την αποχή. Γύρισε το παιχνίδι στην έδρα του, τόνισε ότι δεν θεωρεί τον εαυτό του φαινόμενο, είναι απλός άνθρωπος και τα υπόλοιπα έπονται.

«Αρκούσαν τα social media;» ρωτάει ο κ. Κοντιάδης δίνοντας υπέροχη πάσα στον κ. Κασσελάκη για να αποδείξει ότι όσο καλή ομάδα social media και αν έχεις, αν δεν έχεις την ικανότητα να ξεχωρίσεις, δεν φτάνουν. Προσέθσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με δακρύβρεχτο τόνο: «Σκέφτομαι όταν διαβάζω την ανελέητη επίθεση που δέχομαι κάθε μέρα: ποιον έχω βλάψει σε αυτή τη χώρα, τόσοι την έχουν βλάψει, για ποιον λόγο να υπάρχει τόσος αρνητισμός στο πρόσωπό μου; Τόσοι έχουν πάρει από αυτή τη χώρα, από τα ρουσφέτια τους μέχρι τη διαφθορά και τη διαπλοκή τους. Και ναι, και η κυβέρνηση Σημίτη με τη διαπλοκή της. Εγώ δεν έχω βλάψει κανέναν. Το σύστημα ξαφνικά έχει ρωγμές και κάποιος μπορεί να γδύσει όσους είναι βολεμένοι από το σύστημα.»

Δεν έχει άδικο. Δεν έχουμε οδηγηθεί τυχαία σε μία οικονομική κρίση αλλά και σε κρίση αξιών, με την ακροδεξιά να μεσουρανεί και πολλές οικογένειες να μην τα βγάζουν πέρα. Ωστόσο, αυτά τα έχουμε ακούσει ξανά και ξανά. Τα γνωρίζουμε. Τα έχουμε αισθανθεί μετά από τόσες κρίσεις στο πετσί μας. Η παρουσίαση αυτή ήλπιζα να μου δώσει και κάποια άλλα στοιχεία για τον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Για τον πρόεδρο ενός κόμματος που σιγά σιγά διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη. Να μιλήσει με ρεαλισμό και όχι με αντι-συστημικά λαϊκιστικά τσιτάτα που κερδίζουν τις εντυπώσεις ώστε να συνεχίζουν να λένε «θέλει κότσια για να πας σε παρουσίαση ενός βιβλίου που σε αποδομεί».

Μην κοροϊδευόμαστε, το βιβλίο δεν προσπαθεί να αποδομήσει ούτε να κριτικάρει τον Κασσελάκη ως άνθρωπο ή πολιτικό. Ούτε και η παρουσίαση, συζήτηση ή όπως αλλιώς λέγεται αυτό που είδα χθες το βράδυ. Το είπε και ο ίδιος ο συγγραφεας. Αναλύει την κοινωνικοπολιτική κατάσταση που έχει οδηγήσει την κοινωνία να αναδείξει μία νέα φιγούρα, που ήρθε ουρανοκατέβατη και κέρδισε τον κόσμο.

Δεν αποτέλεσε αφορμή για εποικοδομητικό λόγο παρά μία συνέχεια, ένα ακόμα επεισόδιο της “Κασσελακειάδας”. Ενός έπους που τα ΜΜΕ ξεκίνησαν και ενίσχυσαν. Και κούρασαν.

Βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη καμπή και σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο. Δύο πόλεμοι μαίνονται στη γειτονιά μας, εκατομμύρια άνθρωποι μεταναστεύουν λόγω ένοπλων συγκρούσεων ή κλιματικής αλλαγής. Η ακρίβεια έχει φέρει σε απόγνωση χιλιάδες νοικοκυριά και για πολλούς νέους το μέλλον σε αυτή τη χώρα είναι αβέβαιο, ενώ η ψυχική υγεία κλονίζεται από το βάρος της πραγματικότητας. Σίγουρα το αν θα υπάρχει αντιπολίτευση είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολεί για να έχουμε μία πιο αποτελεσματική δημοκρατία, αλλά όχι τόσο που να πρωταγωνιστεί σε κάθε δελτίο ειδήσεων αποπροσανατολίζοντας από τα σοβαρά κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα, περνώντας στα ψιλά γράμματα την αποτυχία ενος συστήματος που απομυζεί και την τελευταία ρανίδα ελπίδας μας.

Ο Κασσελάκης ήρθε σαν διάττοντας αστέρας να αναλάβει τα ηνία ενός κόμματος ξεφτισμένου. Ο χρόνος θα δείξει αν θα σβήσει ή θα καταφέρει να μείνει φωτεινός και να αλλάξει ένα κακομορφισμένο σύστημα πριν τον καταπιεί ή τον κάνει γρανάζι του. Στην παρουσίαση πάντως, απλά πέταξε ένα «Πρέπει να φύγω, ευχαριστώ πολύ» και έγινε καπνός. Ούτε αποφώνηση, ούτε ευχαριστήρια ούτε τα τυπικά. Απλά εξαφανίστηκε.