Σε ένα επεισόδιο του πρώτου κύκλου της σειράς Mad Men, ο πρωταγωνιστής και διαφημιστής Ντον Ντρέιπερ, γυρνάει και λέει το εξής σε μια πελάτισσα του πρακτορείου του, με την οποία συνδέεται και ερωτικά, την Ρέιτσελ Μένκεν:
«Πράγματα που αναφέρεις εσύ ως “έρωτας”, είναι έννοιες που δημιουργήσαμε εμείς οι διαφημιστές όλα αυτά τα χρόνια, προκειμένου το κατάστημά σου να πουλάει περισσότερα είδη και αγαθά».
Είναι μια, ομολογουμένως, πολύ πραγματιστικώς κυνική αντίληψη των πραγμάτων γύρω σου, η οποία ωστόσο είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός από εμάς να την έχει.
Αν θέλει να είναι κυνικός, ας είναι. Το πιθανότερο είναι να είναι ταυτόχρονα και καλός stand up κωμικός, οπότε έχει την ευκαιρία να εξασκεί ταυτόχρονα δυο επαγγέλματα. But i digress.
Όταν προ πολλών ετών είχα την τύχη να μιλήσω με τον Τζορτζ Λόις, τον ελληνοαμερικανό διαφημιστή πάνω στον οποίο στηρίχτηκε η περσόνα του Ντρέιπερ, τον είχα ρωτήσει ευθέως για δυο πράγματα: κατά πρώτον, το κατά πόσο είναι αποτελεσματικά ακόμη στην διαφήμιση τα ανθρώπινα «placements» και η χρήση «διασημοτήτων» και σελέμπριτις για την προβολή ενός προϊόντος.
Και κατά δεύτερον, πόσο αποτελεσματική είναι η γνωστή εκστρατεία που κάνουν όλοι μα όλοι οι εμπλεκόμενοι στην διαφήμιση κατά την περίοδο σημαντικών γεγονότων, αθλητικών και μη, ή Παγκόσμιων Ημερών, του στυλ «έχουμε Μουντιάλ, οπότε ας φτιάξουμε διαφημίσεις ή προϊόντα δομημένα γύρω από μια μπάλα ποδοσφαίρου» ή «έχουμε Ευρωμπάσκετ, ας διανθίσουμε τις διαφημίσεις μας με μια πορτοκαλί μπάλα, ακόμη και αν πουλάμε σήτες για μπαλκονόπορτες, γιατί δεν γαμιέται, κάποιος θα “δει φως και θα μπει” (να αγοράσει)».
Ο Λόις δίχως καν να το καλοσκεφτεί, μου απάντησε: «μιλάς για δυο από τα παλιότερα “κόλπα” των διαφημιστικών εταιρειών. Ναι, είναι αποτελεσματικά και τα δυο και είναι διαχρονικά. Και μέχρι να “τελειώσει” η διαφήμιση, ως επάγγελμα, θα χρησιμοποιούνται αμφότερα κατά κόρον».
Και αφού λύθηκε και αυτή μου η απορία, ας λύσω και μερικές δικές σας τώρα, προκειμένου να είμαστε εξηγημένοι και εσείς να μην έχετε καμία αυταπάτη ως προς την απατεωνιά του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.
Οι περισσότερες -αν όχι όλες- οι Παγκόσμιες Ημέρες είναι ανούσιες!
Είναι, ωστόσο, απείρως χρήσιμες σε δυο κατηγορίες επαγγελματιών: αυτούς που ήδη προανέφερα, δηλαδή τους διαφημιστές και μετά στους λεγόμενους «ανθυποδιαφημιστές», τους ευρύτερα γνωστούς στην πιάτσα και ως «δημοσιογράφους» [γιατί και εμείς κάτι αντίστοιχο κάνουμε, πουλάμε όνειρα, ιστορίες, προϊόντα και, ενίοτε, ντεμέκ κοινωνικές ευαισθησίες, απλώς έχουμε λιγότερο ταλέντο από τους διαφημιστές].
Ακούστε λοιπόν πόσο χρήσιμες είναι οι Παγκόσμιες Ημέρες για εμάς τους δημοσιογράφους, έτσι να μαθαίνετε και τα μυστικά του επαγγέλματος (και το πόσο χάνετε – not – που δεν είστε μέρος αυτού του χώρου): σε κάθε δημοσιογραφικό μαγαζί υπάρχει και από ένας άνθρωπος ο οποίος τσεκάρει σχεδόν «αυτιστικά» κάθε πρωί όλες τις Παγκόσμιες Ημέρες.
