Η Άγρια Ζωή στον πλανήτη έχει δραματικά επηρεαστεί και συνεχίζει να επηρεάζεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και το 1973 ο ΟΗΕ ανακήρυξε την 3 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Άγριας Ζωής. Ο στόχος αυτού είναι ηυπενθύμιση ότι είναι καθήκον μας να προστατεύουμε την πανίδα και τη χλωρίδα, τη βιοποικιλότητα της Γης.

Τι εννοούμε με τον όρο «άγρια ζωή»;

Απλό. Όσα είδη φυτών και ζώων δεν έχουν εξημερωθεί και ενσωματωθεί στο ανθρώπινο περιβάλλον.

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουν καταγραφεί περίπου 30.000 είδη ζώων, μεταξύ των οποίων συναντάμε το 64% του αριθμού των προστατευόμενων πτηνών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 43% των θηλαστικών και το 41% των ερπετών.

Μεγάλο μέρος των πληθυσμών αυτών είναι ενδημικό της Ελλάδας και πιο συγκεκριμένα, έχουν καταγραφεί 3.956 ενδημικά είδη της ξηράς και των εσωτερικών υδάτων, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 17,1% του ευρωπαϊκού πλούτου. Υπάρχουν επίσης ορισμένες ομάδες ζώων, όπως τα χερσαία ισόποδα και τα ορθόπτερα, με ενδημισμό υψηλότερο του 30% (64% και 32% αντίστοιχα).

Λόγω της γεωγραφικής της θέσης και παρά το μικρό της μέγεθος, η Ελλάδα διαθέτει πλούσια τοπογραφία και γεωιστορία, που συμβάλλει στην ύπαρξη πάρα πολλών φυτικών οργανισμών.

Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 6.720 είδη και υποείδη αγγειοφύτων απαντώνται στη χώρα μας. Με ένα ποσοστό ενδημισμού περίπου 22% σε είδη και υποείδη, η Ελλάδα διαθέτει πολλά αποκλειστικά δικά της φυτά, που αναμένουν τη σειρά τους για επιστημονική αξιολόγηση και πιθανή εφαρμοσμένη αξιοποίηση.

 

Και εκτός Ελλάδος;

Τα άγρια φυτά και ζώα δεν απειλούνται με αφανισμό μόνο στα τροπικά δάση ή σε παγωμένες πολικές περιοχές. Δυστυχώς ο κίνδυνος αυτός έχει χτυπήσει και την πόρτα της κεντρικής Ευρώπης. Η κατάσταση είναι σοβαρή, αναφέρει ο γενικός διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Σένκενμπεργκ για τη βιοποικιλότητα, Κλεμέντ Τόκνερ, μιλώντας στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa). «Δεν διαθέτουμε πολύ χρόνο για αντίμετρα».

Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για τη Διατήρηση της Φύσης (BfN), υπάρχουν περισσότερα από 71.500 είδη ζώων, φυτών και μυκήτων στη Γερμανία. Περίπου 9.000 από αυτά κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.

Με αφορμή την 50η Παγκόσμια Ημέρα της Άγριας Ζωής, ο Τόκνερ επισημαίνει ότι το ποσοστό αυτό αφορά μόνο τα γνωστά είδη. Περίπου το ένα τρίτο των ειδών που βρίσκονται στη Γερμανία δεν έχει ακόμη ανακαλυφθεί. «Τα είδη εξαφανίζονται προτού καν τα ανακαλύψουμε(..) μία φορά χαμένα…πάντα χαμένα» δηλώνει ο οικολόγος. «Βιώνουμε τη μεγαλύτερη εξαφάνιση ειδών από το τέλος των δεινοσαύρων», λέει ο Άλμπερτ Βότκε, διευθυντής προγράμματος της WWF για τη διατήρηση της φύσης στη Γερμανία.

Αν δεν αλλάξει κάτι, ένα εκατομμύριο είδη σε όλο τον κόσμο είναι πιθανό να εξαφανιστούν μέχρι το τέλος του αιώνα.

Κλιματική κρίση, ο βασικός παράγοντας εξαφάνισης των ειδών

Σύμφωνα με το WWF, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της γης έχει αυξηθεί περίπου έναν βαθμό Κελσίου από την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης. Μια πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος εκτιμά πως η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ακόμη πιο δραστική επίδραση στα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα από ό,τι είχε αρχικά υποτεθεί. Σε αυτό προστίθεται η ανθρώπινη εκμετάλλευση των οικοτόπων που ανήκουν σε πολλά είδη.

Υπάρχει ωστόσο ακόμη ελπίδα. «Τα οικοσυστήματα μας δεν είναι ακριβώς πλούσια σε είδη, αλλά είναι πολύ ισχυρά», επισημαίνει ο διευθύνων σύμβουλος του ζωολογικού κήπου της Φρανκφούρτης, Κρίστοφ Σένκ.

Η προστασία κάποιων ειδών μέχρι σήμερα είναι επιτυχής. Την εποχή του κράτους της Ανατολικής Γερμανίας (1949-1990) υπήρχαν περίπου 60 ζευγάρια θαλασσαετού ενώ σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος σήμερα ζουν 805 ζευγάρια στη Γερμανία. Ιστορική συμφωνία για τη βιοποικιλότητα

Στη Διάσκεψη του Μόντρεαλ για τη βιοποικιλότητα (COP 15) οικολόγοι και ερευνητές εμφανίστηκαν συγκρατημένα αισιόδοξοι.

Οι συμμετέχοντες κατέληξαν σε μία ιστορική συμφωνία να τεθεί υπό προστασία τουλάχιστον το 30% της επιφάνειας της γης και των ωκεανών έως το 2030 προκειμένου να διασφαλιστεί η βιοποικιλότητα.