Την Κυριακή 6 Νοεμβρίου, οι παγκόσμιοι ηγέτες θα βρεθούν στο Sharm el Sheikh της Αιγύπτου για δύο εβδομάδες διαπραγματεύσεων με επίκεντρο το κλίμα, καθώς κράτη αγωνίζονται να μειώσουν τις εκπομπές αεριών εν μέσω παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης, πολέμου στην Ουκρανία και αυξανόμενου πληθωρισμού.

Η διάσκεψη συγκαλείται κάθε χρόνο από τα Ηνωμένα Έθνη (UN). Στην περσινή σύνοδο κορυφής στη Γλασκόβη της Σκωτίας, οι χώρες συμφώνησαν ότι πρέπει να δράσουν άμεσα για να αποτρέψουν την επικίνδυνη άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας που επηρεάζει άμεσα το περιβάλλον και την βιωσιμότητα του ανθρώπου. Όμως, αυτή η «ταχεία δράση» δεν έχει υλοποιηθεί και οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης – συμπεριλαμβανομένων των θανατηφόρων πλημμυρών στο Πακιστάν και στη Νιγηρία, των απροστάτευτων ωκεανών από σκουπίδια, την ξηρασία σε λίμνες των Η.Π.Α., της πείνας στην Αφρική, των κυμάτων καύσωνα και πυρκαγιών σε όλη την Ευρώπη και την εξαφάνιση της άγριας πανίδας – είναι οδυνηρά σαφείς.

Στην φετινή διάσκεψη COP27, αναμένεται ένταση μεταξύ των πλούσιων ρυπογόνων χωρών και των φτωχών κρατών που επωμίζονται το βάρος των κλιματικών επιπτώσεων. Προς το παρόν, η κλιματική κρίση και η περιβαλλοντική καταστροφή γίνεται ιδιαιτέρως αισθητή στους «φτωχούς», ενώ τα σύγχρονα κράτη, μέχρι στιγμής, ατενίζουν τον μολυσμένο ορίζοντα από μακριά πιστεύοντας πώς οι επιπτώσεις γι’ αυτά είναι μια μακρινή εκτίμηση.

Εκτός απ’ την αναμενόμενη ταξική ένταση μεταξύ φτωχών και πλουσίων στο COP27, πιστεύεται πως θα υπάρχει και έντονη ακτιβιστική παρουσία όπως κάθε χρόνο. Γι’ αυτόν τον λόγο – αλλά και λόγω ιδεοληψίας και έλλειψη δημοκρατικότητας – η κυβέρνηση του Abdel Fattah el-Sisi έχει απαγορεύσει όλες τις διαδηλώσεις και έχει ποινικοποιήσει τις μαζικές συναθροίσεις, οπότε μεγάλες διαδηλώσεις φαίνεται αυτή την στιγμή απίθανο να πραγματοποιηθούν.

Τον Μάιο, ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Sameh Shourky, δήλωσε ότι η Αίγυπτος θα επιτρέψει κάποιες διαδηλώσεις στο COP27, αλλά θα περιοριστούν σε ένα ελεγχόμενο μέρος κοντά στο συνεδριακό κέντρο του Sharm el Sheikh, ένα θέρετρο στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας. Εκεί, η τοποθεσία θα ονομαστεί “Blue Zone” και θα διεξαχθούν οι επίσημες διαπραγματεύσεις της διάσκεψης. Απέναντι απ’ το Πάρκο Ειρήνης του Βοτανικού Κήπου της περιοχής, θα βρίσκεται η “Green Zone”, όπου ο χώρος αυτός θα είναι ανοιχτός στο κοινό – με δυνατότητα ελεγχόμενης διαμαρτυρίας (αυτή η σύγχρονη μάστιγα).

