Την 1η Μαΐου 1994, θα γινόταν το Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο στην πίστα της Ίμολα. Τις δύο προηγούμενες μέρες είχαν συμβεί δυο σοβαρά ατυχήματα: το πρώτο την Παρασκευή με τον νεαρό τότε Ρούμπενς Μπαρικέλο, ο όποιος τραυματίστηκε σοβαρά. Την επόμενη ημέρα ο Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ (Αυστριακός οδηγός της Βρετανικής MTV Simtek Ford στην πρώτη του χρονιά στην Φόρμουλα, 34 ετών τότε) δεν είχε την τύχη του Μπαρικέλο και βρήκε ακαριαίο θάνατο στην πίστα, καθώς έπειτα από σφοδρή σύγκρουση με ταχύτητα 314,9 χλμ/ώρα, τραυματίστηκε σοβαρά στον αυχένα.

Η σύντροφος του Σένα, η Αντριάνα, εκμυστηρεύτηκε ότι μετά το θανατηφόρο ατύχημα του Ρόλαντ Ράτζενμπεργκερ είχε δει τον Άιρτον να κλαίει και να παρακαλάει να αναβληθεί ο αγώνας, έχοντας ένα παράξενο κακό προαίσθημα. Παρόλα αυτά, όμως, ο αγώνας έγινε κανονικά.

Στην πρώτη θέση της εκκίνησης, για τρίτη συνεχόμενη φορά εκείνη την χρονιά, ήταν ο Σένα. Καθώς ο Σένα βρέθηκε στη ευθεία της Tamburello στον 7ο γύρο, το αυτοκίνητό του έφυγε από την αγωνιστική γραμμή με ταχύτητα περίπου 307 χλμ. / ώρα, διέγραψε μια ευθεία γραμμή από την τροχιά του και έπεσε στον τοίχο της στροφής με περίπου 233 χλμ. / ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της τηλεμετρίας, ενώ βρέθηκε μια αντίδραση των φρένων για περίπου δύο δευτερόλεπτα.

Μέσα σε δύο λεπτά από τη συντριβή, ο Σένα εξήχθη από το αγωνιστικό του αυτοκίνητο από τον Dr. Watkins και την ιατρική του ομάδα, συμπεριλαμβανομένου του αναισθησιολόγου εντατικής θεραπείας Giovanni Gordini. Η αρχική ιατρική εκτίμηση πραγματοποιήθηκε από την πλευρά του αυτοκινήτου, με τον Σένα να έχει αδύναμο χτύπο καρδιάς και σημαντική απώλεια αίματος (περίπου 4,5 λίτρα). Λόγω της κακής νευρολογικής κατάστασής του, ο Watkins πραγματοποίησε μια επιτόπια τραχειοτομή και ζήτησε την άμεση αεροπορική μεταφορά του στο νοσοκομείο Maggiore της Μπολόνια υπό την εποπτεία του Gordini.

Στις 18:40, η επικεφαλής του τμήματος έκτακτης ανάγκης του νοσοκομείου, Maria Teresa Fiandri, ανακοίνωσε ότι ο Άιρτον Σένα είχε πεθάνει, αλλά δήλωσε ότι ο επίσημος χρόνος θανάτου του σύμφωνα με το ιταλικό δίκαιο ήταν στις 14:17, δηλαδή όταν χτύπησε τον τοίχο και ο εγκέφαλός του σταμάτησε να λειτουργεί. Ο Dr. Watkins δήλωσε αργότερα ότι μόλις είδε τις κόρες των οφθαλμών του σε πλήρη διαστολή, κατάλαβε ότι το στέλεχός τους ήταν αδρανές και ότι δεν θα επιβίωνε.

Ο δεξιός μπροστινός τροχός, μέρος του ψαλιδιού και της ανάρτησης πιστεύεται ότι χτύπησαν τον Σένα στη δεξιά πλευρά του κράνους του, αναγκάζοντας το κεφάλι του να μετακινηθεί βίαια προς τα πίσω, συνθλίβοντας τον εγκέφαλό του. Ένα κομμάτι της μπροστινής ανάρτησης είχε μερικώς διεισδύσει στο κράνος του από την ζελατίνα ακριβώς επάνω από το δεξί φρύδι και προκάλεσε ένα τραύμα στο μέτωπό του. Ο Σένα υπέστη θανάσιμα κατάγματα κρανίου, τραύματα στον εγκέφαλο και μια αιφνίδια διακοπή της αρτηριακής λειτουργίας του.

Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, μέσα στο αυτοκίνητό του βρέθηκε μια αυστριακή σημαία που σκόπευε να σηκώσει μετά τον αγώνα προς τιμήν του Ronald Ratzenberger.

Στον Σένα δεν άρεσε η θέση του τιμονιού του FW16 σε σχέση με τη θέση καθίσματος και είχε ζητήσει την αλλαγή του πρώτου. Ο επικεφαλής και ο Adrian Newey αρχιμηχανικός της ομάδας ικανοποίησαν το αίτημα του Σένα διαπράττοντας ένα ολέθριο λάθος.

Τα σενάρια

Μέχρι σήμερα ακούστηκαν πολλά σενάρια για το πώς έγινε το ατύχημα, όμως κανένα δεν κατέστη δυνατό να αποδειχτεί. Μετά τον θάνατό του η ομάδα του δικάστηκε σύμφωνα με το Ιταλικό δίκαιο για το αδικαιολόγητο σπάσιμο του τιμονιού της FW16. Σύμφωνα με το ιταλικό δίκαιο, τα ατυχήματα της F1 που οδηγούν σε θάνατο του πιλότου πρέπει να διερευνώνται για τυχόν ποινικά αδικήματα, με το συνακόλουθο σκηνικό του ατυχήματος και τις δραστηριότητες που οδήγησαν στο θάνατο. Τα μέλη της ομάδας της Williams κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονία. Η αρχική δίκη του 1997 ολοκληρώθηκε με απαλλαγές από τις κατηγορίες με το σκεπτικό ότι η εισαγγελία δεν κατόρθωσε να αποδείξει την υπόθεσή της. Η τελική ετυμηγορία μετά τις εφέσεις εκδόθηκε από το ιταλικό Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο στις 13 Απριλίου 2007 η οποία ανέφερε ότι: «Έχει διαπιστωθεί ότι το ατύχημα προκλήθηκε από την αποτυχία της στήλης διεύθυνσης του τιμονιού η οποία προκλήθηκε από ανεπαρκώς σχεδιασμένες και κακώς εκτελεσθείσες τροποποιήσεις».

Το βάρος της ευθύνης πέφτει στον Patrick Head σαν επικεφαλής και υπεύθυνος. Ο επικεφαλής, ωστόσο, δεν συνελήφθη ποτέ επειδή το ιταλικό καταστατικό παραγραφής για ανθρωποκτονία είναι 7 έτη και 6 μήνες και η τελική ετυμηγορία βγήκε 13 χρόνια μετά το ατύχημα. Οι ποινικές διώξεις επικεντρώθηκαν στην κολόνα του τιμονιού, η οποία διαπιστώθηκε ότι είχε τροποποιηθεί και συγκεκριμένα είχε κοπεί και κολληθεί. Η εισαγγελία ισχυρίστηκε ότι η κολόνα έσπασε από την στρεπτική δύναμη προκαλώντας το ατύχημα και η ομάδα της Williams παραδέχτηκε την αστοχία και αποτυχία αυτή, αλλά μόνο ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης στον τοίχο της στροφής Tamburello. Στον Σένα δεν άρεσε η θέση του τιμονιού του FW16 σε σχέση με τη θέση καθίσματος και είχε ζητήσει την αλλαγή του πρώτου. Ο επικεφαλής και ο Adrian Newey αρχιμηχανικός της ομάδας ικανοποίησαν το αίτημα του Σένα διαπράττοντας ένα ολέθριο λάθος, καθώς αποδείχθηκε ότι το κομμάτι των σωληνώσεων ήταν μικρότερης διαμέτρου από το αρχικό, το οποίο συγκολλήθηκε μαζί με ενισχυτικές πλάκες. Η τροποποίηση πραγματοποιήθηκε με αυτόν τον τρόπο καθώς δεν υπήρχε χρόνος για να κατασκευαστεί μια νέα μεγαλύτερη κολόνα.

Η είδηση του θανάτου διαδόθηκε με αστραπιαία ταχύτητα παγκοσμίως, πυροδοτώντας θρήνο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Σάο Πάολο. Χιλιάδες θαυμαστές του πήγαν στο πατρικό του σπίτι κλαίγοντας. Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ιταμάρ Φράνκο, ανακοινώνοντας τον θάνατό του από την τηλεόραση, κήρυξε την χώρα σε τριήμερο εθνικό πένθος, ενώ έθεσε το προεδρικό αεροπλάνο στην διάθεση της οικογένειάς του για να μεταφέρουν τη σορό του στην Βραζιλία.

