Εχουμε 2000 και η Microsoft, η μεγαλύτερη εταιρεία τεχνολογίας στον κόσμο, αποφάσισε να παρουσίασει στο ευρύ κοινό μια πρωτοποριακή, για την εποχή της, συσκευή, θεωρώντας ότι θα καθόριζε τις μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις. Η περί ης ο λόγος συσκευή είχε το μέγεθος ενός βιβλίου και στο μπροστινό της μέρος μια οθόνη.
Επρόκειτο, όπως είχε οραματιστεί τότε η Αλεξάντρα Λόουμπ, μια προγραμματίστρια της εταιρείας και ιθύνων νους πίσω από το όλο εγχείρημα, για ένα «τάμπλετ». Η στόχευση ήταν, αναφορικά με το τάμπλετ αυτό, να το αγόραζαν επιχειρηματίες και γυναίκες που βρίσκονταν διαρκώς σε κίνηση, όμως το τάμπλετ είχε την ατυχία να βγει σχεδόν ταυτόχρονα με ένα παρόμοιο είδος συσκευής με την ονομασία «smartphone», που θα την αγόραζε όλος ο κόσμος.
Στη συνέχεια εμφανίστηκαν το iPad και το iPhone και το τάμπλετ της Λόουμπ ήταν, ελαφρώς, εκτός εποχής. Όλα όσα είχε κατά νου πριν από 23 χρόνια η αμερικανίδα προγραμματίστρια εκπληρώθηκαν σήμερα και με το παραπάνω, καθώς όλοι, νέοι, γέροι και παιδιά, έχουν ένα τάμπλετ στην κατοχή τους – το θέμα είναι όμως ότι το τάμπλετ στην εποχή του δεν δικαιώθηκε και δεν προωθήθηκε αρκετά, ούτε καν από την ίδια την εταιρεία από την οποία προέκυψε.
Όπως γράφει σε ανάλυσή του ο Τομ Γουίπλ, αρθρογράφος των λονδρέζικων Times, «το τάμπλετ της Λόουμπ φάνταζε στην αρχή ως μια ανοησία παρόμοια με εκείνη του σερ Κλάιβ Σινκλέρ και την ιδέα του ότι οι άνθρωποι θα τριγύριζαν μέσα στις πόλεις πάνω σε ηλεκτρικά σκούτερ. Ηταν η Λόουμπ απλά άτυχη;».
Σύμφωνα πάντως με ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ωραίες Κοιμωμένες: Το Μυστήριο των Κοιμωμένων Καινοτομιών στη Φύση και στον Πολιτισμό» [Sleeping Beauties: The Mystery of Dormant Innovations in Nature and Culture], που συνέγραψε ο Αντρέας Βάγκνερ, ένας εξελικτικός βιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, η «ατυχία» της Λόουμπ και του σερ Κλάιβ Σινκλέρ είναι κάτι σχετικά συνηθισμένο στο χώρο της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών.
«Οι καινοτομίες, είτε στην ανθρώπινη τεχνολογία είτε στη Φύση, τείνουν να εμφανίζονται σε κύματα. Οπότε, η Λόουμπ, θα έπρεπε να είχε προβλέψει ότι η εκδοχή του tablet της δεν είχε κανέναν λόγο να ήταν εκείνη που θα επικρατούσε τελικά», γράφει ο Γουίπλ και στη συνέχεια εξερευνά ακόμη περισσότερο την λογική του Βάγκνερ:
«Στη βιολογία, η καφεΐνη αναπτύχθηκε ανεξάρτητα σε πέντε διαφορετικά φυτά. Επίσης, η γεωργία εμφανίστηκε ξεχωριστά στην Κίνα, στη Μέση Ανατολή και στην Κεντρική Αμερική», προσθέτει, επισημαίνοντας εμφατικά ότι πολύ συχνά, όλα εκείνα τα ίδια προϊόντα που χρησιμεύουν στην επίλυση του ίδιου προβλήματος, εμφανίζονται ακριβώς την ίδια περίοδο και αυτό το φαινόμενο δεν αποτελεί, βασικά, την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα που καθορίζει τις όποιες εξελίξεις.