Μια απ’ τις πιο ηχηρές απουσίες προσωπικοτήτων που αγωνίζονται για το κλίμα, η Greta Thunberg, δήλωσε ότι δεν θα συμμετέχει στην COP27 χαρακτηρίζοντάς την ως ένα φόρουμ «πράσινου ξεπλύματος». Αλλά δεν είναι μόνο η Thunberg που θα απουσιάζει. Στην Αίγυπτο δεν θα πάει και ο Βασιλιάς Κάρολος Γ’, ο οποίος έχει έντονη οικολογική συνείδηση και συζητούσε ανέκαθεν ανοιχτά για περιβαλλοντικά ζητήματα – πριν ακόμα αυτά αναδειχθούν στην δεκαετία του 1970 απ’ την Greenpeace και παρόμοιους οργανισμούς – αλλά φαίνεται πως το Στέμμα άλλαξε τις ισορροπίες. Επίσης, θα απουσιάζουν περίπου 5 χιλιάδες συμμετέχοντες σε σχέση με την περσινή COP26, όπου οι εγγεγραμμένοι σύνεδροι ήταν 40 χιλιάδες.

Στην Γλασκόβη και κατά την διάρκεια της COP26, προέκυψε το «Σύμφωνο της Γλασκόβης», μια συμφωνία μεταξύ 200 κρατών, όπου ζητούμενο ήταν οι χώρες να επανεξετάσουν και να ενισχύσουν τους στόχους τους για εκπομπές ρύπων έως το τέλος του 2022. Η αποτυχία ήταν παταγώδης. Οι πλούσιες χώρες όχι μόνο δεν κατάφεραν να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αλλά δεν εκπλήρωσαν τη δεκαετή υπόσχεσή τους (απ’ την COP15 του 2009 στην Κοπεγχάγη) να συμβάλλουν οικονομικά με 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Η προθεσμία ήταν για το 2020, αλλά προσαρμόστηκε αναλόγως και πλέον ο ορίζοντας της οικονομικής ενίσχυσης πήγε στο 2025.

Αν και οι χώρες αθέτησαν υποσχέσεις, οι περισσότερες προσπαθούν με διάφορους τρόπους να βάλουν οικολογικό πρόσημο στην καθημερινότητα των πολιτών τους, να περιορίσουν εκπομπές ρύπων από αυτοκίνητα, να κάνουν έξυπνη διαχείριση ενέργεια για την κρίση στον τομέα και να αναπτύξουν βιώσιμες βιομηχανικές πρακτικές. Στο Παρίσι, επιχειρήσεις και μαγαζιά στο τέλος των εργάσιμων ωρών θα κλείνουν όλα τα φώτα τους, ενώ ο δήμαρχος προσπαθεί να επενδύσει στη μετακίνηση με ποδήλατο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ψήφισαν νόμο που εξασφαλίζει επενδύσεις ύψους 370 δισεκατομμυρίων δολαρίων για ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και με στόχο να απομακρυνθούν από την εξόρυξη και την επεξεργασία ορυκτών καυσίμων. Στο κομμάτι της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ο στόχος είναι να περιοριστεί στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, αλλά ήδη βρισκόμαστε στους 1,1 και οι επιστημονικές μελέτες δεν είναι καθόλου αισιόδοξες για αυτή την εξέλιξη.

Η ανθρωπότητα δίνει μια μάχη με την φύση για να καταφέρει να επιβιώσει, αλλά ο ήχος απ’ τους δείκτες του ρολογιού είναι δυνατός και αντηχεί παγκοσμίως. Θεωρούμε πως ο χρόνος κυλάει γρήγορα και εναντίον μας, αλλά ο ρυθμός είναι ίδιος. Ο ενδιάμεσος χρόνος απ’ το ένα δευτερόλεπτο στο άλλο παραμένει ίδιος όπως και στο 1950, το έτος συνεχίζει να έχει 365 μέρες και η μέρα 24 ώρες. Κανείς δεν μετρά αντίστροφα. Μόνο εμείς αντιλαμβανόμαστε καθυστερημένα το λάθη μας.

Ίσως, όλη αυτή η προσπάθεια να δράσουμε γρήγορα και άμεσα για να σώσουμε το περιβάλλον – ας μην κοροϊδευόμαστε, τον εαυτό μας αφορά και όχι κάποιο δέντρο στην Καλιφόρνια ή την Πάρνηθα – να είναι μάταιη. Η φύση, ο κόσμος, το σύμπαν, κάνει κύκλους και επαναλαμβάνεται. Βοηθήσαμε με τον τρόπο μας να επισπευστεί η διαδικασία της επανεκκίνησης – να φτάσουμε στο τέλος δηλαδή, για να ξεκινήσουν όλα απ’ την αρχή; Σίγουρα.

