Πόσο κοντά στην πραγματικότητα και πόσο απογυμνωμένη από στερεότυπα είναι η αποτύπωση των γυναικών στα μέσα ενημέρωσης και στα κοινωνικά δίκτυα; Νεαρές γυναίκες από όλο τον κόσμο που ζουν στην Ελλάδα κάνουν σεμινάρια νέων μέσων για να αφηγηθούν τις δικές τους ιστορίες διακρίσεων. Η δράση είναι μία από τις μόλις 17 παγκοσμίως που υποστηρίχθηκαν φέτος από ένα νέο χρηματοδοτικό ταμείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Η Τάσα από το Ιράν και η Βιόλα από την Ουκρανία κρατούν από μια κιμωλία στο χέρι τους. Εντοπίζουν σημεία στο κέντρο της Αθήνας, όπου θα μπορούσε μια γυναίκα να βιώσει σεξουαλική παρενόχληση, και με την κιμωλία τους τα οριοθετούν. Τα σημεία αυτά θα αποτελέσουν τα πλάνα για το βίντεο που θα φτιάξουν με μηνύματα κατά της παρενόχλησης των γυναικών.

Οι δύο γυναίκες συμμετέχουν στο πρόγραμμα «AGAPE Athens» της αμιγώς γυναικείας οργάνωσης «Global Girl Media», το οποίο έχει ως στόχο να ενδυναμώσει νεαρές γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα μέσα από μια σειρά εργαστηρίων, ώστε να χρησιμοποιήσουν τη φωνή τους και τα κινητά τους τηλέφωνα, να αξιοποιήσουν τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να αλλάξουν το κυρίαρχο αφήγημα γύρω από τα έμφυλα στερεότυπα και τη βία. Οι συμμετέχουσες στα εργαστήρια αποκτούν δεξιότητες στην παραγωγή πολυμεσικού υλικού.

Ιδρύτρια της οργάνωσης «Global Girl Media» είναι η βραβευμένη Αμερικανίδα δημοσιογράφος και κινηματογραφίστρια, Έιμι Γουίλιαμς, οι ταινίες της οποίας έχουν λάβει πολυάριθμες διακρίσεις. Παρόλο που η βάση της είναι στο Λος Άντζελες, η Έιμι τα τελευταία χρόνια περνάει αρκετό χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και μάλιστα αυτή την περίοδο σκηνοθετεί ντοκιμαντέρ για τις βουλευτίνες από το Αφγανιστάν, οι οποίες ζουν εξόριστες σε όλο τον κόσμο, σε συμπαραγωγή του καναδικού δημοσιογραφικού οργανισμού CBC, του γαλλικού ARTE και της ΕΡΤ.

Η Έιμι Γουίλιαμς περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι αποφάσισε να δημιουργήσει την οργάνωση όταν το 2007 βρισκόταν στην Κένυα για να καλύψει τις εκλογές και το ταραγμένο πολιτικό κλίμα για το Αλ Τζαζίρα. Μία Κενυάτισσα συνεργάτιδά της απήχθη και βιάστηκε από συμμορία και όταν αφέθηκε ελεύθερη «μου ζήτησε να δώσω την κάμερά μου σε κορίτσια σε όλο τον κόσμο για να μιλήσουν για τα προβλήματά τους», θυμάται. Τρία χρόνια αργότερα η οργάνωση «Global Girl Media» ιδρύθηκε με στόχο να δώσει φωνή στις γυναίκες να πουν τις δικές τους ιστορίες και μάλιστα ανέλαβε ως πρώτο πρότζεκτ να καλύψει δημοσιογραφικά με τη συμμετοχή αποκλειστικά γυναικών ένα ανδροκρατούμενο γεγονός: το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στη Νότια Αφρική. Σήμερα παραρτήματα της οργάνωσης λειτουργούν στη Νότια Αφρική, το Μαρόκο, το Κόσοβο, το Λος Άντζελες, το Σικάγο, το Λονδίνο και από το 2019 και στην Ελλάδα. Μάλιστα, το ελληνικό τμήμα της «Global Girl Media» απέσπασε το 2022 το βραβείο «Gracie Award» από το αμερικανικό ίδρυμα «Alliance for Women in Media Foundation» για το ντοκιμαντέρ «Escape to justice» με θέμα μια πρόσφυγα θύμα έμφυλης βίας από διακινητή.

