Περισσότερες από δώδεκα από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με πρωτοφανή νομικό έλεγχο, καθώς η σαρωτική Πράξη Ψηφιακών Υπηρεσιών (Digital Services Act/DSA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβάλλει νέους κανόνες σχετικά με τη συγκράτηση του περιεχομένου, την προστασία της ιδιωτικής ζωής των χρηστών και τη διαφάνεια.

Από σήμερα, πλήθος διαδικτυακών κολοσσών -συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών Facebook και Instagram της Meta, του διαδικτυακού App Store της Apple και των υπηρεσιών της Google– θα αντιμετωπίσουν νέες υποχρεώσεις στην ΕΕ, μεταξύ των οποίων η πρόληψη της διάδοσης επιβλαβούς περιεχομένου, η απαγόρευση ή ο περιορισμός ορισμένων πρακτικών στόχευσης χρηστών και η ανταλλαγή ορισμένων εσωτερικών δεδομένων με τις ρυθμιστικές αρχές και τους σχετικούς ερευνητές.

Η ΕΕ θεωρείται ως ο παγκόσμιος ηγέτης στη ρύθμιση της τεχνολογίας, με πιο ευρεία νομοθεσία -όπως ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές και ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη– να πλησιάζει. Η επιτυχία της ΕΕ στην εφαρμογή τέτοιων νόμων θα επηρεάσει την εισαγωγή παρόμοιων κανόνων σε όλο τον κόσμο.

Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον οι εταιρείες αυτές έχουν κάνει αρκετά για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των νομοθετών.

Προς το παρόν, οι κανόνες ισχύουν μόνο για 19 από τις μεγαλύτερες διαδικτυακές πλατφόρμες, αυτές με περισσότερους από 45 εκατομμύρια χρήστες στην ΕΕ. Από τα μέσα Φεβρουαρίου, ωστόσο, θα ισχύουν για μια ποικιλία διαδικτυακών πλατφορμών, ανεξαρτήτως μεγέθους.

Οποιαδήποτε επιχείρηση βρεθεί να παραβιάζει την DSA αντιμετωπίζει πρόστιμο ύψους έως και 6% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών της, ενώ στους επαναλαμβανόμενους παραβάτες μπορεί να απαγορευτεί η δραστηριοποίηση στην Ευρώπη συνολικά.

Το Reuters ζήτησε από κάθε εταιρεία που έχει οριστεί βάσει της DSA να συζητήσει τις αλλαγές που έχουν κάνει. Οι περισσότερες παρέπεμψαν σε δημόσιες αναρτήσεις στο blogs τους για το θέμα, αρνούμενες να σχολιάσουν περαιτέρω, ή δεν απάντησαν καθόλου.

Δύο από τις εταιρείες που επιλέχθηκαν για πρώιμη ρύθμιση -ο γίγαντας του ηλεκτρονικού εμπορίου Amazon και η γερμανική εταιρεία λιανικής πώλησης μόδας Zalando– αμφισβητούν επί του παρόντος τη συμπερίληψή τους στον κατάλογο της ΕΕ.

«Μπορούμε να περιμένουμε ότι οι πλατφόρμες θα αγωνιστούν με νύχια και με δόντια για να υπερασπιστούν τις πρακτικές τους», δήλωσε ο Kingsley Hayes, επικεφαλής της δικαστικής διαδικασίας για τα δεδομένα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στη δικηγορική εταιρεία Keller Postman. «Ειδικά όταν οι νέοι κανόνες συμμόρφωσης επεμβαίνουν στα βασικά επιχειρηματικά τους μοντέλα».

Τους τελευταίους μήνες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι προσφέρθηκε να διεξάγει “τεστ αντοχής” της DSA με τις 19 πλατφόρμες.

Οι δοκιμές αυτές αξιολογούσαν κατά πόσον οι πλατφόρμες αυτές μπορούσαν «να ανιχνεύσουν, να αντιμετωπίσουν και να μετριάσουν τους συστημικούς κινδύνους, όπως η παραπληροφόρηση», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής.

Τουλάχιστον πέντε πλατφόρμες έχουν συμμετάσχει σε τέτοιες δοκιμές -το Facebook, το Instagram, το Twitter, το TikTok και το Snapchat. Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή δήλωσε ότι απαιτείται περισσότερη δουλειά για την προετοιμασία της DSA.

Τώρα, την ώρα που οι κανόνες τίθενται σε ισχύ, έρευνα που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από τη μη κερδοσκοπική εταιρεία Eko δείχνει ότι το Facebook εξακολουθούσε να εγκρίνει διαδικτυακές διαφημίσεις που περιείχαν επιβλαβές περιεχόμενο.

Η οργάνωση υπέβαλε προς έγκριση 13 διαφημίσεις που περιείχαν επιβλαβές περιεχόμενο, μεταξύ των οποίων μία που υποκινούσε τη βία κατά των μεταναστών και μία άλλη που καλούσε στη δολοφονία ενός εξέχοντος μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η Eko δήλωσε ότι το Facebook ενέκρινε οκτώ από τις υποβληθείσες διαφημίσεις εντός 24 ωρών και απέρριψε πέντε. Οι ερευνητές αφαίρεσαν τις διαφημίσεις πριν από τη δημοσίευσή τους, οπότε δεν τις είδε κανένας χρήστης του Facebook.

Σε απάντηση στην έρευνα της Eko, η Meta δήλωσε: «Η έκθεση αυτή βασίστηκε σε ένα πολύ μικρό δείγμα διαφημίσεων και δεν είναι αντιπροσωπευτική του αριθμού των διαφημίσεων που εξετάζουμε καθημερινά σε όλο τον κόσμο».

Φέτος η Global Witness, μια άλλη μη κερδοσκοπική οργάνωση, ισχυρίστηκε ότι το Facebook, το TikTok και το YouTube της Google είχαν εγκρίνει διαφημίσεις που υποκινούσαν τη βία κατά της κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ στην Ιρλανδία.

Ενώ καμία από τις εταιρείες που έχουν οριστεί από την ΕΕ δεν έχει δηλώσει ότι δεν θα υπακούσει στην DSA, η Amazon και η Zalando έχουν αμφισβητήσει τη συμπερίληψή τους στον κατάλογο.

Τον Ιούλιο, η Amazon κατέθεσε νομική προσφυγή στο Γενικό Δικαστήριο με έδρα το Λουξεμβούργο, το δεύτερο υψηλότερο της Ευρώπης, υποστηρίζοντας ότι οι μεγαλύτεροι ανταγωνιστές στις χώρες αυτές δεν είχαν οριστεί.

Παρ’ όλα αυτά, έχει εισαγάγει μια σειρά νέων χαρακτηριστικών στο πλαίσιο του προγράμματος συμμόρφωσης με το DSA, όπως ένα νέο κανάλι για να αναφέρουν οι χρήστες λανθασμένες πληροφορίες για τα προϊόντα.

Η εταιρεία λιανικής πώλησης μόδας Zalando ξεκίνησε παρόμοια νομική αμφισβήτηση, υποστηρίζοντας ότι επειδή μόνο 31 εκατομμύρια μηνιαίως ενεργοί χρήστες αγόραζαν από τρίτους πωλητές στην πλατφόρμα της, έπεσε κάτω από το όριο των 45 εκατομμυρίων χρηστών.

Σύντομα θα καταστεί προφανές εάν κάποια από τις καθορισμένες εταιρείες είχε «παρακάμψει τις νομικές της ευθύνες», δήλωσε ο Hayes.

Πηγή: Reuters