Ο Roland Griffiths, καθηγητής συμπεριφοριστικής επιστήμης και ψυχιατρικής, του οποίου το πρωτοποριακό έργο στη μελέτη των ψυχεδελικών ουσιών βοήθησε να ξεκινήσει μια νέα εποχή έρευνας για αυτές τις κάποτε απαγορευμένες ουσίες, πέθανε τη Δευτέρα στο σπίτι του στη Βαλτιμόρη. Ήταν 77 ετών.
Η αιτία ήταν ο καρκίνος του παχέος εντέρου, όπως δήλωσε η Claudia Turnbull, μακροχρόνια φίλη του.
Ο δρ Griffiths, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη, πέρασε δεκαετίες μελετώντας τους μηχανισμούς εξάρτησης από τα φάρμακα που αλλάζουν τη διάθεση. Δημοσίευσε δεκάδες εργασίες για τα οπιούχα και την κοκαΐνη, για τα ηρεμιστικά και το αλκοόλ, για τη νικοτίνη και την καφεΐνη.
Η εργασία του για την καφεΐνη, η οποία, όπως σημείωσε, ήταν «το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό στον κόσμο», ήταν πρωτοποριακή, δείχνοντας ότι, ναι, είναι εθιστική, ότι η στέρηση μπορεί να είναι επώδυνη και ότι η εξάρτηση από την καφεΐνη είναι μια «κλινικά σημαντική διαταραχή».
Αλλά τον Αύγουστο του 2006 δημοσίευσε μια εργασία που δεν ήταν απλώς πρωτοποριακή, αλλά εντυπωσιακή.
Η εργασία είχε τον τίτλο: “Psilocybin Can Occasion Mystical-Type Experiences Having Substantial and Sustained Personal Meaning and Spiritual Significance”. Και όταν εμφανίστηκε στο περιοδικό Psychopharmacology, προκάλεσε σάλο στα μέσα ενημέρωσης.
“Το χάπι του Θεού”, έγραφε ο τίτλος του Economist. Αυτή ήταν η πρώτη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (placebo) κλινική μελέτη εδώ και δεκαετίες που εξέταζε τις ψυχολογικές επιδράσεις μιας ψυχεδελικής ουσίας σε αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «υγιείς φυσιολογικούς» εθελοντές. Δεν επικεντρώθηκε στις ευεργετικές ιδιότητες του φαρμάκου για όσους πάσχουν από κατάθλιψη, ή υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο, ή έρχονται αντιμέτωποι με τον φόβο στο τέλος της ζωής τους, ή προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα. Αυτές οι μελέτες-ορόσημα θα ακολουθούσαν αργότερα.
Αυτή η εργασία περιελάμβανε τη χορήγηση υψηλών δόσεων ψιλοκυβίνης -το ψυχοδραστικό συστατικό που βρίσκεται στο γένος των μανιταριών psilocybe- σε υγιείς ανθρώπους σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον.
Το 80% των συμμετεχόντων περιέγραψαν την εμπειρία ως ένα από τα πιο αποκαλυπτικά και πνευματικά σημαντικά επεισόδια της ζωής τους, παρόμοιο με το θάνατο ενός γονέα ή τη γέννηση ενός παιδιού, όπως συχνά έλεγε ο Δρ Griffiths.
Η εμπειρία τους είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός μυστικιστικού γεγονότος. Περιέγραψαν βαθιά συναισθήματα χαράς, αγάπης και, ναι, τρόμου, μαζί με μια αίσθηση διασύνδεσης και ακόμη και κατανόησης μιας μεγαλειώδους, ιερής και απόλυτης πραγματικότητας.
Τέτοιες θετικές επιδράσεις στη διάθεση και τη συμπεριφορά τους διαρκούσαν για μήνες ή και χρόνια, όπως ανακάλυψε ο συγγραφέας Michael Pollan όταν πήρε συνέντευξη από πολλούς από τους συμμετέχοντες για το βιβλίο του 2018, “How to Change Your Mind: What the New Science of Psychedelics Teaches Us About Consciousness, Dying, Addiction, Depression and Transcendence”, που αργότερα έγινε και ντοκιμαντέρ στο Netflix.
«Όλοι ξέρουμε ότι είμαστε “καταδικασμένοι” [στον θάνατο]», είχε δηλώσει στους New York Times σε συνέντευξή του ο δρ Roland Griffiths, όπως είχαμε γράψει και στο σχετικό μας κείμενο εδώ.
«Πιστεύω λοιπόν ότι δεν θα έπρεπε να χρειαζόμαστε τη διάγνωση καρκίνου “σταδίου 4” για να αφυπνιστούμε. Είμαι ενθουσιασμένος να επικοινωνήσω, να ταρακουνήσω τα κάγκελα και να πω στον κόσμο: “Ελάτε, ας ξυπνήσουμε!”».
Αντί να φοβηθεί τον επερχόμενο θάνατό του, ο Griffiths είπε ότι αισθάνθηκε ότι η ζωή του «είναι πιο όμορφη, πιο υπέροχη από ποτέ». «Η ζωή μου δεν ήταν ποτέ καλύτερη!» σχολίασε. «Αν έχω μετανιώσει για κάτι, είναι ότι δεν είχε “ξυπνήσει” τόσο πολύ όσο έχω “ξυπνήσει” μετά τη διάγνωση καρκίνου. Είναι απίστευτο».
O Roland Griffiths άφησε πίσω του, πέρα από συγγενείς και φίλους, ένα τεράστιο κληροδότημα για την επιστήμη των ψυχεδελικών και της ψυχικής υγείας. Σίγουρα, στο μέλλον, το όνομά του θα αναφέρεται συχνά όπως του και Timothy Leary.
Με πληροφορίες από: New York Times