Τα πρώτα βήματα του Άιρτον

Γεννήθηκε στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας στις 21 Μαΐου του 1960. Συνήθως οι συμπατριώτες του επιλέγουν το ποδόσφαιρο, αλλά αυτός επέλεξε το δεύτερο αγαπητό άθλημα, την Φόρμουλα 1. Από μικρός έδειξε την κλίση του στους μηχανοκίνητους αγώνες. Ο πατέρας του τον στήριζε από τότε καθώς ήταν και ο ίδιος λάτρης των αγώνων ταχύτητας. Το πρώτο του αγωνιστικό καρτ το απέκτησε σε ηλικία 10 ετών και με αυτό συμμετείχε για πρώτη φορά σε τοπικούς αγώνες καρτ μετά από τρία χρόνια, καθώς τότε ήταν πολύ μικρός για να συμμετάσχει. Σ` εκείνον τον αγώνα έτρεχαν πολύ ταλαντούχοι και μεγαλύτεροι από αυτόν οδηγοί, όμως ο Σένα κέρδισε το πρωτάθλημα και μαζί και τις εντυπώσεις. Το 1977 σε ηλικία 17 ετών ήρθε πλέον η ώρα να πάρει μέρος στο πρωτάθλημα καρτ Νοτίου Αμερικής. Εκεί εντυπωσίασε, καθώς κέρδισε στους αγώνες. Το 1978 και το 1980 πήρε μέρος και στο παγκόσμιο πρωτάθλημα καρτ, όμως σε αυτό κατετάγη δεύτερος. Παρότι δεν κέρδισε δύο συνεχόμενες φορές τον παγκόσμιο τίτλο, αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα και να αλλάξει κατηγορία. Έτσι, το 1981 έφυγε από την Βραζιλία για την Ευρώπη και συγκεκριμένα για την Αγγλία. Εκεί πήρε μέρος στο πρωτάθλημα Formula Ford 1600, το οποίο και κατέκτησε. Εκείνη την περίοδο πήρε το όνομα Da Silva, δηλαδή το μητρικό του, κάτι πολύ συνηθισμένο στην Βραζιλία.

Το 1982 κέρδισε και την Βρετανική και την ευρωπαϊκή Formula Ford 2000.

Την επόμενη χρονιά έκανε ένα ακόμη βήμα παραπάνω: Μεταπήδησε στην Φόρμουλα 3 με την ομάδα της West Surrey Racing. Σε αυτούς τους αγώνες ως βασικότερο αντίπαλο είχε τον Άγγλο Μάρτιν Μπραντλ (Martin Brundle). Τελικά, ο Σένα κέρδισε 9 αγώνες και τον τελευταίο στο Μακάο (Macau) και έτσι κατέκτησε τον τίτλο. Αυτή του η επίδοση έκανε πολλές ομάδες της Φόρμουλα 1 να ενδιαφερθούν γι’ αυτόν: Γουίλιαμς, Μακλάρεν, Μπράμπαμ και Τόλμαν τον διεκδίκησαν. Τελικά κατέληξε στην πιο αδύναμη από όλες, δηλαδή στην Τόλμαν.

Δηλώσεις του Άιρτον 

Αν τύχει ποτέ και έχω ένα ατύχημα που μπορεί να μου κοστίσει τη ζωή, καλύτερα να είναι μία κι έξω. Δεν θέλω να ζήσω σε αναπηρική πολυθρόνα. Ούτε θέλω να μπω στο νοσοκομείο υποφέροντας από σοβαρά τραύματα. Αν πρόκειται να ζήσω, θέλω να ζήσω κανονικά και έντονα, γιατί είμαι άνθρωπος της δράσης.

Οι αγώνες, ο ανταγωνισμός είναι στο αίμα μου. Είναι μέρος του εαυτού μου, της ζωής μου. Αυτό έκανα σε όλη μου τη ζωή.

Το σημαντικότερο είναι να είσαι ο εαυτός σου και να μην αφήνεις κανένα να σε βγάλει από την πορεία σου. Είναι σημαντικό να μαθαίνεις από τα λάθη σου και να βελτιώνεσαι.

Αν έφτασα εκεί που έφτασα, ήταν γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία στη ζωή να μεγαλώσω σωστά.

Είμαστε φτιαγμένοι από συναισθήματα, ουσιαστικά όλοι αυτά αναζητούμε το ζήτημα είναι να βρεις τρόπο να τα βιώσεις. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να τα βιώσεις. Ίσως ένα συγκεκριμένο πράγμα που σου προσφέρει η Φόρμουλα.

Δείτε ένα βίντεο με την ιστορία του ατυχήματος 

*Με στοιχεία από pandoxeio.com και wikipedia.org