Ονομάζεται Μεράπι και στην γλώσσα των ντόπιων Ινδονήσιων της νήσου Ιάβα, αυτό το όνομα σημαίνει «Το Βουνό της Φωτιάς».

Και είναι όντως ένα τέτοιο βουνό, ύψους 2.900 μέτρων, στην κορυφή του οποίου δεσπόζει ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια του κόσμου.

Ενα ηφαίστειο που έχει εκραγεί ξανά και ξανά, «ξερνώντας» τόνους λάβας και έχει αφήσει πίσω του εκατόμβες νεκρών και άλλων τόσων Ινδονήσιων που αναγκάστηκαν να εκτοπιστούν από τις εστίες τους.

Μόνο που, σύμφωνα με τους σεισμολόγους και τους ηφαιστειολόγους, πλέον αν το συγκεκριμένο ηφαίστειο εκραγεί ξανά και πάνω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο, το λεγόμενο «Επίπεδο 6», οι επιπτώσεις θα είναι τραγικές στην παγκόσμια οικονομία.

«Κατά μήκος της Σουμάτρα και του νοτιότερου τμήματος της Ιάβας, ακολουθώντας την πορεία της Τάφρου Σούντα, υπάρχει μια ζώνη σεισμικής δραστηριότητας και αρκετά ηφαίστεια. Στην Ιάβα, δύο ηφαίστεια, το Σεμέρου και το Μεράπι, εξερράγησαν πρόσφατα. Στο Στενό της Σούντα, που χωρίζει την Ιάβα από τη Σουμάτρα, βρίσκεται το Κρακατόα και πιο δυτικά το Ταμπόρα, η έκρηξη του οποίου το 1815 κατέστρεψε καλλιέργειες ακόμη και στην Ευρώπη και στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες!», αναφέρει το δημοσίευμα του BBC, προσθέτοντας ότι «η έκρηξη του 1815 ήταν μεγέθους 7 σύμφωνα με τον Δείκτη Ηφαιστειακής Εκρηκτικότητας (VEI, Volcanic Explosivity Index)».

Γιατί όμως το συγκεκριμένο ηφαίστειο είναι τόσο ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομία, αν τυχόν κάποια στιγμή στο μέλλον μάς δώσει μια έκρηξη άνω του Επιπέδου 6;

Η απάντηση είναι: επειδή βρίσκεται πολύ κοντά σε ένα πιο σημαντικά σημεία της παγκόσμιας ναυσιπλοϊας, στον πορθμό της Μαλάκα, που συνδέει τον Ινδικό Ωκεανό με τον Ειρηνικό ωκεανό.

«Κάθε χρόνο, περίπου 90.000 πλοία περνούν από τη στενή θαλάσσια λωρίδα του Πορθμού της Μαλάκα, Τα φορτία τους, από σιτηρά μέχρι αργό πετρέλαιο, αντιστοιχούν περίπου στο 40% του παγκόσμιου εμπορίου. Στον ουρανό πάνω από αυτά τα πλοία εκτείνεται ένας από τους πιο πολυσύχναστους αεροδιαδρόμους στον κόσμο, ενώ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, κατά μήκος του βυθού, εκτείνεται μια πυκνή σειρά υποβρυχίων διαδικτυακών καλωδίων που κρατούν τον κόσμο διασυνδεδεμένο», σημειώνει εμφατικά το ρεπορτάζ του BBC.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες καθιστούν λοιπόν το στενό της Μαλάκα ως μια από τις πιο ζωτικές αρτηρίες της παγκόσμιας οικονομίας. Οπότε αν η αρτηρία αυτή πληγεί από μια φυσική καταστροφή, έναν μεγάλο σεισμό ή μια τεράστια έκρηξη ηφαιστείου, ενδεχομένως να έχουμε ανυπολόγιστες συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία.

Και μετά, ως προς το θέμα αυτό, υπάρχει και μια σχετική μελέτη: το 2018, ερευνητές στο Κέντρο Μελετών Κινδύνου του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ εκτίμησαν τις επιπτώσεις διαφόρων καταστροφικών σεναρίων στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης μιας έκρηξης μεγέθους 6 του Μεράπι, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει νέφη ηφαιστειακής τέφρας πάνω από το Στενό της Μαλάκα, με κατεύθυνση προς τη Σιγκαπούρη και τη Μαλαισία.

