Σε έναν κόσμο όπου η πολιτική έχει καταντήσει talent show και το διπλωματικό tact θεωρείται ντεμοντέ, η Άνγκελα Μέρκελ εμφανίστηκε στην Αθήνα, όχι για να μαλώσει, αλλά για να μας θυμίσει. Όχι ότι δεν μας είχε μαλώσει στο παρελθόν· αλλά τώρα, με την απόσταση της συνταξιοδότησης και το βάρος της αυτοβιογραφίας της (Freedom, ειρωνεία ή όχι, παραμένει ανοιχτό το debate), έμοιαζε σχεδόν τρυφερή. Ακόμα και όταν μίλησε για τον Ντόναλντ Τραμπ με εκείνο το χαρακτηριστικό της βλέμμα ανάμεσα σε ρεαλισμό και ελαφρύ πονοκέφαλο.

«Ήθελε απλώς να τραβήξει την προσοχή», είπε για την περιβόητη στιγμή που ο Τραμπ αρνήθηκε να της δώσει το χέρι στο Οβάλ Γραφείο, μόνο και μόνο για να το κάνει αργότερα, μακριά από τις κάμερες. Όπως κάθε σωστός attention seeker, ή αλλιώς: σαν παιδάκι που δεν του δώσαν το σωστό LEGO να παίξει. Αλλά αυτή δεν είναι κριτική στον χαρακτήρα ενός ατόμου, είναι διάγνωση μιας πολιτικής συνθήκης: ο ναρκισσισμός ως εξωτερική πολιτική.

Η Μέρκελ δεν έμεινε εκεί. Μίλησε για δασμούς, για την ανάγκη της Ευρώπης να μη σκύβει το κεφάλι, να απαντά με δικούς της όρους. Για το πώς μια φράση όπως «αν δεν συμφωνείτε με τον ορισμό μας για την ελευθερία, δεν είστε σύμμαχοι μας», παύει να είναι ρητορικό σχήμα και γίνεται ωμός εκβιασμός. Το είπε ξεκάθαρα: «Αυτό είναι απειλή για τη δημοκρατία μας». Ποιος θα το ‘λεγε η Γερμανίδα καγκελάριος να υπερασπίζεται τον ευρωπαϊκό πλουραλισμό απέναντι στον αμερικανικό απομονωτισμό.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, θυμήθηκε και τον Τσίπρα, με εκείνη τη γνωστή παύση της που κάνει τα λόγια να πέφτουν πιο βαριά κι απ’ το γερμανικό ΑΕΠ. «Ήταν το πιο απρόσμενο τηλεφώνημα της καριέρας μου», είπε για την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος του 2015. Ήταν η στιγμή που ο ευρωπαϊκός Βορράς ένιωσε πως ο Νότος πήρε το τιμόνι χωρίς GPS. Κι όμως, με τον καιρό, αναγνώρισε στον Τσίπρα ειλικρίνεια, μια λέξη σπάνια στα απομνημονεύματα των ισχυρών.

Ανάμεσα σε Trump, Tsipras, Obama και… ευρώ, η Μέρκελ σκιτσάρει έναν κόσμο γεμάτο συγκρούσεις, λάθη και ανθρώπινη φθορά. «Κάποια στιγμή ξέσπασα σε κλάματα. Μια γυναίκα κλαίει σε μια Σύνοδο Κορυφής», είπε, μ’ ένα χαμόγελο που διαλύει δεκαετίες στεγνής διαχείρισης. Ένα σύστημα, μια ήπειρος, μια Ένωση που επιβίωσε , όχι, βέβαια, επειδή όλα πήγαν καλά, αλλά επειδή κάποιοι δεν τα παράτησαν όταν όλα πήγαιναν στραβά.

Και κάπως έτσι, η Μέρκελ, η γυναίκα που για χρόνια έμοιαζε περισσότερο με λογιστική εξίσωση παρά με πολιτικό οραματιστή, αφήνει μια κουβέντα πίσω της που –αν τη σκεφτείς καλά– είναι σχεδόν ποιητική: «Δεν μπορώ να φανταστώ την Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα».

Και ναι, αυτή τη φορά το εννοεί. Χωρίς αστερίσκους. Χωρίς υποσημειώσεις. Χωρίς πλεονάσματα. Το θέμα είναι για ποια Ελλάδα μιλάει…

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.