Το κάνουμε εδώ στο Olafaq, το κάνουν όλα τα sites που γνωρίζω και το κάναμε και σε όλες μου τις προηγούμενες δουλειές.
Κάθε φορά λοιπόν που υπάρχει η τάδε ή η δείνα «Παγκόσμια Ημέρα», που συνήθως μάς τις «φοράνε» κάτι αστείοι οργανισμοί τύπου ΟΗΕ, ο οποίος ξύνει τους όρχεις του με μπλε τσουγκράνα κάθε φορά που έχει πόλεμο σε κάποιο σημείο του πλανήτη, αλλά την επόμενη ημέρα σου ανακοινώνει ότι έβγαλε μια καινούργια Παγκόσμια Ημέρα, ο δημοσιογράφος αυτομάτως έχει καθημερινά έτοιμο από ένα, εξίσου ανούσιο, αρθράκι να αναρτήσει στο site του. Ενα link-άκι έτσι εύκολα, ανέξοδα, ανιδρωτί. Δίχως προσπάθεια.
Παιδιά, ας το παραδεχτούμε: κανείς δεν δίνει μια γαμημένη δεκάρα τσακιστή για τις Παγκόσμιες Ημέρες.
Οι Παγκόσμιες Ημέρες Γυναίκας, Ανδρα, Μητέρας, Μάνας, Μαμάς, Μπαμπά, Σκύλου, Γάτας είναι χρήσιμες για να πουλάνε οι διαφημιστικές εταιρείες προϊόντα, οι δημοσιογράφοι άρθρα και όλοι οι υπόλοιποι μια δήλωση ανθυποντεμέκ ενδιαφέροντος για τα κοινωνικά τεκταινόμενα.
Συμφωνώ ότι ενδεχομένως να λειτουργεί ως σημαντική υπενθύμιση για διάφορα φλέγοντα ζητήματα της κοινωνίας, αλλά, ακούστε, εγώ ήδη ζω με αρκετές υπενθυμίσεις στην ζωή μου.
Έχω υπενθύμιση στο κινητό μου, κάθε Τρίτη και Πέμπτη πρωί που είναι οι ημέρες που έχω τον γιο μου, να τον πάω στο σχολείο του.
Έχω υπενθύμιση Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή στις 5 το απόγευμα να πάω να τον πάρω από το σχολείο του.
Έχω υπενθύμιση από τον διευθυντή του Olafaq, τον Γιάννη Παπαϊωάννου για το τάδε θέμα.
Έχω υπενθύμιση από το δείνα συγκρότημα ή καλλιτέχνη για μια συνέντευξη που πρέπει να γίνει άμεσα ή μια φωτογράφηση που πρέπει να διοργανωθεί.
Έχω υπενθύμιση για ένα deadline αναφορικά με ένα μουσικό άρθρο που πρέπει να γράψω για ένα μουσικό περιοδικό.
Έχω υπενθύμιση για το φαγητό που πρέπει να φτιάξω, κάθε μα κάθε βράδυ, προκειμένου να το πάρω στην δουλειά μου, επειδή δεν δέχομαι να τρώω απ’ έξω.
Όλη μου η ζωή και η καθημερινότητα είναι μια διαρκής υπόμνηση και υπενθύμιση για κάτι.
Προσωπικά είμαι στη φάση του «νισάφι πια» και του «χεστήκαμε και η βάρκα έγειρε για τις Παγκόσμιες Ημέρες» σας,
Όσοι τις γουστάρετε, καλώς τις γουστάρετε και να τις ακολουθείτε, αν το θέλετε και το λέει πραγματικά η καρδιά σας και η λογική σας.
Εγώ πάντως δεν περιμένω από κανέναν να ασχοληθεί μαζί μου την Παγκόσμια Ημέρα του Πατέρα -και κανείς δεν το έχει κάνει, ούτως ή αλλως, μέχρι τώρα.
Όλα μόνος μου θα τα μοντάρω για την πατρότητα και δεν χρειάζομαι καμία γαμημένη Ημέρα που θα μού την επιβάλλει ο ΟΗΕ για να μου θυμίζει την πατρότητα ή το γεγονός ότι είμαι πατέρας. Το σκέφτομαι ούτως ή άλλως από μόνος μου γύρω στις 368 φορές την ημέρα, είτε έχω μπροστά μου το παιδί μου, είτε όχι.