Το 1961 ο κορυφαίος αμερικανός κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μέρτον υποστήριξε με την θεωρία του «Merton’s Μultiples» [μεταφράζεται κάπως σαν «Οι Πολλαπλές του Μέρτον»] ότι οι ασυνήθιστες εξελίξεις στην επιστήμη και στην τεχνολογία είναι αυτές που συμβαίνουν μεμονωμένα και σίγουρα όχι κατά κύματα.
Ομως οι περισσότερες ιδέες ή εφευρέσεις, συμβαίνει να εκπονούνται ταυτόχρονα σε πολλά ανθρώπινα μυαλά. «Μας αρέσει η ιδέα της ιδιοφυΐας, των “μοναχικών” εφευρετών. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αγωνίζονται την ίδια στιγμή πάνω στην ίδια ιδέα ή εφεύρεση» γράφει ο Γουίπλ.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του ραντάρ. «Ακόμα και σήμερα στη Βρετανία τείνουμε να θυμόμαστε την ιδιοφυΐα των ανδρών και των γυναικών που κατασκεύασαν το ραντάρ για την αεράμυνά μας, λίγο πριν τη “Μάχη της Βρετανίας”. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ότι η Γερμανία είχε επίσης ραντάρ – μάλιστα το δικό της ραντάρ αναπτύχθηκε πολύ νωρίτερα από το βρετανικό και ήταν από πολλές απόψεις καλύτερο από το δικό μας. Πριν από τον πόλεμο υπήρχαν κάποιοι τύποι ραντάρ που αναπτύχθηκαν ανεξάρτητα σε τουλάχιστον οκτώ χώρες» αναφέρει το δημοσίευμα.
Την εποχή εκείνη, όμως, οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να αποδεχτούν με τίποτα ότι οι Γερμανοί διέθεταν το δικό τους (και πολύ καλύτερο) ραντάρ. Οι βρετανοί επιστήμονες «χρειάστηκαν δύο χρόνια πολέμου έως ότου η RAF [η Βασιλική Αεροπορία] να αντιληφθεί το γιατί η Luftwaffe ήταν τόσο ικανή στο να εντοπίζει και να καταρρίπτει τα βρετανικά βομβαρδιστικά».
Οπότε, γιατί πέτυχε το iPad της Apple και, την ίδια στιγμή, απέτυχε το Microsoft Tablet; Γιατί πιθανώς να ισχύει η αξιωματική ρήση του Βίκτωρα Ουγκό, ο οποίος είχε πει πως «τίποτα στον κόσμο δεν είναι τόσο δυνατό όσο μια ιδέα της οποίας έχει έρθει η ώρα», που σημαίνει ότι μια ιδέα είναι εξίσου σημαντική με την ώρα και την χρονική συγκυρία όπου αυτή εμφανίζεται.
«Η ιδέα, λοιπόν, είναι το εύκολο κομμάτι. Το δύσκολο είναι να περιμένουμε να έρθει η ώρα της. Η θεωρία του Μέρτον, λοιπόν, περί πολλαπλών παρόμοιων εφευρέσεων μέσα σε διαφορετικά ανθρώπινα μυαλά εκφράζει τη φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων και των καταστάσεων. Τόσο πολύ που ο ίδιος ο Μέρτον παραδέχτηκε ανοικτά πως ήταν όχι ο πρώτος, αλλά μόλις ο… 19ος άνθρωπος που είχε συλλάβει την εν λόγω ιδέα [περί πολλαπλότητας]», καταλήγει με νόημα το βρετανικό δημοσίευμα.
