Ονομάζεται Ocean Cleanup Array και είναι μια συσκευή που, σύμφωνα με τον εφευρέτη της, μπορεί να καθαρίσει είκοσι δισεκατομμύρια τόνους πλαστικά και σκουπίδια από τους ωκεανούς.

Όλα ξεκίνησαν πριν 12 χρόνια, όταν ο 16χρονος τότε Ολλανδός Μπόγιαν Σλατ επισκέφτηκε την Ελλάδα το καλοκαίρι του 2011 και έκανε μπάνιο στις παραλίες της. Ενόσω στην χώρα μας, εντυπωσιάστηκε από το πλήθος των σκουπιδιών που βρίσκονταν εντός και εκτός θάλασσας.

«Πως γίνεται να βουτάω στην θάλασσα και να βλέπω πιο πολλές πλαστικές σακούλες παρά ψάρια; Δεν γίνεται να το καθαρίσουμε αυτό;», έγραψε στην προσωπική του ιστοσελίδα.

Οταν επέστρεψε στην χώρα του, άφησε τις σπουδές του στην μηχανική αεροναυπηγική και ξεκίνησε να σκέφτεται έναν τρόπο για το πώς οι θαλάσσιες εκτάσεις θα μπορέσουν να καθαριστούν.

Το 2014, ο Σλατ παρουσίασε τις ιδέες του για ένα πρωτοποριακό σύστημα καθαρισμού των ωκεανών ονόματι Ocean Cleanup Array, ενώ ταυτόχρονα ίδρυσε την εταιρία Το Ocean Cleanup Array κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Μηχανικής Μελέτης στο ολλανδικό πανεπιστήμιο Delft University of Technology ενώ ο 28χρονος σήμερα Σλατ έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους 20 πιο ελπιδοφόρους νέους επιχειρηματίες σε όλο τον κόσμο (Intel EYE50).

Και όλα αυτά εξαιτίας της ιδέας του για ένα «φράγμα» με μορφή πλατφόρμας και μήκος που θα ξεπερνά τα δυο χλμ. που θα εκμεταλλεύεται τα ρεύματα στους ωκεανούς τα οποία ουσιαστικά θα οδηγούν τα απορρίμματα πάνω του.

Τι είναι το Ocean Cleanup Array

Το Ocean Cleanup Array αξιοποιεί τη δύναμη των θαλάσσιων ρευμάτων προκειμένου να λύσει το πρόβλημα της αποκομιδής και συλλογής των θαλάσσιων σκoυπιδιών με έναν εξαιρετικά πρακτικό τρόπο.

Ο Σλατ ευφυώς σκέφτηκε «Γιατί να κυνηγάμε τα σκουπίδια στους ωκεανούς, αφού οι ωκεανοί μπορούν να μας τα φέρουν με τη βοήθεια των θαλάσσιων ρευμάτων;»

Το Ocean Cleanup Array αποτελείται από μια σειρά από πλωτά φράγματα που συγκεντρώνουν τα σκουπίδια, από όπου διαχωρίζονται αποτελεσματικά τα πλαστικά στη συνέχεια.

Ο σχεδιασμός του Ocean Cleanup Array περιλαμβάνει δύο τεράστια πλωτά χέρια, μήκους 50 χιλιομέτρων (35 μίλια) που συνδέονται σε ένα σχήμα “V” και αγκυροβολούν στον πυθμένα του ωκεανού.

Από τα χέρια αυτά θα κρέμονται κουρτίνες από πολύ ισχυρό πλαστικό μάκρους 3 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του νερού.

Τα ωκεάνια ρεύματα, θα φέρνουν τα απόβλητα στη σχήματος “V” κατασκευή και τα πλαστικά θα συγκεντρώνονται σε μια κυλινδρική πλωτή πλατφόρμα διαμέτρου 11 μέτρων που θα μπορεί να αποθηκεύσει έως και 3.000 κυβικά μέτρα από πλαστικό (106.000 κυβικά πόδια) – περισσότερο από μια πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων – για ενδεχόμενη συλλογή από ένα πλοίο. Ένας ηλιακός ιμάντας μεταφοράς έχει προβλεφθεί για τα μεγαλύτερα κομμάτια από πλαστικό τα οποία θα τεμαχίζονται πριν καταλήξουν στον κύλινδρο.

Πλέον έχει αποδειχθεί ότι το Ocean Cleanup Array μπορεί να είναι μια εφικτή και βιώσιμη μέθοδος για την απομάκρυνση των μισών σκουπιδιών που σήμερα περιφέρονται στο Βόρειο Ειρηνικό μέσα σε 10 χρόνια, ενώ εκτιμάται ότι η μέθοδος αυτή είναι κατά 7900 φορές πιο γρήγορη και 33 φορές φθηνότερη από τις συμβατικές μεθόδους.

Από το 2013 μέχρι σήμερα, ο Σλατ κατάφερε να λάβει γενναίες δωρεές κι επιχορηγήσεις, αρχής γενομένης από την κυβέρνηση της χώρας του, της Ολλανδίας. Επίσης, κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από 30 εκατ. δολάρια σε ιδιωτικές δωρεές, συμπεριλαμβανομένου του ζάμπλουτου Μαρκ Μπένιοφ.

Το σύστημα του Σλατ εφαρμόστηκε το 2021 στον Ειρηνικό, στο γνωστό Great Pacific Garbage Patch (GPGP), μια ζώνη όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη συλλογή σκουπιδιών στους ωκεανούς πάνω στον πλανήτη.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των σκουπιδιών είναι μικρο-πλαστικά (microplastics) που έχουν προέλθει από την αποσύνθεση των μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων ή προϊόντων υγείας και προϊόντων ομορφιάς που περιέχουν ίχνη (micro beads).

Τα αποτελέσματα του Ocean Cleanup Array

Το πρόγραμμα Ocean Cleanup Array πέτυχε ήδη ένα σημαντικό ορόσημο: 200.000 κιλά πλαστικού έχουν ήδη συλλεχθεί και εξαχθεί από τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Η συσκευή κατάφερε να συλλέξει 6.260 κιλά πλαστικού από το Great Pacific Garbage Patch κατά την πρώτη εξαγωγή του 2021. Παρόμοια «φράγματα» μήκους εκατοντάδων μέτρων μεταξύ Καλιφόρνιας και Χαβάης χρησιμοποιούνται από την Ocean Cleanup για τη συλλογή των απορριμμάτων.

Υπολογίζεται ότι 1.800 δισεκατομμύρια κομμάτια σκουπιδιών, βάρους 80 εκατομμυρίων κιλών, επιπλέουν σήμερα στον Ειρηνικό Ωκεανό, ο οποίος καλύπτει μια έκταση στο μέγεθος της Γαλλίας.

Εκτός από τον καθαρισμό της θάλασσας, η συσκευή του Σλατ μπορεί να έχει και κέρδη 500 εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο από την ανακύκλωση των σκουπιδιών που συλλέγει.

Στην εταιρία του εργάζονται 100 επιστήμονες, όπως μηχανικοί, βιολόγοι και ωκεανολόγοι, οι οποίοι είναι έτοιμοι μετά από δεκάδες τεστ και δοκιμές στις Αζόρες, να εγκαταστήσουν το συγκεκριμένο σύστημα και σε άλλους ωκεανούς με προβλήματα ρύπανσης.

Όπως λέει ο 37χρονος βιολόγος της εταιρίας του Σλατ, Φρανσέσκο Φεράρι, «στόχος μας είναι να έχουμε μαζέψει το 90% του πλαστικού στους ωκεανούς μέχρι το 2040 με έναν ρυθμό πέντε τόνων το μήνα».