Οι πάγοι δεν ξεκίνησαν να λιώνουν μόνοι τους ούτε τα δάση έπαθαν αυτανάφλεξη. Το άπληστο και αδηφάγο πλάσμα, ο άνθρωπος, εκμεταλλεύτηκε μέχρι αηδίας τους φυσικούς πόρους που του χάρισε γενναιόδωρα η φύση και αυτό έχει ολέθριες επιπτώσεις. Αλλά έχει νόημα πλέον να αυτομαστιγωνόμαστε; Έχει νόημα να έχουμε βλέψεις πως όλη αυτή η κατάσταση είναι ανατρέψιμη; Φοβάμαι να γράψω «αφού θα πεθάνουμε», αλλά δεν είναι έτσι; Ποιος θα γλιτώσει και για πόσο;

Να βελτιώσουμε το «τώρα», ναι, συμφωνώ απόλυτα. Αλλά όλη αυτή η ψευδαίσθηση πως αφού είμαστε «καταστροφείς» μπορούμε να γίνουμε και «σωτήρες», είναι νομίζω μια ανθρώπινη πηγαία αντίδραση που προκύπτει απ’ το ένστικτο της επιβίωσης. Ποιος είμαι εγώ που θα σώσω τον πλανήτη, ποιος είσαι εσύ που θα φέρεις τον κόσμο ανάποδα και με τις πράξεις σου θα αλλάξεις το ρου της ιστορίας.

Η δύναμή μας είναι μικρή, ασήμαντη μπροστά σε αυτήν που κατέχουν εξουσία και χρήμα. Ακόμα και αν όλος ο κόσμος σταματούσε να καταναλώνει πλαστικά καλαμάκια – κυκλοφορούν ακόμα παράνομα, όπως το αλκοόλ στην Ποτοαπαγόρευση – την περιβαλλοντική ρύπανση που έχουν προκαλέσει οι μεγάλες εταιρείες δεν θα την αντισταθμούσε. Η ατομική ευθύνη και οι πράξεις του καθενός, συμβάλλουν σε μια συνολικότερη δράση, δημιουργούν έναν σύνδεσμο ενεργειών που βοηθούν στην επιβράδυνση της αναπόφευκτης καταστροφής – όποτε και αν έρθει αυτή – αλλά το τέλος είναι εκεί και μας περιμένει. Αργά ή γρήγορα, θα κόψουμε το νήμα, νικητές της ύπαρξης.

Εξελιχθήκαμε, εξουσιάσαμε, εξαφανιστήκαμε. Και πάλι απ’ την αρχή ή και όχι.

Στο Olafaq, αναδεικνύουμε το θέμα της κλιματικής κρίσης γράφοντας για τα σημαντικότερα, αλλά και για τις λεπτομέρειες, των περιβαλλοντικών εξελίξεων και των επιστημονικών ερευνών που πραγματοποιούνται, αφού πιστεύουμε πως έχουμε δημοσιογραφική υποχρέωση απέναντι σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Με ακρίβεια, αξιόπιστη και ανεξάρτητη γραφή, έχουμε προσπαθήσει να βάλουμε το «δημοσιογραφικό λιθαράκι» μας στην ενημέρωση του θέματος, ακόμα και αν ειδήσεις, κείμενα και αφιερώματα που αφορούν το κομμάτι της διασκέδασης προσελκύουν – όπως είναι αναμενόμενο – περισσότερα κλικ. Το ζητούμενο όμως, δημοσιογραφικά μιλώντας, δεν είναι να γράφουμε αποκλειστικά αυτά που ενδιαφέρουν τους «πολλούς», αλλά (και) αυτά που μας αφορούν όλους.

Παρακάτω, μπορείτε να διαβάσετε ενδεικτικά κάποια κείμενά μας που έχουν ως επίκεντρο το περιβάλλον και τον άνθρωπο από την κατηγορία Περιβάλλον του Olafaq: