Στη χώρα όπου ο ήλιος μας γνέφει πλατιά τα περισσότερα πρωινά, υπάρχει μια αθέατη μάστιγα που απλώνεται σαν σκιερό πέπλο πάνω από τα κεφάλια μας: τα τροχαία δυστυχήματα και τα εργατικά ατυχήματα. Δεν είναι κράχτης μιας τραχιάς πραγματικότητας, είναι η ίδια η πραγματικότητα που θολώνει τα βλέμματά μας, αν δεν τη δούμε έγκαιρα.  

Το 2024 κατέγραψε 665 νεκρούς στους ελληνικούς δρόμους, την υψηλότερη τιμή της τελευταίας πενταετίας, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Προηγουμένως, το 2023 είχαν καταγραφεί 637 θάνατοι — μια μικρή μείωση σε σχέση με το 2022, όταν οι νεκροί άγγιξαν τους 654 . Εντούτοις το 2024 είδε την επιστροφή σε ανησυχητικά επίπεδα: 61 θάνατοι ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 44 . Σε χώρες όπως Βουλγαρία, Ρουμανία, και Κροατία – με σκοτεινή φήμη στο ίδιο ζήτημα – η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί τα πρωτεία — 7η χειρότερη μεταξύ των 27 κρατών της Ε.Ε. 

Τα νούμερα αποτυπώνουν μόνο τη στατιστική πλευρά. Ο άνθρωπος όμως μένει απλώς στα ατυχήματα ­– 11.201 καταγεγραμμένα σε ολόκληρο το 2023, αύξηση κατά 6,8% σε σχέση με το 2022 . Μία καθημερινή τραγωδία. Δύο άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους κάθε μέρα μόνο στο οδικό δίκτυο της χώρας μας. Το τρομακτικότερο, η κλασική εικόνα: 51% των θανάτων σημειώνεται εντός αστικών περιοχών, σχεδόν διπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με την Ευρώπη. Οι μοτοσυκλετιστές στην ίδια λογική: ευάλωτοι οδηγοί, με ποσοστό θνησιμότητας 38%, όταν στην Ε.Ε. είναι 18%. 

Σε περιφέρεια όσο και σε επαρχία, ο δρόμος συνεχίζει να “σκοτώνει”: στη Δυτική Ελλάδα οι θάνατοι από τροχαία αυξήθηκαν από 45 το 2023 σε 52 το 2024, μαζί με 559 τραυματίες . Στην Πελοπόννησο, 52 θάνατοι και 292 τραυματίες το ίδιο έτος — παρά την πτώση στο συνολικό αριθμό ατυχημάτων.

Δεν είναι όμως μόνο οι δρόμοι που “σκοτώνουν”. Οι συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα εξελίσσονται όλο και πιο επικίνδυνα. Το 2022 καταγράφηκαν 104 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα — 140 σοβαρά τραυματίες. Το 2023 δεχτήκαμε νέο σοκ: 179 αιτίες-θάνατοι, 287 σοβαρές βλάβες. Το 2024 ήταν πάλι αδυσώπητο, με εκτιμώμενους ~150 θανάτους συνολικά. Στο πρώτο τετράμηνο του 2025 είδαμε 64 νέες απώλειες — ένας εργαζόμενος να φεύγει κάθε δύο μέρες — και 101 σοβαρά τραυματίες . Η βιομηχανία, η γεωργία και οι οδηγοί φορτηγών κυριαρχούν σε αυτή τη μαύρη στατιστική. 

Πέντε εργάσιμες ώρες χάνονται κάθε μέρα μαζί με τον άνθρωπο. Το 60% των θυμάτων ήταν ηλικίας 30–59 ετών και 95% άντρες. Αν εκλείψει η συλλογική προστασία (κανονισμοί, επιθεωρήσεις, εκπαιδευτικές δομές), ο εργάτης γίνεται αναλώσιμος. 

Όταν η πολιτεία αποφασίζει να αντιδράσει, οι κινήσεις είναι αργές. Στα τροχαία, ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας περιλαμβάνει ψηφιακή επιτήρηση από κάμερες και αυστηρές ποινές – €350-€2.000 για χρήση κινητού, αλλά κι αφαίρεση άδειας οδήγησης σε θανατηφόρα ατυχήματα . Σχεδιάζεται περιορισμός ταχύτητας σε αστικά κέντρα (30 χλμ/ώρα), υποχρεωτική χρήση κράνους και ζώνης, αυστηρές ποινές για παραβάσεις. Η επιβολή όμως χρειάζεται και ανθρώπινη εξουσία — η αστυνόμευση κρίνεται ανεπαρκής . 

Ανάλογα στην εργασία, οι αναθεωρήσεις περιλαμβάνουν ηλεκτρονικό σύστημα για την υγεία και ασφάλεια, ενίσχυση επιθεώρησης και αυστηρότερα εργασιακά πρότυπα, αλλά όταν η τα παραπάνω συναντούν την πρακτική απουσία και τις επιχειρηματικές πιέσεις, το προσωπικό δεν φτάνει, οι έλεγχοι σπανίζουν και το κράτος γίνεται θεατής του εγκλήματος. 

Αυτό το σκηνικό πόνου δεν είναι νομοτελειακό. Δίνει την ευκαιρία για μια κραυγή αφύπνισης. Όσο οι δρόμοι γίνονται φέρετρα, όσο τα εργοτάξια γίνονται νεκροταφεία αυτή η χώρα θα θυμάται πως το τίμημα της αδιαφορίας γράφεται πάνω σε πρόσωπα. 

Ο πολιτισμός της ευθύνης, η παιδεία της πρόληψης και η έρευνα για την ασφάλεια δεν είναι πολυτέλεια. Είναι προϋποθέσεις για να μείνουμε φυσικά παρόντες. Το ερώτημα που βρίσκεται στην καμπή των δύο αυτών κόσμων είναι απλό: θα περιμένουμε να σκοτωθεί η επόμενη γενιά για να δράσουμε; Ή θα σηκώσουμε το βλέμμα, θα αλλάξουμε συμπεριφορές, θα δώσουμε χώρο στην πρόληψη, ώστε η ζωή να κερδίζει ξανά; Αν ακόμα κοιτάμε τον εαυτό μας με αριθμούς, ίσως είναι ώρα να δούμε τα πρόσωπα κι αν ακόμα φοβόμαστε να κοιτάξουμε, πρέπει να το κάνουμε για να υπάρχουμε. 

*Με στοιχεία επί των αριθμών από ΕΛΣΤΑΤ, Το ΒΗΜΑ, Καθημερινή, reddit.com, greekreporter.gr 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.