Εχουμε 2000 και η Microsoft, η μεγαλύτερη εταιρεία τεχνολογίας στον κόσμο, αποφάσισε να παρουσίασει στο ευρύ κοινό μια πρωτοποριακή, για την εποχή της, συσκευή, θεωρώντας ότι θα καθόριζε τις μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις. Η περί ης ο λόγος συσκευή είχε το μέγεθος ενός βιβλίου και στο μπροστινό της μέρος μια οθόνη.
Επρόκειτο, όπως είχε οραματιστεί τότε η Αλεξάντρα Λόουμπ, μια προγραμματίστρια της εταιρείας και ιθύνων νους πίσω από το όλο εγχείρημα, για ένα «τάμπλετ». Η στόχευση ήταν, αναφορικά με το τάμπλετ αυτό, να το αγόραζαν επιχειρηματίες και γυναίκες που βρίσκονταν διαρκώς σε κίνηση, όμως το τάμπλετ είχε την ατυχία να βγει σχεδόν ταυτόχρονα με ένα παρόμοιο είδος συσκευής με την ονομασία «smartphone», που θα την αγόραζε όλος ο κόσμος.
Στη συνέχεια εμφανίστηκαν το iPad και το iPhone και το τάμπλετ της Λόουμπ ήταν, ελαφρώς, εκτός εποχής. Όλα όσα είχε κατά νου πριν από 23 χρόνια η αμερικανίδα προγραμματίστρια εκπληρώθηκαν σήμερα και με το παραπάνω, καθώς όλοι, νέοι, γέροι και παιδιά, έχουν ένα τάμπλετ στην κατοχή τους – το θέμα είναι όμως ότι το τάμπλετ στην εποχή του δεν δικαιώθηκε και δεν προωθήθηκε αρκετά, ούτε καν από την ίδια την εταιρεία από την οποία προέκυψε.
Όπως γράφει σε ανάλυσή του ο Τομ Γουίπλ, αρθρογράφος των λονδρέζικων Times, «το τάμπλετ της Λόουμπ φάνταζε στην αρχή ως μια ανοησία παρόμοια με εκείνη του σερ Κλάιβ Σινκλέρ και την ιδέα του ότι οι άνθρωποι θα τριγύριζαν μέσα στις πόλεις πάνω σε ηλεκτρικά σκούτερ. Ηταν η Λόουμπ απλά άτυχη;».
Σύμφωνα πάντως με ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ωραίες Κοιμωμένες: Το Μυστήριο των Κοιμωμένων Καινοτομιών στη Φύση και στον Πολιτισμό» [Sleeping Beauties: The Mystery of Dormant Innovations in Nature and Culture], που συνέγραψε ο Αντρέας Βάγκνερ, ένας εξελικτικός βιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, η «ατυχία» της Λόουμπ και του σερ Κλάιβ Σινκλέρ είναι κάτι σχετικά συνηθισμένο στο χώρο της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών.
«Οι καινοτομίες, είτε στην ανθρώπινη τεχνολογία είτε στη Φύση, τείνουν να εμφανίζονται σε κύματα. Οπότε, η Λόουμπ, θα έπρεπε να είχε προβλέψει ότι η εκδοχή του tablet της δεν είχε κανέναν λόγο να ήταν εκείνη που θα επικρατούσε τελικά», γράφει ο Γουίπλ και στη συνέχεια εξερευνά ακόμη περισσότερο την λογική του Βάγκνερ:
«Στη βιολογία, η καφεΐνη αναπτύχθηκε ανεξάρτητα σε πέντε διαφορετικά φυτά. Επίσης, η γεωργία εμφανίστηκε ξεχωριστά στην Κίνα, στη Μέση Ανατολή και στην Κεντρική Αμερική», προσθέτει, επισημαίνοντας εμφατικά ότι πολύ συχνά, όλα εκείνα τα ίδια προϊόντα που χρησιμεύουν στην επίλυση του ίδιου προβλήματος, εμφανίζονται ακριβώς την ίδια περίοδο και αυτό το φαινόμενο δεν αποτελεί, βασικά, την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα που καθορίζει τις όποιες εξελίξεις.