Περισσότερες από 1.000 νεαρές γυναίκες παγκοσμίως ηλικίας 18-25 ετών έχουν συμμετάσχει στα σεμινάρια της οργάνωσης και έχουν «μυηθεί» στη δημιουργία φωτογραφιών, βίντεο και ταινιών από επαγγελματίες του χώρου. «Πρόκειται για κορίτσια ενεργά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οπότε το περιεχόμενο που παράγουν φτάνει τελικά σε εκατομμύρια αποδέκτες», εξηγεί η Έιμι Γουίλιαμς και διευκρινίζει: «Το σημαντικό για εμάς δεν είναι να γίνουν οι γυναίκες αυτές δημοσιογράφοι. Θέλουμε δυνατές, ανεξάρτητες γυναίκες που θα υπερασπίζονται τα δικαιώματα όλων των γυναικών και θα έχουν αυτές τις δεξιότητες σε όποια δουλειά και αν επιλέξουν».

Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας

Σε μια αίθουσα που έχει παραχωρηθεί από το Κέντρο Συντονισμού για Θέματα Μεταναστών και Προσφύγων του δήμου Αθηναίων (ACCMR) στο κέντρο της Αθήνας εννιά νεαρές συμμετέχουσες στο πρόγραμμα «AGAPE Athens» του «Global Girl Media Greece» μαθαίνουν πώς να τραβούν επαγγελματικές φωτογραφίες και βίντεο με ένα πολύ απλό μέσο: το κινητό τους τηλέφωνο. Μόλις λάβουν τις βασικές γνώσεις θα κάνουν εξωτερικά γυρίσματα στην πόλη.

Το σύνθημα των σεμιναρίων είναι «Reframe the city» και οι συμμετέχουσες καλούνται να βρουν σημεία της πόλης, όπου θα μπορούσε να συμβεί μια σεξουαλική παρενόχληση, να τα οριοθετήσουν και να τα επαναπροσδιορίσουν μέσα από το δικό τους βίντεο.

«Η δράση είναι συμβολική. Θέλουμε να επανεξετάσουμε το πλαίσιο που οι γυναίκες απεικονίζονται στα media, στην κοινωνία, στην πόλη», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ανδριάνα Θεοχάρη, σήμερα υπεύθυνη του ελληνικού τμήματος της οργάνωσης και μία από τις νεαρές γυναίκες που έχει εκπαιδευτεί στην Ελλάδα από την Έιμι Γουίλιαμς.

Βοηθός της Ανδριάνας είναι η 21χρονη Τάσα, η οποία ήρθε ως ασυνόδευτη ανήλικη από το Ιράν μαζί με τη μικρότερη αδελφή της και σε μόλις τέσσερα χρόνια παραμονής στην Ελλάδα έχει καταφέρει πολλά. «Η Τάσα βοηθάει πλέον άλλες γυναίκες να βρουν τη φωνή τους», λέει για εκείνη η Έιμι Γουίλιαμς. Λίγο καιρό μετά την άφιξή της στην Ελλάδα, η Τάσα έμαθε για την οργάνωση και καθώς της άρεσε να τραβάει φωτογραφίες και να φτιάχνει τα δικά της βιντεάκια αποφάσισε να συμμετάσχει στα σεμινάρια, τα οποία της έδωσαν αυτοπεποίθηση, όπως λέει. Σήμερα, αναγνωρισμένη πρόσφυγας πλέον, σπουδάζει Ψυχολογία, εργάζεται σε μη κυβερνητικές οργανώσεις επαγγελματικά και εθελοντικά, και συνεργάζεται με το «Global Girl Media Greece». «Οι γυναίκες από τη χώρα μου και από άλλες χώρες αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες και είναι απομονωμένες από την κοινωνία. Τα σεμινάρια αυτά είναι ένας τρόπος για να βρουν τη φωνή τους», επισημαίνει η Τάσα.

