Το 1996, όταν ο Ισραηλινός Χάρελ Χέρστικ [Harel Hershtik] ήταν 20 ετών, σχεδίασε και διέπραξε μια δολοφονία. Συνελήφθη, δικάστηκε, καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και αφού εξέτισε την ποινή του, εισήχθη επιτυχημένα ξανά στον κοινωνικό ιστό, με τα ισραηλινά ΜΜΕ να αναφέρουν την περίπτωση και το όνομά του ως υπόδειγμα κοινωνικής επανένταξης.
Το 2018, και ενώ ήταν ακόμη στη φυλακή, ίδρυσε την εταιρεία στρατηγικής και τεχνολογίας Scentech Medical, μια startup που αναμένεται να βγάλει εκατομμύρια δολάρια, με ένα προϊόν που, όπως ισχυρίζεται, μπορεί να διαγνώσει συγκεκριμένες ασθένειες μέσω ενός ειδικού τεστ αναπνοής.
Στα 46 του χρόνια, ωστόσο, ο νυν αντιπρόεδρος της Scentech Medical συνειδητοποιεί όχι μόνο ότι το έγκλημά του ακόμη δεν έχει ξεχαστεί στη χώρα του, αλλά επιπλέον πολλοί συμπατριώτες του αναρωτιούνται δημοσίως αν ένας άνθρωπος που αφαίρεσε μια ζωή αξίζει όντως το δικαίωμα να χαίρει τόσο μεγάλης επιτυχίας.
«Όταν ήμουν νέος, θα έλεγα ότι ήμουν ηλίθιος και αλαζόνας. Μπορείς να είσαι ιδιοφυής και ταυτόχρονα πολύ ηλίθιος», λέει ο ίδιος μιλώντας στο Associated Press, το πρώτο διεθνές Μέσο στο οποίο έδωσε συνέντευξη μετά την αποφυλάκισή του.
Στη συνέντευξη που έδωσε στο AΡ, ο 46χρονος Ισραηλινός εξέφρασε επανειλημμένα την μεταμέλειά του για το έγκλημα που διέπραξε, και ταυτόχρονα θυμήθηκε τις καταστάσεις και τις περιστάσεις που τον οδήγησαν σε αυτό.
Ενας εκπαιδευτής φιδιών, ένα χρέος και στη μέση μια μητέρα
Θυμάται ότι το 1990, στα 14 του χρόνια, γνώρισε τον Ισραηλινό Γιάακοβ Σέλα, έναν κυνηγό φιδιών.
«Έμαθε από τον Σέλα για τα φίδια και έκαναν μαζί επιδείξεις, αλλά παρά την αρχική σύνδεση μεταξύ τους, η σχέση τους μεταμορφώθηκε σε αμοιβαίο μίσος και απέχθεια», σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα που σημειώνουν το πόσο πολύ λάτρευε τα φίδια ο πιτσιρικάς Χάρελ.
Εντωμεταξύ, ο Σέλα είχε αρκετές συντρόφους ταυτόχρονα, μεταξύ άλλων και τη μητέρα του Χέρστικ, στην οποία ο νεαρός θυμάται «να της μιλάει με υποτιμητικό τρόπο».
Μέχρι που η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο στις αρχές του 1996, όταν ο Σέλα ανακάλυψε ότι ο Χέρστικ του είχε κλέψει 49.000 σεκέλ (περίπου 15.000 δολάρια εκείνη την εποχή). Οι δυο τους συμφώνησαν να μην εμπλέξουν την αστυνομία, αλλά ο Χάρελ να του επιστρέψει το διπλάσιο ποσό.
Ο Χέρστικ δεν είχε φυσικά κανένα πλάνο να ξεπληρώσει το χρέος του. Αντ’ αυτού, είχε κάτι άλλο στο νου του. Είπε στον Σέλα να πάνε μαζί σε διάφορες τράπεζες, κάνοντάς τον να πιστέψει ότι συγκέντρωνε τα χρήματα για να τον ξεπληρώσει. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδρομής ο Χέρστικ (ο οποίος επέβαινε στο ΙΧ μαζί με έναν συνεργό του, εκτελεστή) προσποιήθηκε ότι ήθελε να κάνει εμετό και ο Σέλα σταμάτησε το αυτοκίνητο. Τότε, ο συνεργός του Χέρστικ πυροβόλησε τρεις φορές τον Σέλα. Μετά, του έδωσε το πιστόλι και ο Χέρστικ έδωσε την χαριστική βολή στον Σέλα.
Οι δυο τους έβαλαν το πτώμα του Σέλα στο πορτμπαγκάζ και το έθαψαν σε μια έκταση στα Υψίπεδα του Γκολάν. Έπειτα από εβδομάδες, πεζοπόροι είδαν ένα χέρι να βγαίνει από το χώμα και έτσι εντοπίστηκε η σορός.
«Το έγκλημα προκάλεσε αίσθηση στο Ισραήλ. Οι λεπτομέρειες και η δίκη βρέθηκαν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα, ο Χέρστικ είπε ψέματα προσπαθώντας να πάρει αποστάσεις από τη δολοφονία. Ακόμη και η μητέρα του, που επίσης καταδικάστηκε για την εμπλοκή της, τον αποκάλεσε “παθολογικό ψεύτη“», σημειώνει το ρεπορτάζ του ΑΡ.