Το 1961 ο κορυφαίος αμερικανός κοινωνιολόγος Ρόμπερτ Μέρτον υποστήριξε με την θεωρία του «Merton’s Μultiples» [μεταφράζεται κάπως σαν «Οι Πολλαπλές του Μέρτον»] ότι οι ασυνήθιστες εξελίξεις στην επιστήμη και στην τεχνολογία είναι αυτές που συμβαίνουν μεμονωμένα και σίγουρα όχι κατά κύματα.
Ομως οι περισσότερες ιδέες ή εφευρέσεις, συμβαίνει να εκπονούνται ταυτόχρονα σε πολλά ανθρώπινα μυαλά. «Μας αρέσει η ιδέα της ιδιοφυΐας, των “μοναχικών” εφευρετών. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αγωνίζονται την ίδια στιγμή πάνω στην ίδια ιδέα ή εφεύρεση» γράφει ο Γουίπλ.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του ραντάρ. «Ακόμα και σήμερα στη Βρετανία τείνουμε να θυμόμαστε την ιδιοφυΐα των ανδρών και των γυναικών που κατασκεύασαν το ραντάρ για την αεράμυνά μας, λίγο πριν τη “Μάχη της Βρετανίας”. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ότι η Γερμανία είχε επίσης ραντάρ – μάλιστα το δικό της ραντάρ αναπτύχθηκε πολύ νωρίτερα από το βρετανικό και ήταν από πολλές απόψεις καλύτερο από το δικό μας. Πριν από τον πόλεμο υπήρχαν κάποιοι τύποι ραντάρ που αναπτύχθηκαν ανεξάρτητα σε τουλάχιστον οκτώ χώρες» αναφέρει το δημοσίευμα.
Την εποχή εκείνη, όμως, οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να αποδεχτούν με τίποτα ότι οι Γερμανοί διέθεταν το δικό τους (και πολύ καλύτερο) ραντάρ. Οι βρετανοί επιστήμονες «χρειάστηκαν δύο χρόνια πολέμου έως ότου η RAF [η Βασιλική Αεροπορία] να αντιληφθεί το γιατί η Luftwaffe ήταν τόσο ικανή στο να εντοπίζει και να καταρρίπτει τα βρετανικά βομβαρδιστικά».
Οπότε, γιατί πέτυχε το iPad της Apple και, την ίδια στιγμή, απέτυχε το Microsoft Tablet; Γιατί πιθανώς να ισχύει η αξιωματική ρήση του Βίκτωρα Ουγκό, ο οποίος είχε πει πως «τίποτα στον κόσμο δεν είναι τόσο δυνατό όσο μια ιδέα της οποίας έχει έρθει η ώρα», που σημαίνει ότι μια ιδέα είναι εξίσου σημαντική με την ώρα και την χρονική συγκυρία όπου αυτή εμφανίζεται.
«Η ιδέα, λοιπόν, είναι το εύκολο κομμάτι. Το δύσκολο είναι να περιμένουμε να έρθει η ώρα της. Η θεωρία του Μέρτον, λοιπόν, περί πολλαπλών παρόμοιων εφευρέσεων μέσα σε διαφορετικά ανθρώπινα μυαλά εκφράζει τη φυσιολογική εξέλιξη των πραγμάτων και των καταστάσεων. Τόσο πολύ που ο ίδιος ο Μέρτον παραδέχτηκε ανοικτά πως ήταν όχι ο πρώτος, αλλά μόλις ο… 19ος άνθρωπος που είχε συλλάβει την εν λόγω ιδέα [περί πολλαπλότητας]», καταλήγει με νόημα το βρετανικό δημοσίευμα.