Επίσης δεν περιμένω από κανέναν να ασχοληθεί μαζί μου την Παγκόσμια Ημέρα του Άνδρα -και κανείς δεν το έχει κάνει, ούτως ή αλλως, μέχρι τώρα. Εδώ καλά δεν ασχολείται κανείς μαζί μου, γενικά ως άνδρα, θα το κάνει την Παγκόσμια Ημέρα του; Ας είμαστε σοβαροί λίγο.
Τιμώ 1-2 ημέρες και εγώ με την σειρά μου, αν και μεγαλώνοντας κατανοώ ολοένα και περισσότερο την ανούσια κοινωνική τους ύπαρξη, τίγκα στην δήθεν ευαισθησία και τον faux ανθρωπισμό και ενσυναίσθηση – κυρίως όμως καταλαβαίνω την υποκριτική εργαλειοποίηση των Ημερών αυτών για υπόπτως ύποπτους σκοπούς, δημοσιογραφικούς και μη.
Αν ήμουν οροθετικός ας πούμε -και επειδή το έχω σκεφτεί- νομίζω θα εκνευριζόμουν αν κάθε 1η του Δεκέμβρη τους έβλεπα όλους να φοράνε αυτές τις κόκκινες κορδέλες στο πέτο, τους «γνωστούς δημοσιογράφους» να φωτογραφίζονται «εναντίον της μάστιγας του Εϊτζ» και μετά – όπως μού έχει συμβεί να (παρ)ακούσω σε δημοσιογραφικό πηγαδάκι παλιότερα – να ακούω έναν συνάδελφό μου να λέει «ε, στο κάτω κάτω της γραφής, και αυτός ας πρόσεχε πόσα πουλιά έβαζε στον πισινό του, να μην πάθαινε Εϊτζ».
Γιατί τις υπόλοιπες 364 ημέρες του χρόνου, πλην της 1ης Δεκεμβρίου, οι οροθετικοί -όπως μου έχει αναφέρει και σχετικά μια φίλη μου, που κόλλησε Εϊτζ από μετάγγιση αίματος, γιατί, ναι, ξέρετε, υπάρχουν και τέτοιοι οροθετικοί και όχι μόνο «οι πούστηδες»- τέτοιες καφρίλες ακούνε συχνά πυκνά και με τέτοιους ανθρώπους έχουν να συναναστραφούνε.
Με αυτούς που θα πουν, ανερυθρίαστα, την παραπάνω εμετική ατάκα και, κατόπιν, σαν να μην έγινε τίποτα, θα κοτσάρουν στο προφίλ τους στο Facebook την κόκκινη κορδέλα της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Εϊτζ.
Ρε δεν πάτε να γαμηθείτε λέω εγώ πρωινιάτικα με τις Παγκόσμιες Ημέρες σας.
Λέτε και θα μάθετε ποτέ σας τι σημαίνει να είσαι όντως Γυναίκα, Ανδρας, Μητέρα, Μάνα, Μαμά, Μπαμπάς, Σκύλος, Γάτα.
Αν είστε, γιορτάστε κάλλιστα, αν το επιθυμείτε, την αντίστοιχη Ημέρα σας σαν να μην υπάρχει αύριο. Βγείτε στους δρόμους και τραβάτε τα βυζιά σας. Δικαίωμά σας και γούστο σας και καπέλο σας.
Εγώ λέω να τιμήσω την Παγκόσμια Ημέρα σας με την απόλυτη σιωπή μου. Γιατί δεν έχω ιδέα πώς είναι να είσαι Γυναίκα ή Μητέρα. Και, αυτομάτως, θεωρώ ότι δεν μου πέφτει και λόγος.
Αν θέλετε να με πείτε απαθή και κυνικό, πείτε με.
Μόνο μην αρχίσετε τίποτα «καντήλια» εναντίον μου, στην ανάρτηση αυτού του άρθρου στο Facebook του Olafaq, για μια απλή και δημοκρατικά εκπεφρασμένη γνώμη που απλά έγραψα (και που μου την φόρτωσαν, ως άρθρο γνώμης, βασικά χωρίς καν να το θέλω), γιατί ξέρετε τι θα γίνει μετά;
Θα βρω έναν έναν από εσάς που με έβρισε δημοσίως, θα τον κάνω φίλο μου στο Facebook και μετά θα έρθω στο δικό σας προφίλ και θα σας βρίσω το Δεκαπενταύγουστο.
Που είναι Παγκόσμια Ημέρα Παναγίας.