Ο 46χρονος δεν το αρνείται αυτό, ότι έλεγε ψέματα δηλαδή. Υποστηρίζει ότι «ήταν αναγκασμένος να πει ψέματα προκειμένου να προστατεύσει τους άλλους που εμπλέκονταν στο σχέδιο», ανάμεσά τους και ο συνεργός του, που αποδείχθηκε εκ των υστέρων ότι ήταν κολλητός φίλος του που τελικά διαπιστώθηκε ότι αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα, όπως και η μητέρα του.
Πήρε διδακτορικό μέσα στη φυλακή
Ο, τότε, 20χρονος καταδικάστηκε σε ισόβια, που δεν ήταν φυσικά ισόβια, αλλά γύρω στα 24 χρόνια εγκλεισμός. Μέσα στη φυλακή πήρε το διδακτορικό του στα μαθηματικά και στη χημεία και παντρεύτηκε τρεις φορές. Ο ίδιος λέει ότι δημιούργησε 31 εταιρείες, πουλώντας τις έξι από αυτές.
Και καθώς η νομοθεσία του Ισραήλ δεν απαγορεύει στους κρατούμενους να ασχολούνται με επιχειρήσεις, όρισε ο ίδιος κάποιους CEOs για τις καθημερινές δραστηριότητες των επιχειρήσεών του και χρησιμοποιούσε όποια υποδομή είχε στη διάθεσή του στη φυλακή. Κάποια στιγμή απέκτησε υπολογιστή στο κελί του, αλλά λόγω της περιορισμένης πρόσβασης στο Διαδίκτυο έπρεπε να του διαβάζουν μακροσκελή έγγραφα από το τηλέφωνο.
«Σε περιορίζει η πραγματικότητα. Διοικείς μια εταιρεία, δεν μπορείς να το κάνεις ο ίδιος από τη φυλακή. Πρέπει να βασιστείς σε άλλους για συνομιλίες, συμβόλαια, συμφωνίες», λέει ο Χέρστικ, ο οποίος υποστηρίζει ότι πέρασε 11 από τα συνολικά 24 χρόνια του εγκλεισμού του σε αυστηρή καραντίνα λόγω προβλημάτων υγείας που οδήγησαν σε σοβαρή επιδείνωση του ανοσοποιητικού συστήματός του.
«Δύο φορές τιμωρήθηκε επειδή απέκτησε πρόσβαση στο ίντερνετ από το κελί του, σε μία περίπτωση φτιάχνοντας ένα μόντεμ από δύο DVD player. Για αυτή την παράβαση πέρασε εβδομάδες στην απομόνωση, σε ένα «μπουντρούμι» σύμφωνα με τον ίδιο. Επίσης λέει ότι τον μαχαίρωσαν δύο Άραβες κρατούμενοι, όταν ενεπλάκη σε συνωμοσία για να πετάξουν ένα κεφάλι γουρουνιού, με κοράνι στο στόμα του, σε τζαμί. Λέει ότι το πρότεινε σε δύο εθνικιστές Εβραίους που γνώρισε στη φυλακή, αλλά ήταν κάτι υποθετικό», σημειώνει το άρθρο του ΑΡ.
Το 2020 οι ισραηλινές Αρχές έκριναν ότι «ο Χέρστικ δεν αποτελεί κίνδυνο για την κοινωνία». Στο πλαίσιο της αποφυλάκισής του, έως το 2026 θα είναι σε κατ’ οίκον περιορισμό κάθε βράδυ από τις 23:00 έως 06:00., θα πρέπει να φορά «βραχιολάκι» στον αστράγαλο διαρκώς και ασφαλώς του απαγορεύεται να φύγει από τη χώρα.
Αλλά κάθε πρωί ο 46χρονος σηκώνεται από το κρεβάτι του και μπορεί να διοικεί πλέον κανονικά την εταιρεία του, η οποία στηρίζεται από μεγάλα ονόματα του Ισραήλ, όπως τον Γιάακοβ Άμιντρορ, πρώην επικεφαλής του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας της χώρας.
«Σύμφωνα με τους κανόνες της χώρας, έχει δικαίωμα να επανενταχθεί. Πλήρωσε το τίμημα, οπότε δεν υπάρχει λόγος να μην τον βοηθήσουμε να επανενταχθεί», δηλώνει ο Άμιντρορ, που κατέθεσε ενώπιον του συμβουλίου αποφυλάκισης, για λογαριασμό του Χέρστικ.
Ο ίδιος ο Χέρστικ πάντως προσπαθεί να δει το ποτήρι μισογεμάτο και ήδη είναι σε διαδικασία συγχώνευσης με την NextGen Biomed, εταιρεία που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ. Η συγχώνευση εκτιμά την αξίας της εταιρείας σε περίπου 250 εκατομμύρια δολάρια σύμφωνα με τον Χέρστικ. Επίσης λέει ότι τα τελευταία δύο χρόνια συγκέντρωσε άλλα 25 εκατ. δολάρια από ισραηλινούς επενδυτές.
«Το κοινωνικό καλό που θα μπορούσε να προκύψει από την εταιρεία μου αποτελεί την απόλυτη μορφή μεταμέλειας», υποστηρίζει ο 46χρονος, καταλήγοντας με νόημα ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το μυαλό του για να δημιουργήσει κάποια εταιρεία που δεν έχει όφελος για την κοινωνία, αλλά επέλεξε αυτή.
