Η Ιατρική της Αναπαραγωγής είναι ο τομέας της επιστήμης που ασχολείται με τη φυσιολογία, την παθολογία και την ενδοκρινολογία του αναπαραγωγικού συστήματος στη γυναίκα και τον άνδρα. Εξελίσσεται συνεχώς και ιδίως τα τελευταία χρόνια βιώνει επαναστατικές εξελίξεις. Χαρακτηριστικό ορόσημο η γέννηση της Ντόλι, του αρνιού κλώνος, το 1996 στο Ινστιτούτο Ρόσλιν του Εδιμβούργου, που σηματοδοτεί την αρχή της γενετικής τροποποίησης και κλωνοποίησης με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι συντηρητικές, φαρμακευτικές αλλά και χειρουργικές, ώστε να συμβάλλουν στη θεραπεία των ζευγαριών που έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα της υπογονιμότητας. Μάλιστα, η επιστημονική κοινότητα δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ανδρική γονιμότητα, αναγνωρίζοντας ότι μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά από διάφορους παράγοντες που σχετίζονται με το φύλο.

Τι ορίζεται ως υπογονιμότητα;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπογονιμότητα σε ένα ζευγάρι ορίζεται η αδυναμία επίτευξης εγκυμοσύνης μετά από 12 μήνες ελεύθερων και φυσιολογικών συστηματικών επαφών. «Ενώ παλαιότερα θεωρείτο κυρίως η γυναίκα ως υπαίτιος για την υπογονιμότητα σε ένα ζευγάρι, σήμερα πλέον γνωρίζουμε ότι η συμμετοχή του άνδρα είναι εξίσου σημαντική. Περίπου το 45-50% της γονιμότητας ενός ζευγαριού εξαρτάται από τον άνδρα. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία του ελέγχου του ανδρικού παράγοντα σε ένα υπογόνιμο ζευγάρι», τονίζει ο κ. Κωνσταντίνος Καραμάνης Διευθυντής Ουρολόγος, Metropolitan Hospital.

Ποιοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την ανδρική γονιμότητα;

Οι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την ανδρική γονιμότητα περιλαμβάνουν τον τρόπο ζωής, όπως το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, την εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες, την έκθεση σε οργανικούς διαλύτες, καθώς και οι παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον.
«Ωστόσο, το μεγαλύτερο ποσοστό των προβλημάτων ανδρικής γονιμότητας είναι οργανικής αιτιολογίας και σχετίζονται με την παραγωγή, την ποιότητα και τη διέλευση των σπερματοζωαρίων. Ασθένειες όπως η κιρσοκήλη, η προστατίτιδα και οι φλεγμονές των όρχεων επηρεάζουν τον αριθμό, τη μορφολογία και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.

Επιπλέον, οι ενδοκρινολογικές παθήσεις, γενετικές ανωμαλίες και χρωμοσωμικές διαταραχές μπορούν επίσης να επηρεάσουν την παραγωγή και την ποιότητα των σπερματοζωαρίων. Επεμβάσεις στην περιοχή του προστάτη, της ουρήθρας και η παρουσία καρκινικών όγκων στους όρχεις, τον προστάτη και την κύστη μπορούν να προκαλέσουν απόφραξη των σπερματικών σωληναρίων και να εμποδίσουν τη διέλευση των φυσιολογικών σπερματοζωαρίων.

Οι νευρολογικές διαταραχές και η λήψη ψυχοφαρμάκων μπορεί να επηρεάσουν τη σεξουαλική λειτουργία και να προκαλέσουν αδυναμία εκσπερμάτισης, διαταραχές της στύσης και άλλα σεξουαλικά προβλήματα, με αποτέλεσμα δυσχέρεια γονιμοποίησης», επισημαίνει ο ειδικός.

Πώς γίνεται ο έλεγχος της ανδρικής γονιμότητας;

Ο έλεγχος της ανδρικής γονιμότητας αρχίζει από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του άνδρα, για να διαπιστωθούν οι παράγοντες που την επηρεάζουν, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, ο σακχαρώδης διαβήτης, ακόμη και οι παθήσεις της σπονδυλικής στήλης μπορεί να επηρεάσουν τη στύση και την εκσπερμάτιση.

Οι εξετάσεις σπέρματος, αίματος και οι υπέρηχοι παρέχουν πληροφορίες για την ποιότητα του σπέρματος, τυχόν υποκείμενες ενδοκρινολογικές παθήσεις, παρουσία φλεγμονής ή ακόμη και απόφραξης. Ο έλεγχος μπορεί να συνεχιστεί και με πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, για την ανάδειξη πιο σύνθετων προβλημάτων, όπως χρωμοσωμικές ανωμαλίες, νευρολογικές νόσους, ακόμη και κακοήθειες.

Τι είναι και πόσο επηρεάζουν την ανδρική γονιμότητα η κιρσοκήλη και προστατίτιδα;

«Οι πλέον συνήθεις και αναστρέψιμες παθήσεις που επηρεάζουν την ποιότητα του σπέρματος είναι η κιρσοκήλη σε ποσοστό 40% και η προστατίτιδα σε ποσοστό 25%.

Η κιρσοκήλη είναι η διόγκωση των σπερματικών φλεβών γύρω από τον όρχι. Προκαλεί αίσθημα βάρους, πόνο στον όρχι και αύξηση της θερμοκρασίας στο όσχεο. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τον αριθμό και την μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Η διόρθωση της κιρσοκήλης μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, με τον χειρουργικό να είναι ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός. Πρόκειται για απλή επέμβαση, η οποία δεν απαιτεί παραμονή στο νοσοκομείο και έχει σαν αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση του σπέρματος.

Αντίστοιχα, η προστατίτιδα συνήθως οφείλεται στην παρουσία μικροβίων στον προστάτη. Προκαλεί δυσουρικά ενοχλήματα, πόνο στην περιοχή του προστάτη και στην εκσπερμάτιση, καθώς και μείωση του αριθμού και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων. Αφού προηγηθεί μια καλλιέργεια του προστατικού εκκρίματος για την ταυτοποίηση του μικροβίου, ακολουθεί η αντιμετώπισή της με μακρόχρονη αντιβιοτική αγωγή. Αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση των συμπτωμάτων αλλά και της ποιότητας του σπέρματος.

Είναι ζωτικής σημασίας να ενημερώνεται το κοινό για τις αιτίες και την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας και να τονίζεται η σημασία της εξέτασης και του άνδρα σε υπογόνιμα ζευγάρια», καταλήγει ο κ. Καραμάνης

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