Για το βίντεο που θα ετοιμάσουν στο πλαίσιο των σεμιναρίων, η Τάσα κάνει γυρίσματα μαζί με την Βιόλα από την Ουκρανία, συμμετέχουσα στο ίδιο πρόγραμμα και εθελόντρια στην Ένωση Ουκρανών Γυναικών Ελλάδας («Ukrainian Women in Greece»).

Η Βιόλα ήρθε στην Αθήνα με τον Έλληνα σύντροφό της λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Είχαν ήδη αποφασίσει να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, μια χώρα που η Βιόλα γνώριζε λόγω του Έλληνα παππού της, ο οποίος το 1928 μετανάστευσε από τη Θεσσαλονίκη στη Μαριούπολη. Η υπόλοιπη οικογένειά της, όμως, έχει μείνει πίσω, στην εμπόλεμη Ουκρανία και η 28χρονη γυναίκα είναι ιδιαίτερα ανήσυχη για εκείνους. «Όταν ήρθα στην Ελλάδα, αποφάσισα να βοηθήσω την κοινότητά μου γιατί δεν μπορούσα να βοηθήσω την οικογένειά μου. Σκέφτομαι ότι ίσως αν βοηθήσω κάποιους ανθρώπους εδώ, κάποιος άλλος θα βρεθεί για να βοηθήσει την οικογένειά μου στην Ουκρανία», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ συγκινημένη. Έχει αναλάβει να ενημερώνει τους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης της Ένωσης Ουκρανών Γυναικών και αποφάσισε να συμμετάσχει στο σεμινάριο για να εκπαιδευτεί καλύτερα στη δημιουργία πολυμεσικού περιεχομένου. «Ήταν σημαντικό για εμένα ότι μοιραζόμαστε την ίδια φιλοσοφία η Ένωση Ουκρανών Γυναικών και το Global Girl Media. Οι γυναίκες στην Ουκρανία είναι δυνατές και μορφωμένες, ωστόσο βιώνουν συχνά έμφυλες διακρίσεις, τις οποίες πρέπει να καταπολεμήσουμε», υπογραμμίζει.

Η οργάνωση «Global Girl Media Greece» είναι η μόνη από την Ελλάδα και μία από τις μόλις 17 σε όλο τον κόσμο που χρηματοδοτήθηκαν φέτος από το νεοσύστατο πρόγραμμα χρηματοδότησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες «Refugee-Led Innovation Fund».

Με τη συμμετοχή των προσφύγων στον σχεδιασμό του, το Fund λειτουργεί με στόχο να υποστηρίξει τη δημιουργικότητα των εκτοπισμένων και ανιθαγενών πληθυσμών και των κοινοτήτων υποδοχής τους. Από την ενίσχυση ανιθαγενών στην Ιταλία με δεξιότητες μέχρι τη δημιουργία τράπεζας σπόρων στην Ουγκάντα, οι δράσεις που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση φέτος συνολικού ύψους 700.000 δολαρίων ΗΠΑ επιδιώκουν να επιφέρουν θετικές αλλαγές.

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύα Σαββοπούλου, μέλος του Τομέα Επικοινωνίας και Ενημέρωσης της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα, υποβλήθηκαν σχεδόν 2.000 αιτήσεις κατά την πρώτη πρόσκληση ενδιαφέροντος και «είμαστε υπερήφανοι που μεταξύ αυτών το “Refugee-Led Innovation Fund” βράβευσε ένα έργο από μια οργάνωση γυναικών στην Ελλάδα». «Το Ταμείο δίνει ιδιαίτερη προσοχή στους υποεκπροσωπούμενους πληθυσμούς και το έργο ευαισθητοποίησης που σχεδιάστηκε από το “Global Girl Media Greece” στοχεύει να αντιμετωπίσει ακριβώς αυτή την ανάγκη, να τεθούν στην πρώτη γραμμή της δράσης για την τερματισμό της έμφυλης βίας ομάδες, τις οποίες διευθύνουν γυναίκες, μεταξύ των οποίων και βίαια εκτοπισμένες γυναίκες», προσθέτει η κ. Σαββοπούλου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