Η επακόλουθη ζημιά στις τοπικές υποδομές και στις αλυσίδες εφοδιασμού (τις αερομεταφορές αλλά και την πλεύση των καραβιών προς και από τον πορθμό), σε συνδυασμό με πτώση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό, θα κόστιζε στην παγκόσμια οικονομία περίπου 2,51 τρισ. δολάρια μέσα σε μία πενταετία, όπως υπολογίστηκε, με βάση μαθηματικά μοντέλα και έναν ειδικό αλγόριθμο.

Η τελευταία έκρηξη του Μαράπι σημειώθηκε το 2010 και ήταν μεγέθους 4. «Όπερ και σημαίνει σημαίνει ότι μια νέα έκρηξη μεγέθους 6 είναι μάλλον απίθανο να συμβεί κατά τους επόμενους, σχετικά αρκετούς αιώνες, δεδομένου ότι το εκτιμώμενο διάστημα μεταξύ δύο εκρήξεων είναι 750 χρόνια», επισημαίνει το άρθρο.

«Δεν πρέπει, ωστόσο, να επαναπαυόμαστε καθώς το διακύβευμα είναι μεγάλο», λέει στο BBC η Λάρα Μάνι, γεωλόγο με ειδίκευση στα ηφαίστεια στο Κέντρο για τη Μελέτη Υπαρξιακών Κινδύνων του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, και συνεχίζει:

«Στην ευρύτερη περιοχή, εκτός από το Μεράπι, υπάρχουν και πολλά άλλα ενεργά ηφαίστεια. Και το θέμα είναι πως όταν ένα ηφαίστειο αρχίζει να εκρήγνυται, δεν σου λέει πότε θα σταματήσει», δίνοντας στη συνέχεια η ίδια και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο στραβά μπορεί να πάει μια ξαφνική και απότομη ηφαιστιακή ή σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή.

«Ενας σεισμός κοντά στην Ταϊβάν το 2006 προκάλεσε την καταστροφή πολλών υποθαλάσσιων διαδικτυακών καλωδίων, μεταξύ των οποίων και εκείνα που συνδέουν το Χονγκ Κονγκ με τον υπόλοιπο κόσμο – για την ακρίβεια, καταστράφηκαν όλα, εκτός από ένα. Χρειάστηκαν 45 ημέρες για να επισκευαστούν τα άλλα καλώδια και ήταν ευτύχημα που ένα από αυτά άντεξε. Φανταστείτε 45 ημέρες το Χονγκ Κονγκ και την ευρύτερη περιοχή χωρίς τίποτα», συνόψισε με νόημα.

Θυμίζουμε δε, ότι το Χονγκ Κονγκ, όπως και η Σιγκαπούρη, είναι ένας οικονομικός κόμβος, όπου ένα πιθανό «μπλακάουτ» θα προκαλούσε παγκόσμιο οικονομικό χάος. «Δεν έχουμε εφεδρείες καλωδίων», προσέθεσε η ίδια, «ενώ οι δορυφόροι μας στην παρούσα φάση μπορούν να διαχειριστούν μόνο περίπου το 3% των παγκόσμιων τηλεπικοινωνιών».

Το Μεράπι, ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο, εξέρράγη το 2006, σε μια από τις χειρότερες χρονικές συγκυρίες όλων των εποχών για την Ινδονησία, μετά των σεισμό των 6,4 Ρίχτερ στις 27 Μαΐου της χρονιάς εκείνης που χτύπησε την Ιάβα προκαλώντας το θάνατο άνω των 5.700 ανθρώπων.

Τότε, οι Αρχές της Ινδονησίας εκκένωσαν μια περιοχή με 15.000 κατοίκους γύρω από το Μεράπι, καθώς η δραστηριότητά του κλιμακωνόταν ολοένα και πιο επικίνδυνα. Οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν σε προσωρινούς καταυλισμούς και τελικά το ηφαίστειο εξερράγη όντως λίγο μετά με τόνους λάβας και σύννεφα καυτών αερίων να βγαίνουν από τον τεράστιο κρατήρα του.